Vísir - 15.11.1980, Blaðsíða 8

8
<f.|S I

.úSfil isdaiá/tut xi :i * * i
utgefandi: Reykjaprent h.f.
Framkvsmdastjóri: Oavlfi Guðmundsson.
Ritstjórar:
ólafur Ragnarsson og Ellert B. Schram.
Ritsf jórnarf ulltrúar: Bragi Guðmundsson, Ellas Snæland Jónsson. Fréttastjóri er-
lendra frétta: Guðmundur G. Pétursson. Blafiamenn: Axel Ammendrup, Arni Sig-
fússon, Frlða Astvaldsdóttir, Gylfl Kristjánsson, lllugi Jökulsson, Kristln Þor-
steinsdóttir, Páll Magnússon, Svelnn Guðjónsson, Sæmundur Guðvinsson, Þórunn
Gestsdóttir. Blafiamaður á Akureyri: Glsll Slgurgeirsson. Iþróttir: Kjartan L.
Pálsson, Sigmundur O. Stelnarsson. Ljósmyndir: Bragl Guðmundsson, Elln Ell
.ertsdóttir, Gunnar V. Andrésson, Kristján Ari Einarsson. Otlitsteiknun: Gunnar,
Trausti Guðbjörnsson, Magnús Olafsson.
Auglýsingastjóri: Páll Stefánsson.
Dreifingarstjóri: Sigurfiur R. Pétursson. '%
Ritstjórn: Slðumúli 14, slmi 86611 7 llnur. Auglýsingar og skrifstofur: Slðumula 8J
slmar 86611 og 82260. Afgreiðsla: Stakkholti 2—4, simi 86611. 1 |
•»
Askriftargjald er kr. 5.500,- á mánuði innanlands og verfi I lausasölu 300 krónur ein.'
takifi. Visirer prentaður I Blafiaprenti h.f. Slfiumúla 14.
Otvarp í kyrkíngu
Menntamálaráöherra þarf ekki aö skrifa opin bréf til fjárveitinganefndar vegna út-
varpshúss. Hans er valdiö. Ráöherrann þarf heldur ekki aö klaga aöra vegna rekstrar-
erfiöieika Rikisútvarpsins. Rikisstjórnin ræöur þar feröinni.
Málefni Ríkisútvarpsins hafa
verið á dagskrá að undanfornu,
einkum fjármálastaða stofnun-
arinnar og í dag hefur verið
boðað verkfall leikara gagnvart
útvarpinu.
í tíð Vilhjálms Hjálmarssonar
sem menntamálaráðherra var
tekin fyrsta skóflustungan að
nýju útvarpshúsi. Það hús hefur
verið langþráður draumur út-
varpsmanna, enda hokrar stofn-
unin í leiguhúsnæði og starfsemi
bæði hljóðvarps og sjónvarps
stendur allri starfseminni fyrir
þrifum. Teikningar hins nýja út-
varpshúss urðu fljótt umdeildar,
svo og’kos’tnaður vegna bygging-
ar hennar. Byggingaf ram-
kvæmdir stöðvuðust í tíð Ragn-
ars Arnalds í menntamálaráðu-
neytinu.Vilmundur Gylfason lét
það verða eitt af sínum fyrstu
verkum í því sama ráðuneyti að
láta í Ijós andstöðu sína við út-
varpshúsið.
Það kemur því spánskt fyrir
sjónir, þegar núverandi mennta-
málaráðherra, Ingvar Gíslason
ritar opið bréf til f járveitingar-
nefndar til stuðnings útvarps-
hússbyggingu. Málið kemur
þeirri góðu nefnd hreint ekkert
við. Ráðherrann stendur upp í
þinginu og lýsir því yfir að hann
muni beita ráðherravaldi sínu til
að hrinda málinu fram. Þessi
yfirlýsing var ástæðulaus, ein-
faldlega vegna þess, að málið
hefur allan tímann verið í hans
höndum, á hans valdi. Fjár-
magnið er fyrir hendi, útboð f rá-
gengið, og verkið getur hafist
þegar á morgun. Allt sem þarf er
grænt Ijós menntamálaráðherra.
