Morgunblaðið - 18.03.2005, Qupperneq 11

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 18. MARS 2005 11
FRÉTTIR
Borgartúni 28 • símar 520 7901 & 520 7900
Draumavél
heimilanna!
Vegleg brúðargjöf!
Ísaumuð svunta
með nöfnum og
brúðkaupsdegi fylgir!
ARTISAN
5 gerðir - 7 litir
stærri skál, hveitibraut fylgir
Yfir 60 ára frábær reynsla
ÓLAFUR F. Magnús-
son, borgarfulltrúi
Frjálslynda flokksins
og Margrét Sverris-
dóttir hafa ákveðið að
gefa kost á sér í 1. og
2. sætið á lista flokks-
ins fyrir borgarstjórn-
arkosningar, sem fram
fara á næsta ári.
Að sögn Ólafs er
markmiðið að koma að
tveimur borgarfulltrú-
um og að F-listi verði í
oddastöðu við myndun
nýs meirihluta. Um
hugsanlegan sam-
starfsaðila segja þau að það ráðist
af málefnum sem F-listinn standi
fyrir.
„Ég er sannfærður um að
frammistaða borgarstjórnarflokks
Frjálslynda flokksins sé þannig að
við getum verið full sjálfstrausts um
það að við fáum góðan stuðning. Ég
hef einlæga trú á að við séum vax-
andi afl hjá borgarbúum og ég sé
ekki annað fyrir mér en R-listinn
missi eitthvert fylgi og missi átt-
unda manninn,“ segir
Ólafur.
F-listinn hefur þeg-
ar hafið undirbúning
borgarstjórnarkosn-
inga vorið 2006. Ný
heimasíða borgar-
stjórnarflokks F-lista,
www.f-listinn.is, hefur
formlega verið opnuð
og nýjum veggspjöld-
um sem borgarstjórn-
arflokkurinn lét gera
vegna varðveislu götu-
myndar Laugavegar
verður dreift á næst-
unni. Borgarstjórnar-
flokk F-listans skipa alls 11 manns.
Að sögn þeirra Margrétar og
Ólafs hefur borgarstjórnarflokkur
F-lista verið áberandi á kjörtíma-
bilinu og einbeitt sér að öflugri mál-
efnavinnu. Þar megi nefna tillögur í
velferðar-, umhverfis-, samgöngu-,
og skipulagsmálum, m.a. er varða
skattamál, lág þjónustugjöld barna,
öryrkja, og aldraðra, ódýrari al-
menningssamgöngur og verndun
náttúru- og menningarminja.
F-listinn stefnir á odda-
stöðu í næstu borgar-
stjórnarkosningum
Ólafur F. Magnússon
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur hef-
ur dæmt tvo pilta í skilorðsbundið
fangelsi fyrir að taka við ýmsum mun-
um þrátt fyrir að þeim væri ljóst að
um þýfi var að ræða. Verðmætið var
a.m.k. vel á fimmtu milljón króna.
Um er að ræða tvö aðskilin dóms-
mál. Í öðrum málinu var 19 ára piltur
dæmdur í fjögurra mánaða skilorðs-
bundið fangelsi fyrir að taka við
KTMEXC bifhjóli, Kawasaki barna-
bifhjóli, Kawasaki bifhjóli, þremur
Yamaha bifhjólum, Husqvarna bif-
hjóli, fatnaði og fylgihlutum, samtals
að verðmæti um 3,2 milljónir króna.
Hluta þýfisins geymdi hann á heimili
langömmu sinnar í Kópavogi þar sem
lögregla fann það. Pilturinn hafði áð-
ur hlotið dóma og sektir fyrir þjófnaði
og fíkniefnalagabrot.
Hinn pilturinn var tvítugur þegar
hann tók við ýmsum stangveiðibún-
aði, auk haglabyssu og riffils sem
hann vissi að hafði verið stolið.
Hann hafði líka verið sektaður fyrir
fíkniefnalagabrot.
Ingveldur Einarsdóttir kvað upp
dómanna, Dagmar Arnardóttir sótti
af hálfu lögreglustjórans í Reykjavík.
Verjendur piltanna voru Sigmundur
Hannesson hrl. og Brynjólfur Ey-
vindsson hdl.
Tveir
dæmdir fyr-
ir að taka
við þýfi
Sjö mótorhjól
og tvær byssur
„Í SVONA málum er alltaf hægt
að fara margar leiðir. Í þessu til-
viki var ákveðið að miða aldursbilið
við það sem kveðið er á um í lögum
um framkvæmdasjóð aldraðra.
