Morgunblaðið - 20.02.2004, Blaðsíða 17

ÚR VERINU
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 20. FEBRÚAR 2004 17
ABS diskahemlar
EBD hemlajöfnun
DSC spólvörn og stö›ugleikakerfi
Sjálfvirk loftkæling
Aksturstölva
Sóllúga
Hra›astillir (cruise control)
Rafdrifnar rú›ur a› framan og aftan
Rafdrifnir og upphita›ir hli›arspeglar
Fjarst‡r›ar samlæsingar me› fljófavörn
Velti- og a›dráttarst‡ri
Útvarpsstillingar í st‡ri
Upphitu› framsæti
Le›urklætt st‡ri
firiggja punkta öryggisbelti og stillanlegir
hnakkapú›ar í öllum sætum
4 líknarbelgir a› framan
ISOFIX barnastólsfestingar í aftursæti
Gluggaöryggispú›ar vi› hli›arglugga
Armpú›i milli framsæta me› tvískiptu hólfi
Armpú›i í aftursæti me› glasahaldara
Farmfestingar í farangursr‡mi
Útvarp/geislaspilari 4 hátalarar
16" álfelgur
Mottur
Mazda6 SDN TS sjálfskipt
ver› 2.430.000,-
Ger›u
samanbur›
Komdu vi› hjá okkur
og prófa›u Mazda6
fia› er opi› alla virka daga frá kl. 9-18
og frá kl. 12-16 laugardaga
Sta›albúna›ur í Mazda6 TSNÆRRI 82% sjómanna urðu ekkivör við brottkast á fiski í síðustu
veiðiferð samkvæmt nýrri könnun
sem sjávarútvegsráðuneytið hefur
látið gera á umfangi brottkasts. Í
sambærilegri könnun sem gerð var
árið 2000 var þetta hlutfall 80%.
Munurinn er ekki marktækur en
sjávarútvegsráðherra segir hann
sýna tilhneigingu, að minnsta kosti
sé betra að merkja breytingu í þessa
átt en hina.
Könnunin er liður í þeirri áherslu
ráðuneytisins að fylgjast með og
vinna stöðugt gegn brottkasti en
segja má að það átak hafi byrjað
þegar fyrri könnunin var gerð í lok
ársins 2000. Reynt var að leggja mat
á umfang brottkastsins, bæði með
skoðanakönnunum og lengdarmæl-
ingum á afla úr skipum með og án
eftirlitsmanns. Jafnframt var eftirlit
aukið og lögum og reglugerðum
breytt í því skyni að draga úr brott-
kasti.
Samkvæmt könnuninni höfðu tæp
82% sjómanna ekki orðið vör við
brottkast í síðustu veiðiferð. Í könn-
uninni sem gerð var í lok ársins 2000
var þetta hlutfall 80%. Í könnuninni
var einnig spurt um hvað sjómenn
teldu brottkast stórt hlutfall af afla-
verðmæti. Lang flestir töldu að um
óverulegan hluta væri að ræða eða
undir 1% af verðmæti hans þar sem
82,3% aðspurðra sögðu að það væri
minna en 1 prósent, en 17,7% sögðu
það vera yfir 1%. Út frá þessum töl-
um má gera ráð fyrir að 98,7–99% af
verðmæti aflans komi að landi. Þá er
það niðurstaða könnunarinnar að
brottkast hefur minnkað á síðustu
þremur árum. Sjómenn telja í 43%
tilvika að brottkast hafi minnkað á
tímabilinu á móti 25% úr fyrri könn-
uninni. Tæp 17% töldu það hafa auk-
ist og 40% töldu það hafa staðið í
stað.
Verulega dregið úr
brottkasti á þorski
Einnig var spurt um hvaða teg-
undum var kastað í síðustu veiðiferð.
Samkvæmt könnuninni hefur brott-
kast á þorski minnkað verulega þar
sem 38,5% nefndu að þorski væri
kastað en í síðustu könnun var þessi
tala 71,1%. Yfir 40% sögðu í könn-
uninni nú að öðrum tegundum en
okkar helstu bolfisktegundum væri
kastað á móti 20% áður. Merkjanleg
aukning sé hins vegar á brottkasti
ýsu. Þetta bendir til þess að verið sé
að henda verðminni fiski en áður.
