Pressan - 09.07.1992, Blaðsíða 20

20
FIMMTUDAGUR PRESSAN 9. JÚLI 1992
E R L E N T
POLITIKEN
Sumarfrí
20. september munu Frakkar ganga til atkvæða um Maast-
richt- samninginn. Þær kosningar eru annar af tveimur atburð-
um sem munu ráða örlögum samningsins. Hinn er ákvörðun
Breta um samninginn, en hennar er ekki að vænta fyrr en í árs-
lok.
Nú bendir flest til þess að Frakkar muni samþykkja samn-
inginn. Það eru aðeins harðlífiskommúnistar og öfgamenn Le
Pens, sem hafa sett sig á móti honum. Gaullistar em klofhir í
afstöðu sinni til samningsins. Það, sem gæti breytt þessu, væri
að kjósendur myndu fella hann til þess að láta í ljós andúð sína
á Frangois Mitterrand forseta og stjóm hans, eða þá að kosið
yrði um éittbvað allt ánnað eins og streymi innflytjenda til
Frakklands. '
Hið væntanlega franska, já“ mun þýða að staðfesting samn-
ingsins fari eftiij áætlun. Hið aðeins ósennilegra ,jiei“ myndi
hins vegar skjóta samninginn niður og hafa áhrif um Evrópu
þvera og endilanga.
Það er því einskis að vænta í Evrópuumræðunni fyrr en þá
og það verður engin afstaða tekin til „danska vandamálsins“
fyrr en eftir kosningamar. Þess vegna er heldur engin ástæða til
útspils af okkar hálfu fyrr en þá. Við eigum að nota þetta „sum-
arftí“ til þess að ráða ráðum okkar og komast að því hvað við
viljum. Og kannski er mikilvægara að reyna að komast til
botns í því hvað það er, sem við getum gert, og hvað það er,
sem við getum ekki gert. Þessar vangaveltur byggjast vita-
skuld á að Frakkar staðfesti samninginn, bæði vegna þess að
það er sennilegast, en líka vegna þess að í því samhengi verða
Danir kralhir svara um hvað þeir ætla sér að gera innan eða ut-
an Evrópubandalagsins.
M A Ð U R
VIKUNNAR
Milan Panic
Bandaríski auðkýfingurinn
Milan Panic var öllum að
óvömm skipaður forsætisráð-
herra júgóslavneska ríkja-
sambandsins, eða því sem eft-
ir er af því—Serbíu og S vart-
fjallalandi. Panic fluttist frá
fæðingarlandi sínu, Júgóslav-
íu, árið 1956 og gerðist iðn-
rekandi í Bandaríkjunum.
Hann er eigandi lyfjafyrirtæk-
isins ICN Pharmaceuticals í
Kalifomíu og hefur komið ár
sinni sérlega vel fyrir borð í
hinum kapítalíska heimi. Þeg-
ar hann var ungur að ámm
hneigðist hann hins vegar til
kommúnisma og barðist með
skæmliðum undir stjóm Tí-
tósar í heimsstyrjöldinni síð-
ari. Það var forseti ríkjasam-
bandsins, Dobrica Cosic, sem
skipaði Panic, en með því
hefur hann vemlega veikt
stöðu Slobodans Milosevics,
forseta Serbíu. Sá fer fyrir
gamlingjagenginu í Belgrað,
sem hefur herjað á velflesta
nágranna sína. Panic hefur
sagt að forgangsverkefni sitt
verði að stöðva blóðbaðið í
Bosmu og hann muni fara að
kröfum Sameinuðu þjóðanna
í einu og öllu til þess að ein-
angmn landsins verði aflétt.
En hann vill ganga lengra.
Hann telur að stokka þurfi
stjómkerfi landsins upp, það
þurfi að skrifa stjómarskrá,
tryggja þrískiptingu valdsins,
búa svo um hnútana að herinn
lúti pólitísku valdi og síðast
en ekki síst að mannréttindi
séutryggð. Hvort það tekst er
annað mál, því það er við
ramman reip að draga þar
sem „hin nýja stétt“ eða öllu
heldur gamla kommaklíkan
er íyrir. Þeir hafa til þessa get-
að farið sínu fram og vilja
ekki láta þau völd sín fyrr en í
fulla hnefana.
Dumas vildi
frekar syngja
Franski utanríkisráðherr-
ann, Roland Dumas, ætlaði
aldrei að leggja stjómmál fyrir
sig, heldur steffidi hann að því
að verða óperusöngvari. En
faðir Dumas lést í stríðinu og
hann þurfti að vinna fyrir sér.
„Það kemur fyrir að ég sjái
eftir að hafa ekki valið söng-
inn. Síðan 1956 hef ég á
hverju ári farið til Bayreuth og
á tímabili opnaði ég alltaf há-
tíðina þar, ásamt Genscher
vini mínum,“ segir ráðherr-
ann. Dumas er lögfræðingur
að mennt og fór að námi loknu
að vinna fyrir söngvara. , JÉg
tók snemma að mér mál José
Carreras og Placido Dom-
ingo. Pavarotti hef ég þekkt
frá því hann var að byija feril
sinn í París. Ámm saman
borðuðum við pasta saman í
búningsherberginu hans.“
I utanríkismálanefnd öldunga-
deildar Bandaríkjaþings er nú til
meðferðar tilnefning Donalds H.
