Morgunblaðið - 06.05.2005, Side 4

4 FÖSTUDAGUR 6. MAÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
YAMAHA 2005 ÁRGERÐ
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
T
O
Y
27
95
2
5
/2
00
5
Nýbýlavegi 2 • 200 Kópavogi • S. 570 5300
www.yamaha.is
Cycle World Magazine hefur þetta um Fazer hjólið að segja:
Fyrir þá lengra komnu sem eru að leita að hjóli sem fer allt,
þá er ekkert annað val.
Komdu, kynntu þér málið og njóttu þeirrar upplifunar
að reynsluaka Fazer.
Fazer
Verð frá 867.000 kr.
Dýrið gengur laust
GUÐBRANDSBIBLÍA fór á tvær
milljónir króna á listmunauppboði
Gallerís Foldar í gærkveldi og var
dýrasti munurinn á uppboðinu.
Tryggvi Friðriksson, uppboðs-
haldari, sagði að margir hefðu sýnt
áhuga á að kaupa biblíuna og
margir verið um hituna framan af,
en fyrstu boð voru vel innan við
eina milljón króna.
Fjöldi annarra muna var í boði á
uppboðinu, en alls var um að ræða
124 númer. Auk Guðbrandsbiblíu
fór málverk eftir Þórarin B. Þor-
láksson á 1.300 þúsund kr. og verk
eftir Jóhann Briem á 1.100 þúsund
kr. svo dæmi séu tekin.
Listmunauppboð Foldar eru
gjarnan 3-4 á hverju ári og var
húsfyllir á uppboðinu í gærkveldi
sem haldið var í Súlnasal Hótels
Sögu.
Guðbrandsbiblía á 2 milljónir
UNGT fólk mun í dag kl. 17 sýna
samstöðu gegn ofbeldi á Ingólfs-
torgi með því að gefa ofbeldi
rauða spjaldið, en skammt er síð-
an svipuð athöfn var haldin á Ak-
ureyri.
Þórný Linda Haraldsdóttir,
einn af forsvarsmönnum Birt-
ingar – Samtaka ungs fólks sem
standa fyrir samstöðufundinum í
dag, segir að segja megi að
kveikjan að fundinum hafi verið
óhugnanlegir atburðir sem gerð-
ist í Akureyrarbæ.
„Þó er fundinum beint gegn
öllu ofbeldi, heimilisofbeldi, of-
beldi gegn körlum, konum og
börnum,“ segir Þórný, en unga
fólkið vinnur nú að því að stofna
félag sem mun beita sér fyrir
samfélagsbótum.
Á samkomunni í dag munu
Hjálmar og KK spila og höfð
verður þriggja mínútna þögn eins
og á Akureyri. „Við vonum að
fólk komi,“ segir Þórný. „Þetta
gekk vel á Akureyri og fólk var
ánægt með þetta, svo við vonum
að fólk taki við sér og komi á Ing-
ólfstorg. Ég býst við að sjá mjög
marga og við vonum það. Við vilj-
um fá fólk til að standa saman
gegn þessu. Með samstöðu er allt
hægt.“
Ofbeldið
fær rauða
spjaldið
á Ingólfs-
torgi
MIKIL ánægja var meðal gesta á
tónleikum hljómsveitarinnar Shad-
ows í Kaplakrika í gærkvöldi. Þótti
hljómsveitin leika gríðarvel og á ör-
lítið ólíkum forsendum frá því fyrir
20 árum þegar hún hélt ferna tón-
leika á Broadway. Mikill fjöldi var
saman kominn á tónleikunum en
allt fór vel fram.
„Framkoman og gítarleikurinn
eru hreint út sagt ótrúleg“
Feðgarnir Ragnar Árni Ágústs-
son og Ágúst Ragnarsson kváðust
kunna vel að meta tónlist Shadows.
