Morgunblaðið - 15.12.2003, Blaðsíða 27

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 15. DESEMBER 2003 27
Landlæknisembættið, Rafstaðlaráð, Heilbrigðistæknifélag Íslands
og Heilbrigðistæknivettvangur (HTV) halda
málþing um
Aðgerðarrými
– uppsetning, öryggi og eftirlit –
Þriðjudaginn 16. desember 2003, kl. 13:00 til 18:00
á Radisson SAS Hótel Saga, „Ársalir“
Dagskrá:
13:00 Setning
Sigurður Guðmundsson, landlæknir
13:05 Essential technology infrastructure for medical devices
in operation rooms
Lars Löfsted, verkfræðingur MSc
13:45 Eftirlitshlutverk landlæknisembættisins
Vilborg Ingólfsdóttir, yfirhjúkrunarfræðingur, Landlæknisembætti
14:05 Aðkoma heilbrigðiseftirlits sveitarfélaga
Árný Sigurðardóttir heilbrigðisfulltrúi, Umhverfis- og
heilbrigðisstofu Reykjavíkur
14:20 Áhrif rafmagns á mannslíkamann og hugsanlegar hættur
Þórður Helgason, verkfræðingur, STE Landspítala
14:40 Staðlar um aðgerðarrými og frágangur raflagna í þeim
Friðrik Alexandersson, formaður Rafstaðlaráðs
15:05 Hönnun aðgerðarrýma, loftræsting, gös, lýsing o.fl.
Aðalsteinn Pálsson, verkfræðingur STE Landspítala
15:30 Sóttvarnir
Ása St. Atladóttir sýkingarvarnahjúkrunarfr., Landlæknisembætti
15:50 Kaffi
16:10 Viðbúnaður í aðgerðarrýmum
Sigurður Kristinsson, bæklunarskurðlæknir
16:30 Kröfur til lækningatækja vegna CE merkingar og kröfur FDA í USA
Sigurjón Kristjánsson, verkfræðingur, Flögu hf
16:50 Skipulag eftirlits með jónandi geislun
Sigurður Magnússon, forstjóri, Geislavarnir ríkisins
17:05 Panelumræður, fyrirlesarar eru framsögumenn
Stjórnandi: Ragnheiður Haraldsdóttir, skrifstofustjóri,
Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneyti
17:40 Samantekt og dagskrárlok
Sigurður Guðmundsson, landlæknir
Tungumál: Íslenska / Enska
Fundarstjóri: Ragnheiður Haraldsdóttir,
Aðgangseyrir: 5000 kr. · Skráning á vef Staðlaráðs Íslands, www.stadlar.is
eða í síma 520 7150, fyrir kl. 17:00 mánudag 15. desember.
HAFANDI rúmlega 40 ára
reynslu af slysalækningum, var mér
löngu ljóst orðið, að mannsheilanum
leiðist að láta lemja sig. Þegar greiða
skyldi atkvæði um boxarafrum-
varpið á hinu háa alþingi, lýsti ég
þessari reynslu minni í Morg-
unblaðinu og taldi Ís-
lendingum sóma að því
að hafa á sínum tíma
samþykkt bann við
hnefaleikum. Af sömu
ástæðu taldi ég óráð að
lögleiða hnefaleika a
nýju. Mannvits-
brekkur nokkrar töldu
reynslu mína varðandi
höfuðhögg lítils virði
og hugsunarhátt minn
bera vott um van-
þroska.
Nú hefur hið óhjá-
kvæmilega gerzt og
vonum seinna. Fórnarlambið dúað í
bak og fyrir, að ólympískum staðli
og trúlega hvorki blettur né hrukka
á yfirborði höfuðs, en heilanum
leiddist sem fyrr að láta lemja sig og
er nú bara að vona að skaðinn verði á
engan hátt varanlegur. Eftirfylgj-
andi leikþáttur er að sjálfsögðu einn-
ig óhjákvæmilegur. Landlæknir
(sem þekkir mætavel afleiðingar
höfuðhögga) verður að taka þátt í
leiknum. Honum ber að rannsaka
hvernig í ósköpunum höfuðhögg get-
ur haft þvílíkar afleiðingar. Boxara-
sambandið og mótshaldarar eru allir
af vilja gerðir að hjálpa landlækni að
leysa þessa óskiljanlegu uppákomu.
