Morgunblaðið - 24.09.2005, Blaðsíða 51

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 24. SEPTEMBER 2005 51
MINNINGAR
Ég er afskaplega þakklát fyrir að
hafa átt þau að. Guð geymi þau.
Eftirfarandi erindi voru samin um
ömmu þegar hún var barn:
Vatnsenda blessað blóm,
baugaskorðung.
Jónína Helga hýr,
hugljúf, glöð og skýr.
Annist þig drottinn dýr,
Guð drottinn dýr.
Verði þín ævi í aldanna heimi
indæl og fögur
sem blómaríkt vor.
Alvaldur drottinn
þig annist og geymi
öll svo til farsældar
liggi þín spor.
(Jón Sælor.)
Kveðja.
Svava.
Það er alltaf sárt að kveðja ein-
hvern sem er manni kær þó svo mað-
ur viti að hvíldin hafi verið kærkomin.
Það eru margar góðar minningar sem
koma upp í hugann þegar ég hugsa til
baka um hana ömmu. Minnisstæðast-
ur er sá tími þegar ég var að alast upp
í Ólafsfirði. Þá kom ég oft við hjá
ömmu og afa á leiðinni út í búð og oft-
ar en ekki settumst við amma niður
og spjölluðum yfir ískaldri mjólk og
gómsætri köku eða þar til mömmu
var farið að lengja eftir innkaupunum
og hún hringdi og rak á eftir mér.
Þær voru einnig ófáar búðarferðirnar
fyrir ömmu og alltaf vildi hún launa
mér fyrir með einhverju góðgæti eða
pening þó svo að ég vildi helst ekki
taka við því en það var ómögulegt að
standa í þrasi við ömmu, hún hafði
oftast betur. Ég man líka vel eftir
gistinóttunum hjá ömmu þegar ég og
Eva skiptumst á að „passa“ hana á
meðan afi var í viðskiptaferðum í
Reykjavík. Það voru skemmtilegir
tímar, þá var setið og spjallað langt
fram á kvöld um allt milli himins og
jarðar.
Einnig er mér minnisstætt þegar
við krakkarnir vorum að leika úti í
garði hjá ömmu og afa, það var ótrú-
legt hvað við gátum hangið á snúru-
staurnum og í hliðinu, æft jafnvægið á
girðingarveggnum svo ekki sé talað
um klifrið í stiganum og upp á pallana
bak við hús. Amma var nú ekki alltaf
hrifin af því, hélt að við myndum
meiða okkur en við sluppum ótrúlega
vel frá því en fengum að ég held ágæt-
is æfingu út úr þessu. Þær voru líka
ófáar veiðiferðirnar við tjörnina. Þá
var oftast komið reglulega inn til
ömmu til að sýna henni veiðina sem
saman stóð af litlum sílum. Amma og
afi bjuggu nefnilega svo til á miðju
veiðisvæðinu eða beint á móti tjörn-
inni og því var stutt að fara.
Amma heklaði mikið og ég man eft-
ir henni sitjandi í brúna rósótta stóln-
um að hekla dúka handa ættingjum
og vinum.
Amma og afi voru einstaklega gjaf-
mild og hugulsöm hjón og það eru
margir sem hafa notið gestrisni
þeirra. Það var oft margt um mann-
inn á heimili þeirra en öllum var tekið
opnum örmum og amma bar iðulega
kaffi og ýmislegt góðgæti á borð eða
eldaði dýrindis máltíðir því það mátti
enginn fara svangur frá henni. Ég
man þegar ég kom í fyrsta skipti í
heimsókn til ömmu og afa með mann-
inn minn. Hann hafði alist upp við það
að nei takk þýddi að hann vildi ekki
meira en þegar amma bauð honum
meira og hann búinn að fá sér tvisvar
og orðinn nokkuð saddur og sagði
kurteislega nei takk þá heyrðist í
ömmu: „Stefán, finnst þér þetta
svona vont?“
Eftir að ég flutti úr bænum urðu
samverustundirnar færri en ég hefði
óskað en það var samt alltaf gaman að
koma til ömmu og afa og móttökurnar
alltaf jafngóðar. Amma þreyttist
aldrei á því að slá manni gullhamra og
var mjög stolt af sínu fólki og hældi
því óspart. Amma og afi voru afar
samrýnd hjón og gengu saman í
gegnum lífið í meira en 60 ár. Ég veit
að amma saknaði afa mikið og hún
hefur orðið glöð að fá að hitta hann
aftur.
