Morgunblaðið - 08.04.2004, Blaðsíða 3

Hollandi. „Ég er í raun eins og
landafjandi út um allt, en það bara
fylgir þessu starfi,“ segir Arndís
Halla, en hún flýgur til nýrra staða
um hverja helgi og syngur á einni
helgi fyrir um 20 þúsund manns á
hestasýningu, þar sem hinum ólíku
listum er blandað saman, þ.e. list-
reið og óperulistinni. Nú í haust
verður búin til ný hestasýning og
segist Arndís Halla róa að því öllum
árum að koma íslenska hestinum að
á þeirri sýningu og vera jafnframt
með sérstakt Íslandsnúmer þar
sem flutt verði tónlist með sterkum
íslenskum blæ. „Þetta er auðvitað
enn allt í vinnslu, en þetta væri frá-
bært tækifæri fyrir íslenska hest-
inn ef hann kæmist þarna að.“
Það eru samt barnaóperur sem
eiga hug og hjarta Arndísar Höllu
um þessar mundir. „Við Holger
Ehlers, sambýlismaður minn, höf-
um verið í samvinnu við óperuhús í
Hamborg sem nefnist Theater für
Kinder Hamburg og er elsta at-
vinnubarnaleikhús Þýskalands og
jafnframt eitt flottasta barnaóperu-
hús í Evrópu. Þetta leikhús hefur
verið rekið með góðum árangri síð-
ustu 35 ár, en það sérhæfir sig í
sviðsetningum á óperum ætluðum
börnum. Sviðsettar eru alvöru óp-
erur á borð við t.d. Niflungahring-
inn eftir Wagner, Brottnámið úr
kvennabúrinu og Töfraflautuna eft-
ir Mozart og er mikið í uppfærsl-
urnar lagt, t.d. hvað allt útlit varð-
ar.“ Samstarf Holgers við leikhúsið
felst í því að þegar sýningum lýkur
í Hamborg þá flytur hann upp-
færsluna til Berlínar. Á síðasta ári
settum við upp Brottnámið, þar
sem ég söng hlutverk Konstanze,
og fengum við þá inni í Theater am
Kurfürstendamm, sem þykir eitt
flottasta „boulevard“-leikhús
Þýskalands.
Þar sýndum við Brottnámið fram
að jólum og fengum alveg glimr-
andi góða krítík og frábærar und-
irtektir. Í Berlín er mjög erfitt að
fá inni hjá gagnrýnendum og því
þykir jafnvel betra að fá slæma
krítík en enga. En það var ekki nóg
með það að við fengum krítík frá
öllum fjölmiðlum, heldur fengum
við hreint út sagt frábæra dóma.
Við munum fylgja þessu eftir með
uppsetningu á Töfraflautunni á
hausti komanda, þar sem ég syng
hlutverk Næturdrottningarinnar,
jafnframt því sem fyrirhugað er að
fara með uppfærsluna á Brottnám-
inu í sýningarferðalag um Suður-
Þýskaland, Belgíu og Holland og
mögulega til Austur-Evrópu líka,
en auðvitað er þetta allt spurning
um peninga.“
Bjóðum krökkum upp á kvalítet
Innt eftir því hver munurinn sé á
barnaóperu og venjulegum óperu-
uppfærslum segir Arndís Halla
verkin yfirleitt alltaf eitthvað stytt,
auk þess sem talmál verksins er
einfaldað, þ.e. í þeim verkum þar
sem er talað mál milli söngva. „Oft
eru barnasýningar hafðar á ein-
hverju barnamáli, en það er akk-
úrat það sem við erum ekki að gera.
Vissulega styttum við verkin til að
hafa þau aðgengilegri, enda tæki
t.d. Töfraflautan um þrjá tíma í
flutningi óstytt. Markmið okkar er
hins vegar að bjóða krökkum upp á
kvalítet. Raunar eru sýningarnar
stílaðar inn á fólk á öllum aldri
þannig að það ættu allir að geta
notið þeirra. Eitt af því sem mér
finnst svo skemmtilegt við þessar
uppfærslur er að þarna er verið að
setja upp vandaðar uppsetningar
undir leiðsögn góðra leikstjórn og
bæði leikmynd og búningar eru fal-
legir og vel gerðir,“ segir Arndís
Halla.
