Morgunblaðið - 24.07.2003, Blaðsíða 32

MINNINGAR
32 FIMMTUDAGUR 24. JÚLÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Elsku Hemmi
frændi.
Mikið óskaplega
finnst mér sárt að þurfa
að kveðja þig svona
langt um aldur fram. Allt fram á síð-
ustu stundu vonaðist ég eftir krafta-
verki en nú er víst kominn tími til
þess að gefa þá von upp á bátinn.
Miklu myndi ég fórna fyrir eina úti-
legu til viðbótar með ykkur Möttu.
Það er orðið allt of langt síðan við fór-
um síðast. Mikið afskaplega var samt
alltaf gaman að vera í kringum þig;
þegar þú lékst Fjalla-Eyvind í hell-
inum og kallaðir á Höllu þína í bólið;
þegar þú raðaðir okkur upp á rollu-
stíginn, lést okkur labba kiðfætt á eft-
ir þér og jarma og baðst svo Möttu
um að taka mynd af „kindarlegu fjöl-
skyldunni“; þegar við dönsuðum á
fjöllum við tónana frá bílútvarpinu;
þegar þú kenndir mér að hrækja
„dömulega“, með því að rúlla upp
tungunni og spýta í gegn; þegar við
sátum heima í stofu og hnoðuðum
horkúlur og skutum þeim svo um öll
gólf; þegar við grilluðum í Garða-
bænum og þú lánaðir pabba kjána-
legu rollustuttbuxurnar af því að það
var svo gott veður; þegar þú reyndir
að kenna okkur að verða listamenn
eins og þú; þegar þú spilaðir og
söngst. Í fermingunni minni eyddirðu
miklum tíma í að skrautskrifa „Haus-
inn“ á laust blað sem ég átti að leggja
inn í gestabókina til þess að stríða
mömmu. Síðan hlóstu að öllu saman,
svona í gegnum nefið, eins og þér ein-
um var lagið. Þannig varstu, með ein-
hverja stærstu djókkúlu í manna
minnum, hrókur alls fagnaðar. Þann-
ig ætla ég alltaf að muna þig.
Skilaðu kærri kveðju til Bjössa afa
og Dodda frænda míns. Núna get-
urðu strítt þeim að vild.
Elsku amma, Matta, Katrín Brynja
og Máni Freyr. Megi góður Guð veita
ykkur styrk í sorginni.
Helga Jóna.
Tíminn er ávallt of skammur þegar
horft er á bak góðum dreng. Minnir
stundum á íslenska sumarið, sem í
fegurð sinni líður alltof fljótt. Fund-
um bar ekki oft saman í seinni tíð, en
menn vissu vel hver af öðrum. Æv-
inlega hress og kátur í bragði þegar
við hittumst og heyrðumst. Slegið á
létta strengi og gamanið græsku-
laust. Margs að minnast frá skólaár-
um í M.A. og ekki hvað síst stundin,
þegar ég var þess heiðurs aðnjótandi
að vígja þau Möttu og Hemma saman
í hjónaband. Það var látlaus, en ljúf
stund í Norðfjarðarkirkju, í heima-
sveitinni, þangað sem hugurinn
hvarflaði ósjaldan til.
Hemmi var hæfileikaríkur mann-
kostamaður. Vel af Guði gerður,
námsmaður góður, las lögfræði eftir
stúdentspróf. En lögfræðingurinn
helgaði sig fréttamennsku. Laðaðist
að spennu atburðarásar og augna-
bliks. Þó sjálfur fremur hlédrægur,
yfirvegaður í fasi og vandvirkur. Virt-
ist þrífast vel í iðu mannlífsins og
stutt í breitt brosið. Listrænn með af-
brigðum. Góður teiknari og hljóm-
listamaður. Honum margt gefið, en
galt einnig sinn toll.
Að sigrast á sjálfum sér er lífsins
viðfangsefni og að finna sig virkan á
þeirri brautu, verður hverjum tími
fagnaðar. Það fékk Hemmi að reyna.