„Þegar Ragnar byrjaði að spila á
gítar, Fender Stratocaster, þá
sagði ég honum að Hank Marvin
hefði gert þetta hljóðfæri frægt,“
segir Ágúst. „Þá spurðu þeir:
„Hank hver?“ Ég sagði þeim þá að
fletta Hank Marvin upp á netinu og
þá fengu þeir þúsundir síðna upp.“
Ragnar Árni var einnig hrifinn af
lögum Shadows og sérstaklega þar
sem kassagítarinn var í aðal-
hlutverki og spænsk áhrif voru í al-
gleymingi.
„Gítarleikurinn er fínn hjá Mar-
vin og ef maður hlustar á Bítlana
sér maður að Shadows hafa haft
einhver áhrif á þá.“
Ágúst sagði hljómsveitina ekki
hafa elst neitt. „Framkoman og gít-
arleikurinn eru hreint út sagt ótrú-
leg.“
Eins og lyftumúsík
Þau Björgvin Halldórsson, Guð-
mundur Pétursson, Gunnlaug Þor-
valdsdóttir og Rúnar Júlíusson
stóðu úti og skeggræddu tón-
leikana í hléinu. Bar þeim saman
um að afar gaman væri á tónleik-
unum og stemmningin væri frábær.
„Þetta er nú dálítið fyrir mína tíð
en það er gaman að þessu,“ sagði
Gunnlaug og svaraði þá Guð-
mundur því til að þetta væri nú líka
örlítið fyrir hans tíð. „En þú ert
bara svo gamall í þér,“ svaraði
Gunnlaug hlæjandi.
Guðmundur segir frábært að fá
að heyra þennan gítarleik í raun-
veruleikanum. „Ég gerði mér eng-
ar væntingar um þetta og ég er
mjög ánægður.“
Rúnar segir Shadows sígilda.
„Mér finnst stundum eins ég sé
staddur í lyftu eða verslunarmið-
stöð,“ segir Rúnar. „Þessi músík er
svo afslöppuð og fín.“
Björgvin tók undir ánægju félaga
sinna. „Þetta er reglulega skemmti-
legt. Þó húsið sé ekki beint tón-
leikahús, þá heldur tónlistin þessu á
floti. Shadows eru náttúrulega bara
hetjur. Þeir byggja sína tónlist á
brimbrettatónlistinni gömlu og
færðu hana til Evrópu, sem er alveg
æðislegt.“
Ekki fékkst leyfi til ljós-
myndatöku á tónleikunum þar sem
hljómsveitarmeðlimir lögðu blátt
bann við myndatökum á meðan á
þeim stóð.
„Shadows eru náttúru-
lega bara hetjur“
Morgunblaðið/Árni Torfason
Björgvin Halldórsson, Guðmundur Pétursson, Gunnlaug Þorvaldsdóttir og
Rúnar Júlíusson voru sammála um ágæti Shadows.
Ragnar Árni Ágústsson og Ágúst
Ragnarsson áttu saman notalega
feðgastund á tónleikunum.
hvað er ekki eins og það á að vera,“ segir Andreasen
og bætir við að nú séu miklu meiri líkur en áður á að
svona aðgerð heppnist og tönnin grói eðlilega.
Andreasen segir að það sé í raun ekki ný þekking að
hægt sé að koma tönnum fyrir enda hafi tannlækn-
ar flutt tennur til í munni fyrir hundruðum ára.
Hins vegar sé verið að rannsaka hvernig mögulegt
er að bjarga tönn ef langur tími líður þar til leitað er
til tannlæknis.
Ekki er vitað hversu margir leita til tannlækna á
ári hverju hér á landi eftir að hafa orðið fyrir höggi
með þeim afleiðingum að tönn dettur úr eða brotnar
en Andreasen segir að í Danmörku séu þeir í kring-
um fimmtíu þúsund. „Það er um 1% þjóðarinnar og
ekki ólíklegt að hlutfallið sé svipað á Íslandi. Í flest-
TÖNN sem dettur úr munni vegna andlitsáverka
má koma aftur fyrir þannig að hún grói eðlilega ef
brugðist er við á réttan hátt. Tannlæknir getur
bjargað tönninni klukkutíma síðar og jafnvel eftir
5–6 klukkutíma sé tönnin geymd í mjólk eða í salt-
vatni. „Öfugt við það sem margir halda er eiginlega
mikilvægara að fara með tönnina á slysavarðstof-
una en barnið,“ segir dr. Jens O. Andreasen frá
Danmörku en börn eru í miklum meirihluta þeirra
sem lenda í óhöppum með þeim afleiðingum að tönn
brotnar eða dettur úr. Andreasen er staddur hér á
landi í tengslum við alþjóðlegt þing um áverka á
tennur sem hófst á Nordica hóteli í gær og lýkur á
morgun.