Í samtalinu við hana verður fljót-
lega ljóst að hún er orðin nokkuð
þreytt á hinum endalausu smart-
heitum í nútímasviðsetningum sem
tröllríða þýska óperuheiminum um
þessar mundir. „Eitt af því sem há-
ir þýska óperuheiminn eru nútíma-
sviðsetningar sem eru bókstaflega
að kaffæra bæði verk og söngvara.
Sýningarnar eru orðnar svo absúrd
að áhorfendur skilja ekki neitt og
hundleiðist þar af leiðandi. Mér
liggur við að segja að sýningarnar
séu orðnar hálfúrkynjaðar. Ég skal
alveg viðurkenna að ég er mjög
harðorð í gagnrýni minni, en ég er
einfaldlega komin með upp í kok af
svona sýningum, enda búin að fá
minn skerf í gegnum tíðina bæði
sem þátttakandi og áhorfandi.
Þannig að mér finnst frábært í
barnaóperunum að fá tækifæri til
að taka þátt í alvöru klassískri upp-
færslu, án allra stæla.“
Að lifa heilbrigðu lífi í annars
klikkuðum rytma
Þegar Arndís Halla er spurð
hvernig það sé að syngja fyrir börn
og leggja þannig sitt af mörkum til
að ala upp framtíðaróperuunnendur
ljómar andlit hennar og hún svarar:
„Það er æðislega gaman að geta
boðið upp á úrvalsbarnaefni, vegna
þess að því miður virðist mun meira
framboð á þriðja flokks barnaefni.
Auðvitað er ekki síður mikilvægt að
ala upp nýja áhorfendur, því bæði
leikhús- og óperugestir eru sífellt
að verða eldri og því bráð þörf fyrir
talsverða endurnýjun meðal áhorf-
enda. En þess utan er líka afskap-
lega mikilvægt að geta með list-
sköpuninni opnað ungum krökkum
nýjar dyr, því það skiptir svo miklu
máli að börn fái að kynnast listum
þar sem listin er bæði mannbætandi
og góð fyrir sálina.“
Áður en Arndís Halla þarf að
rjúka á næstu æfingu er ekki annað
hægt en forvitnast um hver lykill
hennar sé að því að halda röddinni í
góðu formi undir því gríðarlegu
álagi sem fylgir því að vera lausráð-
inn söngvari og þess vegna stöðugt
á ferð og flugi. Arndís Halla hugsar
sig vel um og segir síðan: „Maður
lærir auðvitað með tímanum að
hlífa röddinni sem slíkri þó að mað-
ur sé oft sjálfur alveg búinn á því.
Ef maður finnur að röddin er ekki
alveg í nógu góðu formi þá lærir
maður líka að taka ekki of hart á sér
og leika bara þeim mun meira. Hins
vegar er alltaf mikilvægt að taka
sér reglulega frí til hvíla sig vel og
núna í maí þegar sýningum á Töfra-
flautunni í Hamborg lýkur þá ætla
ég t.d. að taka mér tveggja vikna frí
og þegja um tíma. Annað sem skipt-
ir miklu máli er að vera í góðu jafn-
vægi andlega og gera eitthvað ann-
að skemmtilegt inn á milli sem
lyftir manni upp svo maður fái ekki
á tilfinningunni að maður sé alveg
að kafna. En kannski er lykillinn að
þessu öllu saman samt sá að vera
með sterka rödd, góða tækni og lifa
síðan eins heilbrigðu lífi og hugsast
getur í þessum annars klikkaða
rytma sem maður lifir í,“ segir Arn-
dís Halla að lokum áður en hún er
rokin á næsta áfangastað. Þess má
að lokum geta að Arndís Halla er að
öllum líkindum að fara að syngja
hlutverk Næturdrottningarinnar á
næsta leikári við Staatsoper í Prag.
