Morgunblaðið - 20.02.2004, Blaðsíða 11

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 20. FEBRÚAR 2004 11
SIV Friðleifsdóttir umhverfisráðherra
hefur lagt fram á Alþingi frumvarp um
breytingar á lögum um vernd, friðun
og veiðar á villtum fuglum og spendýr-
um. Settur er nýr
kafli í lögin um
friðun arnarins.
Þar kemur fram
að allur umgangur
sé bannaður nær
varpstöðum arna
en 500 metra á
tímabilinu 15.
mars – 15. ágúst.
Á það við öll svæði
þar sem vitað er til
að örn hafi orpið, skiptir ekki máli þó
að örninn hafi ekki orpið þar í tugi ára.
Við Breiðafjörð eru aðalvarpstöðvar
hafarnarins og munu breytingar á lög-
unum hafa mest áhrif þar hjá landeig-
endum. Hafarnarstofninn hefur
stækkað á síðustu árum og hefur varp-
stöðvum hans fjölgað í Breiðafjarð-
areyjum, eyjabændum til lítillar gleði.
Ósáttir við vinnubrögð
Ásgeir Gunnar Jónsson er formaður
félags æðarbænda við Breiðafjörð.
Hann segir bændur afar ósátta við
þær breytingar sem felast í frumvarpi
varðandi haförninn og vinnubrögð ráð-
herra. Lög þessi eigi að samþykkja án
þess að landeigendur fái nokkuð um
þau að segja. Ekkert samráð hafi verið
haft við landeigendur sem eiga hags-
muna að gæta. Bændasamtökunum
hafi verið sent frumvarpið til umsagn-
ar á föstudegi og átt að skila umsögn á
mánudegi. Honum finnst að frumvarp-
ið beri þess merki að æðarbændur og
landeigendur séu taldir aðalfjand-
menn arnarins.
Ásgeir Gunnar segir að þessu við-
horfi þurfa að breyta og það verði að
ná sátt við bændur og á þann hátt sé
best tryggð friðun arnarstofnsins.
Ásgeir Gunnar segir að almenn sátt
sé hjá þjóðinni um að friða arnarstofn-
inn. Og það sé í sjálfu sér gott mál. En
tjónið sem örninn veldur eigi einungis
landeigendur og æðarbændur að bera
og það sé ekki sanngjarnt. „Ef vilji er
til að friða örninn, þá á líka vera til
staðar vilji til bæta það tjón sem það
hefur í för með sér. Það eiga ekki fáir
einstaklingar að bera,“ segir Ásgeir
Gunnar. Hann segir einnig: „Það er
sannað mál að þar sem örninn á óðal
hefur það mikil áhrif á æðarvarp í ná-
grenninu. Æðarkollurnar hræðast
örninn og hann spillir varpi. Því eru
æðarbændur lítt hrifnir af heimsókn
arnarins á landareign sína, af skiljan-
legum ástæðum, því tjón sem örninn
veldur fá þeir á engan hátt bætt né
þakkað. Þeir bera tjónið einir og hver
er tilbúinn til þess og líti hver og einn í
eigin barm.“
Ásgeir Gunnar heldur áfram „Hér
er því mikið hagsmunamál fyrir bænd-
ur sem hafa hlunnindi af æðardúni,
nýting þessara hlunninda er í raun for-
senda búsetu á mörgum lögbýlum við
Breiðafjörð.“
Ásgeir Gunnar segir að með breyt-
ingunum opni umhverfisráðherra fyrir
heimildir til að geta látið örninn hafa
algjörar forgang umfram bændur á
svæðinu varðandi hlunnindanýtingu
og umferð alla.
Ásgeir Gunnar segir að ekki hafi öll
umferð slæm áhrif á varp arnarins.
Hann vitnar í því sambandi til að Sæ-
ferðir í Stykkishólmi sigli með ferða-
fólk nálægt arnarhreiðrum og í þeim
tilfellum hafi sú umferð ekki spillt
varpi.