Elsku amma, takk fyrir allt sem þú
hefur gert fyrir mig.
Hvíldu í friði.
Ásta.
Ó, fagra lífsins ljós, er skín
og lýsir mér í gleði og þraut,
mitt veika skar það deyr og dvín,
ó, Drottinn minn, ég flý til þín,
í dagsins skæra skaut.
Elsku, elsku amma mín, núna ertu
komin til hans afa og ég veit að þar
viltu vera. Og ég veit að Guð mun
hugsa vel um ykkur afa.
Alltaf var nú gott að koma heim til
ykkar og alltaf var tekið svo vel á móti
manni. Þær voru ófáar næturnar sem
ég fékk að gista og man ég sérstak-
lega hvað ég var spennt þegar ég setti
skóinn út í glugga fyrir jólin, alltaf
fékk maður eitthvað rausnarlegt í
blessaðan skóinn frá jólasveininum ef
maður var hjá ömmu og afa. En hún
lýsir ykkur afa nú vel, þessi mikla
rausn sem alltaf var bæði í mat og
drykk og ég tala nú ekki um alla
pakkana sem þið gáfuð og aldrei var
bara einn hlutur í pakka. Ég man
þegar ég kom stundum fyrir jólin að
hjálpa ykkur afa að pakka inn jóla-
gjöfum og tók það oft langan tíma þar
sem þetta voru margir, margir pakk-
ar. Ég held við getum verið sammála
um það, sem þekktum þig, amma mín,
að þú varst mikil pakkamanneskja og
mikið fyrir að gefa öðrum og gleðja
þá.
Elsku amma, ég og fjölskyldan mín
kveðjum þig með söknuði en ég veit
að nú líður þér vel. Og allar góðu
minningarnar um þig og afa mun ég
eiga.
Þín
Helga.
Í dagsins önnum dreymdi mig,
þinn djúpa frið og svo varð nótt.
Ég sagði í hljóði sofðu rótt,
þeim svefni enginn rænir þig.
En samt var nafn þitt nálægt mér,
og nóttin full af söngva klið.
Svo oft og þetta auða svið,
bar ætíð svip af þér.
(Steinn Steinarr.)
Elsku amma mín, ég á yndislegar
minningar um þig sem ég geymi
hjarta mínu næst. Þær stundir sem
við áttum saman eru mér ógleyman-
legar.
Stolt ber ég nafnið þitt.
Sofðu rótt, amma mín.
Þín
Ester Helga.
Hún kvaddi lífið um það leyti sem
haustlaufin tóku að falla, aldurhnigin
og kraftarnir þrotnir. Það hafði dreg-
ið af henni síðustu dagana, þannig að
ljóst var að hverju stefndi. Minning-
arnar streyma fram á svona stundum
og mér verður hugsað til þess hve
mikil gleði fylgdi þessari konu alla tíð.
Aldrei heyrðist hún mæla styggð-
aryrði af vörum, alltaf átti hún eitt-
hvað gott að leggja til hverjum
manni. Hún trúði á það besta í sam-
ferðafólkinu og sýndi það í verki. Og
þeir sem voru minni máttar áttu vin í
Helgu á Kolku. Hún var systir henn-
ar mömmu en samt var hún eitthvað
miklu meira. Það var eiginlega ekki
fyrr en ég komst á fullorðinsár að ég
skildi hvað hún hafði verið mikilvæg-
ur partur af lífi mínu. Hún hélt mér
undir skírn og ég fékk nafnið hennar.
Nafna á Kolku var upp frá því vinur
og stuðningsmaður í stóru og smáu.
Margar mínar bestu bernskuminn-
ingar tengjast henni og fjölskyldunni
á Kolku.
Hennar starfsvettvangur var
heimilið. En það voru fleiri en fjöl-
skyldan sem áttu erindi á Kolku.
Nafna stóð við hlið mannsins síns, Ás-
gríms Hartmannssonar, sem var bæj-
arstjóri í Ólafsfirði í nærri 30 ár og
tók þátt í stöfum hans, sem oft voru
bæði erilsöm og erfið. Ég veit ekki
hvernig hún fór að því að ljúka öllum
þeim verkum sem fyrir henni lágu.
