Pressan - 02.09.1993, Qupperneq 6

M E N N
6 PRESSAN
Fimmtudagurinn 2. september 1993
Halldór Blöndal landbúnaðarráðherra
Varaformannsefni Víkverja
Kosmískf samband í Hashölabíöi
Það var rafmagnað and-
rúmsloft í Háskólabíói síðast-
liðinn laugardagsmorgun þeg-
ar Guðlaugur Bergmann,
tísku- og nýaldarkóngur, setti
íyrstu íslensku ráðstefnuna
um geimverur og fljúgandi
furðuhluti. Nú yrði aldeilis
svipt hulunni af þessu áhuga-
verða máli, hugsaði maður, og
bjóst við að dularfúllir menn í
svörtum jakkafötum mættu
með skjalatöskur og sönnun-
argögn. Salurinn, sem rúmar
400 manns, var rúmlega hálf-
fullur, en það fjölgaði í hon-
um áður en yfir lauk. Gestir
voru af ýmsu sauðahúsi, mest
áhugasöm ungmenni með
Sci-fi- dellu, en einnig spjátr-
ungar ýmiss konar með
minnisblokkir svo og allra
handa nýaldarfólk.
Eftir að Guðlaugur hafði
sett ráðstefnuna og lesið upp
úr ffæðum silfurgeislans, sem
maður náði ekki alveg þræð-
inum í, steig kona hans, Guð-
rún Bergmann, í pontu og las
upp úr barnabókinni „Ami,
barn stjarnanna“. Þar talar
geimveran Ami við jarðarvin
sinn Pete og var boðskapur
geimverunnar ískyggilega
biblíu- og græningjalegur —
allir ættu að vera góðir og
skilningsríkir, vernda jörðina
og allt það — enda kom í ljós
að bókin hefúr hlotið blessun
páfa. Þetta var nú ekki alveg
það sem maður átti von á,
hugsaði maður súr, og var
strax farinn að sjá eftir sjö-
hundruðkallinum sem maður
borgaði við innganginn.
Eftir matarhlé talaði dr. Úlf-
ar Ragnarsson um huglægt
samband. Hann hafði átt sér-
stæðan draumveruleika og
verið tekinn upp í huglægt
geimfar yfir Heiðmörk. Geim-
verurnar líktust sápukúlum,
voru einskonar sálargeimver-
ur, og töluðu um að kærleik-
urinn væri það eina sem gæti
bjargað jörðinni frá glötun.
Semsagt; enn og aftur höfðu
gestir úr geimnum ekki annað
til málanna að leggja en að
vitna í kærleikskenningar Jesú
frá Nasaret. Sveinn Baldurs-
son talaði næst af vísindalegri
sannfæringu um ferðalög í
geimnum og taldi fullvíst að
ejnhvern tímann yrðu ferðir á
milli sólkerfa möguleg. Magn-
ús Skarphéðinsson talaði því
næst um kenningar dr. Helga
Pjeturss og brá skyggnum upp
á tjald. Kosmískasta samband
ráðstefnunnar myndaðist þeg-
ar húsfluga settist á mynd-
varpann og skreið um sólkerf-
ið sem varpað var á tjaldið.
Dýravinurinn blés flugunni
burt og tók það skýrt fham að
geimverur skiptust í tvo
flokka; annars vegar huglægar
geimverur, sem skyggnt fólk
sér, og hins vegar það sem
maður myndi kalla „alvöru“
geimverur, þær sem allir geta
séð og snert á. Magnús agnú-
aðist út í kvikmyndina „Eldur
á himni“, sem var kynnt fyrr
um daginn, og fannst afleitt
að alltaf þyrfti að „upphefja
ljótleikann“. Geimverurnar
þar, „lidu gráu karlarnir" eins
og þeir voru kallaðir á ráð-
stefnunni, gera nefnilega til-
raunir á „sýnishornunum“
sem þeir ná, troða geimtólum
upp í rassinn á þeim og svo-
leiðis, og líkti Magnús þessu
við þær tilraunir sem menn
gera á dýrum. Einhver í saln-
urn spurði þá hvort Magnús
hefði séð „ET“ en
það hafði hann
ekki. Að lokum
sagði spákonan
Guðrún Hjörleifs-
dóttir frá kynnum
sínum af huglæg-
um geimverum og
var sú ffásögn í fáu
frábrugðin sögum
sem fólk segir af
kynnum sínum við
álfa og huldufólk.
