Morgunblaðið - 04.08.2004, Síða 22

22 MIÐVIKUDAGUR 4. ÁGÚST 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Hallgrímur B. Geirsson.
Styrmir Gunnarsson.
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
Andstæðingar Augustos Pinochets, fyrrverandieinræðisherra í Chile, hafa í gegnum tíðina látiðmörg stór orð falla um hershöfðingjann fyrrver-andi og það ekki að ástæðulausu. Pinochet er jú
sakaður um að bera ábyrgð á dauða þúsunda manna í valda-
tíð sinni 1973–1990, þ.á m. forsetans sem hann velti úr sessi,
Salvadors Allendes, en Allende tók eigið líf. Fram að þessu
hefur þó verið talið að Pinochet hafi verið óspilltur, raunar
hafa margir talið að það aðhald sem stjórn Pinochets sýndi í
efnahagsmálum hafi orðið til þess að velmegun varð meiri í
Chile en í öðrum ríkjum Suður-Ameríku.
Nýjar upplýsingar sem benda til að þessi mynd, sem
menn hafa haft af Pinochet, eigi ekki við rök að styðjast
hafa komið róti á huga margra í Chile, bæði þeirra sem hafa
stutt hann í gegnum tíðina og hinna, sem telja að sækja beri
Pinochet til saka fyrir ódæði framin í valdatíð hans. Um er
að ræða staðhæfingar þess efnis að Pinochet hafi stungið
undan gífurlegum fjármunum og koma þær fram í skýrslu
sem rannsóknarnefnd öldungadeildar Bandaríkjaþings
sendi frá sér 14. júlí sl. Er Pinochet, sem nú er 88 ára gam-
all, þar talinn tengjast fjárþvættishneyksli við Riggs-
bankann, sem höfuðstöðvar hefur í Washington.
„Núna er óhætt að segja að okkar einræðisstjórn hafi
jafnast á við stjórnir helstu bananalýðvelda heimsins, þar
sem forsetar og fjölskyldur þeirra stungu af úr landi með
ferðatöskur fullar af seðlum,“ segir Alejandro Navarro,
þingmaður fyrir Sósíalistaflokkinn sem nú fer með völd í
Chile. „Þessi mál marka jarðarför arfleifðar Pinochets. Til-
vist þessara bankareikninga gerir að engu
Pinochet hafi staðið fyrir þögulli byltingu
málum],“ bætir Navarro við.
„Við erum óróleg, þetta veldur okkur áh
auka,“ segir líka Alberto Cardemil, liðsma
arflokksins, en hann var aðstoðarinnanrík
Pinochets og hefur verið meðal stuðningsm
ingjans fyrrverandi. „Þetta eru alvarlegar
vekja margar spurningar sem þarf að svar
einnig.
Hjálpað til við að fela f
Skýrsla bandarísku þingnefndarinnar r
hreyfingar á reikningi Pinochets í Riggs-b
að hann lét af völdum í Chile 1990. Um er a
ari rannsókn á tengslum bankans við ýmsa
Riggs-bankinn er sagður hafa haft góð t
í Chile um langt skeið. Pinochet opnaði þa
árið 1994 en þá var hann enn æðsti yfirma
Sem kunnugt er var gefin út ákæra á he
Spáni árið 1998 fyrir morð á spænskum rík
Chile á meðan hann réð ríkjum þar. Var P
stofufangelsi í Bretlandi í eitt og hálft ár á
þar voru að kanna hvort framselja bæri ha
Varð niðurstaðan sú að Pinochet var ekki
verja sig fyrir rétti sökum heilsubrests og
halda aftur heim til Chile.
Segir í skýrslu þingnefndarinnar að á m
Stórum fjárhæðum
Fréttaskýring | Hingað til hefur verið talið að Augusto P
Chile, hafi verið óspilltur með öllu þó að stjórn hans hafi
Nýjar upplýsingar í þessum efnum hafa því vakið mikla
Þ
að stóð ekki á svari þegar blaða-
maður Morgunblaðsins spurði
Orra Hilmarsson hjá Brokey
hvað væri svo heillandi við kjöl-
bátasiglingar. „Það er kyrrðin
og allt sem henni fylgir. Þú finnur vind og
þá ertu kominn í kyrrð – þú líður áfram eftir
öldunum. Þarna ertu kominn í aðra veröld
en margir koma hér eftir vinnu og fara út til
þess að sleppa frá amstri hversdagsins.
