Morgunblaðið - 18.03.2005, Síða 22

Morgunblaðið - 18.03.2005, Síða 22
22 FÖSTUDAGUR 18. MARS 2005 MORGUNBLAÐIÐ ERLENT ÓHÆTT er að segja að sú ákvörðun George W. Bush Bandaríkjaforseta að tilnefna Paul Wolfowitz, næstráð- anda í bandaríska varnarmálaráðu- neytinu, sem næsta yfirmann Al- þjóðabankans hafi hlotið dræmar undirtektir en Wolfowitz er einn af þekktustu haukunum svonefndu í stjórn Bush og hefur stundum verið kallaður hugmyndafræðingurinn á bakvið innrásina í Írak. Þykir mörg- um sem þessi tilnefning gangi þvert á þær yfirlýsingar bandarískra ráða- manna að þeir hyggist taka upp aukið samráð við bandamenn sína í Evrópu og annars staðar á næstu misserum. Haft er eftir ónafngreindum heim- ildarmönnum í dagblaðinu Christian Science Monitor að Evrópumenn hafi gert allt sem í þeirra valdi stóð til að koma í veg fyrir útnefningu Wolfo- witz. Ákvörðun Bush sé „löðrungur í andlit“ Evrópumanna sem töldu að nýr tónn í samskiptunum yfir Atl- antshafið hefði verið sleginn í Evr- ópuför Bush nýverið. Ráðamenn í Þýskalandi og Frakk- landi voru þó fremur varkárir í yf- irlýsingum. „Það er ekki beinlínis hægt að segja að menn séu ofsakátir í „gömlu Evrópu“,“ sagði Heidemarie Wieczorek-Zeul, ráðherra þróunar- mála í þýsku stjórninni og talsmaður Frakklandsforseta, Jacques Chirac, sagði einungis að Chirac hefði „með- tekið framboð“ Wolfowitz en Chirac var sem kunnugt er einn harðasti andstæðingur innrásarinnar í Írak. Mátti þó ráða af viðbrögðum franska utanríkisráðherrans, Michels Barnier, að Frakkar væru ekkert sér- staklega ánægðir með tilnefningu Wolfowitz. „Þetta er tillaga. Við mun- um skoða hana með hliðsjón af per- sónuleika umrædds manns og hugs- anlega með aðra frambjóðendur í huga,“ sagði hann en stjórn Alþjóða- bankans, þar sem fulltrúar 184 aðild- arríkja bankans sitja, þarf að leggja blessun sína yfir ráðningu Wolfowitz. Hefð er fyrir því að Bandaríkin út- nefni yfirmann Alþjóðabankans og Evrópumenn yfirmann Alþjóðagjald- eyrissjóðsins. Evrópuríkin, sem ráða um 30% atkvæða í stjórn bankans, gætu ákveðið að beita sér gegn ráðn- ingu Wolfowitz – sem tæki við af Jim Wolfensohn sem gegnt hefur emb- ættinu í tíu ár – en ólíklegt er talið, að sögn fréttaritara BBC í Washington, að Bush hefði tilnefnt Wolfowitz nema hann væri búinn að tryggja sér nægan stuðning við ráðningu hans fyrirfram. „Skelfileg ráðning“ Ekki allir brugðust illa við útnefn- ingu Wolfowitz, breski utanríkisráð- herrann Jack Straw lýsti til að mynda ánægju sinni, sagði Wolfowitz „afar virtan og reyndan á sínu sviði“. Og Junichiro Koizumi, forsætisráðherra Japans, hefur lýst stuðningi sínum við ráðningu Wolfowitz. Raunar hrósaði Hiroyuki Hosoda, ráðuneytisstjóri Koizumis, Wolfowitz í hástert. „Hann er frábær manneskja og þekkir vel til helstu atriða er varða þróunarmál í Asíu,“ sagði hann en þróunarmál og aðstoð við þróunarlönd eru helstu við- fangsefni Alþjóðabankans. Var hann þar að öllum líkindum að vísa til þess að Wolfowitz var á sínum tíma sendiherra Bandaríkjanna í Indónesíu og í janúar á þessu ári skoðaði hann aðstæður í þeim löndum Asíu sem urðu hvað verst úti í flóð- bylgjunni í desember á síðasta ári. Hefur Wolfowitz raunar sagt að sú för hafi haft þau áhrif að hann fór í fyrsta sinn að hugsa alvarlega um að taka að sér starf yfirmanns Alþjóða- bankans. Sjálfstæðar hjálparstofnanir og góðgerðarsamtök brugðust hins veg- ar hart við útnefningu Wolfowitz. „Hann skortir alla reynslu á þessu sviði en er auk þess afar umdeildur maður og er ólíklegur til að mjaka bankanum í þá átt að hugsa meira um hagsmuni fátækra í heiminum,“ sagði t.a.m. Patrick Watt, fulltrúi bresku góðgerðarsamtakanna Acton Aid. Og Dave Timms, talsmaður World Development Network, sagði um „skelfilega ráðningu“ að ræða sem sýndi að allt lýðræði skorti hjá helstu lánastofnunum heimsins. „Það geng- ur ekki að rík lönd prediki yfir þróun- arlöndunum um mikilvægi lýðræðis en að þau séu síðan ekki tilbúin að beita lýðræðislegum aðferðum við ráðningar sem þessa,“ sagði hann. Byltingin lifir góðu lífi Útnefning Wolfowitz kemur í kjöl- far skipunar annars umdeilds hauks úr Bush-stjórninni, Johns Boltons, sem sendiherra Bandaríkjanna hjá Sameinuðu þjóðunum. Þykir mörgum að þessar útnefningar sýni að ekkert hafi í reynd verið að marka þær yf- irlýsingar Bush og Condoleezzu Rice utanríkisráðherra að Bandaríkja- menn muni framvegis taka meira tillit til sjónarmiða bandalagsþjóða sinna í Evrópu og annars staðar. „Okkur hefur verið talin trú um að nýju íhaldsmennirnir [e. neoconservatives] væru að glata áhrifum [í stjórn Bush],“ segir Michael Cox, prófessor í alþjóðasamskiptum við London School of Economics í samtali við The Washington Post. „En bylting þeirra lifir greinilega enn góðu lífi.