Eftir kaffihlé
komu nokkrir
menn upp á svið og
lýstu kynnum sín-
um af geimverum.
Einn sagðist hafa
séð geimskip lenda
á Snæfellsnesi um
það leyti er lent var
á tunglinu. Hann
var ekki einn um
að sjá geimskipið,
því rollurnar allt í
kring horfðu líka á
tvo furðulega menn
stíga út úr skipinu,
líta í kringum sig og fljúga svo
í burtu. Annar lýsti kynnum
sínum af huglægum geimver-
um, sem í þetta skiptið líktust
einna helst draugum, og sá
þriðji sagði ffá dularfullu ljósi
sem hafði sést á himninum yf-
ir Snæfellsjökli um það leyti er
hann og félagar hans voru að
koma úr transi, en þeir stund-
uðu það um helgar að hjálpa
hver öðrum í trans. Náðust
myndir af fýrirbærinu og var
upptakan sýnd í matarhléinu.
Líktist geimskipið einna helst
vasaljósi sem skjálfhentur
maður hélt á í nokkurra metra
fjarlægð, en kannski kemur
annað í Ijós ef myndin er at-
huguð betur.
Það verður að vona að
minni nýaldarblær verði á
ráðstefnunni um fljúgandi
fúrðuhluti sem verður haldin í
Borgarleikhúsinu 4.-6. nóv-
ember næstkomandi. Þekktir
geimverufræðingar mæta þá
til landsins og hyggjast sumir
meira að segja leggja fram
óyggjandi sannanir um tilvist
FFH. Þetta eru jakkafata-
klæddu dulspekingarnir sem
vantaði í Háskólabíó, sumir
meira að segja fyrrum starfs-
menn hjá NASA og CIA, og ef
ekki KGB líka. Á miðdegi ráð-
stefnunnar, 5. nóvember,
verður svo haldið vestur á
Snæfellsnes, því allt bendir nú
til þess (sendiherrar þeirra á
jörðinni hafa fengið skilaboð)
að þá ætli geimverur að láta
sjá sig undir Jökli. Reiknað er
með að lending verði klukkan
18 og því ætti nægur tími að
gefast til að selja boli og póst-
kort við Stapafellið. Svo er
bara að vona að gestirnir verði
ekki eingöngu „huglægir“ og
ekki heldur „litlu gráu karl-
arnir“ með geimstólpípurnar!
Gunnar Hjálmarsson
Magnús Skarphéðinsson
Kosmískasta samband ráðstefnunnar myndaðist
þegar húsfluga settist á myndvarpann og skreið um
sólkerfið sem varpað var á tjaldið. Dýravinurinn
blés flugunni burt.
Nú er Víkverji búinn að
gera Halldór Blöndal að vara-
formannsefni Sjálfstæðis-
flokksins og víst er að Halldór
lætur sér það vel lynda. Flokk-
urinn gengur framar öllu
öðru og reyndar á Halldór
einstaklega erfitt með að skilja
að fólk geti haft aðrar skoðan-
ir en hann og flokkurinn.
Sjálfur er hann þó undarleg
blanda af framsóknarmanni
og frjálshyggjudreng.
Halldór er dæmigerður
kjördæmisþingmaður og
sinnir kjördæmi sínu vel.