Eina hættan við þetta er að þegar menn
byrja þá geta þeir ekki hætt.“
Siglingaklúbburinn Brokey var stofnaður
af 12 áhugmönnum um siglingar í febrúar
árið 1971. Frá upphafi hefur tilgangur
klúbbsins verið sá að örva áhuga fólks á sigl-
ingum. Í dag starfar félagið mest á sviði
kjölbátasiglinga og stendur fyrir æf-
ingakeppnum öll þriðjudagskvöld klukkan
sjö og 4-5 stærri mótum á hverju ári. Að
sögn Orra hafa þriðjudagskeppnirnar verið
haldnar um 20 ára skeið og njóta mikilla vin-
sælda. „Að meðaltali taka um 15 bátar þátt í
hverri keppni en oft og tíðum eru þeir rúm-
lega 20. Það er oftast siglt í kringum Engey
en stundum er farið út fyrir Viðey og jafnvel
upp á Kjalarnes. Þeir hörðustu mæta hing-
að klukkan fimm og gera sig klára en það er
lagt af stað klukkan sjö. Hver keppni tekur
að jafnaði tvo klukkutíma og það er hart
barist,“ segir Orri og tekur það fram að
hver sekúnda skipti máli í þessu sambandi.
„Ég held að siglingar njóti aukinna vin-
sælda en það er mikið unglingastarf á veg-
um ÍTR í Nauthólsvík. Þá eru einnig starf-
ræktir siglingaklúbbar víða um land með
góðum árangri. Þeir sem hafa áhuga á því
að kynnast siglingum geta komið hingað í
félagsheimili okkar við Austurbugt 3, á
þriðjudögum og fylgst með keppnunum og
jafnvel fengið að fara um borð í einhvern
bátanna. Þá er einnig hægt að nálgast frek-
ari upplýsingar á heimasíðu okkar,
www.brokey.is.“
„Kyrrðin og allt s
FÓR ALLT „VEL FRAM“ UM
VERSLUNARMANNAHELGINA?
Í kjölfar verslunarmannahelgar-innar er gjarnan rætt um þaðhvort helgin hafi farið vel fram.
Mælikvarðinn er þá yfirleitt sá hvort
allt hafi gengið stórslysalaust fyrir
sig. Svo var reyndar raunin í ár, t.d.
urðu blessunarlega engin banaslys í
umferðinni.
Það þýðir þó hreint ekki að helgin
hafi verið áfallalaus, til að mynda
urðu alvarleg slys á vegum landsins.
Eins og fram kom í Morgunblaðinu í
gær var einnig tilkynnt um fjögur
kynferðisofbeldismál þó engar kær-
ur hafi verið lagðar fram, sem auð-
vitað er önnur vísbending um mann-
lega harmleiki.
Mesta athygli vekur þó að lokinni
þessari verslunarmannahelgi sú gíf-
urlega aukning á fjölda fíkniefna-
mála sem upp komu þá daga sem há-
tíðarhöld stóðu yfir víðsvegar um
landið. Í því sambandi hefur verið
haft á orði að þau fíkniefni sem lagt
var hald á hafi mestmegnis verið ætl-
uð til einkaneyslu en ekki til skipu-
lagðrar sölu, en það er umhugsunar-
vert hvort það bætir nokkuð úr skák.
Efnin eru á markaði og hafa í sam-
ræmi við það væntanlega skipt hönd-
um fyrir peninga, auk þess sem skað-
semi þeirra er söm hvort sem þau
eru ætluð til einkaneyslu eða til sölu.
Í fyrirsögn á forsíðu Morgunblaðs-
ins í gær kemur fram að rúmlega
hundrað fíkniefnamál hafi komið upp
á landinu um helgina. Það er graf-
alvarlegt mál og til marks um að ekki
hafi allt verið sem skyldi á öllum
þeim skemmtunum sem fram fóru
um helgina – vísbending um að ekki
hafi allt farið „vel fram“ eins og það
er gjarnan orðað. Það er því eftir-
tektarvert hversu ánægðir forsvars-
menn hátíðarhalda víðs vegar um
landið eru með þær skemmtanir sem
þeir báru ábyrgð á. Því má ekki
gleyma að mótshaldarar hafa beina
hagsmuni af því að almennt sé álitið
að útihátíðir hafi farið vel fram og
skemmtanahaldið verið áfallalaust,
enda eru fjárfestingar þeirra oft um-
talsverðar. Hagsmunir almennings
eru þó fyrst og fremst þeir að um alla
þætti skemmtanahalds verslunar-
mannahelgarinnar sé fjallað af hisp-
ursleysi og ábyrgð. Árlegt uppgjör
eftir verslunarmannhelgina verður
því að gefa raunhæfa mynd af því
ástandi sem var ríkjandi – og það
getur tæpast hafa verið gott ef slys
urðu á mönnum, konur voru beittar
kynferðisofbeldi og yfir hundrað
fíkniefnamál komu upp.