“ Kemur fram í frétt BBC að sumir starfsmenn Alþjóðabankans óttist að Wolfowitz – sem vill að Bandaríkin beiti sér með öllum ráðum fyrir lýð- ræði í heiminum, ekki síst í Mið-Aust- urlöndum – reyni að breyta áherslum stofnunarinnar, láti pólitísk sjónar- mið sín ráða ferðinni en leggi ekki áherslu á þróunarhjálp eins og verið hefur. BBC hefur hins vegar eftir All- an Meltzer, sem gagnrýnt hefur störf Alþjóðabankans, að það vanti ekki yf- irmann þangað sem sérhæfður sé í þróunarhjálp, slíkan mannskap skorti ekki hjá stofnuninni. Og Christian Science Monitor segir að í röðum Bush-stjórnarinnar sé Wolfowitz alls ekki álitinn neinn and- stæðingur þess starfs sem unnið hef- ur verið hjá Alþjóðabankanum. Hann hafi það hins vegar að leiðarljósi – rétt eins og John Bolton sem nú fari til starfa hjá Sameinuðu þjóðunum – að alþjóðastofnanir vinni verk sitt vel og af skilvirkni. Í þeim efnum hafi víða pottur verið brotinn, því sé gott að fá inn menn sem ekki muni hika við að ráðast beint að rótum vandans. Hörð viðbrögð við út- nefningu Wolfowitz Fréttaskýring | Ólík- legt er talið að Bush Bandaríkjaforseti hefði útnefnt Paul Wolfowitz sem næsta yfirmann Alþjóðabankans nema hann væri þegar búinn að tryggja nægan stuðn- ing við ráðningu hans. Reuters Paul Wolfowitz er umdeildur maður en hann er talinn hafa haft mikið með það að segja að Bush Bandaríkjaforseti ákvað að ráðast inn í Írak. david@mbl.is PAUL Wolfowitz komst að vísu aldrei alla leiðina á tindinn í varn- armálaráðuneytinu bandaríska – hann hefur verið næstráðandi Donalds Rumsfelds í Pentagon und- anfarin fjögur ár – en allt bendir hins vegar til þess að hann muni nú feta í fótspor annars umdeilds emb- ættismanns úr Pentagon; Roberts McNamara sem árið 1968 yfirgaf stól varnarmálaráðherra og varð yfirmaður Alþjóðabankans. Wolfowitz er 61 árs, fæddist í Brooklyn í New York og lauk BA- gráðu í stærðfræði frá Cornell- háskóla 1965. Í kjölfarið skipti hann alveg um fag, kláraði dokt- orsgráðu í stjórnmálafræði frá Chicago-háskóla 1972. Segja má að Wolfowitz sé fræði- maður að upplagi og hann kenndi við Yale-háskóla 1970–1973 áður en hann hóf störf hjá hinu opinbera. Varnar- og afvopnunarmál hafa verið hans ær og kýr og hann gegndi ýmsum embættismanna- störfum í varnar- og utanrík- ismálaráðuneytunum frá því um miðjan áttunda áratuginn. Tengsl hans við Repúblikanaflokkinn voru ekki augljós framan af og hann stóð demókrötum að mörgu leyti nær, einkum í félagsmálum. En hann hefur alla tíð verið í flokki svo- nefndra hauka í varnar- og örygg- ismálum, þ.e. einn af þeim sem telja að Bandaríkin eigi ekkert að vera feimin við að tryggja áhrif sín og völd í heiminum með þeim aðferð- um sem þurfa þykir. Wolfowitz komst á framabraut- ina í forsetatíð Ronalds Reagans, varð aðstoðarutanríkisráðherra 1983, ábyrgur fyrir málefnum Austur-Asíu og Kyrrahafsríkjanna. Þremur árum síðar var hann skip- aður sendiherra Bandaríkjanna í Indónesíu. Á árunum 1989 til 1993 var hann síðan aðstoðarvarn- armálaráðherra í forsetatíð George Bush eldri, ábyrgur fyrir allri stefnumótunarvinnu. Þegar demókratinn Bill Clinton varð forseti 1993 hvarf Wolfowitz úr þjónustu hins opinbera og kenndi um skeið við National War College í Washington. Hann réð sig síðan til Johns Hopkins-háskólans virta 1994, var prófessor og deild- arforseti við Paul H. Nitze-skólann í alþjóðasamskiptum, sem þar er starfræktur, allt þar til hann kom aftur til starfa í Pentagon í árs- byrjun 2001. Með annan fótinn í fræðaheiminum Milljónaútdráttur Þar sem einvörðungu er dregið úr seldum miðum þarf miðaeigendi bæði að hafa rétt númer og bókstaf til að hljóta vinning í þessum útdrætti. Birt með fyrirvara um prentvillur. 3. flokkur, 17. mars 2005 Kr. 1.000.000,- 1566 B 10154 B 15127 F 23271 B 25073 H 36001 F 50797 B 51721 B 51726 G 54225 E

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.