Morgunblaðið - 21.07.2005, Page 8

8 FIMMTUDAGUR 21. JÚLÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Á heildina litið hefurekki dregið úr eft-irspurn eftir
leiguíbúðum á almennum
markaði frá því bankarnir
hófu að bjóða 90 til 100%
húsnæðislán sl. haust,
segir Guðlaugur Þor-
steinsson, framkvæmda-
stjóri hjá leigumiðluninni
Leigulistanum. Hann seg-
ir að nokkuð hafi dregið úr
eftirspurninni fyrst eftir
að bankarnir fóru að bjóða
nýju húsnæðislánin.
„Menn voru greinilega að
skoða sinn gang,“ segir hann. Eft-
irspurnin hafi þó aukist eftir ára-
mótin. „Hún hefur haldist stöðug
síðan þá og reyndar aukist ef eitt-
hvað er.“ Hann segir eftir-
spurnina þó mismunandi eftir árs-
tíðum. Hún sé t.d. meiri á sumrin
og á haustin en á veturna.
Inntur eftir mögulegum skýr-
ingum á mikilli eftirspurn eftir
íbúðum, segist hann m.a. telja að
ungt fólk fari fyrr út á leigumark-
aðinn en áður. Hann kveðst þó
einnig verða var við að fólk ákveði
að bíða með fasteignakaup, og
leigja íbúð, í þeirri von að íbúða-
verð lækki. Þá veit hann dæmi
þess að fólk hafi selt íbúðir sínar,
til að fá hámarksverð fyrir þær,
og ætli síðan að bíða með að kaupa
sér nýja, þar til íbúðaverð lækki.
Guðlaugur segir að eftirspurnin
hafi aukist það mikið, að „það hafi
gengið á húsnæðisframboðið“,
eins og hann orðar það. Þegar
hann er spurður hvort það vanti
m.ö.o. fleiri leiguíbúðir á markað-
inn svarar hann: „Já, við getum
alveg komið út fleiri íbúðum.“
Hann tekur þó fram að hann
byggi þetta svar sitt frekar á til-
finningu fyrir markaðinum en
staðfestum tölum.
Guðlaugur segir að verð á
leiguhúsnæði hafi haldist nokkuð
stöðugt síðustu mánuði og jafnvel
ár. „Leiguverð hefur ekki fylgt
þessu háa fasteignaverði enda er
leiga ekki fjármögnuð með lán-
um,“ útskýrir hann.
Spurður út í leiguverð segir
hann að það fari eftir ýmsum þátt-
um. Þumalputtareglan sé þó sú að
fermetrinn sé leigður á þúsund
krónur. Þegar hann er beðinn um
að nefna dæmi um leiguverð á t.d.
tveggja herbergja íbúðum, segir
hann að þær séu leigðar á bilinu
fimmtíu til 75 þúsund krónur á
mánuði.
Fækkar milli ársfjórðunga
Í fréttabréfi um húsaleigubæt-
ur, sem birt er á vef félagsmála-
ráðuneytisins, kemur fram að
bótaþegum húsaleigubóta hafi
fjölgað frá fyrsta ársfjórðungi
2004 til fyrsta ársfjórðungs 2005,
eða úr 9.074 í 9.973.
Að sögn Elínar Gunnarsdóttur,
deildarsérfræðings hjá Jöfnunar-
sjóði sveitarfélaga, hefur bóta-
þegum fjölgað jafnt og þétt allt
frá árinu 1998, en þá var sveit-
arfélögum gert skylt, skv. lögum,
að greiða húsaleigubætur.
Í fréttabréfinu kemur þó fram
að bótaþegum hafi fækkað um
2,5% milli síðasta ársfjórðungs
2004 og fyrsta ársfjórðungs þessa
árs. Meðalfjöldi bótaþega var
10.237 á síðasta ársfjórðungi 2004
en 9.973 á fyrsta ársfjórðungi
þessa árs. Of snemmt er þó að
segja til um það hvort þetta sé
varanleg fækkun bótaþega eða
tímabundin sveifla.