Hnefaleikanefnd ÍSÍ fundar um
málið og mótshaldarar funda um
málið. Við skoðun á myndbandi kem-
ur í ljós, að þolandinn fékk meðal
annars hnakkahögg og þar með telst
sökudólgurinn fundinn og svo sem
um önnur afbrot, málið upplýst. Í
framhaldi af þessu
myndskeiði ákvað
nefndin meðal annars
að hnakkahögg yrðu
ekki liðin og vörðuðu
brottvísun. Við ítrekun
slíkra brota verður við-
komandi gerandi sett-
ur í keppnisbann.
Nefndin ákvað og að
herða ýmsar aðrar
reglur.
Fer nú málið að
verða ærið snúið, til
dæmis má spyrja hvort
ólympískir hnefaleikar
hafi hér á landi hingað til ekki farið
eftir alþjóðlegum ólympóskum
reglum? Hafi verið farið eftir ólymp-
ískum reglum eru þær greinilega
lífshættulegar og er nefndin, sam-
anber ofanskráð, sem óðast að herða
þær reglur og þá spurningin hvort
hér verði í framtíðinni iðkað sér-
íslenzkt afbrigði af ólympískum
hnefaleikum. Möguleikinn, að hing-
að til hafi ekki verið keppt eftir al-
þjóðlegum ólympískum reglum, er
nánast óhugsandi eða hvað?
Hvort heldur sem er, er merg-
urinn málsins þessi. Hnefaleikara,
sem verður fyrir heilaáverka, má
vera nákvæmlega sama hvort ger-
anda er brottvísað eða settur í
keppnisbann. Skaðinn er skeður.
Gunnar Birgisson er felmtri sleginn.
Frá nytsömum sakleysingjum á al-
þingi heyrist hvorki stuna né hósti.
Nú má fara að búast við jólaaug-
lýsingunni frá því í fyrra, en þar
auglýsti sportverzlun jólagjöf ársins,
sem var ólympískur boxarabúnaður
fyrir alla aldurshópa, byrjendur
jafnt sem fullorðna. Allt eins hefði
mátt segja „gefið börnum ykkar ær-
legan heilahristing í jólagjöf“.
Katrín Fjeldsted virðist ein fárra
hafa hugsað áður en hún greiddi at-
kvæði varðandi lögleiðingu hnefa-
leika og skora ég nú á háttvirta al-
þingismenn að hugsa málið og banna
ósómann. Gæti og verið gott innlegg
í öryrkjamálið. Örorka er ekkert
einkamál og ættu hnefaleikamenn
jafnt sem aðrir að minnast þess.
Enn um hnefaleika
Leifur Jónsson
skrifar um hnefaleika ’Katrín Fjeldsted virð-ist ein fárra hafa hugsað
áður en hún greiddi at-
kvæði varðandi lögleið-
ingu hnefaleika.‘
Leifur Jónsson
Höfundur er læknir.
Í NÝLEGRI bók eftir Spencer
Weart, Uppgötvun gróðurhúsaáhrif-
anna segir frá því er franski stærð-
fræðingurinn Jean
Babtiste Fourier upp-
götvaði fyrir nær 200
árum að loftslag væri
mun hlýrra á jörðinni
en ætla mætti miðað
við fjarlægð jarðar frá
sólu. Hann ályktaði að
einhverjar loftteg-
undir byrgðu inni hit-
ann í andrúmslofti
okkar plánetu. Enn-
fremur, að ef magn
loftegunda í andrúms-
loftinu ykist, myndi
jörðin hitna enn frek-
ar. Það sem Fourier
uppgötvaði voru gróð-
urhúsaáhrifin. Því
miður hefur Bush for-
seti þeirrar þjóðar
sem mest losar slíkar
lofttegundir út í and-
rúmslofið ekki náð enn
að skilja þessa ein-
földu staðreynd.
Bók Spencer Weart
fjallar um það hvernig
uppgötvun Fouriers
leiddi að lokum til um-
ræðu um gróðurhúsa-
áhrif og loftslags-
breytingar af manna
völdum. Sú umræða snýst um fram-
tíðarmöguleika mannkyns til að
byggja þessa jörð.
Fyrir hundrað árum velti sænsk-
ur efnafræðingur, Svante Arrhenius
að nafni, því fyrir sér hvort máli
skipti hversu mikla mengun and-
rúmsloftsins iðnaðarbyltingin hefði í
för með sér. Hann settist niður á að-
fangadagskvöldi skömmu eftir að
konan hans hafði farið frá honum og
hóf að reikna hugsanleg gróðurhúsa-
áhrif. Það tók hann eitt ár að komast
að niðurstöðu.
