Eintak - 03.03.1994, Blaðsíða 26

Hverfið mitt...
og hinir ungu áhorfendur láta við-
brögð sín óspart í ljós þegar spennan
er í hámarki og úlfurinn er í þann
mund að gleypa Rauðhettu.
Tómas:En af hverju ertu með svona
stóran munn? spurði þá Rauðhetta.
Það er til éggeti étið þig.....
Um leið og þessi orð falla opnast
dyrnar og maðurinn með herðakis-
tilinn birtist. Krakkarnir tryllast úr
hrœðslu og forða sér hver sem betur
getur. Þau hlaupa Óla niður, en
hann erjafn óttasleginn og þau.
Biggi og Tómas verða eftir, kveikja
Ijósin og hjálpa Óla áfætur, en hann
er frávita af hrœðslu. Hann er með
þykk gleraugu og hefur fengið blóðn-
asir.
Tómas: Eigum við að hringja á sjúk-
ró?
Óli horfir á þá stjörfum augum en
segir ekki neitt, haltrar síðan eftir
ganginum og hverfur inn í leiguher-
bergið sitt í kjallaranum.
Biggi og Tómas horfa á eftir honum,
líta síðan hvor á annan fullir með-
aumkunar.
Tómas: Nú þorir hann ekki að koma
út í marga daga.
HAMRAHVERFI
Eva BjörkÁsgeirsdóttir
„ Vil hvergi
annars staðar
eiga heima. “
Það eru rúmlega tíu ár síðan
uppbygging Grafarvogs sem íbúða-
hverfls hófst. Þetta er ótrúlegt, því í
dag eru íbúar Grafarvogsins orðnir
tæplega ellefu þúsund og fer fjölg-
andi. Þeir sem ekki búa í Grafar-
voginum vísa oft til hans sem eins
hverfis en í raun og veru skiptist
svæðið í fimm hverfi ef byggðin í
Borgarholti er talin með. Þetta eru:
Hamra-, Folda-, Húsa-, Rima- og
Engjahverfí.
Þar sem byggðin í Grafarvogi er
ung er við hæfi að fulltrúi hennar,
Eva Björk Ágeirsdóttir, í þessari
Reykjavíkuryfirferð EINTAKS sé
ungur.
Eva Björk var fimm ára þegar
hún flutti með fjölskyldu sinni í
Hamrahverfið og þar sem þau voru
með þeim fyrstu sem þangað fluttu
man hún eftir því þegar hverfið var
fullt af vinnuvélum og hálfkláruð-
um húsum. Á þessum tíma voru
ekki nein skipulögð leiksvæði kom-
in fyrir börnin en Eva segir að það
hafí ekki skipt neinu máli því ný-
byggingarnar sköpuðu ákiósanleg-
an heim til að leika sér í. Eíl það
var ekki hættulaust
að príla um I hálfkör-
uðum húsum, nag/a-
spýtur gátu til
dæmis verið skeinu-
hættar. á því fékk vinkona Evu
að kenna þegar fjögurra tommu
nagli stakkst í höfuðið á henni þeg-
ar þær voru að klifra út um glugga á
einni byggingunni. En núna eru öll
húsin búin að losa sig við vinnu-
pallana og hverfið hennar Evu orð-
ið gróið.
En hvernig finnst Evu að búa í
Grafarvoginum?
„Það er mjög gott. Ég vildi hvergi
búa annars staðar. Hér er allt til alls
og svo er líka mjög mikið af
skemmtilegum krökkum sem eiga
heima hérna.“
Eva og jafnaldrar hennar hittast
oft í félagsmiðstöðinni Fjörgyn
þegar þar eru diskótek eða ein-
hverjar uppákomur. Og svo er
sjoppan við Plús-markaðinn líka
vinsæll samkomustaður svona
hversdags.
Þegar Eva er spurð að því hvort
hún verði vör við einhvern hverfa-
ríg segir hún að svo sé ekki, hvorki
á milli hverfa innan Grafarvogsins
né annarra. Það er töluvert mikill
samgangur milli hverfa á Grafar-
vogssvæðinu því þeir krakkar sem
eru í íþróttum æfa allir hjá Fjölni
og svo hittast krakkarnir líka í
Fjörgyn sem er félagsmiðstöð fyrir
allt svæðið.
