Morgunblaðið - 22.01.2005, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 22. JANÚAR 2005 37
MINNINGAR
✝ Ágúst Gíslasonfæddist í Suður-
Nýjabæ í Þykkvabæ
27. nóvember 1929.
Hann lést á Sjúkra-
húsi Suðurlands 14.
janúar síðastliðinn.
Foreldrar hans voru
hjónin Guðrún
Magnúsdóttir hús-
freyja, f. 24.6. 1886,
d. 17.1. 1979, og
Gísli Gestsson,
bóndi, f. 8.9. 1878, d,
9.4. 1979, í Suður-
Nýjabæ. Foreldrar
Guðrúnar voru Guð-
rún Runólfsdóttir, f. 4.11. 1857, d.
17.2. 1951, og Magnús Eyjólfsson,
f. 13.3. 1862, d. 26.7. 1940.
Foreldrar Gísla voru Ingibjörg
Ólafsdóttir, f. 3.7. 1842, d. 8.5.
1925, og Gestur Gíslason, f. 5.5.
1832, d. 28.3. 1895. Systkinin frá
Suður-Nýjabæ voru 14 og var
Ágúst þeirra yngstur og eru öll
Jenný Kristjánsdóttur frá Kirkju-
bóli á Stöðvarfirði. Foreldrar
Nínu Jennýjar voru hjónin Krist-
ján Erlendur Jónsson, f. 18.3.
1906, d. 17.1. 1965, og Ingunn Sig-
ríður Sigfinnsdóttir, f. 23.4.1908.
Þau bjuggu á Kirkjubóli á Stöðv-
arfirði. Ágúst og Nína eignuðust
fjögur börn auk þess sem Ágúst
gekk ungum syni Nínu í föður-
stað. 1) Kristján Erling, f. 16.7.
1954, kvæntur Pálínu Auði Lárus-
dóttur, börn þeirra Ágúst Erling,
Gísli Þór, Ingi Björn og Nína
Jenný. 2) Guðrún, f 15.12. 1956,
gift Óskari G. Jónssyni, dætur
þeirra Margrét og Nína Dóra. 3)
Sigríður Ingunn, f. 8.4. 1959, gift
Guðlaugi Gunnari Jónssyni, börn
þeirra eru Jón, Rúnar, Elfa Ósk
og Bára Sif. 4) Gísli, f. 1.8. 1960,
kvæntur Erlu Þorsteinsdóttur,
dætur þeirra eru Guðrún Ásta,
Harpa Hrönn og Íris Erla. 5) Gest-
ur, f. 20.4. 1964, kvæntur Birnu
Guðjónsdóttur, börn þeirra eru
Guðjón, Egill, Árný og Dagmar,
auk þess á Gestur soninn Jakob,
er býr í Danmörku.
Ágúst verður jarðsunginn í dag
frá Þykkvabæjarkirkju og hefst
athöfnin klukkan 13.
látin nema Dagbjört.
Systkinin voru í ald-
ursröð: Kristinn, fyrst
kvæntur Margréti
Gestsdóttur og eftir
lát hennar Ingiríði
Friðriksdóttur, Ingi-
mundur, kvæntur
Guðrúnu Þorsteins-
dóttur, Gestur,
kvæntur Líneyju
Bentsdóttur, Soffía,
gift Auðuni Pálssyni,
Jónína, lést í barn-
æsku, Guðbjörg, gift
Jens Pálssyni, Guðjón,
kvæntur Jónu Þ.
Gunnlaugsdóttur, Gísli, lést í
frumbernsku, Dagbjört, gift
Sveini Ögmundssyni, Kjartan,
kvæntur Þórleifu Guðjónsdóttur,
Óskar, kvæntur Lovísu Önnu
Árnadóttur, Ágúst, lést í barn-
æsku og Dagbjartur, lést í frum-
bernsku.
