Morgunblaðið - 27.01.2005, Síða 4

4 FIMMTUDAGUR 27. JANÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
SÉRFRÆÐINGAR greiningar-
deilda bankanna eiga von á áfram-
haldandi hækkun íbúðaverðs á
þessu ári. Ekki er þó víst að þær
verði jafnmiklar og á síðasta ári, en
þá hækkaði vísitala íbúðaverðs á
höfuðborgarsvæðinu um rúm 23%.
Þeir segja að alltaf sé ákveðin
hætta á að um verðbólu sé að ræða
sem geti sprungið.
Edda Rós Karlsdóttir, forstöðu-
maður greiningardeildar Lands-
banka Íslands, segir að þau reikni
með 10% hækkun á húsnæðislið
vísitölu neysluverðs í ár, en hann
hafi hækkað um 14% í fyrra. Þau
telji þannig að húsnæðisliðurinn
muni hækka heldur minna í ár, en
það sé mikil óvissa ríkjandi í þess-
um efnum og hún sé upp á við, ekki
síst vegna þess að mikil spenna sé á
þessum markaði nú í upphafi ársins.
Þannig hafi veltan á fyrstu þremur
vikunum í janúar í ár verið 8,2 millj-
arðar, en hún hafi verið 5,6 millj-
arðar á sama tíma í fyrra. Edda Rós
sagði að það sem ynni á móti hækk-
unum væri aukið framboð á ný-
byggingum.
Hún sagði að það sem hefði ýtt
undir hækkun fasteignaverðs hér á
landi og út um allan heim væri mjög
lágt vaxtastig, sem hefði lækkað
greiðslubyrði. Hún ætti von á því að
alþjóðlegt vaxtastig yrði áfram lágt
í sögulegu samhengi, þó það ætti
eftir að hækka eitthvað. Það sem
kæmi til viðbótar hér væri að það
væri ekki bara búið að lækka vexti
heldur væri einnig búið að lengja
lánstímann og auka aðgang almenn-
ings að lánum með því að hækka há-
markslánin og leyfa endurfjármögn-
un. Þessar kerfisbreytingar gerðu
það að verkum að það væri minni
hætta á verðbólu hér heldur en er-
lendis, því verðbóla væri í raun bara
skilgreind þannig að verð væri orðið
það hátt að enginn gæti keypt eign-
irnar lengur. „Ef það er hætta á
verðbólu erlendis þá ætti hættan
samt að vera minni hér vegna þess-
ara kerfisbreytinga.“
Hún bætti því við að vissulega
væri ákveðin hætta á að verðbóla
skapaðist og lærðar greinar hefðu
verið skrifaðar um hættuna á verð-
bólum erlendis og á það bent að það
hefði miklu meiri áhrif á heimsbú-
skapinn ef þessar verðbólur
spryngju heldur en til dæmis hækk-
un olíuverðs.
Hefur hækkað umfram laun
Ingólfur Bender, forstöðumaður
greiningardeildar Íslandsbanka,
sagði að mælikvarðarnir til þess að
meta það hvort um verðbólu sé að
ræða á markaðnum eða ekki séu fá-
tæklegir. Þó sé ýmislegt sem hægt
sé að taka mið af í þeim efnum, eins
og hlutfall húsnæðisverðs og launa.
Þetta hlutfall hafi lengi vel verið
nokkuð stöðugt hér á landi, en síð-
ustu misserin hafi fasteignaverð
verið að hækka umfram laun og sé
nú komið umfram langtímameðaltal.
Hann sagði að annar mælikvarði
til að hafa til hliðsjónar í þessum
efnum væri húsnæðisverð í hlutfalli
við byggingarkostnað og um leið
fjöldi nýbygginga sem væru að
koma inn á markaðinn. Það lægi í
augum uppi að ef húsnæðisverð
væri komið langt umfram bygging-
arkostnað gengi það ekki upp til
langframa, þar sem það myndi kalla
á stóraukinn fjölda nýbygginga.
