Heimilistíminn - 15.02.1979, Síða 21

Everest-tindurinn I Himalayafjöilunum.
Viðræður þurfa að fara fram
milli ríkja
Vatn fer ekki eftir stjórnmálalegum
landamærum né viöurkennir þau. Vatniö,
sem rennur frá Nepal, fer i ár eins og
Ganges og Brahmaputra og þúsundir
tonna af jarövegi landsins berast eftir
þessum stórfljótum. Indverjar telja, aö
þeir eigi aö semja um þetta viö Nepal og
siöan skuii Nepal og Bangladesh einnig
taka upp samningaviöræður um þaö, sem
framundan er, en Birendra konungur
neitar þvi.
Liklegter taliö, aö hann muni fara meö
sigur af hólmi. Fyrsta skrefiö 1 vatnsveitu
og virkjunarframkvæmdunum er raf-
orkustöö i sauövestur Nepal, sem Ind-
verjar og NepalbUar hafa veriö aö ræöa
um sameiginlega I mörg ár. Indverjar
veröa þó aö leita til Alþjóöabankans til
þess aö hægt veröi aö f jármagna þessar
framkvæmdir.
Nepal-búar hafa þurft aö leita á náöir
Indverja og Bangladeshmanna þegar þeir
hafa viljaö flytja vörur til eöa frá sjó, og
hafa oröiö aö fá afdrep I höfnum þessara
landa. Þeir segja aö indverskir tollveröir
„skrúfi fyrir og frá” öllum þessum flutn-
ingum, eftir eigin geöþótta til þess eins aö
gera NepalbUum ljóst, aö þaö eru Ind-
verjar, sem ráöa, hvenær þeir flytja vör-
urnar um þessar hafnir.
Ferðamannastraumurinn
Nepal-búar hafa mikinn áhuga á aö
virkja vatnsorku sina eins fljótt og hægt
er. Þaö er nauösynlegt. Meira en 125
.þúsund erlendir feröamenn (þar af 23
þúsund Bandarikjamenn) koma til Nepal
árlega, og fjölgar þeim um 25 þúsund á
ári. Feröamennirnir eyða um 23 milljón-
um dollara á ári i landinu, en þar sem
flytja þarf flestar lúxusvörur til landsins
frá öörum löndum var hreinn hagnaöur
Nepals aöeins um 9 milljónir á þessum
viöskiptum.
1 ár er þess minnst I Nepal, aö 25 ár eru
liöin frá þvl Sir Edmund Hillary og
Tenzing Norgay tökst aö klifa Everest
tindinn, áriö 1953. Þvl miöur hefur feröa-
mannastraumurinn einn ekki oröiö til -
þess aö gera Nepal aö Sviss Asiu, eins og
þeir.sem unniö hafa aö þvl aöauka hann,
vonuöu svo heitt.
Ennfremur koma 8 miUjónir dollara ár-
lega frá Gurkha hermönnum, sem eru I
brezka og indverska hernum. En mesta
peninga fá Nepalbúar fyrir sölu á hveiti
og hrisgrjónum til Indlands, en þvi miöur
hefur mikiö dregiö úr þessari hveitisölu
vegna aukinnar tækni I Indlandi og vax-
andi framleiöslu þar I landi.
Hrísgrjónasalan ein hefur falliö Ur 41
milljón dollara áriö 1976 I 27 milljónir
dollara á síöasta ári , og hagnaöurinn af
feröamönnunum getur ekki bætt þetta
upp.
Erlend aöstoö og lán streyma til lands-
ins, og námu um 200 milljónum dollara
slöasta ár. Alþjóöabankinn leggur mest af
mörkum, en næst kemur Indland, Klna
hefur lagt fram 185 milljónir frá því áriö
1961 og Bandarikin um 200 milljónir slöan
1958.
RUssar.semlagthafaaf mörkum um 24
milljónir dollara síöustu 20 ár hafa nú al- >
gjörlega hætt fjárhagsaöstoöarkapp-
hlaupinu. Nepalbúar hafa reynt aö fá
Kinverja tU þess aö veita sér hernaöaraö-
stoö, en þeir hafa ekki gert þaö, frekar en
Indverjar, sem segjast ekki veita sllka
aöstoö.
Klnverjar hafa gætt þess, aö skipta sér
ekki um of af málefnum Nepals, og hafa
meöþvl fengiö NepalbUa tíl þess aö telja
þá vinveitta nágranna, sem láta innan-
rlkismál þeirra afskiptalaus. Bera þeir
Klnverja gjarnan saman viö nágrannana
Indverja, sem á hinn bóginn eru slöur en
svo vinsamlegir, og blanda sér aö þeirra
dómi einum um of mikiö I málefni Nepals.
Þeir dagar eru löngu liönir, er John
Kenneth Galbraith, sendiherra
Bandarikjanna I Indlandi, taldi Nepal
vera nokkurs konar framlinuvlgi I kalda
striöinu, og varaöi menn viö þeim afleiö-
ingum, sem kynnu aö veröa af þvi, aö
Klnverjar lögöu þá þjóövegi inn i Nepal.
Hann taldi fáum löndum ógnaö jafn mikiö
og Nepal I þá daga.
Mahendra konungur, faöir núverandi
Nepal-konungs, sagöi þá meö fyrirlitn-
ingu: — Maöur flytur ekki kommúnisma
inn I land meö leigubil.
Svo viröist, s em konungurinn h afi haft á
réttu aö standa.
þfb
21
J