Elín Gunnarsdóttir segir að ef
til vill megi rekja fækkunina til
hreyfingar námsmanna á leigu-
markaðinum; námsmenn segi
gjarnan upp leiguíbúðum við lok
námsannar, og þessi fækkun
bótaþega geti endurspeglað það
að hluta til. Hún segir þó einnig að
ef til vill megi rekja fækkunina til
stöðunnar á húsnæðismarkaðin-
um; fólk hafi í auknum mæli farið
af leigumarkaðinum til að kaupa
sér íbúð.
Lægri greiðslur í ár?
Sveitarfélögin greiddu samtals
402,4 milljónir króna í húsaleigu-
bætur á síðasta ársfjórðungi 2004
en um 381,7 milljónir á fyrsta árs-
fjórðungi 2005. Greiðslur sveitar-
félaganna voru 10,5% lægri á
fyrsta ársfjórðungi þessa árs en
áætlað var, að því er fram kemur í
fyrrgreindu fréttabréfi. Þar kem-
ur fram að áætlanir sveitarfélag-
anna hafi miðað við að meðaltal
bótaþega myndi fjölga úr 9.505 á
árinu 2004 í 12.290 á árinu 2005.
Lára Björnsdóttir, sviðsstjóri
velferðarsviðs Reykjavíkurborg-
ar, staðfestir að Reykjavíkurborg
hafi einnig gert ráð fyrir fjölgun
bótaþega á þessu ári. Bótaþegum
hafi fjölgað jafnt og þétt undan-
farin ár, en tölur frá fyrstu mán-
uðum þessa árs, gefi til kynna að
heldur sé að draga úr þeirri aukn-
ingu. Spurð um hugsanlega skýr-
ingu segir hún m.a. að íbúðir, sem
hingað til hafi verið í útleigu, hafi
verið seldar vegna þenslu á fast-
eignamarkaðinum.
Auk þess segir hún: „Þrátt fyrir
þetta háa fasteignaverð hefur fólk
keypt íbúðir vegna aukinna lána-
möguleika.“ Hún segir að svo
virðist sem skortur sé á leiguíbúð-
um á markaðinum. Þegar hún er
spurð hvort hún hafi áhyggjur af
þeirri þróun svarar hún: „Já, ég
hef áhyggjur vegna þess að marg-
ir geta ekki staðið undir afborg-
unum af húsnæðislánum og kjósa
jafnvel frekar að leigja.“
Fréttaskýring | Hvernig stendur húsa-
leigumarkaðurinn?
Eftirspurn
að aukast?
Bótaþegum húsaleigubóta hefur fækk-
að um 2,5% milli ársfjórðunga
Námsmenn leigja líka á almennum markaði.
Leiguverð hefur lítið
breyst síðustu mánuði

Meðalfjöldi þeirra sem þiggja
húsnæðisbætur var 9.505 árið
2004, skv. upplýsingum Jöfn-
unarsjóðs sveitarfélaga. Flestir
bótaþeganna leigðu á almennum
markaði, eða um 47,39%. Hlutfall
þeirra bótaþega sem leigðu á fé-
lagslegum markaði árið 2004 var
um 33,74%. Námsmenn sem
leigðu á stúdentagörðum eða á
heimavistum voru um 14,57%
bótaþega. Þá bjuggu um 4,30%
bótaþega á sambýlum árið 2004.
Eftir Örnu Schram
arna@mbl.is
ÞEIR hittust á dögunum flugstjór-
arnir þrír sem fóru fyrstu ferðirnar í
áætlunarflugi landsmanna milli
landa sumarið 1945. Þeir rifjuðu upp
ferðirnar og dásömuðu fallega mynd
af Catalína-flugbáti Flugfélags Ís-
lands sem var notaður í þessar ferð-
ir, en flugstjórarnir fyrrverandi eru
Jóhannes R. Snorrason, Smári
Karlsson og Magnús Guðmundsson.
Flugstjórarnir þrír eru allir
komnir yfir áttrætt og hættu störf-
um eins og lög gera ráð fyrir þegar
hámarksaldri flugstjóra var náð.
Jóhannes R. Snorrason, sem nú er
87 ára, var yfirflugstjóri Flugfélags
Íslands og síðar Flugleiða og hann
var einn stofnenda Félags íslenskra
atvinnuflugmanna árið 1946. Hóf
hann störf hjá Flugfélagi Íslands
haustið 1943 eftir flugnám í Kanada
og var flugstjóri í fyrstu áætl-
unarferðunum milli landa. Tveir
synir hans, Hjörleifur og Jóhannes
Örn, eru þotuflugstjórar hjá Ice-
landair.