Ágúst giftist 24. júní 1956 Nínu
Tengdafaðir minn, Ágúst Gísla-
son, kvaddi þennan heim föstudag-
inn 14. janúar, 75 ára að aldri. Fyrir
þrjátíu árum hitti ég tengdaforeldra
mína fyrst, þau Gústa og Nínu, ynd-
islegur tími sem aldrei hefur borið
skugga á. Ágúst eða Gústi í Nýjabæ,
var yngstur 14 systkina, fæddist í
Suður-Nýjabæ í Þykkvabæ og bjó
þar alla ævi. Gústi giftist eftirlifandi
eiginkonu sinni, Nínu Jenný Krist-
jánsdóttur 24. júní 1956. Það kom í
hlut þeirra hjóna að taka við búinu í
Nýjabæ. Foreldrar Gústa, þau Guð-
rún og Gísli, bjuggu hjá þeim, en
þau létust í hárri elli með þriggja
mánaða millibili í byrjun árs 1979,
Guðrún 93 ára og Gísli rúmlega 100
ára. Það gefur því auga leið að oft
hefur verið margt um manninn á
heimili þeirra hjóna, enda fjölskyld-
an stór, samhent og glaðvær.
Við Gústi bárum gagnkvæma
virðingu fyrir hvor öðrum frá fyrstu
kynnum. Á þessum árum höfum við
átt margar góðar stundir. Upp í
hugann koma fyrst haustin þegar
verið var að taka upp kartöflurnar
og koma ársuppskerunni í hús.
Stundum bara nokkra hringi á
hausti, um helgar eða allt haustið
eftir því hvernig á stóð. Á þessum
tíma árs var Gústi í essinu sínu, árs-
tekjurnar lágu undir hvernig til
tækist. Hve margföld yrði uppsker-
an, yrðum við laus við sýkingu,
hvernig yrði söluverðið, sleppum við
við frost, spurningarnar sem vökn-
uðu voru endalausar. Þrátt fyrir
mikla vinnu við að ná uppskerunni í
hús var alltaf stutt í glensið. Við höf-
um í gegnum árin verið með nokkur
hross í hagagöngu fyrir austan. Á
hverju vori riðum við austur frá Sel-
fossi, niður með Þjórsá og heim í
Nýjabæ. Tilhlökkunin er alltaf mikil
fyrir þessari ferð þar sem öll fjöl-
skyldan tekur þátt í reiðtúrnum.
Oftar en ekki reið Gústi á móti okk-
ur og fylgdi okkur heim í Nýjabæ.
Það er margs að minnast á stundu
sem þessari. Gústi var sannur
Þykkbæingur og unni sveit sinni af
öllu hjarta. Þorrablótin voru ómiss-
andi þáttur í þeirri hugsjón og átt-
um við oft fjörugt kvöld saman á
þorrablóti, síðast í fyrra. Honum
þótti afar vænt um fjölskylduna.
Fjölskyldan var honum allt, hvernig
hann sýndi það á margvíslegan hátt,
með faðmlögum, orðum, augna-
ráðinu og hjartahlýju var aðdáun-
arvert. Hún Rúna mín á eftir að
sakna símtalanna, ég held að þau
hafi talað saman á hverju kvöldi ef
við vorum heima við. Ég vil þakka
þér, elsku Gústi, samfylgdina, þá
gæfu að hafa Rúnu mér við hlið og
fengið tækifæri til að kynnast þér og
Nínu.
Það er erfitt að sjá að baki Gústa.
Komið er stórt skarð í okkar hóp.
Við eigum eftir að minnast hans með
virðingu og þökk fyrir samfylgdina.
Far þú í friði og hafðu þökk fyrir allt
og allt. Elsku Nína, guð veri með
þér, allar dyr barna, tengdabarna og
barnabarna eru opnar þér.
Óskar G. Jónsson.