Hann er duglegur að ýta mál-
um áfram fyrir sitt fólk og er
áberandi í tíðum heimsókn-
um sínum í kjördæmið. Hall-
dór var því lítt kátur þegar tí-
undi hver kjósandi Sjálfstæð-
isflokksins sá ástæðu til að
strika hann út af lista fyrir síð-
ustu kosningar. Þeir fyrirgefa
honum seint reykvískar rætur
og vilja frernur fulltrúa sem er
fæddur og uppalinn í kjör-
dæminu. Það kemur hins veg-
ar ekki í veg fýrir að Víkverji
líti á Halldór sem leiðtoga
landsbyggðarinnar og geri
hann að varaformanni flokks-
ins.
Þótt Halldór sé vel liðinn
hafa kurteisisreglur aldrei ver-
ið sérgrein hans og þeir sem
hafa heyrt hann flytja ræður á
ensku eða dönsku gleyma því
aldrei, enda hreimurinn ein-
stakur á byggðu bóli. I aðrar
tungur hefur hann ekki hætt
sér með stúdentsprófið ber-
skjaldað á bakinu. Hins vegar
hefur Halldór alltaf haff gam-
an af því að lala og er nokkuð
vel máli farinn á móðurmálið.
Þá list lærði hann af tíðum
kaffihúsasetum í menntaskóla
og ekki síður í hvalskurðinum
ALIT
Ögmundur Jónasson Lára V. Júlíusdóttir
Bjöm Grétar Sveinsson Ólafur F. Magnússon Ólína Þorvarðardóttir
á sjúkratryggingargjaldi?
Nú er Víkverji bú-
inn að gera Halldór
Blöndal að vara-
formannsefni Sjálf-
stœðisflokksins og
víst er að Halldór
lœtur sér það vel
lynda. Flokkurinn
gengurframar öllu
öðru.
sem hann stundaði í þrettán
sumur í Hvalfirði.
Það var Lárus H. Blöndal
bókavörður sem sendi Hall-
dór norður í betrunarvist í
Menntaskólann á Akureyri.
Þar tók hann kaffihúsasetur
fram yfir bóknám, vitnaði
duglega í stórmennin og kast-
aði fram vísum. Sjálfur telur
hann sig mikinn hagyrðing en
það er umdeilt mat.
Halldór þykir nokkuð við-
utan en flokkurinn gengur þó
fyrir öllu. Þegar hann var er-
indreki Sjálfstæðisflokksins í
Norðurlandskjördæmi eystra
var hann eitt sinn góðglaður á
góðri stund í Lystigarðinum.
Heitt var í veðri, Halldór af-
klæddist en félagarnir földu
skóna. Þegar Halldór vaknaði
upp af værum svefni stökk
hann af stað og hljóp niður í
Sjálfstæðishús, þar sem hann
átti að halda aðalræðuna, —
skólaus. Flokkurinn gengur
fýrir öllu.
AS
Á að koma
ögmundur Jónasson, for-
maður BSRB:
Mér fyndist það gjörsam-
lega út í hött. Hugsunin á
bakvið sjúkratryggingargjald
er sú sama og á bakvið kaskó-
tryggingarnar. Grundvallar-
hugsunin í þjóðfélagi okkar er
sú að þeir sem eru heilbrigðir
greiði fyrir þá sem þurfa á
sjúkraaðstoð að halda. Þessi
kaskótrygging miðar hinsveg-
ar að því að samábyrgðin
hverfur, hún er færð til ein-
staklingsins. Ef þú ekki tryggir
þig, en veikist, þarftu að vera
borgunarmanneskja fýrir því.
í reynd held ég að tveir hópar
muni ekki greiða tryggingar-
gjaldið. Annars vegar þeir
efnalitlu, vegna þess að þeir
hafa ekki tök á að borga. Hins
vegar þeir efnameiri, því þeir
hafa burði til að taka þá
áhættu að sleppa innborgun-
argjaldinu. Ef þeir veikjast
ekki er verið að undanskilja
þá greiðslu til samfélagsins.
Þetta er grundvallarbreyting á
því velferðarkerfi sem hér
hefur verið byggt upp.“
Lára V. Júlíusdóttir, lög-
fræðingur Alþýðusambands
íslands:
„Mér finnst það af og frá að
setja á laggirnar sjúkratrygg-
ingargjald. Með því erum við
að stíga mörg skref aftur á
bak og hverfa til tímabils sem
ég hélt að tilheyrði fortíðinni.