Niðurstöður hans voru býsna lík-
ar því sem nútímaofurtölvur spýta
út úr sér en ekki nokkur maður
gerði veður út af þessum útreikn-
ingum. Enn síður lagði heimurinn
við hlustir árið 1938 þegar breski
veðurathugunarmaðurinn Stewart
Callendar kom með þá tilgátu á
fundi Hinnar konunglegu bresku
veðurfræðistofnunar að röð hlýrra
ára á fjórða áratugnum mætti skýra
með kenningu Fouriers um gróður-
húsaáhrif.
Það var ekki fyrr en á dögum
Kalda stríðsins, segir Spencer
Weart, að augu manna opnuðust fyr-
ir möguleikanum á hlýnun jarðar.
Flestar rannsóknir bentu til að gróð-
urhúsaáhrifin væru raunveruleg og
amerískir vísindamenn voru í far-
arbroddi rannsókna, fjármagnaðir af
hermálayfirvöldum í Pentagon.
Hershöfðingjarnir höfðu nefnilega
fengið þá hugmynd að finna mætti
upp nýtt loftslagsvopn sem væri
mun öflugra en kjarna-
sprengjur gætu nokkru
sinni orðið.
Ungur bandarískur
vísindamaður, David
Keeling, hóf snemma á
6. áratug síðsutu aldar,
að mæla magn koltví-
sýrings í andrúmsloft-
inu. Hann setti upp
mæli á tindi eldfjalls á
Hawaii-eyjum, fjarri
helstu iðnaðarsvæðum
sem kynni að skekkja
mælingar og mælingar
hans var síðan hægt að
lesa af línuriti sem stig-
vaxandi magn koltví-
sýrings.
Þeir sem efast um að
loftslagsbreytingar séu
af manna völdum benda
á að stutt sé síðan lofts-
lagsfræðingar héldu því
fram að búast mætti við
ísöld. Þeir koma einnig
með þá mótbáru að
kenningar um kaos geti
gert að engu tölvuút-
reikninga um hlýnun
andrúmslofts í framtíð-
inni. Hugsanlega kunna
þeir að hafa eitthvað til
síns máls, en eftir stendur hins veg-
ar spurningin um það hvort við vilj-
um valda hrikalegri ringulreið í líf-
ríki jarðar af völdum
loftslagsbreytinga með því að hætta
því loftslagskerfi sem ríkir nú.
Aðalatriðið er, líkt og Spencer
Weart bendir á, að andrúmsloftið er
að hlýna hraðar og meira en nokkru
sinni hefur gerst áður; þéttleiki
gróðurhúsalofttegunda eykst ár frá
ári. Hvað sem þeir annars kunna að
hvísla í eyra Bush forseta þá hafa
jafnvel hinir spilltustu og ofstæk-
isfyllstu á meðal þeirra vísinda-
manna sem enn andmæla kenning-
unni um gróðurhúsaáhrif og
loftslagsbreytingar ekki þorað að
draga í efa uppgötvun Fouriers um
að gróðurhúsalofttegundir séu hita-
stillir fyrir okkar plánetu. Þessir
sömu vísindamenn hafa hins vegar
verið duglegir við að finna upp á alls
kyns skýringum á því hvers vegna
síaukin losun gróðurhúsaloftteg-
unda af mannavöldum hafi ekki áhrif
á þennan hitastilli.
Sjá um bók Spencer Wearts á
http://www.aip.org/history/climate/
Uppgötvun gróð-
urhúsaáhrifanna
Árni Finnsson skrifar
um umhverfismál
Árni Finnsson
’Andrúmsloftiðer að hlýna
hraðar og meira
en nokkru sinni
hefur gerst áð-
ur; þéttleiki
gróðurhúsa-
lofttegunda
eykst ár frá
ári.‘
Höfundur er formaður Nátt-
úruverndarsamtaka Íslands.
Húsgögn
Ljós
Gjafavara
Mörkinni 3, sími 588 0640
www.casa.is
Opið mán.-fös. 11-18, lau. 11-15. Laugavegi 54, sími 552 5201
Peysur
2 fyrir 1
mbl.isFRÉTTIR