Höfðingi er fallinn, það er ekki
orðum aukið þegar hugsað er um
fráfall Ágústs Gíslasonar. Gústi var
góður maður, einstakt ljúfmenni í
viðmóti og framkomu. Ég tel mig
hafa þekkt það nokkuð vel af eigin
raun. Ég varð nefnilega þeirrar
gæfu aðnjótandi að fá að vera hjá
honum og Nínu föðursystur minni
nokkur haust í görðunum. Það var
góð lífsreynsla, hvort sem var fyrir
óharðnaða unglinginn sem kom þar
fyrsta haustið eða fullorðna einstak-
linginn sem var þar seinna, að fá að
vera og vinna með þeim, börnunum
þeirra og seinna elstu barnabörn-
unum enda allt saman með eindæm-
um skemmtilegt og gott fólk. Það
var alveg sama hvað gekk á, hversu
oft var fest í bleytu, hvort eitthvað
bilaði eða hvað það var, aldrei sá ég
Gústa skipta skapi.
Gústi minn, þér vil ég þakka allar
góðu stundirnar sem við áttum sam-
an og fyrir hvað þú varst alltaf góð-
ur við mig. Ég var yfir mig glöð þeg-
ar Birna Rós mín fæddist á
afmælisdaginn þinn, og ég held að
þú hafir líka verið ánægður með af-
mælisgjöfina. Ég leyfi mér að hugsa
að nú líði þér vel, örugglega farinn
að stússast í kartöflum og huga að
sáningu á nýjum stað. Enn og aftur
takk fyrir allt.
Nína mín, Stjáni, Rúna, Sigga,
Gísli, Gestur og fjölskyldur, ég vona
að góður Guð gefi ykkur styrk í
sorginni.
Minningin um góðan mann lifir.
Aðalheiður Fanney Björns-
dóttir og fjölskylda, Hornafirði.
Enginn slítur þau bönd
sem hann er bundinn heimahögum sínum.
Móðir þín fylgir þér á götu, er þú leggur
af stað út í heiminn,
en þorpið fer með þér alla leið
(Jón úr Vör.)
Hann Gústi frændi er dáinn.
Hugurinn leitar til bernskuár-
anna í Þykkvabænum, þegar hann
og lífið í Suður-Nýjabæ var svo snar
þáttur í lífi mínu.
Það voru ófáar ferðirnar, sem við
Helga systir fórum fótgangandi í
gegnum þorpið, styttum okkur leið
yfir mýrar, þúfur og girðingar heim
að Suður-Nýjabæ. Þar réðu afi og
amma ríkjum, ráku kúabú og höfðu
nokkrar kindur. Þau höfðu yndi af
því að hafa barnabörnin í kring um
sig og þarna máttum við gefa heim-
alningunum, reyna fyrir okkur í
heyskap eða bara leika okkur í sand-
hólunum á Stóra-Mel.
En skemmtilegast var ef Gústi
var heima, hann var yngsti bróðir
mömmu, en mér fannst hann vera
stóri bróðir minn. Hann var hinn
mesti prakkari og alltaf til í að
bregða á leik með okkur krökkun-
um.
Síðar varð hann góður húsbóndi
og leiðbeinandi, þegar ég gerðist
kaupakona hjá honum ung að árum.
Og svo kom Nína inn í líf hans,
það var mikið gæfuspor. Hún bar
með sér ferskan andblæ, næstum
útlendan, enda komin austan af
fjörðum. Ég hlustaði hugfangin á
lýsingar hennar af háum fjöllum og
þröngum fjörðum heimaslóða henn-
ar.
Samhent byggðu þau upp öflugt
kartöflubú, börnin urðu 5 – allt
mannkostafólk og samheldni fjöl-
skyldunnar er viðbrugðið. Þau önn-
uðust afa og ömmu af ástúð og virð-
ingu og bjuggu þeim öruggt skjól í
ellinni.
Í minningunni er alltaf ys og þys í
Suður-Nýjabæ. Mannmargt heimili,
mikill gestagangur og mörg handtök
að vinna. Samt gefa húsbændur sér
tíma til þess að setjast niður með
gestunum – það er glatt á hjalla við
eldhúsborðið og mikið hlegið. En nú
hefir hljóðnað um stund, missir
Nínu er mestur en minningin um
góðan dreng lifir.