Um það vitnaði hann sterkt. Á seinni
árum vakinn til lífsins. Í trú og lifandi
von, sem studdi hann í gegnum dag-
inn. Innileg gleði í röddinni, er hann
kvaðst hafa fundið fjölskyldu sína á
ný. Uppgötvað, þótt seint væri,
hversu ríkur hann var og stoltur af
því ríkidæmi. Eignast síðustu árin og
HERMANN
SVEINBJÖRNSSON
✝ Hermann Þor-valdur Svein-
björnsson fæddist í
Neskaupstað 5. mars
1949. Hann lést á
heimili sínu í Garða-
bæ 16. júlí síðastlið-
inn og var útför hans
gerð frá Víðistaða-
kirkju í Hafnarfirði
22. júlí.
ekki síst í strangri bar-
áttu, dýrðlegar stundir í
samfélagi við sína.
Tækifæri, sem hann
nýtti og naut til hins ítr-
asta. Fékk mikinn styrk
og lífsfyllingu í gegnum
það innilega og gefandi
samfélag.
Þá rómaði hann þann
jákvæða félagsskap,
sem studdi hann í bar-
áttu sinni. Stuðning fjöl-
margra. Þakkaði Guði
það allt og tækifærin til
að leggja virkilega rækt
við listræna hæfileika
sína og þá helst tónsmíðar.
Í þessari stöðu sinni birtist mér
vinur sem endurborinn væri. Vinur
sem ræddi sjúkdómsstöðu sína af
óvenjulegri stillingu, æðruleysi og
hugarró. Lét hvern dag nægja sína
þjáningu. Einbeitti sér að því að gefa
öðrum hlutleild í lífi sínu og hugar-
efnum og miðla af sér öllu því sem
hann gat gefið. Fárveikur hélt hann í
vor austur til fundar við móður sína
og ættingja, til að gleðja hana á merk-
isafmæli. Staldraði við í kirkjunni á
Eskifirði og þar áttum við saman
góða stund.
Hemmi horfði fram á við. Vissi að
hann gekk ekki einn dimma dalinn.
Hann fann sig í góðum höndum.
Sömu líknarhöndum og umvefja hann
nú kærleika sínum og náð.
Samfylgd og samverustundir eru
þakkaðar. Minningin fyllir hugann
birtu og yl. Við hjónin biðjum góðan
Guð að styrkja eiginkonu, afkomend-
ur, ástvini og vini og veita þeim hugg-
un sína. Guð blessi minninguna um
ljúfan vin.
Davíð Baldursson.
Hermann Sveinbjörnsson, fyrrver-
andi samstarfsmaður minn við blaðið
Dag á Akureyri, er látinn eftir erfiða
sjúkdómslegu. Það var sumarið 1979
að við Hermann kynntumst. Það
þurfti að finna nýjan ritstjóra og kom
það í minn hlut að ræða við Hermann
og fá hann til að taka það að sér. Her-
mann sýndi þessu strax áhuga og við
hittumst fyrst í Reykjavík og rædd-
um mikið um framtíðarmöguleika
Dags. Hann kom svo nokkru síðar
norður þar sem gengið var frá því að
hann tæki við sem ritstjóri Dags 1.
janúar 1980. Það kom fljótt í ljós að
Hermann var vandanum vaxinn.