Vinnudagurinn hefur örugglega oft
verið langur. En fjölskyldan var
henni kærust og fyrir hana átti hún
nægan tíma. Þau eru ógleymanleg
jólaboðin þar sem stórfjölskyldan
kom saman og aldrei var Nafna glað-
ari en einmitt þegar fólkið hennar var
í kringum hana. Þær voru ófáar hey-
skaparferðirnar sem við systkinin
fórum með frændfólkinu fram á Eyri,
þar sem fjölskyldan á Kolku hafði
túnblett. Á hverju hausti var farið til
berja og skemmtiferðir í Sagafjörð-
inn voru margar. Þau Nafna og Ás-
grímur voru hjartahlýtt fólk sem létu
smáfólkið á Ólafsveginum ekki sitja
heima þegar eitthvað skemmtilegt
var á dagskrá.
Þær voru tengdar sterkum bönd-
um systurnar, mamma og Nafna á
Kolku. Og þau bönd styrktust eftir
því sem árin liðu. Við systkinin nutum
þeirra forréttinda að búa með ömmu
og afa. En það breytti í rauninni litlu.
Samgangurinn var svo mikill. Á
hverjum degi fór afi til starfa í búð-
inni á Kolku sem Nafna og Ásgrímur
ráku áratugum saman, síðustu árin
áreiðanlega í þeim tilgangi einum að
hafa atvinnu fyrir afa. Ég man vel hve
Nafna lét sér annt um afa sem var
heilsuveill síðustu árin. Henni þótti
vænt um föður sinn, það fór ekki á
milli mála. Þær voru á margan hátt
líkar mæðgurnar, Nafna og amma.
Hvorugri féll nokkru sinni verk úr
hendi og frá ömmu erfði Nafna list-
rænt handbragð og ómældan félags-
málaáhuga. Slysavarnafélagið og
kvenfélagið voru hennar vettvangur
og alltaf var tilgangurinn sá sami, að
láta gott af sér leiða.
Nafna á Kolku lifði löngu og góðu
lífi. Hún gætti vel að vegferð sinni og
samskiptum við samferðamennina. Á
sinn hljóðláta hátt hafði hún mikil
áhrif á bæinn sinn. Í meira en 60 ár
gengu þau saman gegnum lífið Nafna
og Ásgrímur og mörkuðu saman djúp
spor í samfélagið í Ólafsfirði. Þau
höfðu ekki síður mikil áhrif á sína
nánustu. Ég mun alltaf búa að því for-
dæmi sem þau gáfu og þeirri hlýju
sem þau sýndu mér.
Guð geymi þig í eilífðinni, elsku
frænka.
Helga Björnsdóttir.
Helga Sigurðardóttir er til moldar
borin í dag. Hún var mikil kona og
traust. Það eru kannski 44 ár síðan ég
kom fyrst á heimili þeirra Ásgríms og
þá í fylgd með Magnúsi Jónssyni frá
Mel. Ég þykist enn muna móttökurn-
ar. Fyrstu áhrifin lifa lengi í minni
manns, ef þau eru sterk og þeim
fylgir góður hugur.
Ásgrímur Hartmannsson var mað-
ur baráttu, hugsjóna og lífsvilja.
Hann var bæjarstjóri og stóð í eldlín-
unni í Ólafsfirði svo áratugum skipti.
Það var aldrei lognmolla í kringum
hann. Dagsverk hans skýrist af því,
að hann var maður mikillar orku og
átti varaafl, sem hann sótti til konu
sinnar. Hún stóð á bak við hann, efldi
hann og treysti og dýpkaði hugsjónir
hans.
Það var skemmtilegt að koma á
heimili þeirra hjóna. Helga tók manni
fagnandi í dyrunum og leiddi til stofu,
þar sem við Ásgrímur töluðum um
pólitík. Aldrei man ég eftir því, að
hann hafi verið jábróðir í þeim skiln-
ingi, að hann hafi fyrirvaralaust geng-
ist inn á hvaðeina. Þvert á móti var
hann fullur af stríðni og rökstuddri
gagnrýni og ósjaldan kom Helga mér
til hjálpar, þegar henni þótti við
þurfa.
Helga var greind kona og marg-
fróð. Gestrisni hennar og drengskap
var viðbrugðið og hún átti þessa innri
gleði, sem hrífur með sér. Þau Ás-
grímur áttu barnaláni að fagna og
áttu langan og hamingjuríkan ævidag
saman.
Þegar við Kristrún komum til
Ólafsfjarðar, þótti okkur gott að geta
skotist inn til Helgu og Ásgríms. Þótt
ekki væri nema stutta stund. Að leið-
arlokum þakka ég vináttu og stuðn-
ing. Guð blessi minningu þeirra.
Halldór Blöndal.