Evu finnst hún ekkert vera langt
frá bænum og öllu því sem þar er
að gerast. Þegar hún og vinir henn-
ar ætla til dæmis í bíó eða í Kringl-
una taka þau bara strætó og Eva
segir að það sé ekkert mál.
Er Grafarvogurinn þá fullkominn,
vantar ekkert?
„Það er nú fátt. Ef ég á að nefna
eitthvað er það einna helst sund-
laug, en það verður ekki lengi því
það á að fara að byggja laug bráð-
um. Svo væri gaman ef það yrði
einhvern tímann opnað bíó hérna.“
NEÐRA
BREIÐHOLT
Öm Kjartansson
Blóðug
Bakkastríð
Égbjó í einni af fyrstu blokkun-
um sem risu í Dvergabakka og naut
því þess að alast upp í grunnum
húsa sem voru að rísa allt í kring.
Ég man eiginlega fyrst eftir mér á
hvolfi í polli eftir að hafa farið á
hausinn á hjólinu mínu í einhverj-
um grunninum. Þegar maður lítur
til baka gerir maður sér grein fyrir
að þetta voru ekki öruggustu leik-
svæði sem voru til, en í þessa daga
voru þetta skotgrafirnar okkar.
Þetta var þegarenn þá var hægt að
fara í berjamó ofar í holtinu, áður
en efra Breiðholtið blés út. Það var
ekki nóg með að leiksvæðin gætu
verið varasöm því sumir nágrann-
arnir gátu reynst okkur yngri kyn-
sióðinni skeinuhættir, eða réttar
sagt boltunum okkar. Ég man sér-
staklega eftir eldri hjónum við
Dvergabakka sem bjuggu á neðstu
hæð þannig að boltarnir vildu
stundum villast inn á svalirnar
þeirra. Ef það gerðist var
karlinn snoggur út á
svalirnar með hníf
og stakk þá umsvifa-
laUSt á hOl. Ef einhver gerðist
svo hugdjarfur að gera tilraun til að
ná sínum bolta á undan karlinum
varð hann að hafa varann á því það
var ekkert grín að lenda í honum.
Ef hann náði í menn upp á svölun-
um fengu þeir að fjúka þaðan með
hausinn á undan með skófar á aft-
urendanum.
Menn fóru snemma í lið eftir því
í hvaða Bakka þeir bjuggu og það
voru mörg blóðug Bakkastríð háð í
þessa daga. Við í Dvergabakka átt-
um til dæmis oft í útistöðum við þá
sem bjuggu f Eyjabakka og þá var
barist með öllu lauslegu, spýtum,
grjóti og öðru. Seinna varð Hóla-
hverfið í efra Breiðholti okkar hat-
rammasta óvinahverfi. Við þekkt-
um vissa karaktera þaðan sem
gerðu sér leið inn á yfirráðasvæði
okkar við Breiðholtskjör til að ögra
okkur. Breiðholtskjör, eða sjoppan
þar við, var helsti samkomustaður
hverfisins. Um helgar var stundum
eins og hluti af Hallærisplaninu,
þegar það var upp á sitt „besta" á
föstudagskvöldi, hefði verið fluttur
með öllu tilheyrandi fýrir utan
Breiðholtskjörið.
Ég æfði fótbolta með lR sem var
okkar hverfisfélag. Ekki var aðstað-
an beysin í þessa daga hjá félaginu
en það hafði til afnota tíu fermetra
pláss við malarvöllinn sem var kall-
að Grenið og var allt í senn: bún-
ingsaðstaða, fundaaðstaða, skrif-
stofa og sjoppa þegar á þurfti. Núna
er gamli IR malarvöllurinn kominn
undir græna torfu í orðsins fyllstu
merkingu, hættur að vera fótbolta-
völlur og orðinn að grænu svæði
fýrir hverfið. Það var dálítið sér-
stakt að spila á þessum velli á sín-
um tíma. Þar sem völlurinn var við
hliðina á Breiðholtskjöri kom það
stundum fýrir í miðjum leik að
húsmæður á leið heim úr verslun-
arleiðangri í kjörbúðina gengu
þvert yfir völlinn með tvo inn-
kaupapoka í annarri hendinni og
leiddu barn með hinni. Þetta var
sérstaklega algengt þegar leikurinn
hafði farið einhverja stund fram á
öðrum vallarhelmingnum og gat til
dæmis truflað hröð sóknarupp-
hlaup eftir hornspyrnur.