Annar þáttur þessa máls eru
almennar f járveitingar til dag-
skrárgerðar útvarpsins. Með því
að halda afnotagjaldi niðri og
klípa fjárveitingar í fjárlaga-
frumvarpi við nögl, er nú svo
komið að innlend dagskrárgerð
hvort heldur skemmtiþættir,
fræðslumál, umræðuþættir eða
barnadagskrá leggst niður í sjón-
varpinu á næsta ári. Eflaust eru
einhverjir gárungar til, sem eru
þeirrar skoðunar að farið haf i fé
betra, en fyrir hina, sem skilja
þýðingu sjónvarpsins í Ijósi
menningar og fræðslu eru þetta
uggvænleg tíðindi. Einnig í þessu
máli sýnist afstaða stjórnvalda
mótast af sýndarmennsku f rekar
en raunhæfum athöfnum. Það er
til lítils að guma af menningar-
legum áhuga og senda bænarbréf
með misskildum áherslum, ef
allri dagskrárgerð er haldið niðri
vegna f jármálastef nu ríkis-
stjórnarinnar.
í Ijósi þessarar stöðu er þriðji
þáttur útvarpsmálanna, sem nú
er á dagskrá, hálf hjárænulegur
og út í hött. Félag íslenskra leik-
ara hefur boðað verkfall gagn-
vart útvarpinu nema yfirmenn
þeirrar stofnunar og útvarpsráð
fallist á þá kröfu, að f jórðungur
allrar leikinnar dagskrár verði í
höndum innlendra listamanna.
Það er auðvitað fráleitt og
raunar móðgun gagnvart al-
menningi ef ein stétt manna get-
ur gert þá kröf u að tiltekinn hluti
dagskrárgerðarinnar sé slíkum
skilyrðum háður. Dagskrá og
efni þessa fjölmiðils ræðst ekki
af hagsmunum einnar stéttar
heldur vilja og viðhorfum þeirra,
sem hans njóta og fyrir hann
greiða.
Vitaskuld hlýtur það ávallt að
vera metnaðarmál sjónvarpsins
að dagskrá sé sem mest í höndum
(slendinga og þar sé íslensku
menningaefni gerð skil af mikilli
reisn.
Það markmið hvað þá ítrustu
kröfur, dæmist hinsvegar dautt
og ómerkt, þegar fjármagn er
ekki fyrir hendi, þegar stefna
stjórnvalda er opinberlega sú, að
virða að vettugi þarfir og óskir
Rikisútvarpsins i þessum efnum.
Þá fellur öll menningarstefna i
grýttan jarðveg og þá verða öll
opin bréf frá góðviljuðum
menntamálaráðherra að öfug-
mælum.
r-----------------------------------
■ Asmundur i Hverhól kann
kúra um þessar tföir.
Litiö er aö lcsa um hann:
lifir og deyr um siöir.
Þannig orti Jón Hallgrimsson
á Karlsá á Upsaströnd um
I sveitunga sinn á fyrra hluta
I aldarinnar sem leiö. Þetta er
skýr og skilmerkileg mannlýs-
I ing, og veröur svo á öllum
| tímum og alstaöar, aö af einum
* ganga litlar fréttir, en öörum
| miklar. Svo er og að sjá sem
■ sumir njóti sin illa, nema þeir
' séu laugaðir fréttaljósum. Aö
| sjálfsögöu getur það veriö
I markmiö út af fyrir sig, að láta
■ fréttir af sér fara. Má þá vera
Iaö allar þyki leiöir leyföar aö
marki, svo aö notaö sé málfar
■ Páls Eggerts Olasonar. Honum
' þótti bágborin islenska aö oröa
| þetta svo, að tilgangurinn helg-
I aöi meöaliö.
Af mörgum frábærum
| limrum Jóhanns S. Hannes-
. sonar er þessi ef til vill alsnjöll-
I ust:
I Þegar ekkert er af manni aö
frétta
1 er óhætt aö stóla á þetta
I til aö vekja á sér at-
■ hygli aö klifra upp á kat-
1 óisku kirkjuna og iáta sig
detta.
| Ég kem ekki fyrir mig
■ dæmum, en mér finnst einhvern
' veginn aö menn hafi dottiö ofan
| af katólsku kirkjunni nýlega.
■ Kannski þeir segi eins og kerl-
' ingin sem lenaaíiaöist og lestist
| öll, þegar hún stakkst fram af
, pallskörinni: Ég ætlaöi ofan
I hvort eö var.