Óðum hverfa af sviðinu þær per-
sónur sem sterkast lituðu leikmynd
bjartra æskudaga í Ólafsfirði. Ein af
þeim er Helga á Kolku, sem nú er
kvödd. Stoppað er um stund og ótal
góðar minningar eru dregnar fram.
Ég var svo heppin að búa stutt frá
heimili þeirra heiðurshjóna Helgu og
Ásgríms á Kolku, og einnig svo lán-
söm að eignast vináttu dætra þeirra.
Ein af þeim er jafnaldra mín og urð-
um við góðar vinkonur og skólasyst-
ur. Þær eru ógleymanlegar stundirn-
ar sem við áttum saman vinkonurnar
á Kolku. Við lögðum undir okkur efri
hæðina, fórum herbergja á milli í hin-
um ýmsu leikjum, notuðum fín svefn-
herbergishúsgögnin fyrir lönd og
stukkum á milli rúma og borða. Stig-
inn var svo notaður til stökkæfinga,
sú vann sem stokkið gat lengst. Við
vorum ekki lágværar í þessum leikj-
um, en aldrei vorum við fyrir og í
minningunni er eins og hamagangur-
inn í okkur hafi verið talinn sjálfsagð-
ur.
Þau voru samhent hjónin Helga og
Ásgrímur, hann önnum kafinn bæj-
arstjórinn og hún húsmóðir á stóru
heimili. Þau voru gestrisin svo af bar,
höfðingjar heim að sækja og í minn-
ingunni finnst mér að allir sem til
Ólafsfjarðar komu í opinberum erind-
um hafi komið við á Kolku og þegið
þar veitingar. Þau voru andlit bæj-
arins út á við og unnu einlæglega alla
tíð að vexti og framþróun bæjar-
félagsins. Ólafsfirðingar eiga þeim
margt að þakka.
Þegar Ásgrímur fór til Reykjavík-
ur í erindum fyrir bæinn, fór Helga
oftast með honum. Þegar komið var
til baka færðu þau börnunum sínum
gjafir og einnig ótal öðrum börnum,
þar á meðal mér. Verslun sem þau
ráku um árabil á neðri hæðinni í húsi
sínu hefur varla skilað miklum arði og
væri í hagfræði nútímans varla talinn
vitlegur rekstur, því Helga var gjaf-
mild og endalaust að senda pakka ef
fréttist af afmælum. Ég man þakk-
lætistár föðurbróður míns þegar
hann fékk nærfatapakka frá henni
Helgu á Kolku. Einnig man ég gleði-
blik í auga hennar ömmu minnar þeg-
ar afmælispakki var opnaður frá
Kolku. Jólapakkar komu til mín, og
þá þótti ófært að skilja systkini mín
eftir pakkalaus. Þannig man ég hana
Helgu, alltaf veitandi, aldrei með ónot
eða skammir. Hún hafði gott lag á að
láta okkur stelpurnar gera eitthvað
gagnlegt, og okkur fannst það líka
gaman, því Helga hafði þann eigin-
leika að tala við okkur sem jafningja
og við bárum virðingu fyrir henni.
Ógleymanleg eru heimskupör mín
þegar ég var beðin að setja straujárn-
ið í samband, sem stóð í gluggakist-
unni á skrifstofunni. Í óvitaskap mín-
um taldi ég gluggatjöldin í eldhættu
ef straujárnið stæði upp á endann,
svo ég skellti því niður. Sem betur fer
kviknaði ekki í húsinu, en straujárns-
farið er örugglega ennþá í gluggakist-
unni. Ekki man ég eftir skömmum
eða að mér væri velt upp úr þessum
klaufaskap, enda ekki uppeldisað-
ferðir sem Helga á Kolku tamdi sér.
Það er komið sólsetur hjá Helgu,
hún hefur skilað drjúgu dagsverki.
Þau Ásgrímur unnu Ólafsfirði, jörð-
inni, moldinni sem þau sáðu í. Ég
þakka vináttu og tryggð. Börnum
þeirra, tengdabörnum og afkomend-
um eru sendar samúðarkveðjur.
Blessuð sé minning hjónanna á
Kolku.
Þegar sól um sumarkvöld
setzt að fjallatindum,
höfug þokast húmsins tjöld
hægt að grænum lindum.
Drúpir sveitin dauðahljóð,
daprast allt sem lifir,
meðan nóttin þreytta þjóð
þenur vængi yfir.
(Sigursteinn Magnússon.)
Birgitta Pálsdóttir.
