Pressan - 15.04.1992, Page 34

34
MIÐVIKUDAGUR PRESSAN 15. APRÍL 1992
t§Icn§ft«f
{tjóÖSögut*
Skömmu upp úr 1970 giftist
ungt par sparimerkjagiftingu, fékk
út væna fúlgu af sparimerkjareikn-
ingi konunnar og skellti sér í Evr-
ópuferð til þess aö taka eitf gott
rugl. Eftir að hafa þvælst niður til
Marseilles var strákurinn orðinn
þreyttur á dömunni og ákvað að
ganga í útlendingaherdeildinatil
þess að losna við hana. Herdeildin
hafnaði honum hins vegar svo
hann fór aftur til konunnar og hún
ákveður að strikið skuli sett á Mar-
okkó, því þar sé gott og ódýrt hass
að fá. Þegar þau eru búin að þvæl-
ast þar í nokkra daga og komin
lengst suður í landiö fær hann end-
anlega nóg og selur konu sína fyrir
500 g af hassi og leðurjakka. Þrátt
fyrir þetta var stúlkan komin heim
innan mánaðar en pilturinn sást
ekki fyrr en um hálfu ári síðar. Þeg-
ar hann var heimkominn spurður út
úr játaði hann að þetta hefði ekki
verið alveg nógu sniöugt: Jakkinn
var handónýtur.. .en þetta var
mjög gott hass.“
Valinkunnur poppari og vinir
hans komust eitt sinn yfir stelasín,
lyf sem veldur vöðvasamdrætti.
Hann átti að spila í Tjarnarbúð um
kvöldið og þeir ákveöa að hita upp
meö því að éta dópiö og popparinn
mest. Um ellefuleytið var hann hins
vegar hættur að geta spilað fyrir
vöðvasamdrætti, svo hann afræður
að drekka ofan í dópiö í von um að
á einhverju slakni. Þá bregður hins
vegar svo við að hann fer aö fest-
ast, fyrst hausinn, svo fóru fingumir
að frjósa og loks fótleggirnir og
versnaði sífellt eftir því sem á leið
nóttina. Þegar hann er orðinn viö-
þolslaus af kvölum er hringt á næt-
urlækni, sem sprautar þá niður
með mógadoni, þannig að þeir
sofna. Morguninn eftir vakna þeir
og líður enn verr en fyrr og er þá
hringt í besta dílerinn í bænum til
úrlausnar. Þegar hér er komiö sögu
er popparinn beinlínis að drepast af
kvölum, veinar og hljóðar. Dílerinn
kom skjótt og gaf piltunum vöðva-
slakandi lyf. Og það er eins og við
manninn mælt, að innan hálftíma
taka þrautirnar að linast og eru aö
mestu horfnarskömmu síðar. Eftir
langa bið rauf popparinn loks þögn-
ina: „Djöfull var þetta gott strákar.
Eigum við að prófa aftur?"
(Úr dópistasögum.)
Leióarvísir
sjávar lóösar irm
Hafnsögumenn leiðbeina skipum til hafnar, sjá um að þau fái þjónustu og eru á vakt allan
sólarhringinn, allt árið um kring.
„Lóðsar hafa verið að frá örófi
alda en þeirra er þó fyrst getið í
árbók Reykjavíkur 1803, þótt
höfn kæmi ekki til í Reykjavík
fyrr en 1917,“ segir Sigurður
Þorgrímsson, sem hefur verið
hafnsögumaður í Reykjavíkur-
höfn í tugi ára.
- Hvað gerir hafnsögumað-
ur?
„Hann tekur við og leiðbeinir
skipum í höfn, sér þeim fyrir
leguplássi, veitir vatn og aðra þá
þjónustu sem höfnin lætur í té.
Allir sem starfa að þessu eru
skráðir á dráttarbátana svo hægt
sé að grípa til einhvers þeirra
hvenær sem er. Það er vakt allan
sólarhringinn, allt árið og aðeins
menn með skipstjómarréttindi
sem eru ráðnir til starfans.