Blaðið tók fljótt allverulegum breyt-
ingum er voru til góðs. Hermann var
fljótur að setja sig inn í mál, þó alveg
sérstaklega þegar um sjávarútvegs-
mál var að ræða. Strax tókst með
okkur vinátta mikil er síðan hefur
haldist. Hann var ætíð heiðarlegur og
hreinskilinn í okkar samstarfi. Hann
var oft ákafur og hafði mikinn metnað
fyrir starfinu. Það var svo snemma
árs 1981 að ákveðið var að stefna
skyldi í rekstur á eigin prentsmiðju
og auka útgáfu blaðsins. Það kom því í
hlut okkar Hermanns öðrum fremur
að vinna að undirbúningi og síðan
framkvæmd. Við þetta fjölgaði starfs-
mönnum og sýndi Hermann nú líka
betur hversu vel honum fórst að leiða
ritstjórn, sem áfram fjölgaði í á næstu
árum. Stofnun Dagsprents sem Her-
mann átti stóran þátt í að koma á fót
varð síðan grunnurinn að því að Dag-
ur fór að koma út 5 sinnum í viku og
komst þar með í hóp dagblaða á Ís-
landi og það fyrsta og eina hingað til
utan Reykjavíkur. Allir starfsmenn
Dags og blaðstjórn áttu tvímælalaust
sinn þátt í því að Dagur varð að dag-
blaði en það er ekki að lasta neinn að
segja að þáttur Hermanns í því sé
stærri en nokkurs annars. Ég efa að
ef jafn kraftmikils ritstjóra hefði ekki
notið við, með þann metnað fyrir
blaðinu sem hann hafði og ódrepandi
vilja fyrir því að gera stöðugt betur,
að okkur hefði tekist að láta þann
gamla draum rætast að Dagur yrði
dagblað. Það þarf bæði metnað og
vilja til að láta svona hluti ganga og
það hafði Hermann öðrum fremur.
Stöðug uppbygging sem var á
rekstrinum með sífellt aukinni útgáfu
tekur á við stjórnun blaðsins, ekki síst
hjá ritstjóranum er stöðugt verður að
finna nýtt efni, fleiri þætti og að sam-
nýta starfsfólkið við allt þetta. En
Hermann brást ekki og sýndi enn og
aftur hversu hæfur hann var til að
fást við þessi verkefni. Á miðju ári
1987 ákvað hann að hætta sem rit-
stjóri og fór til starfa hjá Sambandinu
sem blaðafulltrúi. Honum þótti rétt
að breyta til. Er ég sat með honum
nýlega og við ræddum gamla tíma og
það að fyrrverandi starfsmenn okkar
hefðu komið saman til sömu erinda og
skemmt sér saman eina kvöldstund
fann ég glöggt hversu vænt honum
þótti um sitt samstarfsfólk frá þess-
um tíma. Hann spurði margs og við
töluðum saman í drjúga stund þrátt
fyrir að veikindi hans gerðu honum
orðið erfitt fyrir um samræður og
hann þreyttist fljótt. Ég kveð þennan
góða vin með söknuði og sendi mínar
innilegustu samúðarkveðjur til eigin-
konu, móður, dóttur og annarra að-
standenda.
Jóhann Karl Sigurðsson.
Hermann Sveinbjörnsson var öfl-
ugur fréttamaður enda skarpgreind-
ur, þrautseigur og með djúpt innsæi.
Hann var líka góður félagi og var í
mörg ár gjaldkeri í stjórn Félags
fréttamanna, stéttarfélagi frétta-
manna hjá Ríkisútvarpinu. Þar kom
næmi hans og hæfni til að greina aðal-
atriði frá aukaatriðum að góðum not-
um líkt og í fréttamannsstarfinu.
Hann var réttsýnn og fastur fyrir
þegar samið var um kaup og kjör nú
síðast við gerð kjarasamninganna
2001.
En Hemmi var líka svo skemmti-
legur. Hann hafði mikla kímnigáfu og
var sérlega hress í viðmóti. Þetta
hressa eða káta fas heyrðist meira að
segja í fréttum hans og viðtölum. Þó
svo að það hafi verið bræla, Hafró
með slæm tíðindi eða efnahagsmálin í
kaldakoli þá höfðu þær fréttir líka
þetta yfirbragð þegar Hemmi sagði
frá. Þannig viðmóti mættu frétta-
menn og fylgifiskar þeirra hjá hon-
um, Möttu og Norðfirðingum þegar
farið var í skíðaferð í Oddsskarð um
páskana 1997. Þar í brekkunum var
gestgjafinn Hermann í essinu sínu.
Listrænir hæfileikar Hermanns voru
ótvíræðir. Hann var einkar flinkur
málari og tónlistargáfu hans nutu fé-
lagar hans í Félagi fréttamanna.
