Morgunblaðið - 15.12.2003, Blaðsíða 14

ERLENT
14 MÁNUDAGUR 15. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
S
addam Hussein, fyrrver-
andi forseti Íraks, var
handtekinn á laugardag
og er nú fangi banda-
manna á ótilgreindum
stað. Stjórnmálaleiðtogar víða um
heim fögnuðu tíðindum þessum
ákaft í gær og vonir hafa vaknað
um að handtakan verði til þess að
greiða fyrir því að stöðugleika
verði komið á í Írak. Almenningur
í Írak fagnaði einnig þegar ljóst
var að einræðisherrann fyrrver-
andi væri nú á valdi Bandaríkja-
manna.
„Frúr mínar og herrar, við höf-
um náð honum.“ Þannig hóf Paul
Bremer, landstjóri Bandaríkja-
manna í Írak, fréttamannafund,
sem haldinn var í höfuðborg
landsins, Bagdad, um hádegi að ís-
lenskum tíma í gær. „Þetta er
stórkostlegur dagur í sögu írösku
þjóðarinnar. Hundruð þúsunda
ykkar hafa árum saman liðið þján-
ingar undir stjórn þessa illmennis.
Þeir dagar eru nú liðnir fyrir fullt
og allt,“ sagði Bremer.
„Rauð dögun“
Ricardo Sanchez hershöfðingi
gerði grein fyrir aðgerðinni. Sagði
hann að leyniþjónustuupplýsingar
hefðu borist herstjórn banda-
manna á laugardag þess efnis að
Saddam Huss-
ein væri í felum
nærri heima-
borg sinni, Tikr-
it, þar sem hann
fæddist árið
1937. Áætlun
hefði verið sam-
in og hún
grundvölluð á
upplýsingum
sem leyniþjón-
usta Banda-
ríkjamanna
hefði safnað
saman á und-
anliðnum mán-
uðum. Áætlunin
hefði borið nafn-
ið „Rauð dögun“
(á ensku „Red
Dawn“). Um 600
manna liðsafli
sem settur hefði verið saman úr
ýmsum deildum landhers og sér-
sveita hefði haldið til tveggja
staða nærri Tikrit og umkringt
byggingar þar. Þar hefði verið
gerð leit sem í fyrstu hefði ekki
skilað árangri. Á öðrum staðnum,
á „bóndabæ“ við bæinn Ad Dawr,
um 15 kílómetra suður af Tikrit,
hefðu hermenn fundið holu sem
grafin hafði verið og hulin með
múrsteinum og mold. Þar hefði
Saddam Hussein verið í felum.
Sagði hann einræðisherrann fyrr-
verandi enga mótspyrnu hafa veitt
er hann var handtekinn. Skoti
hefði ekki verið hleypt af. Saddam
Hussein var handtekinn um klukk-
an 20.30 á laugardagskvöld að
staðartíma í Írak, um klukkan
17.30 að íslenskum tíma.
Holan var að sögn Sanchez
rúmlega tveggja metra djúp og
nógu stór til að þar gæti maður
sofið. Komið hafði verið fyrir þar
loftræstibúnaði. Tveir menn, báðir
Írakar, voru einnig handteknir en
þeir reyndu að komast undan.
Saddam hafði um 750.000 Banda-
ríkjadali, tæpar 60 milljónir króna,
meðferðis í hundrað dollara seðl-
um. Þá hafði hann tiltækar tvær
vélbyssur af gerðinni Ak-47.
Leigubifreið hafði verið lagt nærri
byggingunni. Ekki fundust símar
eða annar fjarskiptabúnaður.
Talsmaður Bandaríkjahers
kvaðst í gær telja að Saddam
hefði haft aðgang að 20-30 slíkum
felustöðum og hefði hann tæpast
dvalið lengur en nokkrar klukku-
stundir á hverjum þeirra. Þetta
væri hins vegar ekki vitað með
vissu.
Lífsýni tekin
Sanchez sagði að Saddam hefði
reynst „samvinnufús og ræðinn“.
Félagi í Stjórnarráði Íraks sagði á
hinn bóginn að Saddam hefði verið
„ögrandi“ og „ekki sýnt nein
merki iðrunar“.
Myndir af Saddam Hussein
voru sýndar á blaðamannafund-
inum sem og af holu þeirri sem
hann nýtti sem felustað. Á mynd-
unum sást hvar Saddam gekkst
fúlskeggjaður undir læknisskoðun
og virtist sem verið væri að skoða
tennur hans sérstaklega. Fram
kom á fundinum að lífsýni hefðu
verið tekin sem sönnuðu með ótví-
ræðum hætti að þarna væri kom-
inn hinn raunverulegi Saddam
Hussein en vitað er að hann not-
aði iðulega tvífara á þeim áratug-
um sem hann var við völd í Írak. Í
máli Sanchez hershöfðingja kom
fram að Saddam Hussein væri við