Maður varð snemma var við
þann villinga-stimpil sem Breið-
holtið hafði á sér á þessum árum.
Þarna var gríðarlegur fjöldi af
börnum saman kominn og eins og
gengur eru alltaf einhverjir svartir
sauðir í hverjum hóp, og þeim
fjölgar náttúrulega því stærri sem
hópurinn er. Það voru bara fáir
sem lögðu stund á óknytti af einn-
hverri elju, en þeir urðu til þess að
hverfið var allt stimplað. Núna er
neðra Breiðholtið orðið rólegheita
hverfi.
Þessa dagana bý ég í Vesturbæn-
um og kann því bara vel.
RAFSTÖÐVAR-
HVERFIÐ
Þorsteinn Ingi Kragh
Scelureitur
við Elliðaár
Rafstöðvarhverfið við Elliðaár
lætur ekki mikið yfir sér þótt það sé
eitt af rótgrónari hverfum borgar-
innar. Hverfið einkennist af mikilli
gróðursæld og er einn af sólríkari
stöðum höfuðborgarsvæðisins.
Þorsteinn Ingi Kragh vélstjóri hjá
Rafmagnsveitu Reykjavíkur hefur
búið þar í fjörutíu og fimm ár en
hann fluttist þangað frá Ljósafossi
tíu ára gamall. „Hverfið er byggt
upp af vélstjórabústöðum í kring-
um gömlu rafstöðina en pabbi var
vélstjóri við vararafstöðina," segir
hann. „Mér er helst minnisstætt,
frá því ég kom hingað, að það var
bóndi í Ártúni með kindur, kýr og
hesta en hann seldi mjólk og var
okkur krökkunum einstaklega góð-
ur. Þessi bær var leikvöllurinn okk-
ar en á veturna komu einnig lands-
ins bestu skíðakappar á kvöldin
með ljóskastara á handbörum sem
lýstu upp brekkuna og maður fékk
að stunda skíði með þeim. Einn
þeirra var Ásgeir Eyjólfsson sem
síðar varð fyrsti fólkvangsvörður-
inn í Bláfjöllum.“
Var mikið afhúsum þarna á þess-
um tíma?
„Vélstjórabústaðirnir saman-
stóðu af sex til sjö íbúðum hver, og
síðan voru tveir gamlir sumarbú-
staðir sem fólk var farið að búa í allt
árið og þeir standa hér enn í endur-
bættri mynd. Þetta eru erfðafestu-
lönd en einungis tvö hús hafa verið
byggð hér í gegnum árin og faðir
minn byggði annað þeirra. Þetta
var í kringum 1965 en síðan hefur
algjörlega verið lokað fýrir fram-
kvæmdir á svæðinu. Lóðirnar eru
frá 2000 fermetrum upp í 7000 fer-
metra og það er ekki heimilt að
byggja neitt meira á þeim.
Það hefur orðið gífurleg breyting
hér á undanförnum fimmtán árum
með tilkomu aukinnar útivistar í
hólmanum og ekki fjarri lagi að
umferðin hafi fimmhundruðfaldast
á þessum tíma.“
Það hefur þá ekki verið mikið af
börnum í hverfinu?
„Nei þetta voru kannski átta til
tíu kralckar og mikið um útileiki
eins og kíló og þess háttar. Sam-
göngur voru ágætar við hverfið því
elsta strætisvagnaleiðin í Reykjavík
var Sogamýri-Rafstöð en við sótt-
um skóla í Laugarnesi.“
Stunduðuð þið veiðar í ánni?
„Nei okkur var bannað að fara
niður að á, við stálumst ekki til þess
svo mig minni. Það var hins vegar
nokkuð um það frá nágranna-
byggðum eins og Blesugrófinni og
Smálöndunum en við urðum ekk-
ert vör við það og heyrðum frekar
af því frá skólafélögum.“
Áttuð þið í einhverju stríði við ná-
grannabyggðirnar?
„Nei ég minnist þess ekki. Þetta
var óskaplega gott og ljúft allt og
mikill leikur og útivera.