Hann gat spilað nánast hvað sem var
á píanó. Hann lék á píanó við fjöl-
margar uppákomur fréttamanna í af-
mælisveislum og á árshátíðum félags-
ins. Margir fréttamenn eru liðtækt
söngfólk og tækifærisskáld en það
var tóneyra Hemma sem oftar en
ekki gerði gæfumuninn þannig að úr
urðu fínustu skemmtiatriði. Tæpt ár
er síðan hann flutti síðast afmælis-
brag með félögum sínum. Fyrir
tveimur árum lenti Fréttastofa Út-
varpsins í 3. sæti í Rúvóvísíon,
söngvakeppni Ríkisútvarpsins. Þar
fluttu fréttamenn íslenska útgáfu af
sigurlagi hinna dönsku Olsen bræðra.
Þar stjórnaði og lék á píanó Hermann
Sveinbjörnsson. Útlitið og spilið hjá
Hemma var þá eins og hjá flottasta
djassara í New York.
Félag fréttamanna vottar Möttu,
Katrínu Brynju, Laufeyju og öðrum
ættingjum og venslafólki dýpstu sam-
úð.
F.h. stjórnar Félags fréttamanna,
Þórdís Arnljótsdóttir
varaformaður.
Kær vinur er fallinn frá. Á stundu
sem þessari koma margar minningar
um góðan mann upp í hugann. Við
systkinin vorum svo heppin að fá að
kynnast honum Hemma en hann var
góðvinur fjölskyldu okkar.
Þegar við vorum yngri hittum við
hann stundum í Neskaupstað en þar
býr móðir hans og amma okkar. Allt-
af var gaman að hitta Hemma. Hann
var alltaf hress og sýndi okkur krökk-
unum mikinn áhuga. Í okkar augum
var hann ekki týpískur fullorðinn
maður heldur góður vinur.
Fyrir rúmum áratug kynntist
Hemmi henni Möttu. Þar var ekki
síðri manneskja á ferð. Það var eins
og maður hefði alltaf þekkt Möttu.
Eftir að þau giftu sig sáum við
Hemma oftar en áður því þau komu
nokkuð oft austur á Höfn til okkar.
Alltaf var beðið með eftirvæntingu
eftir þeim. Margt var brallað í þess-
um heimsóknum þeirra. Hemmi lék
við okkur krakkana, sagði okkur
skemmtilegar sögur og hjálpaði okk-
ur að mála myndir en hann var mikill
listamaður.
Það má eiginlega segja að Hemmi
hafi verið eins og afi. Hann gerði allt
fyrir okkur krakkana, gerði aldrei
upp á milli okkar og kom fram við
okkur eins og jafningja. Því er sárt að
hugsa til þess að barnabarn hans,
hann Máni Freyr, fái ekki að kynnast
betur þessum frábæra afa sem hann
átti. Á þessum stutta tíma sem þeir
áttu saman var Máni Freyr alltaf
augasteinn Hemma og stoltið leyndi
sér ekki.
Elsku Matta, minningar um ein-
stakan mann munu vonandi styrkja
þig í þessari miklu sorg. Takk fyrir
allt.
Vilborg, Gunnhildur og
Bjarni Ólafur Stefánsbörn.
Það er sárt að setjast niður og
kveðja þig, Hermann minn, langt um
aldur fram, stríð þitt við illvígann
sjúkdóm var vægðarlaust og þvílíkt
æðruleysi sem þú sýndir dag fyrir
dag var aðdáunarvert og hverjum
manni lærdómsríkt.
Þó svo að kynni okkar hæfust ekki
fyrr en fyrir um það bil þremur árum
þegar að þú tókst mikið gæfuspor í lífi
þínu, sem mér lánaðist að taka um
það bil ári fyrr þá er það útrúlegt
hversu við náðum góðu sambandi á
svo skömmum tíma, og hversu miklu
þér var fært að miðla til mín og ann-
arra af þinni lífsreynslu, við höfðum
átt svo útrúlega svipaða lífsgöngu, og
ósjaldan ræddum við um lífsmynstrið
á undangengnum árum og gátum
ávallt fundið samsvörun á okkar lífs-
ferli, og mikið gátum við lært og miðl-
að hvor frá öðrum.