Vegna dvalar erlendis get ég ekki
fylgt Gústa til grafar en sendi sam-
úðarkveðjur til Nínu og fjölskyldu.
Guðrún Gyða Sveinsdóttir.
Gústi móðurbróðir minn var
yngstur 14 systkina í Suður-Nýja-
bæ, Þykkvabæ, fæddur þar og upp-
alinn, tók síðan við búi afa og ömmu
og gerðist dugandi bóndi til æviloka.
Fyrstu tvö ár ævi minnar bjó ég
ásamt foreldrum mínum í Suður-
Nýjabæ, þar sem ekki var þá prest-
setur í Þykkvabænum, en faðir minn
gegndi prestþjónustu þar í tæp 40
ár. Engar eru minningar frá þessum
árum en mér er sagt, að heimilis-
fólkið hafi verið mér afar eftirlátt og
þá ekki síst Gústi frændi.
Mikill samgangur varð strax milli
Suður-Nýjabæjar og Kirkjuhvols
eftir að við fluttum; þá var Guðrún
systir mín fædd og eftir því sem ald-
ur og þroski leyfði trítluðu tvær litl-
ar stúlkur heim að Suður-Nýjabæ
eins oft og hægt var, þrátt fyrir óra-
langa fjarlægð að því okkur fannst,
framhjá grimmum nautum í girð-
ingu og geltandi hundum. Á leið-
arenda komumst við þó alltaf og þá
var gaman, enda dekraðar af ömmu,
afa og Gústa. Þrátt fyrir mikinn ald-
ursmun voru foreldrar okkar og
Gústi ætíð miklir mátar. Alltaf var
Gústi reiðubúinn til aðstoðar, ekki
síst að aka föður okkar til kirkju,
eftir að hann eignaðist bifreið, fyrir
það ber að þakka.
Þegar leið á bernskuna var ég
mörg sumur í Suður-Nýjabæ, fyrst
að létta undir með ömmu: það voru
skemmtilegir og áhyggjulausir
tímar og ekki síst þegar önnur
ömmustelpa, Guðrún Kjartansdóttir
frá Vestmannaeyjum, kom og við
létum eins og við ættum allan heim-
inn, sem náði frá túnunum í kring-
um Suður-Nýjabæ, eftir söndunum
niður að sjó og upp á Stóra-Mel.
Síðar gerðist ég svo fullgild
kaupakona í Suður-Nýjabæ og þá
var ekki ónýtt að hafa þann verk-
stjóra, sem Gústi var. Smám saman
lærðust vinnubrögðin, mjaltir, hey-
vinna og síðar kartöfluvinnsla.
Ég hygg, að frændi minn hafi ver-
ið lánsamur maður, hann eignaðist
góða konu, Nínu Kristjánsdóttur frá
Stöðvarfirði. Oft var gestkvæmt í
Suður-Nýjabæ, frændgarðurinn
stór og móttökurnar höfðinglegar.
Gústi og Nína áttu fimm börn, sem
öll með dugnaði, hlýju og glaðværð
sinni bera foreldrum sínum gott
vitni.
Ég bið Guð að blessa minningu
Gústa frænda míns og veita Nínu og
afkomendum þeirra styrk.
Helga Sveinsdóttir.
Þegar mér barst fregnin um and-
lát Ágústs Gíslasonar, föðurbróður
míns, leitaði hugurinn austur í
Þykkvabæ, í þúsund ára sveitaþorp-
ið og æskuminningar streymdu
fram.
Virðing mín fyrir Gústa frænda
var mikil og ég leit upp til þessa úr-
ræðagóða, karlmannlega og
skemmtilega frænda sem virtist
geta leyst hvers manns vanda. Hann
var barngóður og hjartahlýr og allt-
af tilbúinn til að hlusta á forvitinn
strák og leiðbeina honum. Ógleym-
anlegir eru leiðangrarnir sem ég fór
með honum í til að kynnast sveitinni
og leyndardómum hennar. Síbreyti-
legu svörtu sandarnir og Hólmsáin
sem við sóttum vatnið í. Gústi var
líka ótrúlega þolinmóður við okkur
frændsystkinin sem fengum að
dvelja á sumrin hjá afa og ömmu í
Suður-Nýjabæ. Og hver veit nema
að hann hafi einmitt erft mildina frá
Guðrúnu ömmu og stríðnina frá
Gísla afa.