Gallinn væri hins vegar sá að lóða-
verð væri ekki inni í byggingavísi-
tölunni, sem væri stór hluti af
kostnaðinum, en fyrir lægi að hús-
næðisverð hefði verið að hækka
talsvert umfram byggingarkostnað
að undanförnu. Að auki væru mun
fleiri nýbyggingar að koma inn á
markað þessa dagana, sem sýndi að
menn sæju sér verulegan hag í því
að byggja og selja. „Það mun að
minnsta kosti halda aftur af verð-
hækkunum á næstunni,“ sagði Ing-
ólfur.
Hann sagði að hins vegar gæti
það jafnvel gerst að svipaðar hækk-
anir yrðu á húsnæðisverði í ár og í
fyrra eða þá meiri. „Það er kannski
ekki alveg líklegasta niðurstaðan.
Þetta var metár í fyrra hvað hækk-
anir varðar, en þegar við lítum á
eftirspurnarhliðina að þá er bara
mjög mikið að gerast þar og miklu
meira núna í upphafi þessa árs
heldur en var á sama tíma í fyrra.
Markaðurinn var tiltölulega rólegur
í upphafi síðastliðins árs miðað við
það sem hann er núna. Við sjáum
þetta aukna lánaframboð, lækkun
langtímavaxta, miklar launahækk-
anir, kaupmáttaraukningu, skatta-
lækkanir og mikla almenna bjart-
sýni. Allt þetta hefur áhrif á
fasteignamarkaðinn og við þetta má
bæta væntingum um hækkun hús-
næðisverðs, sem auðvitað hvetur
fólk til þess að kaupa en ekki selja,“
sagði Ingólfur.
Forstöðumenn greiningardeilda Íslandsbanka og Landsbanka Íslands um þróun fasteignaverðs
Gert ráð fyrir
áframhaldandi hækk-
un húsnæðisverðs
„VIÐ erum í dag að skrifa undir samning sem við
teljum að sé að búa til mikil verðmæti fyrir Flug-
leiðir, sem við metum að lágmarki á um 6,5 millj-
arða króna. Það verður væntanlega meira þegar
við förum að spila úr þessum samningi til lengri
tíma.“ Þetta sagði Hannes Smárason, stjórnar-
formaður Flugleiða, á blaðamannafundi á Nord-
ica hóteli í gær en þá var undirritaður samningur
milli Flugleiða og Boeing-verksmiðjanna um
kaup á tíu nýjum Boeing 737-800 flugvélum sem
verða afhentar á næsta ári. Í samningnum felst
einnig kaupréttur á 5 flugvélum til viðbótar. Vél-
arnar eru 162–189 sæta, allt eftir því hvernig far-
þegarýmið er nýtt.
Vélarnar verða allar leigðar til flugfélaga í
Kína og víðar. Flugleiðir hafa séð um samninga-
viðræður og fjármögnun kaupanna en flugvéla-
leigufyrirtækið Sunrock sem staðsett er í Írlandi
og Flugleiðir hafa áður verið í samstafi við, sjá
um að leigja vélarnar.
Þetta er stærsti flugvélakaupasamningur sem
Flugleiðir hafa gert og er heildarverðmæti vél-
anna 650 milljónir dala eða um 40 milljarðar
króna, sagði Hannes á fundinum. Hann sagði að
yrði kaupréttur félagsins nýttur stækki samning-
urinn í um 975 milljónir dala eða um 60 milljarða
króna.
Flugleiðir greiða liðlega 11 milljarða króna inn
á vélarnar á þessu ári og eru þau viðskipti fjár-
mögnuð af KB banka. Ráðgjafi Flugleiða í við-
skiptunum er HSBC-bankinn í Bretlandi.
Byggja upp flugvélaleigu
Samningurinn er að sögn Hannesar stórt skref
í uppbyggingu á flugvélaleigu, sem sé nýtt við-
skiptasvið innan félagsins. Mun sérstakt fyrir-
tæki annast kaup, sölu og útleigu flugvéla. Hall-
dór Vilhjálmsson, framkvæmdastjóri fjármála-
sviðs Icelandair, mun veita fyrirtækinu forystu.
