Morgunblaðið - 30.12.2004, Page 10

10 FIMMTUDAGUR 30. DESEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
á morgun
Góðar
getraunir
um áramót

Barnagetraun

Unglingagetraun

Fullorðinsgetraun

Fornsagnagetraun

Glæsilegir vinningar
STJÓRN Ásusjóðs Vísindafélags Ís-
lendinga veitti í gær dr. Stefáni Að-
alsteinssyni búfjárfræðingi heiðurs-
verðlaun sjóðsins árið 2004 fyrir
víðtækar rannsóknir og ritstörf um
erfðir íslenskra húsdýra. Sturla Frið-
riksson, formaður stjórnar Ásusjóðs-
ins, veitti Stefáni verðlaunin en að
auki veitti hann viðtöku styrk að upp-
hæð 500 þúsund krónur frá landbún-
aðarráðuneytinu.
„Ísland hefur haft nokkra sérstöðu
meðal Evrópuþjóða hvað viðkemur
eðli búpenings,“ sagði Sturla í ávarpi
sínu í gær. „Hér voru húsdýr lands-
manna einangruð í eitt þúsund ár og
urðu varla fyrir nokkurri utanaðkom-
andi íblöndun.“ Nefndi Sturla nokkra
eiginleika íslenskra húsdýra sem
þykja einstakir eða fágætir, t.d. for-
ystugen sauðfjárins, hagstæða gerð
próteina mjólkur, skrautleg forn-
hænsni og hross með fimm gangteg-
undir.
„Hér á landi er því merkilegur efni-
viður til rannsókna fyrir búfjárerfða-
fræðing og það hefur doktor Stefán
Aðalsteinsson lagt stund á af mikill
kostgæfni,“ sagði Sturla.
Stefán stundaði nám við landbún-
aðarháskólann í Ási í Noregi að loknu
námi hér á landi. Þaðan fór hann til
frekara náms í Bretlandi og lauk
hann doktorsprófi frá Edinborgarhá-
skóla árið 1969. Stefán var ráðinn til
starfa við Rannsóknarstofnun land-
búnaðarins, RALA, árið 1955 og vann
þar allt til ársins 1991 er hann tók við
framkvæmdastjórn við Norrænan
genabanka fyrir búfé við Landbún-
aðarháskólann í Ási til ársins 1996.
Uppruni búfjár og landnema
„Stefán hefur rakið sögu íslenskra
húsdýra,“ sagði Sturla í erindi sínu.
„Hefur hann leitað uppruna þeirra,
en sú rannsókn getur einnig gefið til
kynna hvaðan það fólk var upprunnið
sem í upphafi byggði þetta land.“ Að
sögn Sturlu hefur Stefán nýtt gamlar
skráðar heimildir við rannsóknir sín-
ar sem og forn dýrabein og með því
að bera saman nútíma íslenskan bú-
fjárstofn við þann sem ræktaður er í
dag í nágrannalöndunum. „Stefán
hefur kannað ýmsar erfðir húsdýra,
en hann hefur einkum ritað um lita-
erfðir í mörgum tegundum búfjár. Er
hann meðal þekktustu sérfræðinga á
því sviði.“
Fær heiðursverðlaun Ásusjóðs Vísindafélags Íslendinga
Margþættar rannsókn-
ir á erfðum húsdýra
Morgunblaðið/Þorkell
Stefán Aðalsteinsson tekur við verðlaunum landbúnaðarráðuneytisins frá
Guðna Ágústssyni landbúnaðarráðherra. Sturla Friðriksson, formaður
Ásusjóðsins, er lengst til vinstri.
LÖGMAÐUR landeigenda Reykja-
hlíðar segir engan vafa leika á að
landeigendur séu eigendur allra jarð-
hitaréttinda í Gjástykki innan landa-
merkja Reykjahlíðar. Hann hefur
sent Valgerði Sverrisdóttur iðnaðar-
ráðherra bréf þar sem þessi afstaða
er áréttuð.
Valgerður sagði í Morgunblaðinu
fyrr í vikunni að landeigendur hefðu
greinilega ekki á hreinu gildandi lög
um rannsóknir og nýtingu á auðlind-
um í jörðu. Jónas A. Aðalsteinsson,
lögmaður landeigenda Reykjahlíðar,
segir í bréfinu að landeigendur ráði
yfir jarðhitaréttindum á eigin jörðum
og hafi rétt til að nota þau á þann hátt
sem þeir kjósi samkvæmt grunn-
reglum eignarréttarins. Sá réttur sé
varinn af ákvæðum 72. greinar stjórn-
arskrárinnar um friðhelgi eignarrétt-
arins og í auðlindalögum. Í bréfinu er
bent á að í auðlindalögum sé gert ráð
fyrir þeim möguleika að jarðhitarétt-
indi landeigenda séu frá honum num-
in með eignarnámi. Þetta vald sé falið
ráðherra. Þessi ákvæði eigi hins veg-
ar aðeins við ef landeigandi hyggst
ekki nýta eigin auðlind eða ágreining-
ur sé um verðmæti hennar við rann-
sóknar- og virkjanaleyfishafa.
Í bréfinu er mótmælt orðum ráð-
herra í Morgunblaðinu um að nýtt
frumvarp til auðlindalaga feli í sér
aukinn rétt landeigenda til að fá rann-
sóknarleyfi. Hin nýju ákvæði feli í sér
skerðingu réttar landeigenda til að fá
rannsóknarleyfi. „Í frumvarpinu seg-
ir að því aðeins hafi landeigandi for-
gangsrétt til nýtingar auðlindarinnar
að hann nýti eða vilji nýta þann rétt.
Auk þess er tekið fram í frumvarpinu