Hvað upphæðina sjálfa varðar þá
tekur hún auðvitað mið af tekjum
Ríkisútvarpsins vegna afnota-
gjaldsins í dag,“ segir Steingrímur
Sigurgeirsson, aðstoðarmaður
menntamálaráðherra, aðspurður
hvernig aldursbilið og sjálf upp-
hæð hins væntanlega nefskatts var
til fundin. Spurður hvort hann telji
nefskattinn líklegri til vinsælda en
afnotagjaldaleiðina svarar Stein-
grímur því til að engin leið til
gjaldtöku sé líkleg til vinsælda.
„En þegar menn hafa á annað
borð tekið ákvörðun um að reka
Ríkisútvarp þá verður auðvitað að
fjármagna það. Hingað til hefur
reksturinn verið fjármagnaður að
mestum hluta með afnotagjöldum
sem hafa verið mjög óvinsæl, en
það liggur í augum uppi að engin
leið til gjaldtöku eða skattheimtu
er líkleg til vinsælda. En við töld-
um að með þessari aðferð væri
kostnaðinum við Ríkisútvarpið
dreift sem jafnast og væntanlega
réttlátast á íbúa landsins,“ segir
Steingrímur og tekur fram að fyrir
flest heimili í landinu muni þessi
leið koma út með hagfelldari hætti
en núverandi afnotagjöld.
Í greinargerð með frumvarpinu
kemur fram að tryggilega sé búið
um réttindi núverandi starfsmanna
Ríkisútvarpsins. Að sögn Stein-
gríms erfast flestöll réttindi starfs-
manna inn í hið nýja félag. Má þar
nefna réttindi eins og biðlaun og
rétt starfsmanna til að greiða í líf-
eyrissjóð starfsmanna ríkisins.
Bendir Steingrímur á að þetta sé
nákvæmlega sama fyrirkomulag og
haft var á málum þegar Póstur og
sími voru hlutafélagavædd. Hvað
lífeyrisskuldbindingar
stofnunarinnar varðar
er í frumvarpinu
kveðið á um að þær
haldist áfram hjá hinu
nýja sameignarfélagi.
Spurður hvort til
greina komi á síðari
stigum að þeim skuld-
bindingum verði aflétt
af stofnuninni segir
Steingrímur enn ekk-
ert ákveðið um það.
„Það liggur fyrir að
það er ósk yfirmanna
Ríkisútvarpsins, en
ákveðið var að gera
það ekki að sinni enda
talið skynsamlegast
að fara þá leið sem
farin er,“ segir Steingrímur og
bendir á að upphæð nefskattsins
miðast við að hægt verði að standa
undir þessum lífeyrisskuldbinding-
um.
Útiloka ekki samning er
skilgreini menningarhlutverk
Spurður hvort til greina komi að
menntamálaráðuneytið geri samn-
ing við Ríkisútvarpið sf. í anda
þess sem BBC gerði við bresk
stjórnvöld á dögunum, segist
Steingrímur ekki útiloka neitt.
„Víða í löndunum í kringum okkur,
t.d. á flestum Norðurlöndunum,
hefur verið farin sú leið upp á síð-
kastið að samhliða því sem hlut-
verk ríkisfjölmiðlanna sem útvarp í
almannaþágu er skilgreint þá er
gerður við þessi félög samningur
um það hvernig þau uppfylli al-
mannaþáguskyldur sínar. Þar geta
menn t.d. sett sér einhver ákveðin
markmið varðandi innlenda dag-
skrárgerð.“ Að sögn Steingríms
var ákveðið að fara ekki þá leið í
lögunum að skylda ráðuneytið og
félagið til að gera slíkan samning,
þ.e. ekki var talin ástæða til að lög-
festa ákvæðið. „Hins vegar er aft-
ur á móti ekkert sem útiloki það
heldur, kjósi menn að fara þá leið
og telji það skynsamlegt.“
Í þriðju grein frumvarpsins til
laga um Ríkisútvarpið sf. er kveðið
á um hlutverk útvarpsins í al-
mannaþágu. Þar kemur fram að
útvarpsþjónusta í al-
mannaþágu felur m.a.