Ein þeirra aðgerða sem sjávarút-
vegsráðuneytið hefur hrint í fram-
kvæmd til þess að sporna við brott-
kasti er að koma á svo kölluðum
Hafrókvóta, sem felur í sér að koma
má með umframafla í land og sölu-
verð hans rennur að hluta til Haf-
rannsóknastofnunar. Í könnuninni
voru sjómenn sérstaklega beðnir um
að leggja mat á áhrif Hafrókvótans á
brottkast. Tæpt 45% töldu hann
hafa minnkað brottkast verulega,
jafn margir og töldu hann ekki hafa
haft nein áhrif.
Í athugun á afstöðu sjómanna til
kvótakerfisins kom í ljós að fleiri sjó-
menn eru nú fylgjandi kvótakerfinu
en í síðustu könnun eða um helm-
ingur aðspurðra.
Hafrókvótinn skilar árangri
Árni M. Mathiesen, sjávarútvegs-
ráðherra, segir að á heildina litið séu
niðurstöður könnunarinnar jákvæð-
ar. Færri sjómenn hafi orðið varir
við brottkast en þeir sem hins vegar
verði varir við slíkt telji verðmæti
aflans sem fyrir borð fer hafa lækk-
að á milli kannana. „Þetta má meðal
annars sjá á því að um helmingi
minna er hent af þorski og heild-
armagnið hefur einnig minnkað.
Jafnframt telur yfir 80% sjómanna
að aflinn sem fer fyrir borð á ný sé
innan við 1% af verðmæti hans. Þá
bendir allt til þess að Hafrókvótinn
sé að skila verulegum árangri í að
sporna við þeim ósóma sem brott-
kastið er. Í þessari könnun kemur
það einnig fram að sjómönnum sem
eru fylgjandi kvótakerfinu fer fjölg-
andi.“
Könnunin var gerð í síðasta mán-
uði, úrtakið var 950 lögskráðir sjó-
menn en svarhlutfall var 66%. Könn-
uninn náði ekki til smábátasjómanna
að þessu sinni en þeir voru í könn-
uninni árið 2000. Árni sagði engin
tengsl milli þessarar könnunar og
þeirrar miklu umræðu sem orðið
hefur um brottkast í Noregi í kjölfar
sjónvarpsþáttar norska ríkissjón-
varpsins um brottkast. Hann sagði
stefnt að því að gera slíkar kannanir
á nokkurra ára fresti, í því skyni að
fylgjast með brottkasti á kerfis-
bundinn hátt í stað þess að byggja
matið á frásögnum einstaklinga.
„Okkur hefur ekki tekist að útrýma
brottkasti en það virðist vera um-
talsvert minna nú en fyrir nokkrum
árum. Það hlýtur að teljast jákvætt
og vissulega hefur umræðan einnig
hjálpað til. Sjómenn vita að brott-
kast er ekki skynsamlegt né siðlegt
og kemur alltaf í bakið í mönnum.“
Rannsóknir sýna
svipaða niðurstöðu
Hafrannsóknastofnun og Fiski-
stofa hafa unnið með skipulögðum
hætti að rannsókn brottkasts á und-
anförnum árum með samanburði á
lengd fisks af skipum með og án eft-
irlitsmanns. Niðurstaða þeirra er að
brottkast á þorski hafi minnkað
verulega. Samkvæmt rannsóknun-
um var hlutfall brottkasts í heildar-
afla þorsks um 1% árið 2002 eða inn-
an við 2 þúsund tonn. Hinsvegar má
sjá í aukningu í brottkasti ýsu sem
var samkvæmt rannsóknunum rúm
2 þúsund tonn. Sagði sjávarútvegs-
ráðherra það væntanlega endur-
spegla auknar aflaheimildir í ýsu. Á
árunum 1991–1999 var samkvæmt
samskonar mælingum hent árlega
um 10 þúsund tonnum af þorski að
meðaltali. Árni sagði niðurstöðurnar
því á svipaða lund og skoðanakann-
anirnar gefa til kynna og þannig
styrki þær hvor aðra.
82% sjómanna
henda ekki fiski