Stundum er erfitt að koma
skipum úr og í höfn og þá eru
dráttarbátamir notaðir, en það
fer eftir stærð skipa og aðstæð-
um. Annars fer hafnsögumaður
um borð og skipinu er stýrt inn
eftir leiðbeiningum hans og lagt
að bryggju. Sumir skipstjórar
öðlast þó réttindi til að sigla inn
sjálfir eftir að hafa stundað áætl-
unarsiglingar til hafnarinnar.
Stundum er erfitt að komast um
borð í skip og oft komið fyrir að
mönnum tekst það ekki. Þá
íylgja skipin eftir hafnsögubátn-
um þar til hægt er að komast um
borð.“
- Þið þurflð þú að vera vel ú
ykkur komnir?
„Menn þurfa að hafa góða lík-
amlega burði og góða sjón. Þeir
þurfa að vinna fagmannlega og
nota dráttarbátana rétt. Það er
okkar fag að kunna með skip að
fara.“
- Þetta er þú um leið karl-
mannlegt staif?
„Já... ég mundi segja það og
stundum hafa orðið slys á mönn-
um jtegar þeir hafa verið að fara í
skip og úr. Starfið krefst einnig
oft skjótrar ákvarðanatöku.“
- Við hvaða aðstœður?
„Þegar verið er að vinna við
skip í vondum veðmm er til
dæmis mikilvægt að ákvarða
hvort taka á skip úr legu eða
ekki. Rangt mat getur kostað
töluverða fjármuni, tíma og íyr-
irhöfh.“
- Eru samskipti við erlendar
úhafnir aldrei eifið?
„Nei samstarf og samskipti
em nær undantekningarlaust góð
og það em nánast aldrei tungu-
málaerfiðleikar því það er nær
alltaf töluð enska. Rússar vom
stirðir þegar þeir byrjuðu að
koma hingað en hafa lagast mik-
ið.
Ég byrjaði 1956 og það hefur
margt breyst síðan. Aður fyrr
vom samskiptin mun meiri og ef
til vill nánari. Síðan kom ör-
bylgjan íyrir 20-25 ámm og nú
síðast er það farsíminn. Oít reyn-
um við að ná sambandi við skip í
gegnum örbylgju en ekkert svar
fæst. Þegar við gefumst upp á
því reynum við að hringja í far-
símann og þá náum við sam-
bandi um leið.“
- Aður fyrr voru mönnum
stundum gefnar gjafir er það
rétt?
„Það var hér í eina tíð en nú er
allt svo mikið breytt. Þetta er
alltaf að verða ópersónulegra og
ópersónulegra því allt gengur
svo miklu hraðar fyrir sig. Sam-
skiptin em minni og skipstjórar
sem em með réttindi á höfiiina
em afgreiddir í gegnum fjar-
skipti. Því er hluti af starfinu
orðinn skráningar og einnig er
afar mikið um upplýsingaþjón-
ustu.
Það var meira spennandi áður
fyrr og allt öðruvísi. Það var
lengur verið að vinna störfin og
menn kynntust betur, því menn
voru lengur um borð í skipun-
um. Það sköpuðust viss tengsl
—jafnvel vinatengsl — því það
vom sömu menn að koma aftur
og aftur.“
- Er aldrei neitt vesen?
„Nei. Við höfum sérstakar
reglur og menn fara eftir þeim.
Það er líka starf okkar að sjá til
jress að farið sé eftir settum regl-
um.“
PRESSAN/Jim Smart
R I M S í R A M S
Frjálshyggjuarmur BSRB
Hannes Gissurarson var um
daginn að skrifa í eitthvert
blaðið um orð og efndir ým-
issa stjómmálamanna; hvem-
ig Ingólfur á Hellu hefði bara
verið framsóknarmaður og
einhver sósíalistinn leitað
markaðslausna og svo fram-
vegis. Þetta virðist eitthvað
leita á Hannes um þessar
mundir og skal engan undra.
Eru ekki fundir hjá Frjáls-
hyggjumannafélaginu að
verða hálfgerðir BSRB-fund-
ir?