Orð þín féllu
í lind ljóðsins
sem leið í gegnum
hjarta mitt
hjalaði ljúft
og létti mér
erfiðar stundir
Féllu
eins og þráð regn
á þyrsta jörð
(Þuríður Guðmundsd.)
Ég kynntist Helgu og Ásgrími,
bæjarstjóra, þegar ég fluttist til
Ólafsfjarðar árið l972. Það var þeim
hjónum að þakka, að fyrstu árin mín á
þeim stað voru þau bestu sem ég hef
lifað. Og þegar ég minnist þeirra
tíma, sé ég hana Helgu fyrir mér í
dýrðarljóma.
Þær eru sjálfsagt ekki margar bæj-
arstjórafrúrnar svo vel gerðar, að
enginn hafi neitt út á þær að setja. En
þannig var Helga.
Heimili þeirra Helgu og Ásgríms á
Aðalgötunni var bæði fínt og fallegt,
en þrátt fyrir mikinn gestagang var
alltaf dekkað veisluborð fyrir hvern
og einn sem þangað kom.
Hlýjan og umhyggjan, sem ég naut
á þessu heimili, voru mér ævinlega
eins og þráð regn á þyrsta jörð.
Elsku Helga mín. Ég veit að góður
staður er þér búinn og þar bíður Ás-
grímur eftir sinni elskuðu eiginkonu.
Þú varst alltaf eins og engill í mínum
augum og verður það meðan ég lifi.
Innilegar þakkir fyrir allar þessar
ljúfu minningar.
Samúðarkveðjur til barna þeirra
Helgu og Ásgríms. Guð blessi ykkur
öll.
Ingibjörg Einarsdóttir.
✝ Gunnar Gunn-laugsson fædd-
ist að Mjósyndi í
Villingaholtshreppi
24. júní 1922. Hann
andaðist þriðjudag-
inn 13. september
síðastliðinn. Hann
fluttist með for-
eldrum sínum að
Syðri Sýrlæk 1924.
Foreldrar hans
voru Gunnlaugur
Gunnlaugsson, f. í
Steinsholti í Gnúp-
verjahreppi 14.
júní 1893, d. 22 september 1950,
og Anna Ásgeirsdóttir, f. að
Vatnsleysu í Biskupstungum 27.
júní 1894, d. 13. júní 1982.
Systkini Gunnars fædd á Syðri
Sýrlæk eru: Óskírður Gunn-
laugsson, f. 22 október 1926,
andaðist 23. október 1926; Ás-
geir Gunnlaugsson, f. 1. október
1927; Óttar Gunn-
laugsson, f. 3.
október 1931;
Ingvar Gunn-
laugsson, f. 19.
maí 1935; og Sig-
rún Gunnlaugs-
dóttir, f. 26. sept-
ember 1937.
Gunnar bjó
lengst af á Syðri
Sýrlæk en flutti
að Suðurengi 1 á
Selfossi 1992,
ásamt systkinum
sínum Ásgeiri og
Sigrúnu. Sem ungur maður
starfaði hann við smíðar að Vill-
ingaholti í tvo vetur, síðan vann
hann hjá Sigfúsi Öfjörð á þunga-
vinnuvélum en lengst af starfaði
hann sem vörubílstjóri.
Útför Gunnars verður gerð
frá Villingaholtskirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 13.30.
Með þessum orðum langar okkur
að kveðja Gunnar Gunnlaugsson:
Þú kvaddir þegar blómin fóru að falla
og fölva haustsins sló á sumarskaut.
Þú hafðir gengið götu þína alla
og gæfu notið hér á lífsins braut.
Það syrti að og söknuðurinn svíður,
hann svíður þó að dulin séu tár
en ævin okkar eins og lækur líður
til lífsins bak við jarðnesk æviár.
Og tregablandin hinsta kveðjan hljómar
svo hrygg við erum því við söknum þín.
Í hugum okkar stjarna lífs þíns ljómar
sem ljós á vegi í brjóstum okkar skín.
Við biðjum að þér ljóssins englar lýsi
og leiði þig hin kærleiksríka hönd
í nýjum heimi æ þér vörður vísi
sem vitar inn í himnesk sólarlönd.
Þér sendum bænir upp í hærri heima
og hjartans þakkir öll við færum þér.
Við sálu þína biðjum Guð að geyma,
þín göfga minning okkur heilög er.
(G. E. V.)
Guð geymi þig.
Systkini, mágkona og aðrir
aðstandendur.
GUNNAR
GUNNLAUGSSON