FRAMTAK SAMGÖNGURÁÐHERRA
NOREGS
Í Morgunblaðinu í gær var frá þvískýrt að Torild Skogsholm, sam-
gönguráðherra Noregs, vildi að upp-
lýsingar um mistök, bilanir og óhöpp
og annað, sem úrskeiðis færi hjá
flugfélögum, yrðu gerðar opinberar
og aðgengilegar fyrir almenning.
Af þessu tilefni var eftirfarandi
haft eftir ráðherranum:
„Mér finnst ekki rétt, að alvarleg-
um mistökum og skorti sé haldið
leynilegum fyrir farþegum. Við ætt-
um sem borgarar að hafa rétt til að
þekkja gæði og öryggi vörunnar,
sem við kaupum.“
Þetta er rétt hjá Torild Skogs-
holm og orð í tíma töluð. Of oft hefur
það gerzt að erfitt hefur reynzt að
afla upplýsinga um mistök eða
óhöpp í flugi. Þótt upplýsingar komi
fram seint og um síðir tekur það of
langan tíma og vekur þá tilfinningu
hjá almenningi, að reynt sé að leyna
því, sem gerzt hafði.
Hins vegar er engin spurning um,
að á nokkrum síðustu áratugum hef-
ur þetta breytzt mjög til batnaðar.
Sú var tíðin, að flugfélög bæði hér og
annars staðar lögðu sig fram um að
leyna því fyrir fjölmiðlum og öðrum
hvað gerzt hefði og gerðu jafnvel til-
raunir til að blekkja þá aðila, sem
spurðust fyrir um óhöpp. Þetta er
löngu liðin tíð.
Hins vegar er enn of mikið um það
að of miklar tafir verði á upplýsinga-
gjöf til almennings og eru til nýleg
dæmi um það úr íslenzkri flugsögu.
Að vísu má færa ákveðin rök að því
að óheppilegt sé að veita upplýsing-
ar áður en mál hafi verið könnuð of-
an í kjölinn. En ekki má gleyma því,
að farþegar um borð í vélum gera
sér oft grein fyrir því, þegar ekki er
allt með felldu en engu að síður er
dregið mánuðum saman að upplýsa
um það, sem gerðist.
Norski samgönguráðherrann hef-
ur skýrt frá því í Noregi, að hún
hyggist taka þetta mál upp á fundi
samgönguráðherra Norðurlanda
hér á Íslandi í lok þessa mánaðar.
Þess er að vænta að hún fái öflugan
stuðning við málið bæði hjá Sturlu
Böðvarssyni og öðrum starfsbræðr-
um sínum.
Það er hinn almenni borgari, sem
ferðast með flugvélum. Sá viðskipta-
vinur flugfélaganna á heimtingu á að
fá að vita, hvort hann er að eiga við-
skipti við öruggt flugfélag eða félag,
þar sem öryggi gæti verið betra.
Þrátt fyrir allar yfirlýsingar um,
hversu mikils öryggis sé gætt í flugi,
koma alltaf við og við fram upplýs-
ingar um að þær yfirlýsingar geta
verið orðin tóm. Það skiptir líka
miklu máli, að ekki sé alhæft í þess-
um efnum og að flugfélög, sem gæta
fyllsta öryggis njóti þess í sam-
keppni við aðra.
Á tímum lágra flugfargjalda landa
í milli vakna óneitanlega upp spurn-
ingar um, hvort hin lágu fargjöld
leiði til þess að slakað verði á að-
gerðum til þess að tryggja öryggi
flugfarþega.
Af öllum þessum ástæðum er
þetta framtak norska samgönguráð-
herrans til fyrirmyndar.