Það er að minnsta kosti ein-
kennilegt að horfa upp á alla
þessa andstæðinga ríkisum-
svifa keppast við að komast á
framfæri skattborgara, meðan
þeir tala gegn því að þetta fé
skattborgaranna renni til sjúk-
linga heldur og gamalmenna
og létti undir með fátæku
bamafólki. Og aldrei skal far-
ið eftir leikreglum samfélags-
ins í þessum stöðuveitingum
Sjálfstæðisflokksins. Aldrei
hirt um verðleika. Farið með
þær kröfur sem starfslýsing
kveður á um eins og hvert
annað kommakjaftæði. Það
virðist alltaf hreint þurfa að
troða þessum mönnum með
offorsi og Flokksræði í stöð-
umar; þeir virðast aldrei geta
staðið á eigin fótum. A mark-
aðnum. Það er, svo dæmi sé
tekið, mun meira framboð af
Hannesi Gissurarsyni en eftir-
spum.
Þeir verða, þessir drengir,
alltaf að láta miðstýra sér í
stöðumar.
Guðmundur Magnússon er
eflaust duglegur maður. Og
Þjóðminjaráð virðist una því
að láta senda sér - að vísu ó-
umbeðið - mann sem hefur
góð sambönd í Flokknum.
Menn þar hugsa eflaust með
sér að hann geti eftir miðstýr-
ingarleiðum Flokksins skaff-
að þá peninga sem fram-
kvæmdavaldið neitar löggjaf-
arvaldinu um. En manni
finnst óneitanlega einkenni-
lega staðið að þessu máli.
Kannski vegna þess að manni
þykir staða Þjóðminjavarðar
með helstu virðingarstöðum.
Manni þykir eðlilegt að slík
staða sé auglýst þegar skipað
skal í hana til tveggja ára -
jafnvel að hvarfli að manni að
hún hefði einnig átt að standa
menntuðum fomleifafræðing-
um til boða; sumsé að ekki
væri óeðlilegt að yfirmaður
þjóðminja í landinu þekkti
eitthvað til þjóðminja. Guð-
mundur Magnússon er þannig
GUÐMUNDUR ANDRITHORSSON
Hann þurfti bitling og manni þykir
staöa Þjóðminjavarðar - staða sem
meðal annars Kristján Eldjárn hefur
gegnt - ekki vera bitlingur.
engan veginn augljós kostur í
þessa stöðu, meira að segja
þótt hann sé starfsmaður
Sjálfstæðisflokksins, sem við
vitum öll að er meginástæðan
fyrir því að hann hreppir
hana, ásamt því að hinn al-
menni flokksmaður hafnaði
því fyrir síðustu kosningar
með afgerandi hætti að hann
settist á þing. Hann er maður
sem Flokkurinn var í vand-
ræðum með. Hann þurfti bit-
ling og manni þykir staða
Þjóðminjavarðar - staða sem
meðal annars Kristján Eldjám
hefur gegnt - ekki vera bit-
lingur. Þessi stöðuveiting ber
vott um hugarfar sem maður
hélt í einfeldni sinni að væri
liðin tíð á íslandi.
En lítum á björtu hliðamar,
verum ekki neikvæð, verum
ekki kommúnistar, allir vita
nú hvernig það fór. Guð-
mundur Magnússon hefur
vissulega þá nasasjón af for-
tíðinni að hafa lesið sagnfræði
hér heima til BA-prófs og hitt
er ekki síður um vert að hann
mun hafa numið vísindaheim-
speki í London. Þar er einmitt
frægasta vaxmyndasafn í
heimi, Madame Tussaud, og
sú þekking hans gæti komið
að haldi við endumýjun vax-
myndasafnsins í Þjóðminja-
safninu - það dofnar kannski
yfir manni þegar manni verð-
ur hugsað til þess hverjum
hann mun fyrst stilla upp á
vaxmyndasafninu sínu, en
höldum áfram að horfa á
björtu hliðamar: þar verður að
minnsta kosti Hannes sem
þegir.