Þarna er verið að setja af
hluta af velferðarkerfinu.
Þetta rnyndi gera það að
verkum að þeir sem minna
mega sín yrðu enn verr settir
en þeir eru í dag. Ég trúi því
bara ekki að Alþýðuflokkur-
inn, sem kennir sig við jafn-
aðarstefnu, ætli að koma á
slíku gjaldi.“
Björn Grétar Sveinsson,
formaður Verkamannasam-
bands íslands:
„Mér líst ekki alveg á þessa
hugmynd eins og hún hefur
verið kynnt. Mér virðist að
verið sé að taka upp greiðslu
sem þegar er greidd eftir
ákveðnum leiðum. Menn
eiga að borga samkvæmt
skattskýrslunni, miðað við
tekjur, á því vil ég byggja
þetta kerfi. Komi þessar hug-
myndir heilbrigðisráðherra til
framkvæmda er hætta á að
þeir sem ekki hafa fjármagn
muni ekki treysta sér til að
bæta sjúkratryggingargjald-
inu ofan á aðrar greiðslur og
taki heldur þá áhættu að þeir
verði ekki veikir. En síðan
kemur auðvitað að því að
einhver verður veikur og þá
sitja menn í súpunni. Ég get
því ekki mælt með þessari
sparnaðarlausn.“
Ólafur F. Magnússon,
læknir og varaborgarfulltrúi
Sj álfstæðisflolcksins:
„Ég er á móti fýrirhuguðu
sjúkratryggingargjaldi og tel
að hér sé um nýja skatt-
heimtu að ræða. Ekki kemur
til greina að svipta fólk
sjúkratryggingu sinni við inn-
lögn á sjúkrahús, ef það borg-
ar ekki þennan viðbótarskatt,
sem er ætlað að ná inn
250-500 milljónum króna í
ríkissjóð. Ekld verður gengið
öllu lengra að sinni í gjald-
töku í heilbrigðisþjónustunni.
Hitt er svo annað mál, að
það er stefna sjálfstæðis-
manna að eyrnamerkja fjár-
muni til heilbrigðisþjónust-
unnar. Þannig verður sjálf-
sagður réttur til heilbrigðis-
þjónustu ekki háður miðstýr-
ingu og afkomu ríkisrekstrar-
ins hveiju sinni.“
Ólína Þorvarðardóttir,
borgarfulltrúi Nýs vettvangs:
„Ég hef haft þá grundvall-
arskoðun að einungis aukin
þjónusta geti réttlætt nýja og
aukna skattheimtu. Ég er enn
þeirrar skoðunar og set þess
Guðmundur Árni Stefáns-
son heilbrigðisráðherra hef-
ur lagt fram hugmyndir um
að tekið verði upp tekju-
tengt sjúkratryggingar-
gjald, sem mönnum yrði í
sjálfsvald sett hvort þeir
greiddu.
vegna spurningarmerki við
hugmyndir um nýtt sjúkra-
tryggingargjald, sem í mínum
huga er ekkert annað en
skattur, eyrnamerktur heil-
brigðisþjónustunni. Slíkur
skattur var þegar kominn á
þegar staðgreiðslukerfið var
tekið upp og er því að mínu
viti innifalinn í skattheimt-
unni nú þegar. Það blasir við
að heilbrigðisþjónustan mun
ekki aukast samhliða þessum
nýja skatti og ýmsir óttast að
áhættuvalið sem í honum
felst leiði til misréttis og
stéttaskiptingar í heilbrigðist-
þjónustunni. Sjálf hefði ég
fremur viljað grípa til hertra
sparnaðaraðgerða í dýrari
þáttum heilbrigðisþjónust-
unnar, t.d. að draga úr tví-
borgunum og tækjabruðli
sem fýlgt hefur sérfræðinga-
veldinu. Þar ku vera af nógu
að taka.“