Hann er einn þekktasti sérfræðingur á sviði
tannáverka í heiminum en tannlæknar frá um þrjá-
tíu þjóðum sitja ráðstefnuna.
Ásgeir Sigurðsson, tannlæknir og sérfræðingur í
tannholsfræðum, segir að í kringum 1960–1970 hafi
tönnum sem duttu úr yfirleitt verið hent enda hafði
reynslan sýnt að tennur sem komið var fyrir losn-
uðu gjarnan nokkrum mánuðum eða árum síðar.
„Andreasen, ásamt fleirum, sýndi hins vegar fram á
að það er hægt að koma tönn fyrir aftur ef það er
gert nógu fljótt,“ segir Ásgeir.
Tönn getur verið skemmd
að innan en litið vel út að utan
Andreasen segir að það helsta sem er verið að
skoða í dag sé hvernig mögulegt sé að fá tannkvik-
una til að gróa en hún er inni í tönninni. „Tönnin
getur litið mjög vel út að utan en verið skemmd að
innan. Í dag sjáum við betur og betur hvort tönnin
grær rétt eða ekki og getum því brugðist við ef eitt-
um tilfellum eru þetta börn og langoftast finnst
tönnin,“ segir Andreasen og bendir á að það verði
fleiri svona slys í borg en í sveit.
Andreasen segir að það sé hægt að bjarga tönn-
um sem brotna með því að líma þær saman. Það sé
alltaf fýsilegri kostur en að nota gerviefni til upp-
fyllingar.
Að sögn Ásgeirs eru Íslendingar síst eftirbátar
annarra þjóða þegar kemur að tannlækningum
enda séu íslenskir tannlæknar vel menntaðir. „Við
stöndum virkilega vel miðað við margar aðrar þjóð-
ir. Á þessari ráðstefnu eru 30–40 íslenskir tann-
læknar en hér er mest verið að fjalla um þá þekk-
ingu sem er fyrir hendi og svo hvað þurfi að
rannsaka betur,“ segir Ásgeir.
Á UPPLÝSINGAPLAKATI sem Tannvernd-
arráð gaf út í fyrra undir yfirskriftinni Skyndi-
hjálp við tannáverka kemur fram að detti full-
orðinstönn alveg úr munni eigi að skola hana og
reyna svo að setja hana aftur í holuna. Ef það
gengur ekki á að setja hana í mjólk eða í saltvatn
en þriðji möguleikinn er að geyma hana í munn-
inum, milli kinnar og tanna.
Helga Ágústsdóttir, tannlæknir, segir mik-
ilvægt að leita strax til tannlæknis frekar en að
fara á bráðamóttökuna. Þar séu tannlæknar oft
ekki til taks og það geti tekið nokkurn tíma að
kalla þá út en þegar komi að tannáverkum skipti
tíminn miklu máli. Tannlæknar geta bjargað
tönninni þótt allt að sex klukkutímar séu liðnir,
ef rétt er farið með hana.
Mjólk getur verið bjargvættur
brotinna eða lausra tanna
Tannlæknar frá 30 löndum taka þátt í ráðstefnu um tannáverka
Eftir Höllu Gunnarsdóttur
halla@mbl.is
Morgunblaðið/Árni Torfason
Dr. Jens O. Andreasen er einn þekktasti sér-
fræðingur á sviði tannáverka í heiminum.
Ef tönn dettur úr á að
setja hana aftur í holuna