í sér að leggja rækt
við íslenska tungu,
sögu þjóðarinnar og
menningararfleifð,
auk þess að halda
uppi nauðsynlegri ör-
yggisþjónustu á sviði
útvarps, svo eitthvað
sé nefnt. Aðspurður
segir Steingrímur að í
greinina hafi verið
fellt inn flest það sem
hefur talist til hins
hefðbundna hlutverks
Ríkisútvarpsins til
þessa, en jafnframt
það sem menn sjá að
kunni að verða hlut-
verk Ríkisútvarpsins í framtíðinni.
„Meginþema frumvarpsins snýr að
því að hefta Ríkisútvarpið ekki of
mikið með sjálfum lagarammanum,
heldur hafa hann það sveigjanleg-
an að hægt sé að bregðast við kröf-
um og þörfum samfélagsins hverju
sinni. Í þessu sambandi er mik-
ilvægt að við pössum okkur á því
að skilgreina almannaþjónustu-
hlutverkið ekki það þröngt niður
að það fari beinlínis að há Rík-
isútvarpinu, vegna þess að menn
gleymi að tilgreina eitthvað sem
menn gátu ekki séð fyrir,“ segir
Steingrímur og bendir á að útvarp
sem starfar í almannaþágu hefur
mun ábyrgðarmeira hlutverk og
mun þyngri og ríkari skyldur en
almennur fjölmiðill, enda séu gerð-
ar miklu meiri kröfur til fjölmiðla
sem starfa í almannaþágu.
Rás 2 mun áfram gegna
mikilvægu hlutverki
Meðal þess sem fram kemur í
frumvarpinu og vakið hefur nokkra
gagnrýni er það ákvæði að Rík-
isútvarpinu sf. sé heimilt að standa
að stofnun og gerast eignaraðili að
öðrum félögum og fyrirtækjum á
öllum sviðum fjölmiðlunar, auk
þess sem því sé heimilt að gefa t.d.
út geisladiska og margmiðlunar-
efni, þó með fyrirvara um fjár-
hagslegan aðskilnað milli slíkrar
starfsemi og aðalstarfseminnar.
Spurður hvort svigrúm Ríkisút-
varpsins væri hreinlega of mikið
og á kostnað samkeppnisaðilana
vísar Steingrímur því á bug.
„Ríkisútvarpið hefur auðvitað
ákveðnu hlutverki að gegna og um
það hlutverk verður að ríkja breið
og víðtæk sátt. Það dettur engum
manni í hug að Ríkisútvarpið eigi
að fara að valsa hér út um allt í
margvíslegri atvinnustarfsemi.
Hins vegar getur það hentað hags-
munum þessarar menningarstofn-
unar að hafa svigrúm til að taka
þátt í t.d. afmörkuðum verkefnum
á sviði innlendrar dagskrárgerðar
eða kvikmyndaframleiðslu eða eiga
möguleika á því að gera þann
menningararf sem hefur safnast
saman á Ríkisútvarpinu á síðustu
áratugum aðgengilegan í öðru
formi, t.d. í gegnum Netið, marg-
miðlun eða á diskum líkt og gert er
hjá BBC,“ segir Steingrímur og
bendir á að Ríkisútvarpið býr yfir
fjársjóði af upptökum, bæði á tón-
leikum, útvarpsleikritum og upp-
lestri stórskálda.
Í frumvarpinu er kveðið á um að
senda eigi út til alls landsins og
næstu miða a.m.k. eina hljóðvarps-
og sjónvarpsdagskrá árið um
kring. Hafa sumir lýst áhyggjum
sínum yfir því að staða Rásar 2 sé
ekki nægilega tryggð í frumvarp-
inu. Aðspurður vísar Steingrímur
þeim áhyggjuröddum á bug. „Við
teljum Rás 2 gegna gífurlega mik-
ilvægu hlutverki, ekki síst hvað
varðar spilun á nýrri íslenskri tón-
list. Það eru engin áform uppi um
það að draga saman eða skerða
hlutverk Rásar 2. Hins vegar þótti
ekki ástæða til þess að njörva það
niður að Ríkisútvarpið ætti ein-
ungis að útvarpa á tveimur rásum,
m.a. vegna þess að við erum að
fara inn í allt annað tæknilegt um-
hverfi með stafrænni tækni þar
sem þessar gömlu skilgreiningar
eiga ekki fyllilega við. Það er
miklu frekar verið að fjölga mögu-
leikum Ríkisútvarpsins en að
fækka,“ segir Steingrímur að lok-
um.