Aðdáun mín á Gústa var svo mikil
að ef ég, sem smástrákur, lenti í
klónum á stórum hrekkjusvínum í
Reykjavík, fannst mér öryggi í því
að hóta komu sterka frænda míns úr
Þykkvabænum sem tæki í lurginn á
þeim ef þau létu mig ekki í friði. Yf-
irleitt bar sú hótun tilætlaðan ár-
angur, en auðvitað tók Gústi aldrei í
lurginn á nokkrum manni.
Gústi tók ungur við búi foreldra
sinna og var dugmikill bóndi bæði í
hefðbundnum búskap og kartöflu-
rækt og var þar að auki góður smið-
ur. Afi og amma áttu langt og ham-
ingjuríkt ævikvöld í hlýju skjóli
Gústa og Nínu konu hans. Um-
hyggja þeirra var aðdáunarverð og
verður aldrei fullþökkuð.
Á vindasömum sléttum Suður-
lands þarf kraft og áræði í barátt-
unni við óblíða náttúru og þann
kjark hafði Gústi. Þegar hann þurfti
svo að takast á við erfiðan sjúkdóm
gerði hann það af þeirri karl-
mennsku og æðruleysi sem einkennt
hafði allt hans líf.
Nú er hetjan fallin frá og ég og
fjölskylda mín þökkum langa og
trausta vináttuna. Nínu, börnum
þeirra Gústa og fjölskyldum þeirra
sendum við innilegar samúðarkveðj-
ur.
Blessuð sé minning Ágústs Gísla-
sonar.
Gísli Gestsson.
Þegar ég hugsa til baka til
bernskunnar er fólkið mitt í Suður-
Nýjabæ alltaf ofarlega í minning-
unum. Alla vega þeim góðu. Margir
drauma minna byrja þar líka eða
enda. Svona geta sumir staðir og
sumt fólk verið samofið bernsku-
minningum manns og undirmeðvit-
und. Ég var þeirrar gæfu aðnjótandi
að eiga tvö bernskuheimili í Þykkva-
bænum, annað á Kirkjuhvoli, hitt í
Suður-Nýjabæ, heimili Nínu og
Gústa, afa og ömmu og krakkanna
eins og þau heita enn hjá mér.
Þarna var mér alltaf tekið opnum
örmum og þótti ekki tiltökumál að
bæta við einum krakka sem gisti oft-
ar en ekki, stundum lengi í einu.
Þarna liðu dagarnir við leik og
störf, nóg að gera í búskapnum að
ég tali nú ekki um „í kartöflunum“
eins og það kallast. Það þurfti marg-
ar hendur til að vinna störfin áður
en tækninni fleygði fram með þeim
hætti sem við þekkjum nú. En það
gafst líka tími til að leika sér, í sand-
hólunum, „framfrá“ og með spýtu-
dúkkurnar, ekki má nú gleyma
þeim. Það var jafnan margt um
manninn í Suður-Nýjabæ, ættingjar
„að sunnan“ og „að austan“ og ann-
að aðkomufólk. Allir velkomnir, allt-
af nóg pláss. Á matmálstímum röð-
uðum við krakkarnir okkur stundum
upp í stiganum upp á loft með
diskana okkar og þegar ég varð
uppkomin varð ég alltaf jafnundr-
andi á hversu margir komust fyrir í
eldhúsinu hjá henni Nínu og yfirleitt
í húsinu.
