24 stundir - 11.01.2008, Qupperneq 10

Eftir Andrés Inga Jónsson
andresingi@24stundir.is
Bresk stjórnvöld munu á næstu ár-
um hvetja orkufyrirtæki til þess að
fjölga kjarnakljúfum í landinu.
Áformin mæta andstöðu umhverf-
isverndarsamtaka, en stjórnvöld
segja þetta nauðsynlegt skref til að
mæta orkuþörf Bretlandseyja.
John Hutton, viðskiptaráðherra
Breta, kynnti orkumálaáætlun rík-
isstjórnarinnar í gær. Hann sagði
stjórnvöld verða að líta til þess að
samhliða því að landið þyrfti sífellt
meiri orku væru núverandi kjarna-
kljúfar í landinu að renna sitt skeið
á enda. Á næstu 15 árum yrði að
taka þá alla úr umferð, en um þess-
ar mundir standa þeir undir 19%
raforkuframleiðslu landsins.
Kjarnorka sögð umhverfisvæn
Bresk stjórnvöld segjast með
þessu ekki ætla að snúa baki við
endurnýjanlegum orkugjöfum, en
benda á að útblástur kjarnorkuvera
á gróðurhúsalofttegundum sé
minni en margra annarra kosta. Því
standi ekki til að takmarka fram-
leiðslu rafmagns með kjarnorku.
„Ég ætla ekki að setja tilbúið þak
á það hlutfall rafmagns sem Bret-
land getur framleitt, hvorki með
kjarnorku né annarri tækni sem
losar lítið kolefni,“ segir Hutton.
„Það myndi ekki vera í samræmi
við langtímahagsmuni þjóðarinnar,
og þar sem kjarnorka er þrautreynd
og örugg tækni, sem ekki losar
mikið kolefni, væri ekki rétt að úti-
loka nú þegar að hún leiki hlutverk
í orkuframtíð Bretlands.“
Bretland klofið
Líklegt er talið að fyrstu nýju
kjarnakljúfarnir muni rísa á sunn-
anverðu Englandi, þar sem orku-
þörfin er mest. Jim Mather, orku-
málaráðherra Skotlands, hefur lýst
því yfir að þar muni engin ný kjarn-
orkuver rísa.
„Við getum framleitt örugga og
hreina orku sem ekki losar mikið
kolefni með því að nýta græna
möguleika Skotlands og tekið á
loftslagsbreytingum án þess að
auka byrðar af völdum kjarnorku-
úrgangs,“ sagði Mather.
Dögun nýrrar
kjarnorkualdar
 Tugir kjarnorkuvera í byggingu  Ákvörðun Breta um fjölgun
kjarnorkuvera er talin munu hafa áhrif á afstöðu annarra ríkja
➤ 16% raforku heimsins eruframleidd með kjarnorku.
34% innan Evrópusambands-
ins.
➤ Frakkland uppfyllir 73%orkuþarfar sinnar með kjarn-
orku.
➤ Flest eru starfandi kjarn-orkuver í Bandaríkjunum, 104
að tölu.
ORKUMÁL
Kjarnorkuverið í Dungeness Er meðal þeirra sem búist er við að stækki á næstunni.
10 FÖSTUDAGUR 11. JANÚAR 2008 24stundir
Japan mun á næstu fimm árum
láta rösklega 600 milljarða króna
renna til þróun-
arríkja til að að-
stoða þau við að
takast á við hlýn-
un jarðar.
Féð mun verða
veitt í formi
styrkja eða lána á
hagstæðum kjör-
um. Er aðgerð-
unum ætlað að draga úr útblæstri
gróðurhúsalofttegunda. Er sér-
staklega litið til grannríkjanna
Indónesíu og Kína. Í Kína myndi
féð nýtast til að minnka mengun
frá kolaknúnum raforkuverum. aij
Japan
Bjóða fé til um-
hverfisverndar
Yfirvöld í Georgíu hafa gefið út
ákæru á hendur viðskiptajöfr-
inum Badri Patarkatsishvili, sem
býr um þessar mundir erlendis.
Saka yfirvöld Patarkatsishvili um
að hafa skipulagt valdarán í
tengslum við mótmæli gegn rík-
isstjórninni í lok síðasta árs og
segja hann hafa borið ríflega sex
milljarða króna mútur á hátt-
settan lögreglumann. aij
Georgía
Landráðskæra
Óttast er að fuglaflensa hafi bor-
ist til Bretlandseyja eftir að veir-
an greindist í þremur dauðum
svönum á suður-
strönd Englands.
Hafa yfirvöld
hvatt fólk sem
heldur fugla til að
gæta þess að þeir
hafi ekkert sam-
neyti við villta
fugla, til að koma
í veg fyrir að smit
berist í alifugla.