Lagaramminn má ekki
hefta starfsemina um of
Steingrímur Sigurgeirs-
son, aðstoðarmaður
menntamálaráðherra,
segir að upphæð nef-
skatts Ríkisútvarpsins
taki mið af núverandi
tekjum stofnunarinnar.
Steingrímur
Sigurgeirsson
Frumvarp um Ríkisútvarpið afléttir ekki lífeyrisskuldbindingum af RÚV
HÆSTIRÉTTUR lækkaði í gær
bætur sem íslenska ríkinu er gert að
greiða landeiganda vegna eignar-
náms á jarðarspildu í tilefni af færslu
á þjóðvegi númer eitt og smíði nýrrar
brúar yfir Þjórsá. Héraðsdómur
dæmdi jarðeigandanum alls 12,5
milljónir í bætur en með dómi Hæsta-
réttar lækka þær í um 4,9 milljónir.
Í málinu var deilt um fjárhæð eign-
arnámsbóta. Matsnefnd eignarnáms-
bóta mat bætur fyrir land undir nýtt
vegarstæði um 2,3 milljónir, bætur
vegna verðrýrnunar lands í næsta ná-
grenni við hinn nýja veg 3,8 milljónir
og bætur vegna almennrar verðrýrn-
unar jarðarinnar 5,0 milljónir.
Ríkið greiddi eiganda jarðarinnar
rúmar 3,7 milljónir í bætur vegna
lands undir nýtt vegarstæði og máls-
kostnað en féllst ekki á niðurstöðu
matsnefndar að því er varðaði tvo síð-
arnefndu matsliðina. Fékk ríkið dóm-
kvadda matsmenn sem mátu verð-
rýrnun vegna áhrifa á verð lands í
tiltekinni fjarlægð frá þjóðvegi, heim-
reið og reiðvegi rúmar 1,2 milljónir og
vegna áhrifa, sem flutningur vegar-
stæðis og vegarlagningin hefði á jörð-
ina almennt rúmar 2,3 milljónir.
Hæstiréttur féllst á að eignarnemi
– ríkið – gæti borið ágreining um fjár-
hæð bótanna undir úrlausn dómstóla
þótt hann hafi tekið umráð spildunn-
ar. Úrskurðir matsnefndar eignar-
námsbóta sættu endurskoðun dóm-
stóla og væru ekki rétthærri
matsgerðum dómkvaddra manna
heldur væru þeir metnir eftir verð-
leikum hverju sinni.
Fer úr 12,5 í 4,9 milljónir
Var fallist á niðurstöðu hinna dóm-
kvöddu matsmanna um að bætur
vegna verðrýrnunar lands með fram
veginum væru hæfilega ákveðnar
1.268 þúsund.
Aftur á móti var jarðareigandinn
ekki talinn hafa sýnt fram á að lagn-
ing hins nýja vegar hefði haft í för
með sér almenna verðrýrnun jarðar-
innar. Voru honum því ekki dæmdar
bætur vegna þessa. Alls fékk hann því
greitt vegna eignarnámsins um 4,9
milljónir króna í stað 12,5 milljóna
sem héraðsdómur Reykjavíkur
dæmdi honum í fyrra. Heildarstærð
hins eignarnumda lands var sjö hekt-
arar þegar tekið var tillit til lands
undir eldra vegi sem skilað var til eig-
andans er jörð hans er alls 225 hekt-
arar að stærð. Ríkið var dæmt til að
borga landeigandanum 400.000 vegna
málskostnaðar á báðum dómstigum.
Eignarnámsbætur
lækkaðar í Hæstarétti
ÞJÓÐARHREYFINGIN – með
lýðræði telur að stjórnarskrár-
breytingar eigi að bera undir kjós-
endur í sérstakri þjóðaratkvæða-
greiðslu, þar sem eingöngu
stjórnarskrármálið sé á dagskrá.
Þetta kemur í tilkynningu frá
hreyfingunni. Þar segir jafnframt
að hún hyggist berjast fyrir rétti
þjóðarinnar til þess að njóta áfram
þess málskotsréttar, sem þjóðkjör-
inn forseti fer með samkvæmt 26.
gr. stjórnarskrárinnar. Hreyfingin
bendir á mikilvægi þess að und-
irbúin sé löggjöf um þjóðarat-
kvæðagreiðslur til þess að efla
beint lýðræði hérlendis.
Stjórnarskrár-
breytingar
bornar undir
kjósendur
♦♦♦