Hann Gústi minn var einstakur
maður, glaðvær og kátur, kunni að
fara með gamanyrði en jafnframt
fastur fyrir og gaman var að ræða
við hann um öll heimsins mál. Heim-
ilisbragurinn var léttur og aldrei var
talað illa um nokkurn mann. Það
ríkti líka sú ákveðni og festa sem
þarf til að skapa börnum það öryggi
sem þau þurfa til að takast á við lífið
og tilveruna. Samheldnin sem ríkti á
heimilinu hefur haldist þrátt fyrir að
börnin séu vaxin úr grasi, mikill
samgangur og stolt yfir árangri
barnanna og barnabarnanna ein-
kenndi líf Nínu og Gústa sem ég hef
alltaf talað um í einni setningu. Svo
var hann líka litli bróðir hennar
mömmu sem nú er ein eftirlifandi af
9 systkinum sem upp komust frá
Suður-Nýjabæ. Einlæg vinátta og
væntumþykja einkenndi systkina-
hópinn og ég minnist þess hve oft
var glatt á hjalla þegar þau hittust.
Ég vil með þessum fátæklegu orð-
um þakka fyrir að hafa fengið að
njóta allrar hlýjunnar og væntum-
þykjunnar sem umvafði mig hvort
sem var í bernskunni, á unglingsár-
unum eða eftir að ég var flutt til
Reykjavíkur. Og eftir að ég eign-
aðist sjálf fjölskyldu hefur fjölskyld-
an í Suður-Nýjabæ sérstakan sess í
hjörtum þeirra líka. Það er erfitt að
hugsa til þess að Gústi komi ekki úr
„kofanum“ og setjist við kaffiborðið
á sínum stað við gluggann, þau Nína
taki á móti okkur opnum örmum og
láti manni líða eins og maður sé
kominn heim. Alltaf tími til að ræða
málin, alltaf til staðar. Það er erfitt
að sætta sig við að illvígur sjúkdóm-
ur hafi lagt hann að velli langt um
aldur fram. Huggun er þó í því að nú
þarf hann ekki að líða lengur.
Elsku Nína, krakkarnir mínir og
barnabörnin, megi allar góðu minn-
ingarnar sefa á þessum erfiðu tím-
um.
Guðbjörg og fjölskylda.
ÁGÚST
GÍSLASON
Morgunblaðið birtir minningar-
greinar alla útgáfudagana.
Skil Minningargreinar skal senda í
gegnum vefsíðu Morgunblaðsins:
mbl.is (smellt á reitinn Morgunblað-
ið í fliparöndinni – þá birtist val-
kosturinn „Senda inn minningar/af-
mæli“ ásamt frekari upplýsingum).
Skilafrestur Ef birta á minningar-
grein á útfarardegi verður hún að
berast fyrir hádegi tveimur virkum
dögum fyrr (á föstudegi ef útför er
á mánudegi eða þriðjudegi). Ef út-
för hefur farið fram eða grein berst
ekki innan hins tiltekna skilafrests
er ekki unnt að lofa ákveðnum birt-
ingardegi. Þar sem pláss er tak-
markað getur birting dregist, enda
þótt grein berist áður en skilafrest-
ur rennur út.
Lengd Minningargreinar séu ekki
lengri en 2.000 slög (stafir með
bilum - mælt í Tools/Word Count).
Ekki er unnt að senda lengri grein.
Hægt er að senda örstutta kveðju,
HINSTU KVEÐJU, 5-15 línur, og
votta þeim sem kvaddur er virðingu
sína án þess að það sé gert með
langri grein. Ekki er unnt að tengja
viðhengi við síðuna.
Formáli Minningargreinum fylgir
formáli, sem nánustu aðstandendur
senda inn. Þar koma fram upplýs-
ingar um hvar og hvenær sá, sem
fjallað er um, fæddist, hvar og hve-
nær hann lést, um foreldra hans,
systkini, maka og börn og loks
hvaðan útförin fer fram og klukkan
hvað athöfnin hefst. Ætlast er til
að þetta komi aðeins fram í formál-
anum, sem er feitletraður, en ekki í
minningargreinunum.
Undirskrift Minningargreinahöf-
undar eru beðnir að hafa skírnar-
nöfn sín en ekki stuttnefni undir
greinunum.
Minningargreinar