Ég var öfundaður af skólafclög-
um mínum fyrir að búa hér og þeir
heimsóttu mig mikið.“
Garðyrkja er áhugamál margra í
rafstöðvarhverfinu, veist þú hvernig
stendur á því?
„Já hér bjó dönsk kona sem var
að mörgu leyti brautryðjandi í
garðrækt. Eiginmaður hennar var
yfirvélstjóri í rafstöðinni og þau
bjuggu í húsinu við stöðina og hún
kom þeim garði af stað sem er einn
af stærstu og hæstu görðunum hér
núna. Þau fluttust síðan þrisvar um
set innan hverfisins og hún hefur
því haft hönd í bagga með upp-
byggingu á fjórum görðum í hverf-
inu. Hún Var með græna fingur
eins og stundum er sagt um garð-
yrkjufólk. Síðan bjó hér Svein-
björn J. Jónsson hæstarréttarlög-
maður, en hann var nokkuð þekkt-
ur sem frumkvöðull á sviði skóg-
ræktar og garðurinn hans sem er að
hluta í Ártúnsbrekkunni ber því
glögt vitni.“
Vilt þú hvergi annars staðar búa
en í rafstöðvarhverfinu?
„Ég þekki ekkert annað þannig
að erfitt er að svara því. Þetta er
einstakt, og sérstaklega fyrir fólk
með börn sem rómar staðinn enda
er hverfið lokað og engin umferð í
gegn. Það er töluverð endurnýjun á
íbúum því Rafmagnsveita Reykja-
víkur á alla vélstjórabústaðina og
starfsmenn geta fengið þá leigða í
hámark fjögur ár og þá oftast á
meðan þeir eru að byggja eða koma
sér upp þaki annars staðar.“
Hverjir eru helstu gallarnir við
hverfið?
„Ég get ekki sagt að það séu nein-
ir gallar. Hitt er annað mál, ef mað-
ur ber saman hvernig þetta var við
ástandið í da ,þá er það
helst að gróðurinn
hefur hækkað gífur-
lega og ég sakna
árniðarins frá árum
áður. Fuglalíf er meira eða
minna allt farið, sennilega vegna
katta og hundahalds en hér verptu
endur upp um öll tún og eitt af ár-
vissum verkum okkar var að
stjórna umferðinni þegar þær
komu með ungana en það hefur
ekki gerst í tíu ár.“
Er ekki einhvers konar safn í
hverfinu?
„Já, það er minjasafn rafveitunn-
ar sem geymir ýmsa hluti og mynd-
ir frá sögu hennar. Þarna eru gömul
mælitæki og fleira en rafstöðin sjálf
tilheyrir einnig safninu og hug-
myndin er að varðveita hana í því
formi sem hún er. Það er allt orgin-
alt í henni og hún er ennþá keyrð
og orkan nýtt fýrir Reykvíkinga."
Eru einhverjir þjóðfrcegir Islend-
ingar sem koma úrþessu hverfi?
„Já Sveinbjörn Jónson lög-
fræðingur, og Þorkell Þorkelsson
sem var fýrsti veðurstofustjórinn,
en hann byggði sér hús hérna sem
Guðrún Ágústsdóttir og Svavar
Gestsson búa í.
LAUGARNESIÐ
Lárus Halldórsson
„Lítum a
okkur sem
sérstakan
þjóðflokk. “
„Þegar við félagarnir vorum í
barnaskóla í Laugarnesskólanum
var leiksvæði okkar aðallega malar-
völlur skólans. Þegar við fórum síð-
an í gaggó í Laugalækjarskóla flutt-
um við okkur um set yfir á mikil-
fenglegan íþróttaleikvanginn þar,
malbikaðan og holóttan.
Durgar eru til í hverju hverfi og
er Laugarnesið þar engin undan-
tekning. í barnaskóla var Skúli
hæstráðandi. Ég held að allir hafi
kviðið fyrir frímínútunum út af
honum, sérstaklega á veturna. Þá
átti hann til að stilla krökkum upp
Þorsteinn Ingi Kragh
„Það er töluverð endurnýjun á íbúum þvíRafmagnsveita Reykjavík-
ur á alla vélstjórabústaðina og starfsmenn geta fengið þá leigða í
hámark fjögur ár og þá oftast á meðan þeir eru að byggja eða
koma sér upp þaki annars staðar. “
26
FIMMTUDAGUR 3. MARS 1994