Ég ætla ekki, Hermann minn, að
rekja þinn æviferil enda eru aðrir
fróðari um hann, en við erum að
mörgu leyti með sama lífsgrunn, þú
fæddur og uppalinn í sjávarplássi á
Austurlandi, en ég í sjávarplássi á
Norðurlandi, ég tel að þetta hafi
hjálpað til að samband okkar og skiln-
ingur myndaðist á svo skömmum
tíma mér til mikillar gæfu, og er því
söknuður minn mikill.
Ég veit, Hermann minn, að síðustu
vikurnar voru þér og fjölskyldu þinni
ekki léttbærar, en það stendur uppúr
öllu æðruleysi þitt sem þú sýndir í
baráttu þinni. Ég vil fyrir þakka þér
fyrir ánægjuleg kynni og ómetanleg-
an stuðning sem þú hefur veitt mér
síðustu árin. Minningin um góðan
dreng sem sárt er að sjá á eftir svo
langt um aldur fram mun vera mér of-
arlega í huga. Ég vil votta eiginkonu
þinni og öllum aðstandendum mína
dýpstu samúð, megi minningin um
þig styrkja þau öll, hvíl í friði.
Guðmundur Skarphéðinsson.
Hemmi var að fá sér kaffi þegar ég
hitti hann í síðasta sinn. Hann hrærði
rólega með teskeiðinni, enda búinn að
setja molasykur útí. Hann sá alltaf
um að það væri nógur molasykur til á
Fréttastofunni. Ef gesti bar að garði
sem vildu sykur í kaffið, var hægt að
ganga að molunum í skúffunni hjá
Hemma. Skyldu þeir vera þar enn?
Á vinnustað þar sem er unnið
myrkranna á milli, í návígi, oft undir
álagi, er góður vinnufélagi gulli betri.
Það var Hemmi – góður félagi. Ætíð
uppörvandi, glaður, umburðarlyndur,
hvetjandi. Hann lá ekki á skoðun
sinni ef honum þótti eitthvað mega
betur fara, en var heldur ekki spar á
hrós ef svo bar undir.
Ég man vel þann dag sem Hemmi
hóf störf hið fyrra sinnið á Frétta-
stofu Útvarpsins. Nýútskrifaður lög-
fræðingur en líka skólaður í blaða-
mennsku af Tímanum. Hann iðaði í
skinninu að takast á við verkefnin,
snöggur að skrifa og ganga frá pistl-
um. Þótt dvölin væri ekki löng á
Fréttastofunni áður en hann réð sig
norður á Akureyri til að ritstýra Degi,
hélt hann sambandi við gömlu fé-
lagana. Hann var velkominn þegar
hann sneri aftur um áratug síðar.
Áfram snar í snúningum.
Hemmi var glaður í góðra vina
hópi. Ómissandi við píanóið hvenær
sem komið var saman. Teinréttur
spilaði hann hvað sem var. Samt sagði
hann mér í vetur að hann væri löngu
búinn að gleyma öllum nótum sem
hann lærði í gamla daga. Hann spilaði
eftir eyranu og gerði það vel.
Hemmi steig dans við Bakkus,
dans sem varð of hraður. Hann sagði
honum upp, bauð upp í glímu og vann.
Þá fékk hann sér hljómborð og nýjar
víddir opnuðust honum. Það er
ógleymanleg minning sem við eigum
um Hemma austur í Gnúpverja-
hreppi. Það er hátíð undir sumarnæt-
urhimni og hann við hljómborðið.
Hemmi spilar hvert lagið á fætur
öðru með mismunandi takti og áferð.
Það er eins og hann stjórni heilli
hljómsveit.
Aftur sumar. Við stöndum við foss í
Þjórsá. Flugurnar ætla okkur lifandi
að drepa í logninu og sumarhitanum.
