Morgunblaðið - 04.03.2004, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 FIMMTUDAGUR 4. MARS 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Nánari upplýsingar og skráning í síma 553 7900.
www.snyrtiskolinn.is
HJALLABREKKU 1, KÓPAVOGI
Mars: Eitt pláss laust
Næst tekið inn í ágúst og nóvember
ÍSLAND og Noregur verða að una
EES-samningnum óbreyttum á
næstu árum. Þetta var meðal þess
sem kom fram á blaðamannafundi ut-
anríkisráðherra Norðurlandanna
fimm – Íslands, Noregs, Svíþjóðar,
Finnlands og Danmerkur – eftir við-
ræður þeirra í Reykjavík í gær.
Hefð er fyrir því að þessir reglu-
bundnu samráðsfundir ráðherranna
séu haldnir af formennskuríki ráð-
herranefndar Norðurlandaráðs, en í
ár gegnir Ísland því hlutverki.
Þeir Halldór Ásgrímsson utanrík-
isráðherra og hinn norski starfsbróð-
ir hans, Jan Petersen, voru sammála
um að Ísland og Noregur (og Liecht-
enstein, þriðja EFTA-ríkið í EES)
yrðu að búa við EES-samninginn
eins og hann er, þrátt fyrir að breyt-
ingar hjá Evrópusambandinu – eink-
um fjölgun aðildarríkja þess í 25 í vor
og væntanlegur stjórnarskrársátt-
máli – valdi því að íslenzk og norsk
áhrif á nýja Evrópulöggjöf fari þverr-
andi og þessar breyttu aðstæður köll-
uðu því á uppfærslu EES-samnings-
ins, eigi hann að gagnast Íslandi og
Noregi eins vel og hann hefur gert á
þeim áratug sem hann hefur verið í
gildi.
Evrópumál voru fyrirferðarmikil á
dagskrá viðræðna ráðherranna, sem
fóru fram á þriðjudag og í gærmorg-
un. Reyndar voru þeir Per Stig Möll-
er, utanríkisráðherra Danmerkur, og
finnski ráðherrann Erkki Tuomioja
ekki á blaðamannafundinum þar sem
önnur brýn erindi höfðu kallað þá aft-
ur frá landinu.
Í yfirliti sem Halldór gaf um inntak
viðræðnanna kom fram að þar hefði
m.a. borið á góma norrænt samráð
um Evrópumál, stækkun Evrópu-
sambandsins (ESB) og Evrópska
efnahagssvæðsins (EES), nýr stjórn-
arskrársáttmáli ESB og svonefnt
Lissabon-ferli um stefnu ESB að
bættri samkeppnishæfni evrópsks
efnahagslífs. Þá var að sögn Halldórs
fjallað um öryggismál og ýmis al-
þjóðamál.
Utanríkisráðherra lagði í máli sínu
áherzlu á mikilvægi þess að viðhalda
og styrkja samvinnu og samráð
Norðurlanda, ekki einungis um Evr-
ópumál, heldur einnig á sviði utanrík-
ismála almennt. Hann sagði væntan-
lega stækkun ESB og Evrópska
efnahagssvæðisins sögulegan við-
burð, ekki aðeins í viðskiptalegu til-
liti. Stækkunin fæli í sér að söguleg
og pólitísk skil á milli ríkja og þjóða í
Evrópu væru afmáð.
Á fundinum var ennfremur fjallað
um öryggismál og stöðu mála í
Afganistan, Írak og fyrir botni Mið-
jarðarhafs.
Aðspurð um norrænar áherzlur í
væntanlegum stjórnarskrársáttmála
ESB sagði Laila Freivalds, utanrík-
isráðherra Svíþjóðar og eini fulltrúi
norræns ESB-ríkis á blaðamanna-
fundinum, að hún teldi norrænar
áherzlur, svo sem á gegnsæi ákvarð-
anatöku innan ESB og lýðræðislegt
lögmæti þeirra, hafa skilað sér bæri-
lega inn í sáttmáladrögin. Hún sagði
það hafa verið vonbrigði að ekki
skyldi hafa tekizt samkomulag um
þau á leiðtogafundi ESB í lok síðasta
árs. Nú væri það í höndum írsku
ESB-formennskunnar að leita sátta
um þau atriði sem út af stóðu, en hún
væri þó ekki allt of vongóð um að
samkomulag kæmist í höfn fyrr en
kannski í haust; það gæti jafnvel
dregizt fram á næsta ár.