Alexanders í stöðu sendiherra í
Hollandi. Einn nefndarmanna,
demókratinn Paul Sarbanes frá
Maryland, hefur stöðvað af-
greiðslu málsins á meðan rann-
sökuð em nánar hugsanleg
tengsl á milli tilnefningarinnar
og fjárframlaga í kosningasjóði
repúblikana. Tilnefning Alex-
anders er ekki sú eina þar sem
gmnur leikur á um tengsl á milli
fjárframlaga og embættisveit-
inga. Meðal annarra er nefnd til-
nefning Charles Cobb, sem var
sendiherra Bandaríkjanna á ís-
landi þar til í ársbyrjun.
Árið 1988 komst Cobb í klúbb
sem kallaðist „Team 100“, en í
honum vom þeir sem höfðu gef-
ið hundrað þúsund dali í kosn-
ingasjóði Bush forseta. Cobb var
í hópi sjö annarra sem urðu
sendiherrar í kjölfarið, á Islandi,
Jamaika, Bahrein, í Sviss, Ástr-
alíu, Hollandi og á Spáni, auk
einnar stöðu samningamanns um
eignarréttarmál. Sams konar til-
nefningu í stöðu sendiherra á
Barbados-eyjum var hafttað, þar
sem viðkomandi þótti ekki upp-
fylla lágmarkskröfur. Cobb
vinnur nú að endurkjöri Bush
forseta á Flórída.
Donald Alexander heldur
fram að fjárframlagið hafi verið
því algerlega óviðkomandi að
hann sóttist eftir sendiherrastöð-
unni í Hollandi. Síðustu fjögur ár
hefur hann gefið samtals sem
nemur rúmlega sex þúsundum
dala, en hundrað þúsunda dala
framlagið kom í janúar síðast-
liðnum, á sama tíma og tilnefn-
ingin var til umfjöllunar í Hvíta
húsinu. Hann sagðist þó við yfir-
heyrslur hjá nefndinni hafa lagt
fram féð þegar hann frétti að frá-
farandi sendiherra í Hollandi
hefði gert slíkt hið sama. „Ég
vissi að í stöður sendiherra væm
þeir tilnefndir sem hefðu verið
eða væm stuðningsmenn ríkis-
stjómarinnar,“ sagði hann. Alex-
ander hugðist leggja ffarn meira
fé í maí, en embættismenn í utan-
ríkisráðuneytinu sögðu honum
að það væri ekki viðeigandi.
Pfeiffer á flútta
Frægöin er ekki alltaf tekin út með
sældinni, eins og kynbomban Michelle
Pfeiffer hefur fengiö aö reyna. Vegur
hennar hefur vaxiö meö hverri mynd, en
fyrir skömmu þurfti hún beinlínis að flýja
heimili sitt vegna ágengni æstra aödá-
enda, sem eru þess fullvissir að þeir þurfi
ekki aö hitta hana nema einu sinni til þess aö
hún falli fyrir örvum Amors.
Það er ekki nýtt í bandaríska
stjómkerfinu að sendiherrastöð-
ur fari til þeirra sem leggja fram
háar fjárhæðir í kosningasjóði.
Einn helsti peningasmali Ri-
chards Nixons, Herbert Kalmb-
ach, fór í fangelsi íyrir að hafa
lofað sendiherrastöðu gegn
hundrað þúsunda dala framlagi
og fyrir að hafa tekið við leyni-
legum greiðslum frá starfandi
sendiherrum. Kalmbach sagði þá
að einn styrktarmaður flokksins
hefði kvartað yfir að tvö hundrað
og fimmtíu þúsund dalir væru
„ferlega miklir peningar fyrir
Kosta Ríka“.
Paul Sarbanes hefúr áður fett
fingur út í tilnefningar þeirra sem
styrkja kosningasjóði háum upp-
hæðum. ,Ef störfin eiga á annað
borð að fara til hæstbjóðanda, þá
er eins gott að láta fara fram op-
inbert útboð svo að peningamir
renni í ríkissjóð," segir hann.
Rétt er að geta þess að þetta
varð ekki að umræðuefni í utan-
ríkismálanefnd þingsins þegar
núverandi sendiherra á Islandi,
Sig Rogich, var tilnefridur. Rog-
ich kom hingað beint úr stöðu
yfirmanns almenningstengsla í
Hvíta húsin og var látinn víkja
þegar Samuel Skinner tók við
stöðu starfs-
mannastjóra í
Hvíta húsinu af
John Sununu.
Skinner endur-
skipulagði alla
starfsemi Hvíta
hússins og lét þá
fjúka sem honum
þótti ekki hafa
staðið sig sem
skyldi. Á sínum
tíma velti blaða-
maður dagblaðs-
ins Washington
Post upp þeirri
spumingu hvað
Rogich hefði eig-
inlega til saka
unnið, úr því hann
var gerður að
sendiherra á Is-
landi.
Karl Th. Birgisson
Keypti Charles Cobb köttinn í sekknum? Hann
lagöi fram hundrað þúsund dali í von um aö fá
væna sendiherrastööu, en fékk Reykjavík, rign-
ingu og Steingrím Hermannsson.
Sendiherrastaða Bandaríkjanna á Islandi
Verðlaun eða
ref