Hemmi lánar flugnanetið sitt. Þrem-
ur dögum seinna skín sól í heiði, en
yljar ekki lengur. Óboðinn gestur hef-
ur kvatt dyra. Krabbinn skorar á
Hemma í glímu. Hann tekur áskor-
uninni og tekst á við hann – einn dag í
einu – rétt eins og Bakkus.
„Þetta hefur verið góður tími,“ seg-
ir hann við mig í hálfnaðri glímu.
Hann heldur uppteknum hætti, hvet-
ur okkur hin og örvar. Marga daga
hefur Hemmi betur. Sólin skín sem
aldrei fyrr daginn sem hann ákveður
að sleppa tökunum og játa sig sigr-
aðan.
Elsku Matta og Katrín, hugurinn
er hjá ykkur.
Ég sé Hemma fyrir mér. Hann
stendur við hljómborðið með bros á
vör og dillar sér í takt við tónlistina
sem hann leikur sjálfur. Það rýkur úr
kaffibollanum ... og nóg af sykri.
Sigríður Árnadóttir.
Fallinn er í valinn æskuvinur minn
Hermann Sveinbjörnsson. Við fráfall
svo náins vinar leitar hugurinn í okk-
ar gömlu heimabyggð, Norðfjörð. Þar
ólumst við upp í einstöku umhverfi
fyrir framtakssama stráka. Fjallið,
fjaran, bryggjurnar og síðar fjörður-
inn var okkar leiksvæði. Í þessum
hópi glaðværra drengja var Hemmi
góður liðsmaður sem gaf sig ekki
átakalaust.
Snemma komu í ljós listrænir hæfi-
leikar Hemma. Hann hóf ungur að
læra á píanó og þótti efnilegur tónlist-
armaður. Þessir hæfileikar áttu eftir
að nýtast honum síðar á lífsleiðinni er
hann hóf að leika með norðfirskum
rokkhljómsveitum. Enn sé ég hann
fyrir mér leika á hljómborðið og
syngja þekkta slagara þessara sak-
lausu ára sem við héldum að aldrei
tækju enda.
Æskuárin liðu og alvara lífsins tók
við. Rúmlega tvítug gengu þau
Hemmi og Auður Sæmundsdóttir í
hjónaband. Stuttu síðar eignuðust
þau sitt eina barn, Katrínu Brynju.
Við Ásta vorum tíðir gestir á heimili
þeirra, milli okkar var mikill vinskap-
ur. Hemmi var ákveðinn í að búa þeim
mæðgum gott heimili. En einhvern
veginn fór svo að þau Auður áttu ekki
samleið og héldu hvort í sína áttina.
Þrátt fyrir góðan vinskap gat
stundum liðið langur tími milli sam-
verustunda. Það breyttist hins vegar
mikið þegar Matta kom í spilið. Í
rúman áratug höfum við átt saman
margar ánægjustundir. Ofarlega er
mér í huga þegar þau Hemmi og
Matta giftust í Norðfjarðarkirkju. Að
vígslu lokinni lék organistinn nokkur
angurvær Stoneslög. Hemmi og
Matta, glæsileg og brosandi, augu 68-
kynslóðarinnar fylltust af tárum.
Þrátt fyrir glaðan hug var Hemmi
á margan hátt alvörugefinn maður.
Hann var nákvæmur og góður frétta-
maður sem lagði alúð í starf sitt. Oft
ræddum við um fréttamennskuna og
þá ekki síst samskipti hans við sjó-
menn. Þar kom honum til góða
reynslan að austan, að alast upp á sjó-
mannsheimili og hafa sjálfur stundað
sjóinn. Hemmi átti auðvelt með að
tala við sjómenn mál sem þeir skildu,
þar á milli ríkti gagnkvæmt traust.
Hemmi var flinkur og næmur
myndlistarmaður. Minnisstætt er
mér atvik austur á Norðfirði fyrir
rúmum áratug. Við hittumst á sól-
björtum og lognkyrrum sumardegi
og ákváðum að kíkja á gamalt sjóhús.
Þar höfðum við átt saman margar
stundir við að stokka upp línu og fleiri
verk á okkar ungdómsárum. Hugur-
inn hvarflaði til þessara ára. Um