Morgunblaðið - 20.01.2005, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 20. JANÚAR 2005 21
UMRÆÐAN
mbl.is Föstudagur 7. janúar 2005
Forsíða Viðskipti Íþróttir Afþreying Fólkið AtvinnaFasteignir Gagnasafn Myndasafn MorgunblaðiðSmáauglýsingar
Panta auglýsingu Upplýsingar um pantanir Spurt og svaraðBreyta netfangi Breyta lykilorði
...ódýrasta
300 kr.
birtist í 7 daga
mbl.is
smáauglýsingin
Frábært verð ódýrasta auglýsingin kostar 300 kr.
Auðvelt að bóka þú getur pantað auglýsingu þegar þér hentar
Auðvelt að leita tekur örskot að finna það sem leitað er að
Vöktun þú færð tölvupóst eða SMS þegar rétti hluturinn finnst
Vaktmappan geymir auglýsingar til frekari skoðunar
mbl.isá
SEGJA má að það hafi verið
mikið lán hjá íslensku launafólki
að hin nýja samningatækni þeirra
félaga, Árna Bjarnasonar og Sæv-
ars Gunnarssonar, hafi ekki verið
notuð fyrr við gerð kjarasamn-
inga. Að semja um sambærileg
réttindi og aðrir
launþegar hafa verið
að fá inn í sína
kjarasamninga í
þessu landi er vissu-
lega gott, en að láta
viðkomandi launþega
borga það sjálfa af
þegar umsömdum
tekjum telst nú tæp-
ast til afreka á þessu
sviði. Samningurinn
hlýtur að hafa orðið
til vegna óttans um
að þeir fengju á sig
enn einu sinni þann
stimpil að við þá
væri ekki hægt að
semja. Ekki var að
skella á verkfall, þeir
voru ekki einu sinni
búnir að óska eftir
verkfallsheimild.
Hvað þá hóta því.
Við vélstjórar
hljótum að hafa mis-
skilið þá miklu gagn-
rýni sem kom frá
hinum sjómanna-
félögunum um
hversu lélegur síðasti samningur
okkar við LÍÚ var, það sem þeir
voru að meina og við skildum ekki
var að hann var of góður fyrir þá.
Það er alltaf gott þegar misskiln-
ingur er leiðréttur.
Það er skrítið að eftir að við
vélstjórar gerðum tímamótasamn-
ing við LÍÚ, þar sem loksins náð-
ist þokkaleg sátt um verðmyndun
á bolfiski og viðurkennt var, að
með aukinni tæknivæðingu og af-
kastagetu skyldi útgerðin njóta
réttilega aukins hlutar af aflaverð-
mætinu vegna fjárfestingarinnar,
þá fara þeir félagar í krossferð, nú
skal flotinn endurnýjaður og þar
sem útgerðin er skuldum vafin
skal það vera hlutverk umbjóð-
enda þeirra að gefa eftir óaft-
urkræfan hluta launa sinna til
þess að fjármagna ný skip.
Útgerðarmenn munu örugglega
skíra eitthvert sinna nýju skipa í
höfuðið á þeim félögum til að sýna
þakklæti sitt í verki.
Þessi mikla lækkun á hlut ef
keypt er nýtt skip er það sem ég á
erfiðast með að skilja, vegna þess
að þetta eru bara einhverjar tölur
og ekki stuðst við neinar rekstr-
arlegar forsendur, sem virðast
ekki til, að minnsta kosti fáum við
ekki að sjá þær hjá LÍÚ.
Þegar fullyrt er að launakostn-
aður sé að sliga viðkomandi út-
gerðarflokk og krafa gerð um að
launakostnaður lækki hlýtur það
að vera lágmarkskrafa að lagðir
séu fram rekstrarútreikningar til
að rökstyðja það, en ekki notaðar
einhverjar huglægar tölur út í
loftið.
Því miðað við afkomutölur þess-
ara fyrirtækja eru þau ekkert
verr sett en annar atvinnurekstur
í landinu til að taka á sig hækkun
á framlagi í lífeyrissjóð og 2%
mótframlag
í séreignarsjóð.