Hinn norski Jan Petersen sagði
eðlilegt að þótt Norðmenn – rétt eins
og Íslendingar – hefðu sínar hug-
myndir um það hvað æskilegast væri
að kæmi út úr stjórnarskrármálinu,
þ.e. hvaða mynd ESB mun taka á sig,
gæfi að skilja að þar sem þeir hefðu
valið sér að standa á hliðarlínunni og
fylgjast með þessu breytingaferli
ESB utan frá, hefðu þeir engin áhrif
á hvaða stefnu það tæki. Petersen tók
fram að það myndi skýrast eftir
næstu Stórþingskosningar, haustið
2005, hvort Noregur myndi á því
kjörtímabili stefna á fulla aðild að
sambandinu.
Fagna viðleitni til jöfnunar
ágreinings yfir Atlantshaf
Varðandi öryggismál greindi Hall-
dór frá því að ráðherrarnir fögnuðu
því að hlutaðeigandi aðilar legðu sig
fram við að jafna þann ágreining sem
upp kom á milli nokkurra evrópskra
aðildarríkja Atlantshafsbandalagsins
annars vegar og Bandaríkjanna hins
vegar vegna innrásarinnar í Írak.
Vilji væri beggja vegna Atlantshafs-
ins til þess að efla Atlantshafstengsl-
in á ný og væri það afar mikilvægt,
ekki síst með tilliti til áframhaldandi
þróunar sameiginlegrar öryggis- og
varnarmálastefnu ríkja Evrópusam-
bandsins (ESDP).
Halldór upplýsti starfssystkin sín
um undirbúning þess að Ísland taki
við stjórn flugvallarins í Kabúl í Afg-
anistan á miðju þessu ári, en það er
eitt umfangsmesta verkefni sem Ís-
lenzka friðargæzlan hefur fengizt við.
Verðum að una óbreytt-
um EES-samningi
Morgunblaðið/Ásdís
Halldór Ásgrímsson utanríkisráðherra með sænska starfssystur sína, Lailu Freivalds, sér á hægri hönd og norska
starfsbróðurinn Jan Petersen á vinstri hönd í Þjóðmenningarhúsinu í gær.
Utanríkisráðherrar Íslands og Noregs sammála um að engin von sé
til þess að samningurinn um Evrópska efnahagssvæðið fáist uppfærður
HALLDÓR Blöndal,
forseti Alþingis, opnar
nýja sýningu í Jóns-
húsi við Öster Vold-
gade 12 í Kaupmanna-
höfn í dag.
Frá árinu 1972 hef-
ur verið uppi sýning í
húsinu til minningar
um ævi og störf Jóns
Sigurðssonar og var
sú sýning endurgerð
árið 1993. Alþingi
ákvað í tilefni af ald-
arafmæli heimastjórn-
ar og þingræðis á Ís-
landi að endurbæta
sýninguna í Jónshúsi.
Aukið verður við umfjöllun um
sjálfstæðisbaráttuna að Jóni Sig-
urðssyni gengnum og stærstu
áfangana sem síðar unnust; heima-
stjórn árið 1904, fullveldi 1918 og
loks lýðveldi árið 1944. Einnig
verður sett upp sýning um Ingi-
björgu Einarsdóttur konu Jóns og
þátt hennar í heimilishaldinu og
verður hún í því herbergi sem kall-
að hefur verið eldhús Ingibjargar.
Þar hefur vinnuherbergi fræði-
manns verið undanfarin ár, en
flyst nú á 2. hæð í húsinu. Munir
úr Safni Jóns Sigurðssonar sem
Þjóðminjasafn Íslands varðveitir,
verða hafðir til sýningar í Jóns-
húsi.
Guðjón Friðriksson sagnfræð-
ingur semur nýja sýn-
ingartexta og Björn
G. Björnsson hannar
útlit sýningarinnar.
Jafnframt verður hús-
næðið allt málað og
lagfært á ýmsan hátt,
bókasafn og önnur
starfsemi flutt og lög-
uð að breyttum kröf-
um.
Hús Jóns Sigurðs-
sonar við Öster Vold-
gade 12, Austurvegg,
er í eigu Alþingis en
Carl E. Sæmundsen
gaf Alþingi húsið árið
1967 til minningar um
Jón Sigurðsson sem bjó þar ásamt
Ingibjörgu Einarsdóttur konu
sinni frá 1852 þar til þau létust í
desember 1879.