Magnús Guðmundsson er 88 ára
og hóf flugferil sinn vorið 1944 hjá
Flugfélagi Íslands. Eins og Jóhann-
es lærði hann flug í Kanada og starf-
aði hjá Flugfélaginu til 1947 er hann
færði sig til Loftleiða. Magnús fór
aðra ferðina sumarið 1945 til Skot-
lands og Danmerkur þegar Jóhann-
es var flugstjóri en sumarið eftir var
Magnús flugstjóri á Catalína-
flugbátnum. Fór hann þá eina ferð
til Bergen með fimleikaflokk KR og
var Smári Karlsson þá flugmaður
með honum. Magnús starfaði hjá
loftferðaeftirliti Flugmálastjórnar í
ein 7 ár eftir að hann hætti sem flug-
stjóri. Guðmundur, sonur hans, er
þotuflugstjóri hjá Icelandair og
sömuleiðis dóttursonur hans, Magn-
ús Antonsson.
Smári Karlsson er yngstur þess-
ara þriggja frumkvöðla í fluginu, 82
ára, og flaug eins og Magnús hjá
Flugfélaginu fyrstu árin en hjá Loft-
leiðum frá árinu 1947. Hann lærði
einnig í Kanada á stríðsárunum.
Smári flaug með Jóhannesi fyrstu
ferðina á Catalína-flugbátnum TF-
ISP til Skotlands og Danmerkur,
eins og fram hefur komið, og sum-
arið eftir var hann flugstjóri á Catal-
ína-flugbátum Flugfélagsins. Smári
heldur sig enn við efnið og flýgur nú
Cessna-flugvélum Flugklúbbsins í
Mosfellsbæ. Eins og starfsbræður
hans á Smári son, Skúla, sem er
þotuflugstjóri hjá Icelandair.
Ljósmynd/Snorri Snorrason
Þeir voru glaðbeittir flugstjórarnir fyrrverandi, þegar þeir rifjuðu upp árin á Catalína-flugbátnum. Frá vinstri:
Smári Karlsson, Jóhannes R. Snorrason og Magnús Guðmundsson.
Fögnuðu 60 ára flugáfanga
Þessi mynd var tekin af flugstjórunum fyrir 60 árum. Frá vinstri: Magnús
Guðmundsson, Jóhannes R. Snorrason og Smári Karlsson.
Eftir Jóhannes Tómasson
joto@mbl.is
SIGRÍÐUR Anna Þórðardóttir um-
hverfisráðherra hefur ákveðið að
heimila veiðar á rjúpu nú í haust.
Segir í frétt frá umhverfisráðuneyt-
inu að þetta sé gert með vísun til
breyttra laga um stjórnun fugla-
veiða og niðurstöðu rjúpnatalningar
Náttúrufræðistofnunar Íslands síð-
ast liðið vor, þar sem fram kom að
rjúpnastofninn hefði meira en þre-
faldast á tveimur árum.
Þær breytingar sem gerðar hafa
verið á lögum veita stjórnvöldum
aukið svigrúm til að stýra veiðum og
tryggja að þær verði sjálfbærar,
segir í fréttinni. Í þeim reglum sem
settar verða um veiðar í haust mun
ráðherra leggja áherslu á að tryggt
verði að nýting rjúpnastofnsins
verði í samræmi við afkastagetu
hans.
Ráðherra hefur í samræmi við lög
um vernd, friðun og veiðar á villtum
fuglum og villtum spendýrum, óskað
eftir áliti Náttúrufræðistofnunar Ís-
lands á veiðiþoli rjúpnastofnsins og
tillögum Umhverfisstofnunar um
stjórn og framkvæmd veiðanna.
Ráðherra mun einnig hafa samráð
við Bændasamtök Íslands, Samband
íslenskra sveitarfélaga, Skotveiði-
félag Íslands og Fuglaverndarfélag-
ið um framkvæmdina. Reglugerð
um veiðarnar verður sett um mán-
aðamótin ágúst–september næst-
komandi.
Umhverfisráðherra heim-
ilar rjúpnaveiðar í haust
Morgunblaðið/Golli
Rjúpnaveiðar verða leyfðar á ný í haust eftir tveggja ára veiðibann.