Boeing 737-800 eru uppseldar bæði fyrir árið
2006 og 2007. Þær eru langvinsælustu flugvél-
arnar í heiminum í dag að sögn Hannesar. „Við
teljum að við séum að gera mjög góðan samning
sérstaklega þegar tekið er tillit til þess að vél-
arnar eru uppseldar fyrir þessi ár sem fram-
undan eru.“
Að sögn Hannesar er ætlunin að setja á stofn
flugvélaleigu þar sem sú mikla þekking sem
Flugleiðir búa yfir eftir áratuga starf í flugrekstri
mun nýtast. „Þarna ætlum við að reyna að nýta
okkur þá þekkingu sem er til hjá félaginu og búa
til markaðsvöru á öðru sviði en beint á sviði flug-
rekstrar. Þannig að við erum mjög spenntir fyrir
þeim möguleikum sem þessi nýja starfsemi mun
gefa félaginu til framtíðar.“
Að sögn Hannesar voru aðrir aðilar búnir að
ákveða að kaupa vélarnar en þeir hættu við á síð-
ustu stundu. Bauðst Flugleiðum þá að kaupa þær
og sökum þess hve félagið var tilbúið að bregðast
skjótt við gat það tryggt sér verð sem er mjög
hagstætt.
Hröð þróun undanfarnar vikur
Á sl. átta vikum hafa Flugleiðir, einir eða í sam-
starfi við aðra, keypt sextán flugvélar. Fyrst voru
keyptar þrjár Boeing 737-500 vélar í félagi við
Gunnar Björgvinsson. Þær eru leigðar áfram til
Air Baltic Latvia, sem er hlutdeildarfyrirtæki
SAS. Þá voru keyptar þrjár Boeing 757-200-vélar.
Tvær af þeim verða í rekstri Flugleiða en ein
leigð til Brittannia. Nú hafa bæst tíu vélar í safn-
ið. Heildarfjárfestingin er samtals upp á 45 millj-
arða króna.
Til samanburðar má geta þess að félagið hefur
á þessu ári 19 flugvélar í rekstri í leiðakerfi Ice-
landair og hjá Loftleiðum Icelandic og Flug-
leiðum Frakt. „Þetta er því að þróast mjög hratt
hjá okkur og það er einmitt í framhaldinu á því
sem við höfum tekið ákvörðun um að búa til nýtt
viðskiptasvið sem fjallar um flugvélafjárfestingar
og leigu.“
Flugleiðir kaupir – Sunrock leigir út
Sigurður Helgason, forstjóri Flugleiða, kynnti
samstarfið við Sunrock á fundinum. Hann sagði
að góð reynsla væri á samstarfi við félagið. „Við
höfum góð og traust tengsl við þessa aðila,“ sagði
Sigurður. „Þeir komu til okkar í nóvember með
þessa hugmynd að við færum út í þetta verkefni
með þeim.“
Sigurður segir Sunrock hafa greiðan aðgang
inn á markaði í Kína og hafa leigt og selt vélar
þangað undanfarin ár. „Við sáum að það voru
töluverð tækifæri fólgin í því fyrir okkur að gera
þetta og við höfðum strax samband við Boeing.
Þá voru þeir tilbúnir að fara fljótlega í samninga
við okkur og við gátum klárað þetta mjög hratt.“
Hlutverk Flugleiða í samstarfinu var að semja
um kaup á vélunum og fjármagna kaupin. Þá
munu Flugleiðir hafa umsjón með eignarhaldi.
Sunrock mun sjá um að leigja vélarnar út. „Við
gerum ráð fyrir að verða búnir að leigja vélarnar
allar út, og þá í það minnsta til sjö ára, fyrir vorið
2005.“
Mark Norris, sem undirritaði samningana fyrir
hönd Boeing, sagði á fundinum í gær að við-
skiptin væru mjög spennandi fyrir fyrirtæki sitt.
