Morgunblaðið - 06.05.2005, Side 27

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 6. MAÍ 2005 27
UMRÆÐAN
Kíktu á neti›
www.das.is
Hringdu núna
561 7757
-dregi› í hverri viku
bifreiðar í vinninga
10
Dregið í dag
!
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
D
A
S
27
49
9
4
/2
00
5
3 milljónir í skottið að auki ef þú átt tvöfaldan miða
Dregi› 52 sinnum á ári um 705 skattfrjálsar milljónir!
Ford Mustang
ÉG HEF oft verið spurður að því í
gegnum tíðina hvort samkeppnin í
leikhúsinu væri ekki mannskemm-
andi? Hvort loft væri
ekki lævi blandið?
Hvort fólk níddi þar
ekki skóinn hvað niður
af öðru? – Ég hef yf-
irleitt svarað því til að
ég þekkti ekki leik-
húsfólk að öðru en að
vinna að heilindum
hvað með öðru og oftast
reyna að byggja hvað
annað upp í því sem það
hefur verið að gera. En
það á við um leikhúsið,
eins og svo margan
annan starfsvettvang,
að þar er til fólk sem ekki hefur séð
drauma sína rætast.
Ég hélt að það ætti aldrei fyrir mér
að liggja að leggja orð í belg í sam-
bandi við gagnrýni í leikhúsi, en ég
get bara ekki orða bundist eftir að
hafa lesið það sem María Kristjáns-
dóttir skrifar hér í blaðið föstudaginn
29. apríl um verk Birgis Sigurðssonar
Dínamít, sem var frumsýnt í Þjóð-
leikhúsinu tveimur dögum áður.
Reiðin og sársaukinn sem kraumar
undir í þessari grein hefur ekkert
með leiksýninguna að gera. Hann á
sér einhverjar aðrar rætur.
Ég vil hvetja lesendur Morg-
unblaðsins til að fara og sjá þessa
leiksýningu. Hér er á ferðinni spenn-
andi verk eftir einn okkar mikilhæf-
asta leikritahöfund, í spennandi upp-
færslu sem ég fylgdist með af athygli
allan tímann, og borið uppi af af-
burðaleik.
Leikritið er ekki
kennsluleikrit eins og
María segir. Heldur er
það, líkt og kenningar
Nietzsche, lofgjörð til
lífsins eins og það er, en
ekki eins og það gæti
verið, eins og svo marg-
ar hugsjónir og trúar-
stefnur. Sýningin er
ekki sett upp á „penan
stofumáta“ heldur full
af snjöllum sviðs-
lausnum sem eru trúar
verkinu. Ég veit ekki
hvorn María er að reyna að hæða,
Thorbjörn Egner eða Stefán Bald-
ursson, þegar hún ber þá saman í
þessu samhengi, vindhöggið er svo
augljóst að maður vonar bara að box-
arinn standi á fótunum. Og síðast en
ekki síst; leikur Hilmis Snæs er ekki
pínlegur, „pínlegt er það, pínlegt –
hann veltir bara innyflunum út úr
sjálfum sér yfir áhorfendur – oft
langaði mig til að skríða undir sætið“.
Þetta er bara ekki rétt, leikur Hilmis
Snæs var afburða glæsilegur, en sá
sem skrifar svona þjónar hvorki leik-
listinni né lesendum, hann þjónar
engu nema eigin ólund. Leikur Hilm-
is var vogaður og mjög spennandi.
Fyrr í vetur kvöddu núverandi og
fyrrverandi starfsmenn Þjóðleikhús-
ins Stefán Baldursson, með litlu hófi,
eftir farsælt starf sem Þjóðleik-
hússtjóri. Þar sagði Baltasar Kor-
mákur eitthvað í þessa veru: Þjóð-
leikhússtjóri er valdamikill maður í
leikhússtarfinu á Íslandi. Sá eða sú
sem situr í þeirri stöðu hefur mögu-
leika á að gefa mörgum tækifæri til
að blómstra í leiklistinni og það hefur
Stefán líka gert. En þjóðleikhússtjóri
getur ekki gefið öllum tækifæri og því
miður heyrist oft hærra í þeim sem
finnst að framhjá sér hafi verið geng-
ið en okkur sem fengum að spreyta
okkur. – Stundum fara þeir jafnvel að
skrifa gagnrýni.
Mér finnst að María Kristjáns-
dóttir hafi fulla ástæðu til að skríða
undir sætið, ef hana langar til þess,
en lesendur Morgunblaðsins hvet ég
til að fara og sjá afbragðs sýningu
Þjóðleikhússins á Dínamíti eftir Birgi
Sigurðsson.
Skríddu bara undir sætið,
láttu það eftir þér!
Kjartan Ragnarsson svarar
leikgagnrýni Maríu Kristjáns-
dóttur á verkið Dínamít ’… sá sem skrifarsvona þjónar hvorki
leiklistinni né lesendum,
hann þjónar engu nema
eigin ólund.‘
Kjartan Ragnarsson
Höfundur er leikstjóri og leikskáld.
Á GÓÐVIÐRISDEGI fyrir stuttu
átti undirritaður leið um Úlfarsfell
ofanvert á tveim jafnfljótum.