Talsmaður Defra, sem hefur eft-
irlit með umhverfis- og matvæla-
málum, segir að ekki sé ráðgert
að hefja skipulegar aðgerðir gegn
villtum fiðurfénaði. Það geti orð-
ið til að dreifa mögulegu smiti. aij
Bretland
Flensa í svönum
Óttast er að 6 óbreyttir breskir
borgarar og 18 hermenn hafi feng-
ið blóð sem ekki hafi verið skimað
fyrir HIV- og lifrarbólgusmiti í Írak
og Afganistan. Hermennirnir urðu
allir fyrir alvarlegum áverkum við
störf sín. Þar sem blóð skorti hjá
breskum herlæknum fengu menn-
irnir bandarískt blóð.
Derek Twigg, varnarmálaráð-
herra Bretlands, segir að hermenn-
irnir hefðu „nánast örugglega“ lát-
ist án blóðgjafar. Segir hann bresk
yfirvöld líta málið alvarlegum aug-
um, þótt líkurnar á smiti séu hverf-
andi litlar.
Bandaríska varnarmálaráðu-
neytið segist nú hafa fullvissað sig
um að blóðgjafarnir séu hvorki
smitaðir af HIV né lifrarbólgu.
andresingi@24stundir.is
Vangát herlækna í Írak og Afganistan
Breskir hermenn
fá óskimað blóð
Eldur kom upp í einum
elstu jarðgöngum Færeyja
síðdegis á miðvikudag.
Slökkvistarf gekk vel og
engan sakaði.
Norðskálagöngin eru ein
elstu jarðgöng eyjanna og
röskir 2,5 km að lengd.
Liggja þau í gegnum fjall-
garð á Austurey, á milli
Norðskála og Funnings-
fjarðar. Eldsupptök eru
rakin til ljósavélar. Þaðan
virðist eldurinn hafa dreifst í annað lauslegt í göngunum.
Veðuraðstæður hömluðu slökkvistarfi nokkuð. „Það var erfitt að
slökkva eldinn, því vindáttin snerist oft,“ segir Signheðin Davidsen
slökkviliðsstjóri.
Engar skemmdir urðu á göngunum sjálfum. Umferð var hleypt aftur á
þau eftir að slökkvilið hafði reykræst þau. aij
Eldur í Norðskálagöngum
Í ljós hefur komið að úrval ken-
ískra og bandarískra forseta-
frambjóðenda er ekki jafnótengt
og í fyrstu mætti ætla. Barack
Obama, sem sækist eftir tilnefn-
ingu demókrata í embætti Banda-
ríkjaforseta, og Raila Odinga,
sem mátti láta í minni pokann í
forsetakosningum í Kenía, eru
náskyldir.
Fylgismönnum stjórnarandstæð-
ingsins Odinga þykir skondið að
vestanhafs gætu menn orðið fyrri
til að kjósa mann af Luo-
þjóðarbrotinu í embætti forseta.
BBC hefur eftir Odinga að hann
kannist við föður Obama. Þeir
fæddust og ólust upp í sama
þorpi í Kenía, en Odinga segir þá
hafa verið frændur.
Áður höfðu ættfræðigrúskarar
rakið ættir Obama saman við
Dick Cheney, varaforseta Banda-
ríkjanna. aij
Frændur í for-
setaframboði
Lögreglan í Bosníu hefur að
beiðni alþjóðadómstólsins í Haag
gert upptæk vegabréf fjögurra
fjölskyldumeðlima Radovan Ka-
radzic. Eru þau grunuð um að
hafa hjálpað herforingjanum
fyrrverandi að komast undan
réttvísinni undanfarin 11 ár.
Karadzic og samverkamanns
hans, Radko Mladic, bíða ákærur
fyrir stríðsglæpi. aij
Þrengt að Ra-
dovan Karadzic
Á þriðja tug manna lá í valnum
og meira en 70 manns slösuðust
þegar sjálfsmorðsárásarmaður
sprengdi sig í loft upp fyrir fram-
an byggingu hæstaréttar í Lahore
í Pakistan.
Maðurinn var í miðri þyrpingu
lögreglumanna og fólks sem mót-
mælti ríkisstjórn landsins, en svo
virðist sem lögreglumennirnir
hafi verið skotmörk hans. aij
Sprengjuárás í
Pakistan
Nær allar læknastofur sem fram-
kvæma fóstureyðingar á Spáni eru í
einnar viku verkfalli. Með því vilja
starfsmenn stofanna hvetja til
breytinga á lagaumhverfi þeirra.
Undanfarna mánuði hefur lögregla
gert áhlaup á fjölda læknastofa og
dregið starfsmenn þeirra fyrir dóm,
sakaða um að framkvæma fóstur-
eyðingar af röngum ástæðum.
Roland Ledea, fóstureyðingarlæknir í Madrid, sagði við BBC að lögum
um fóstureyðingar þyrfti að breyta í takt við nýja tíma að fordæmi
annarra Evrópuríkja. „Mér finnst að fóstureyðingar eigi að vera frjáls-
ar, aðeins háðar konunni sem er ólétt, engu öðru,“ sagði Ladea. aij
Fóstureyðingalæknar í verkfalli
KJARNORKUVER Í HEIMINUM
Lönd þar sem kjarnorkuver eru í rekstri
Lönd þar sem kjarnorkuver eru í byggingu