Sagði hann samstarf Flugleiða og Boeing vera
langt og farsælt. „Það er ánægjulegt að sjá
hversu vel Icelandair vegnar nú um stundir, á
tímum mikillar niðursveiflu í greininni,“ sagði
Norris. „Við myndum vilja halda að það væri
vegna þess að floti þeirra samanstendur af
Boeing-vélum en við vitum að það liggur meira að
baki,“ sagði Norris brosandi áður en hann þakk-
aði Flugleiðum fyrir samstarfið í gegnum árin og
samninginn nú.
Aðilar að samningnum: Michael Davies frá HSBC-banka í Bretlandi, Halldór Vilhjálmsson, Sigurður Helgason og Hannes Smárason frá Flugleiðum, Mark
Norris frá Boeing, Hreiðar Már Sigurðsson og Bjarki Diego frá KB banka.
Fjárfesting upp á 45 milljarða
Flugleiðir hafa gert samninga um kaup á sextán flugvélum á átta vikum
Hannes Smárason, stjórnarformaður Flugleiða,
og Mark Norris, fulltrúi Boeing, bíða eftir því að
fá samninginn til undirritunar í gær.
Morgunblaðið/ÞÖK
Guðjón Arngrímsson, upplýsingafulltrúi Flug-
leiða, og Mark Norris, fulltrúi Boeing, virða fyr-
ir sér Boeing 737-800-vélina.
IMPREGILO hefur fengið á þriðja
hundrað umsóknir síðustu vikur um
störf við Kárahnjúkavirkjun. Að
sögn Ómars R. Valdimarssonar, tals-
manns Impregilo, hafa langflestar
umsóknir komið af vef evrópsku
vinnumiðlunarinnar og er verið að
yfirfara allar þessar umsóknir. Ekki
hafi margar umsóknir fullnægt skil-
yrðum fyrirtækisins.
Varðandi áform félagsmálaráð-
herra um nýja reglugerð við útgáfu
atvinnuleyfa til útlendinga segir
Ómar að Impregilo eigi eftir að fara
yfir reglugerðardrögin og kanna
hvort þetta komi til með að breyta
vinnuferlum í starfsmannahaldi.
Eins og fram kom í Morgun-
blaðinu í gær ákvað Vinnumála-
stofnun að veita Impregilo atvinnu-
leyfi fyrir 24 kínverska starfsmenn.
Að sögn Ómars er verið að ganga
frá flugfarmiðum og öðrum ferða-
lögum fyrir Kínverjana. Þeir muni
skila sér til Íslands á næstu dögum
frá Peking.
Umsóknir til
Impregilo á
þriðja hundraðið
TVEIR menn voru í gær dæmdir í
annars vegar 30 daga og hins vegar
45 daga skilorðsbundið fangelsi
fyrir húsbrot, með því að ráðast inn
í íbúð manns við Vatnsstíg í maí
2003. Mennirnir voru einnig ákærð-
ir fyrir líkamsárás en voru sýkn-
aðir af þeirri ákæru.
Maðurinn sem ráðist var á er
rúmlega sextugur. Við árásina rif-
brotnaði hann, marðist og bólgnaði
talsvert.
Fyrir dómi sagði lögreglumaður
sem fór á vettvang að greinilegt
hefði verið að átök hefðu átt sér
stað. Maðurinn sem varð fyrir árás-
inni hafi á hinn bóginn afþakkað
alla hjálp og beðið þá um að yf-
irgefa heimili sitt.
Í dómnum segir að fyrir liggi að
engin rannsókn hafi verið fram-
kvæmd á vettvangi og skýrslur af
ákærðu og vitnum í málinu ekki
teknar fyrr en mörgum mánuðum
eftir að kæra var lögð fram. Með
hliðsjón af því og reikulum fram-
burði mannsins sem varð fyrir árás-
inni, þótti slíkur vafi leika á þátt
mannanna í árásinni að Héraðs-
dómi Reykjavíkur þótti var-
hugavert að telja að fram væri
komin óyggjandi sönnun um hvor
hafi ráðist á hann, eða að þeir hafi
báðir gerst sekir um líkamsárás.
Voru þeir því sýknaðir af ákæru um
líkamsárás.
Dæmdir fyrir
húsbrot en ekki
fyrir líkamsárás