Skammt frá vindpokanum, þar sem
svifdrekamenn fleygja sér fram af
fellinu, blasti við aug-
um hrollvekjandi sjón.
Þetta var stór olíu-
pollur á leið niður í
svörðinn. Á pollinn og
brákina stirndi í öllum
regnbogans litum þeg-
ar sólin glotti í gegnum
glufur í skýjunum. Sitt
til hvorrar handar við
olíuflekkinn blöstu við
djúp hjólför, sem báru
þögult vitni um hvers
konar farartæki hafði
verið hér á ferð. Það
fór ekki milli mála að
hér hafði lagt leið sína jeppaeigandi,
sem stoltur ók sínu torfærutrölli.
Miðað við stærð olíuflekksins sem
þessi jeppaeigandi hafði skilið eftir á
fjallinu mátti ætla að hann hefði not-
að tækifærið og skipt um olíu á
staðnum. Lamandi vanmáttur og
hryllingur gagnvart umhverf-
isglæpum á borð við þann sem blasti
við augum fyllti hugann. Það var
jafnvel hægt að ímynda sér þennan
ólukkans jeppaeiganda gleðjast yfir
vorkomunni við söng heiðlóunnar,
um leið og hann sendi grunnvatns-
kerfi þessa fjalls fyrrnefnda eit-
urspýju. Olíumengun sem gæti nægt
til þess að eyðileggja allt það vatn
sem koma mun úr lindum þess næstu
áratugina.
Það var sem kalt vatn flæddi milli
skinns og hörunds, þegar þeirri
hugsun laust niður í hugann, hvað
gerst hefði ef téður jeppaeigandi
hefði verið á ferð í Heiðmörkinni
þennan dag. Hefði hann hikað við að
skipta um olíu á jeppanum í miðju
vatnsverndarsvæði höfuðborg-
arsvæðisins? Það er ekki víst. Var
það kannski hin ótrúlega gæfa borg-
arbúa eða leiðsögn æðri máttarvalda,
sem réð því að þessi maður átti leið
um Úlfarsfell að þessu sinni, í stað
Heiðmerkur eða Bláfjalla? En á
þeim stöðum hefði skaðinn af sama
athæfi getað orðið með öllu óbæt-
anlegur.
Þegar hugsað er til þess að meg-
inþorri þjóðarinnar nærist á ein-
hverju heilnæmasta vatni sem fyr-
irfinnst á jarðarkringlunni allri
vakna óneitanlega oft áleitnar spurn-
ingar. Þetta á jafnvel við án þess að
menn neyðist til að upplifa skelfingu
sem þessa í venjulegum göngutúr.
Getur það talist viðunandi fyr-
irkomulag, að það séu guð almátt-
ugur og lukkan sem ráða ferðinni,
þegar kemur að óþægilegum ákvarð-
anatökum varðandi framtíð-
arverndun meginvatnsbóla höf-
uðborgarsvæðisins? Nei, það gengur
ekki. Því hér er einfaldlega í húfi
spurningin um líf eða dauða eins
mikilvægasta fjöreggs þjóðarinnar.
Þetta fjöregg er hið ævintýralega
magn lindarvatns sem sprettur upp í
Gvendarbrunnum, Heiðmörk, Vatns-
endakrika og Kaldárseli. Nátt-
úruauðlindir sem eiga sér fáar eða
engar hliðstæður í öllum heiminum.
Auðlind sem vegna hreinleika og
gæða vatnsins gæti í framtíðinni
mögulega orðið íslensku þjóðinni
verðmætari sem neyslu- og útflutn-
ingsvara en sem svarar tekjum af
samanlögðum fiskveiðum og þunga-
iðnaði í landinu.
Það getur ekki gengið öllu lengur
að viðkomandi sveitarfélög og stjórn-
völd taki ekki af skarið og sameinist
um öfluga vatnsverndarstefnu, til
framtíðarvarðveislu framangreindra
svæða. Í þessari stefnumótun er
óhjákvæmilegt að fórnað verði minni
hagsmunum fyrir meiri. Þá er átt við
að nauðsynlegt verði að stöðva frek-
ari uppbyggingu útivistarmann-
virkja á Bláfjallasvæð-
inu. Takmarka eins og
kostur er alla bíla- og
vélsleðaumferð um Blá-
fjallavegi og banna allan
utanvegaakstur á þess-
um svæðum. Um Heið-
mörk væri eðlilegast að
takmarka alla umferð,
aðra en þá sem farin er
fótgangandi eða á reið-
hjólum. Þá væri æski-
legt að flugumferð yfir
þessi svæði öll yrði tak-
mörkuð eins og kostur
er, vegna mögulegrar slysahættu og
ófyrirsjánlegra afleiðinga slíkra
óhappa. Að lokum skorar undirrit-
aður á Alþingi Íslendinga að taka
forystu um mótun framtíðarstefnu til
ýtrustu verndar þeirra gífurlegu
auðæfa sem hér eru í húfi.
Tafarlausar að-
gerðir til verndar
voru vatni
Sigurður R. Þórðarson
fjallar um vatnsvernd
Sigurður R. Þórðarson
’… hér er einfaldlega íhúfi spurningin um líf
eða dauða eins mik-
ilvægasta fjöreggs þjóð-
arinnar.‘
Höfundur er matvælafræðingur og
starfar við framleiðslu á vatni.