Heimilistíminn - 28.11.1974, Blaðsíða 6

Þá rignir, eins og það hefur alltaf gert. En það rignir á óliklegustu stððum og tfmum og rigningin er sums staðar menguð.
neitar þvi, að veðurfarið i heiminum er
að breytast til hins verra, og margir eru
sannfærðir um, aö maðurinn verði að taka
á sig mikinn hluta áybgðarinnar á þessari
breytingu.
Aukin þokumyndun yfir Altantshafi er
beinlinis að kenna útblástursefnum þeim,
sems pýtterútiloftiðfráþotum.sem
stöðugt eru þar á ferðinni.
Myndun isagna i gufuhvolfinu getur
stafað af ryki frá framkvæmdum mann-
skepnunnar. Hættan er sú, að ryklagið
geti endurvarpað sólarljósinu aftur út i
geiminn og kælt þar með jörðina svo
mikið, að lifi verði stofnað i hættu.
Að sögn sérfræðinga við NASA i New
York, er nægilegt, að rykmagnið i
geimnum þrefaldist frá þvi sem nú er til
að ný isöld hefjist. Slik aukning er langt
frá þvi að vera ólikleg, þvi rykmagnið
hefur tvöfaidazt á aðeins 50 árum, og
mengunarmöguleikar mannsins geta sex-
eða áttafaldazt á næstu fimmtiu árum.
Þess vegna er svo sem ekkert undar-
legt, að visindamenn telja rykið i gufu-
hvolfinu nú þegar mikilvæga orsök veður-
farsbreytinganna.
Ekki hefur orðið nein veruleg breyting á
veðri siðan á timum Rómverja. Aður var
hægt aö rækta suðrænan gróður i Skot-
landi, en nú er greinilegt, að mengun
gufuhvolfsins er að komast á það stig, að
hún getur haft alvarleg áhrif á veðrið.
Bílarnir
eiga líka sök
Sérfræðingar telja, að bilarnir eigi
mikla sök á breytingum á veðurfarinu,
þar sem þeir valda þvi beinlinis, að snjóa
tekur og rigna á óliklegustu árstimum.
Venjuleg bilvél I hægagangi spýtir 100
milljónum agna út I loftið á sekúndu, og
þessi efni eru talin helzta orsök
imyndunar i gufuhvolfinu. Agnirnar úr
bilunum geta nefnilega þétt iskristalla, og
fjöldi þeirra I menguðu lofti er 100 þúsund
sinnum meiri en I hreinu, og allir geta
imyndað sér, aö slikt hlýtur að hafa áhrif.
Útblásur frá hljóðfraum flugvélum,
sem eru á ferð i háloftunum, þar sem
hvorki er snjór né regn, hefur frá sér
agnir og gas, sem einnig getur orðið til
þess að breyta jafnvæginu i loftslaginu.
Iðnaðarmengun getur valdið öllum
muninum á góðu hausti og hausti, sem
ekkert er nema leiðinleg, grábrún þoka.
Ef sólin er nógu sterk, birtir upp, ef ekki,
verður þokudagur.
Eitt enn hefur mikil hairf á veðrið, og
það er kallað „gróðurhúsaáfrif” af veður-
fræðingum. Þau áhrif verða til vegna
karbóndíoxlðs, sem myndast á hverjum
degi, þegar kolum eða öðru steingerðu
eldsneyti er brennt. Karbondioxiðið stigur
upp I andrúmsloftiö, þar sem það leggst i
lög, sem verka á sama hátt og glerþak á
gróðurhúsi — heldur hitanum inni og
truflar jafnvægið I loftslaginu.
Samkvæmt nýlegum athugunum er
talið, að magn karbondioxiðs I andrúms-
loftinu hafi aukizt um 15% á sfðustu 50
árum, og það er meira en nóg til að setja
veöurkerfið úr skorðum. Veðurfræðingar
telja, að það sé þetta, sem truflað hefur
undanfarin tiu ár. Siðan 1960 hafa ekki
komið sumur eins og við viljum hafa þau
og erum vön. Meðalhitinn á jörðinni hefur
lækkað um tiunda hluta úr stigi. Það
virðist ekki mikið, en þó nóg til að það
finnst, þar sem aðeins hálft stig getur gert
muninn á góðu og slæmu sumri. Loft-
hitinn á 14. öld var allt að þremur stigum
hærri að meðaltali en hann er nú.
iskyggilegt
Við höfum áhyggjurnar af auknum
kulda, þar sem það hins vegar er hitinn,
sem ætti að valda okkur áhyggjum. Nú er
hiti sá, sem iðnaður og stötf manna
orska.a aðeins brot af þeim hita, sem
sólin veitir jrðinni, en hve lengi verður
það þannig? Skýrslur sýna, að orkuneyzla
eykst umi% á ári, og með þvi áframhaldi
verða hitagjafarnir tveir jafnir. Hvaða
áhrif slikt hefur á veðurfarið, getur
enginn séð fyrir. í bezta falli munu hita-
gjafarnir upphefja hvor anna, i versta
falli vinna saman og sviða allt lif af yfir-
borði jarðar.
Og svo erum við að kvarta yfir þvi að
hitinn lækkar um tiunda hluta úr stigi!
6