Skoða verði 500 m bannið betur
Ásgeir Gunnar segir að bann við
allri umferð nær arnarhreiðrum en
500 metra beri að skoða betur og at-
huga hvað það merki í raun. Eyjar á
Breiðafirði eru ekki allar stórar og 500
metra radíus getur haft það í för með
sér að eigandi geti ekki farið út í sína
eyju allt sumarið, eða frá 15. mars til
15. ágúst, ef arnarhreiður er í eyjunni.
Hér er verið að fara inn á eignarrétt-
inn og takmarka hann mikið með lög-
um.
Það kemur fram hjá Ásgeiri Gunn-
ari að það þurfi að bæta samskipti
Náttúrufræðistofnunar og æðar-
bænda. Hann segir að það sé með öllu
ólíðandi að starfsmenn stofnunarinnar
fljúgi lágflug yfir æðarvarp á varptíma
í þeim tilgangi að kanna arnarhreiður.
Þarna er um lofthernað að ræða. Hann
vill að allt eftirlit með arnarstofninum
verði fært til heimamanna og bendir á
að í Stykkishólmi er starfrækt öflug
Náttúrustofa sem gæti vel sinnt vökt-
un á arnarstofninum. Með því að færa
eftirlitið nær vettvangi er frekar von
til þess að gott samstarf náist milli
hagsmunaaðila. En að vera í stríði við
hagsmunaaðila eins og frumvarpið
geri ráð fyrir, setja boð og bönn með
tilskipunum, sé til þess eins fallið að
ala á tortryggni og leiðindum.
Að lokum segist Ásgeir Gunnar von-
ast til þess að umhverfisnefnd Alþingis
vandi umfjöllun sína um frumvarpið og
leiti til landeigenda sem hlut eiga að
máli í þeim tilgangi að ná sáttum, það
sé öllum fyrir bestu og ekki síst arn-
arstofninum.
Æðarbændur við Breiðafjörð ósáttir við frumvarp umhverfisráðherra
Ekkert samráð haft við landeigendur
Talsmaður æðarbænda
við Breiðafjörð segir að
hugsanlegar breytingar
á lögum um vernd á fugl-
um muni hafa neikvæð
áhrif á æðarbændur þar.
Ásgeir Gunnar
Jónsson
Stykkishólmi. Morgunblaðið.
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Arnarhreiður á einni af hinum mörgu eyjum í Breiðafirði.
EINUNGIS 10 konur gegna stöðu
framkvæmdastjóra í fyrirtækjum þar
sem skattskyld laun fóru yfir 100
milljónir en í skýrslu nefndar forsæt-
isráðuneytisins um efnahagsleg völd
kvenna kom í fyrstu fram að hlutfallið
væri 10% en það er aðeins 4%. Er
þetta leiðrétt í fréttatilkynningu sem
borist hefur Morgunblaðinu.
Nefndin sem vann skýrsluna var
skipuð af forsætisráðherra síðla árs
2000, í samræmi við framkvæmda-
áætlun ríkisstjórnarinnar í jafnréttis-
málum. Stefanía Óskarsdóttir var for-
maður en auk hennar voru í nefndinni
dr. Unnur Dís Skaptadóttir mann-
fræðingur og dr. Tryggvi Þór Her-
bertsson hagfræðingur. Þá vann dr.
Sigurður Jóhannesson hagfræðingur
með nefndinni að upplýsingaöflun og
úrvinnslu gagna.
Launakönnun sem nefndin gerði í
samvinnu við Jafnréttisráð Íslands,
leiddi í ljós að konur hefðu 72% af
launum karla fyrir sambærileg störf.
Segir í skýrslunni að skýra megi 21–
24% af þessum launamun með ólíkum
starfsvettvangi, starfi, menntun og
ráðningarfyrirkomulagi kynjanna.
Það sem eftir stendur, 7,5–11% launa-
munur, stafar af því að hjónaband,
barneignir og fleira hefur önnur áhrif
á laun kvenna en karla, segir í skýrsl-
unni sem greint var ítarlega frá í
Morgunblaðinu um síðustu helgi.
Efnahagsleg
völd kvenna
Hjónaband
hefur önnur
áhrif á laun
kvenna
en karla