silja@mbl.is
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 8. APRÍL 2004 D 3
Aðalfundur Samvinnulífeyrissjóðsins
verður 27. maí, kl. 17:00, á Grand hóteli í Reykjavík
Upplýsingar um starfsemina 2003
Meginniðurstöður ársreiknings í milljónum króna
S a m t r y g g i n g a r d e i l d i r
Stigadeild Aldursháð deild Séreignardeild
Efnahagsreikningur 31.12.2003 31.12.2002 31.12.2003 31.12.2002 31.12.2003 31.12.2002
Verðbréf með breytilegum tekjum 4.825 4.287 407 270 282 220
Verðbréf með föstum tekjum 8.885 7.136 749 449 519 366
Veðlán 3.477 3.718 293 234 203 191
Aðrar fjárfestingar 314 307 26 19 18 16
17.501 15.448 1.475 972 1.022 792
Kröfur 121 212 10 13 7 11
Annað 178 194 15 12 10 10
Skuldir -11 -11 -1 -1 -1 -1
Eignir samtals 17.789 15.843 1.499 997 1.039 812
Eignir sjóðsins eru ávaxtaðar sameiginlega en hér er þeim skipt í deildir í hlutfalli við hreina eign deildanna.
Í árslok 2003 var hrein eign sjóðsins 20.327 milljónir króna en var 17.652 milljónir króna í lok 2002.
Yfirlit um breytingar á hreinni eign 31.12.2003 31.12.2002 31.12.2003 31.12.2002 31.12.2003 31.12.2002
Iðgjöld 347 352 338 289 123 126
Lífeyrir -805 -768 -5 -3 -24 -20
Fjárfestingartekjur 2.450 600 182 32 135 28
Fjárfestingargjöld -21 -31 -2 -2 -2 -2
Rekstrarkostnaður -24 -22 -11 -10 -5 -5
Hækkun á hreinni eign á árinu 1.947 131 502 306 227 127
Hrein eign frá fyrra ári 15.844 15.712 997 691 812 685
Hrein eign til greiðslu lífeyris 17.791 15.843 1.499 997 1.039 812
Samtals jókst hrein eign sjóðsins um 2.675 milljónir króna á árinu 2003 en um 564 milljónir króna árið 2002.
Heildariðgjöld ársins 2003 voru 808 milljónir króna en 767 milljónir króna árið 2002.
Lífeyrisskuldbindingar skv. úttekt tryggingarfræðings
31.12.2003 31.12.2002 31.12.2003 31.12.2002 31.12.2003 31.12.2002
Eignir umfram áfallnar skuldbindingar -95 -1.238 321 161
Í hlutfalli af áföllnum skuldbindingum -0,5% -6,6% 24,3% 17,3%
Eignir umfram heildarskuldbindingar -1.012 -2.143 610 361
Í hlutfalli af heildarskuldbindingum -4,1% -9,0% 8,6% 6,0%
Kennitölur
31.12.2003 31.12.2002 31.12.2003 31.12.2002 31.12.2003 31.12.2002
Nafnávöxtun (ársgrundvöllur) 15,7% 3,9%
Hrein raunávöxtun (ársgrundvöllur) 12,2% 1,4%
Hrein raunávöxtun (5 ára meðaltal) 5,6% 4,6%
Hrein raunávöxtun (10 ára meðaltal) 6,8% 6,2%
Eignir í íslenskum krónum 97,3% 97,9%
Eignir í erlendum gjaldmiðlum 2,7% 2,1%
Fjöldi sjóðfélaga sem greiddi iðgjald á árinu 1.331 1.465 3.297 3.389 3.641 4.023
Fjöldi lífeyrisþega í desember 2003 2.632 2.530 39 20 19 20
Kostnaður sem hlutfall af eignum 0,21% 0,21%
Heildarfjöldi greiðandi sjóðfélaga á árinu 2003: 4.628, þar af 3.641 í séreignardeild.
Skipting lífeyris í samtryggingardeildum
31.12.2003 31.12.2002
Ellilífeyrir 68,5% 68,9%
Örorkulífeyrir 15,9% 15,2%
Makalífeyrir 14,9% 15,1%
Barnalífeyrir 0,7% 0,8%
100,0% 100,0%