að Orkustofnun geti auglýst eftir um-
sóknum um rannsóknir á jarðhita-
svæðum og þá skuli landeigandi taka
afstöðu til þess hvort hann vilji nýta
forgangsrétt sinn innan þriggja mán-
aða.
Hér er greinilega verið að tak-
marka rétt landeigenda en ekki
auka,“ segir í bréfinu.
Segir landeigendur eiga
jarðhitaréttinn í Reykjahlíð
FERÐASKRIFSTOFAN Úr-
val-Útsýn hefur samið við
spænska flugfélagið Futura um
leiguflug á tveimur flugleiðum
næsta sumar. Um er að ræða
flug til Costa del Sol og Mall-
orca.
Helgi Eysteinsson, markaðs-
stjóri Úrvals-Útsýnar, segir að
Loftleiðir Icelandic fljúgi því
enn langflestar flugferðir fyrir
ferðaskrifstofuna sem fyrr en á
þessum tveimur flugleiðum hafi
verið ákveðið að ganga til sam-
starfs við Futura að þessu
sinni. Hann segir þetta ekki
þýða neina breytingu fyrir far-
þega ferðaskrifstofunnar.
Futura flýg-
ur fyrir
Úrval-Útsýn
STOFNANDI Ásusjóðs Vísindafélags Íslendinga var Ása Guðmundsdóttir
Wright. Eru nú liðin 36 ár síðan hún gaf Vísindafélaginu peningagjöf á
hálfrar aldar afmæli félagsins, til minningar um eiginmann sinn, dr. Henry
Newcomb Wright, ættingja og aðra venslamenn sína.
Ása bjó ásamt eiginmanni sínum í Trinidad í Vestur-Indíum sem þá var
bresk nýlenda. Þar ráku þau hjónin plantekrubúskap. Að lokum, fyrir til-
stilli Ásu, var búgarðinum breytt í aðsetur fyrir fuglaskoðara, aðra nátt-
úrufræðinga og náttúruunnendur. Búgarðurinn, Spring Hill, heitir nú Asa
Wright Nature Centre.
Þegar Ása seldi búgarðinn á Trinidad sá hún um að andvirði hans yrði
meðal annars varið til stofnunar sjóðs í tengslum við Vísindafélag Íslend-
inga. Er tilgangur hans að veita viðurkenningu Íslendingi sem unnið hefur
veigamikið vísindalegt afrek á Íslandi eða fyrir Ísland.
Ræturnar liggja í Trinidad
IMPREGILO hefur auglýst eftir
tækjamönnum, smiðum, bygginga-
verkamönnum, járniðnaðarmönnum,
rafvirkjum og þjónustufólki í mötu-
neyti og vinnubúðum í blöðunum en
til þessa hafa viðbrögð við starfsaug-
lýsingum Impregilo verið dræm. Bíð-
ur félagið nú eftir afgreiðslu Vinnu-
málastofnunar á umsókn félagsins
um dvalar- og atvinnuleyfi fyrir 54
Kínverja en fram hefur komið að
verkalýðshreyfingin hefur lagst gegn
því.
Stefán Kjærnested, framkvæmda-
stjóri atvinnumiðlunarinnar Intjob,
sem m.a. hefur útvegað fyrirtækjum
vinnuafl frá Portúgal, segir að
Impregilio beri skylda til þess að leita
fyrst eftir starfsfólki á Evrópska
efnahagssvæðinu og framkvæmda-
stjóri Samiðnaðar tekur í sama
streng. Stefán segist geta fullyrt að
nóg sé af hæfu fólki í umrædd störf á
EES-svæðinu.
Nóg framboð af vinnu fyrir það
fólk sem Impregilo leitar að
Ómar R. Valdimarsson, talsmaður
Impregilo, segir félagið hafa átt
ágætis samstarf við vinnumiðlanir en
þrátt fyrir vilja beggja hafi það hafi
ekki skilað miklu. Hann segir að þrátt
fyrir að atvinnuleysi mælist nokkurt
sé nóg framboð af þessari tegund
vinnu annars staðar á landinu þar
sem menn séu oft tilbúnir að borga
hærri laun en Impregilo sem greiði
samkvæmt virkjanasamningi. Þetta
sé meginskýringin á dræmum við-
brögðum við auglýsingum Impregilo.
„Ef við náum ekki upp framleiðni á
svæðinu en hún næst ekki upp nema
við fáum starfsfólk í vinnu sem helst í
vinnu lengur en mánuð og mánuð í
senn þá verða frekari tafir óhjá-
kvæmilegar.“ Ómar tekur þó fram að
það séu aðrar ástæður en skortur á
starfsfólki eða á góðum mannskap
sem hafi valdið töfunum sem þegar
hafi orðið þótt látið hafi verið liggja að
því í fjölmiðlum. Það séu ytri þættir,
sem Impregilo hafi ekki áhrif, sem
valdið hafi þeim.
Þorbjörn Guðmundsson, fram-
kvæmdastjóri Samiðnar, sem hefur
lagst gegn því að Kínverjunum verði
veitt atvinnuleyfi, segir að þeir Kín-
verjar sem hafi unnið hér hafi verið á
lágmarkslaunum samkvæmt virkj-
anasamningi og hann geri ekki ráð
fyrir að til standi að greiða þessum
Kínverjum, sem koma eiga til starfa,
meira eð minna. Dagvinnulaun þeirra
séu frá 109 þúsund krónur og upp í
129 þús. kr. á mánuði, séu í vakta-
vinnu fái þeir 30% álag fyrir átta tíma.
Vinnutíminn sé yfirleitt tíu tímar og
fái þeir um 200 þúsund útborgaðar.
Tafir óhjákvæmilegar á verk-
um ef fólk fæst ekki í vinnu