Sú þróun að menn fari að sækj-
ast eftir því að fara á gömlul skip
með lélegum aðbúnaði til að fá
hærri laun er þróun sem maður
hafði ekki látið sér til hugar koma.
Ef búið væri að laga aðbúnað
áhafnar á viðkomandi skipi er það
ekki lengur góður kostur því þá er
líka hægt að lækka launin. Hver
trúir þessu?
Svo farið sé aðeins inn á póli-
tísku hliðina á þessu máli þá er
framkvæmd kvótakerfisins enn að
bitna á sjómönnum. Ef skoðuð er
staðan eins og hún er í dag eru
eignir útgerðarinnar um 300 millj-
arðar en skuldir um 200 millj-
arðar, þessi 100 milljarða eign-
astaða er eftir því sem mér er
sagt að mestu kvótaeign svo ekki
er staðan glæsileg. Kvótinn er eft-
ir því sem ég best veit sameign
þjóðarinnar þótt sumir geti fært
sér hann til eignar í
bókhaldi.
Hvernig hafa svo
þessi mál verið að
þróast t.d. frá árinu
1995? Þá voru skuldir
fyrirtækja í sjávar-
útvegi 93 milljarðar en
árið 2004 um 200 millj-
arðar. Í hvað þessi
rúmlega 100 milljarða
skuldaaukning hefur
farið á síðustu tíu ár-
um geta menn sjálf-
sagt rifist um enda-
laust, en eitt held ég
að sé ljóst; að lítill
hluti þeirra fór í að
endurnýja flotann.
Þetta er að gerast á
meðan okkur er talin
trú um það, að við
séum með besta kvóta-
kerfi og best rekna
sjávarútveg í heimi,
einnig hefur góðæri
ríkt í hafinu.
Er það ekki eitthvað
annað sem farið hefur
úrskeiðis í þessum
rekstri og kerfinu kringum hann
en það að launakostnaðurinn sé að
sliga hann? Sjómenn eru í raun og
veru ekki á svo háum launum mið-
að við unnar vinnustundir.
Það er með öllu óviðunandi að
sjómenn eigi að fara að borga
reikninginn fyrir mistök annarra.
Þeir eiga að borga það sjálfir
stjórnmálamennirnir sem mesta
ábyrgðina bera á því hvernig stað-
an er í dag, með því að leiðrétta
misgjörðir sínar.
En þeir félagar telja það nú
ekki eftir sér að lækka laun um-
bjóðenda sinna um 12% svo hægt
sé að fara að endurnýja atvinnu-
tækin. Ekki fengu þeirra umbjóð-
endur hluta af öllum þeim millj-
örðum, sem búið er að skuldsetja
sjávarútveginn fyrir, þegar menn
voru að selja sig út úr greininni.
Selja eign sem þjóðin á!
Ég set inn hér eina samlíkingu
svo hægt sé tengja þetta við raun-
veruleikann: Þá hefði t.d. starfs-
fólk Orkuveitunnar lækkað í laun-
um um 12% við það að flytja í
nýju aðalstöðvarnar og væri með
skert laun næstu sjö árin, á með-
an væri verið að borga niður fjár-
festinguna, ef þeir félagar hefðu
samið fyrir starfsfólk Orkuveit-
unnar.
Við vélstjórar höfum alltaf verið
tilbúnir að laga okkur að eðlileg-
um breytingum í sjávarútvegi svo
hann sé samkeppnishæfur á er-
lendum mörkuðum. Allar breyt-
ingar, ekki síst þær sem leiða af
sér launalækkun, verða að vera
vel rökstuddar til þess að hægt sé
að verða við þeim. Því miður vant-
ar allar röksemdir fyrir þeim
breytingum til launalækkana sem
þessi samningur boðar.
Óskalista LÍÚ
sporðrennt
Guðmundur Þ. Ragnarsson
fjallar um kjarasamning
sjómanna
Guðmundur Þ.
Ragnarsson
’Því miðurvantar allar rök-
semdir fyrir
þeim breyt-
ingum til launa-
lækkana sem
þessi samningur
boðar.‘
Höfundur er varaformaður VSFÍ.
Stórhöfða 21, við Gullinbrú, s. 545 5500.
www.flis.is ● netfang: flis@flis.is
lím og fúguefni