Merkileg er sú hugsun sem
, felst i þeim talshætti, aö engar
I fréttir séu góöar fréttir. Ég fæ
I ekki betur skiliðen þetta eigi aö
þýöa þaö, aö allt, sem horfir til
I góös, þyki litilla frásagna vert,
■ hjá hinu sem miður fer. Allt
‘ slikt er hins vegar æriö frétt-
| næmt.
Affréttum
Sumum þykir þetta bera vott
um þroskaleysi og skeikula
dómgreind, og ekki er aö efa
illar afleiöingar þess, ef menn
velta sér um of upp úr vonsku
og lýtum heimsins. En eyru
fýsir illt aö heyra. Meistari Jón
segir i prédikun á þriöja sunnu-
degi eftir þrettánda: „Munnur-
inn býr yfir höggorma eitri...
Eyrun daufheyrast viö drottins
oröi, en klæjar eftir nýjum lær-
dómum, eftir róg og bakmælgi,
eftir náungans óhróðri og
nálega öllu þvi, er menn vilja
þar illt i bera:”
Og hvi skyldu menn halda
spillinguog spjöllum leyndum?
Margt hefur veriö fært til betri
vegar, af þvi að ekki var um það
þagað.
ú. íömumvegl
A annaö er einnig að lita. Viö
erum, sem betur fer, svo vel
stöddá förnum vegi, að illvirki
og slys teljast ennþá fréttir.
Höfum við nokkurn timann
hugsað út i það ástand sem oröiö
er, þegar morö og hryðjuverk
eru ekki annaö en efni i smá-
klausu á annarri siöu. Þau lönd
eru þvi miöur til i heiminum,
þar sem sllkt er ekki útsiðuefni.
Okkur þykir, guöi sé lof, ekki
sæta tfðindum, aö sólarhringur
líöi, svo að ekki sé framið morð,
rán eöa nauögun. Kannski erum
við farin að nálgast hættuleg
mörk á öörum sviöum. Kannski ■
þaö veröi bráöum fréttaefni, ef '
ekkert banaslys hefur örðið i |
umferðinni heilan sólarhring. ■
Fróöleiksfýsn manna er svo ‘
rik og fréttaþorstinn svo sár, aö |
engar hömlur, engin ritskoðun, .
engin kvi getur hindrað aö eitt- I
hvaö þaö leki út sem leyndu á |
aöhalda. Þótt aifnjálsum frétta- _
flutningi megi sjáiísagt sitthvaö I
til foráttu finna, er hann alltjent |
skárri en skömmtunin. Þegar !
viöskipti eru ekki frjáls, þrifst I
svartur markaöur, og þar sem i
frjáls fréttaflutningur leyfist 1
ekki, veröur til svartur frétta- |
markaður, og missagnir,hvik- i
sögur og slúöur kann aö stiga i' ■
verði. Á hinn bóginn er oft j
ömurlegt að sjá hvernig frétta- .
miölar leyfa sér að gera harm- I
leiki mannlegs lifs aö söluvöru
og féþúfu.
Nú er af sem áöur var, þegar I
mörg heimili á landi hér fengu I
ekki fréttir nema úr einu blaöi
ogfréttamat þeirra sem blaöinu
stjórnuöu, var oftast háö tiltek- ■
inni pólitiskri afstöðu. Nú höfum 1
viö búiö svo lengi við frjálsan og |
riflegan fréttaflutning, aö viö i
aettum aö geta lagaö okkur aö '
nýjum aöstæðum, valiö og hafn- I
aö, og þeir, sem eitthvaö hafa til I
brunns aö bera eða fram aö I
færa, eru fremur eltir uppi af
kastljósinu, heldur en hitt, aö I
þeir þurfi aö hálsbrjóta sig meö |
„gengissigi i einu stökki” ofan
af katólsku kirkjunni. Um okkur |
verður ekki kveðið eins og i
limru Jóhanns S. Hannessonar: ■
I
Þaö er vont aö fá fréttir i ■
Varsjá. ■
Aö visu sést Moskva í fjarsjá, |
en þar hafa ekki enn
fundist heiivita menn
sem hægt væri aö leita sér
svars hjá. ,
8.11 ’0.
G.J.