Jón Sigurðsson var fremsti leið-
togi Íslendinga í sjálfstæðisbar-
áttu þjóðarinnar á 19. öld og í
Jónshúsi var miðstöð þeirrar bar-
áttu. Þau hjón héldu uppi mikilli
risnu á heimili sínu og var það
jafnan opið gestum og gangandi.
Einu sinni í viku var opið hús og
þá söfnuðust Íslendingar í Kaup-
mannahöfn saman í stofum Jóns
og Ingibjargar og nutu gestrisni
húsráðenda, segir í fréttatilkynn-
ingu frá skrifstofu Alþingis.
Sýningin verður opnuð kl. 15 í
dag.
Aldarafmæli heimastjórnar
og þingræðis á Íslandi
Ný sýning í Jónshúsi
í Kaupmannahöfn
Halldór Blöndal
Síldveiðideilan
Ákvörðun
Norðmanna
jákvæð
HALLDÓR Ásgrímsson utan-
ríkisráðherra sagði eftir við-
ræður sínar við starfssystkin
sín frá hinum Norðurlöndun-
um í gær að þeir Jan Petersen
frá Noregi hefðu ekki rætt
síldveiðideilu ríkjanna sér-
staklega.
Í samtali við Morgunblaðið
sagði Halldór það þó vera já-
kvætt, með tilliti til þess
hnúts sem viðræðurnar um
veiðar úr norsk-íslenzka síld-
arstofninum eru í, að Norð-
menn skuli hafa tekið einhliða
ákvörðun um að norsk skip
veiði þó ekki meira en 57% af
áætluðum heildarkvóta ársins
úr stofninum. Þeir höfðu áður
gert kröfu um 70% heildar-
kvótans, en hann er áætlaður
825.000 tonn í ár.
„Fyrir okkur er aðalatriði
að byggja aftur upp stofninn
og halda veiðunum í skefjum,“
segir Halldór. Því sé hin til-
tölulega hófsama sjálf-
skömmtun Norðmanna á síld-
arkvóta jákvætt innlegg í
málið eins og það er nú statt.
„En þetta er á engan hátt nið-
urstaða,“ tekur Halldór fram,
„vegna þess að við verðum að
tryggja […] samkomulag allra
aðilanna fimm,“ sem koma að
samningunum um veiðar úr
þessum mikilvæga stofni.
Vonast enn til að
samningar náist
Íslenzk stjórnvöld hafa ekki
tekið ákvörðun um einhliða
kvóta fyrir íslenzk skip, enn
sem komið er að minnsta
kosti. „Við erum enn að von-
ast til þess að samningar ná-
ist,“ segir Halldór; „það liggur
alveg ljóst fyrir að ef að þeir
nást ekki er okkur nauðugur
einn kostur að taka hliðstæða
ákvörðun [og Norðmenn hafa
gert].“
Æ algengara að efnaminni veigri
sér við að fara til tannlæknis
ENDURGREIÐSLUR ríkisins
vegna tannlæknaþjónustu hafa lækk-
að og er æ algengara að efnaminna
fólk veigri sér við að fara til tann-
læknis að sögn Heimis Sindrasonar,
formanns Tannlæknafélags Íslands.
Það bitni ekki síst á börnum og ung-
lingum.
Samkvæmt fréttatilkynningu frá
Tannlæknafélaginu miðast endur-
greiðslurnar við úrelta gjaldskrá
Tryggingastofnunar ríkisins en ekki
verðskrá tannlækna. Það hefur gert
það að verkum að raunkostnaður
sjúklinga hækkar. Tekið er dæmi af
aðgerð sem kostar að meðaltali um
10.600 kr.
Samkvæmt gjaldskrá TR kosti slík
aðgerð 7.400 kr. og því miðist endur-
greiðslan við 75% af þeirri upphæð sé
um barn að 18 ára aldri, öryrkja eða
ellilífeyrisþega að ræða. Í raun þýði
það að fólk fái rúm 52% endurgreitt af
kostnaðinum en ekki 75%.
Heimir segir þessa ábendingu ekk-
ert eiga skylt við launakröfur tann-
lækna og sé mál sjúklinga og TR.
Gjaldskrá TR hafi verið fryst í nokkur
ár og hækkun á verðskrá lækna sé í
takt við verðlagsþróun í landinu.