góða heilsu. Loks voru sýndar af
honum myndir þar sem skeggið
hafði að mestu verið rakað af hon-
um.
Saddam
var svikinn
Bandaríkjamenn höfðu heitið
hverjum þeim 25 milljónum
Bandaríkjadala (rúmum 1.800
milljónum króna) sem veitt gæti
upplýsingar sem leiddu til þess að
Saddam Hussein yrði handtekinn
eða hann drepinn. Raymond
Odierno bandarískur hershöfðingi
sagði að upplýsingar frá manni er
tilheyrði fjölskyldu sem stæði
Saddam nærri hefðu leitt til hand-
tökunnar. Odierno er yfir þeirri
deild fótgönguliðs Bandaríkjahers,
sem handsamaði einræðisherrann
fyrrverandi. Hann sagði að und-
anfarna tíu daga hefðu hermenn
yfirheyrt fimm til tíu manneskjur
úr fjölskyldum sem eru nánar
Saddam. „Loks fengum við þær
upplýsingar sem við þurftum frá
einum þessara einstaklinga.“
Átta mánuðir eru liðnir frá því
að Saddam Hussein var steypt af
stóli er Bandaríkjamenn og Bretar
réðust inn í Írak.
Andstaðan var í fyrstu ekki
mikil en á undanliðnum mánuðum
hefur hún magnast mjög og er nú
svo komið að hryðjuverk og sjálfs-
morðsárásir eru nánast daglegt
brauð í landinu. Þannig létu
sautján manns, hið minnsta, lífið í
gærmorgun þegar bílasprengja
sprakk fyrir utan lögreglustöð í
bænum Khaldiyah, um 80 km
vestur af Bagdad.
Allir þeir sem féllu voru Írakar.
„Mikið áfall fyrir hryðju-
verkamenn í Írak“
Talið er að liðsafli er nefnist
Fedayeen Saddam („Píslarvottar
Saddams“) hafi einkum staðið fyr-
ir tilræðum þessum sem og er-
lendir hryðjuverkamenn sem sagt
er að haldið hafi til Íraks til að
taka þátt í baráttunni gegn her-
námsliði Bandaríkjamanna.
Vonir hafa vaknað um að liðsafli
þessi telji frekari andspyrnu
ástæðulausa nú þegar foringinn
hefur verið handtekinn. Abdul
Aziz al-Hakim, forseti Stjórn-
arráðs Íraks, sem Bandaríkja-
menn skipuðu, spáði því í gær að
andstaðan myndi nú minnka í
landinu. „Árásunum mun án nokk-
urs vafa fækka.
Þetta er mikið áfall fyrir
hryðjuverkamennina í Írak. Þetta
er stórkostlegur dagur fyrir gjör-
vallt mannkyn og írösku þjóðina,“
sagði hann. George Robertson,
framkvæmdastjóri Atlantshafs-
bandalagsins (NATO), tók í sama
streng. „Þetta eru frábærar fréttir
og atburðurinn er fallinn til að
auka stöðugleikann í Írak.“
Ahmed Chalabi, sem á sæti í
Stjórnarráði Íraks, sagði að Sadd-
am Hussein yrði dreginn fyrir rétt
en í liðinni viku var frá því skýrt
að ákveðið hefði verið að stofna
dómstól í Írak sem ætlað væri að
rétta yfir mönnum er framið hefðu
glæpi á valdatíma Saddams Huss-
eins. Chalabi sagði að réttarhöldin
yrðu opinber. „Hann veitti enga
mótspyrnu þegar hann var hand-
tekinn. Hann hafði svigrúm til að
fremja sjálfsmorð en hann gerði
það ekki. Martröð írösku þjóð-
arinnar er lokið. Saddam er fangi,
hann verður dreginn fyrir rétt og
honum refsað fyrir glæpi sína,“
sagði Chalabi.
Lét myrða
um 300.000 manns
Saddam Hussein er 66 ára gam-
all. Hann náði völdum í Írak árið
1979 og við tók ógnarstjórn og
skefjalaus dýrkun á persónu hans.
Bandarískir hermenn handtaka Saddam Hussein, fyrrverandi Íraksforseta, nærri borginni Tikrit
Í felum í holu með
fullar hendur fjár
AP
Læknir skoðar tennur Saddams Hussein skömmu eftir
að hann var handtekinn. Lífsýni voru tekin til að sann-
reyna að rétti maðurinn væri fundinn.




 









  




    

 

 

 
 
 
 
 




    

 !"#

 
   
$%


&
 

$%


'
 ()*+  
 
!
"
# $

%   
&*)++ &

'(#% "(#"  )*! 
+ )*! ,+
&()++ # # -"$

"  -! 
#/$!%# 
#
 .!%
  .!# 
&()', $

" "- 
" -
"# ! # - 
&-)&* $

".0   

#/
# #.1
# '
-2
"
!"
#

$"
%
&"'"(
" !)#

 *
+

,  


--
 .

/ .
   
.

 
/

   
! 
# 

3-
  
!  456-#
 ""

6/ 



#