Morgunblaðið - 08.12.2005, Qupperneq 16

16 FIMMTUDAGUR 8. DESEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
HAGNAÐUR Odda hf. á Patreks-
firði var 34,2 milljónir króna á síð-
asta rekstrarári, en var árið á und-
an um 10,8 milljónir króna. Þetta er
sjöunda árið í röð sem hagnaður er
á rekstri félagsins.
Ársreikningur félagsins fyrir síð-
asta starfsár, sem er fiskveiðiárið
1.9.2004 til 31.8.2005, sýndi að
reksturinn á síðasta ári var félag-
inu hagstæður. Samanlagðar
rekstrartekjur fiskvinnslu og út-
gerðar voru svipaðar og árið á und-
an og námu tæpum 800 milljónum
króna.
Afkoma á rekstri fyrir afskriftir
og fjármagnsliði var þó lakari í ár
en í fyrra, en þar kemur til lægri
afurðatekjur vegna sterkrar stöðu
íslensku krónunnar, en á móti kem-
ur að fjármagnsliðir af erlendum
skuldum félagsins eru jákvæðari af
sömu ástæðum.
„Hin jákvæða afkoma síðastlið-
inna ára hefur gert það að verkum
að eiginfjárstaða félagsins er nú um
368 millj. kr. og eiginfjárhlutfallið
27%. Þá er lausafjárstaðan viðun-
andi og er veltufjárhlutfallið 1,11,
segir meðal annars í frétt frá Odda.
Aðalfundur ákvað að greiða 7%
arð til hluthafa.
Félagið fjárfesti á árinu í afla-
heimildum fyrir um 500 milljónir
króna og tæknibúnaði í fiskvinnslu
fyrir um 55 milljónir króna. Þá stóð
félagið fyrir stofnun á fiskeldis-
félaginu Þóroddi ehf. ásamt Þórs-
bergi ehf. í Tálknafirði og hefur
nýja félagið tekið við öllum eignum
og rekstri félaganna á þessu sviði.
Miklar vonir eru bundnar við
þorskeldistilraunir sem staðið hafa
yfir í um 7 ár á Tálknafirði og 4 ár
á Patreksfirði.
Framkvæmdastjóri Odda hf. er
Sigurður Viggósson og stjórnarfor-
maður Einar Kristinn Jónsson
rekstrarhagfræðingur. Aðrir lykil-
stjórnendur eru Halldór Leifsson
útgerðarstjóri, Skjöldur Pálmason
framleiðslustjóri, Smári Gestsson
yfirvélstjóri og Jón Bessi Árnason
skipstjóri.
Hagnaður sjö-
unda árið í röð
gengið mjög illa síðan í júlí og er
þetta að öllum líkindum fyrsti
fullfermistúrinn í mjög langan
tíma. Alls hafa veiðzt tæplega
260.000 tonn af kolmunna á
árinu, en leyfilegur heildarafli er
590.000 tonn.
JÓN Kjartansson SU 111 kom til
Eskifjarðar í fyrrakvöld með full-
fermi af kolmunna eða um 1.500
tonn.
Aflinn fékkst 100 mílur SA af
Færeyjum, alveg uppi við skozku
lögsöguna. Kolmunnaveiðar hafa
Morgunblaðið/Helgi Garðarsson
Með fullfermi af
kolmunna
ÚR VERINU
TOLLVARÐAFÉLAG Íslands
fagnar 70 ára afmæli í dag, en það
var stofnað í Reykjavík 8. desember
1935. Af því tilefni verður opnuð sýn-
ing og sýndir ýmsir munir sem tengj-
ast sögu og starfi tollgæslunnar hér á
landi.
Guðbjörn Guðbjörnsson, varafor-
maður Tollvarðafélagsins, var ásamt
félögum sínum að undirbúa sýn-
inguna á 1. hæð Tollhússins við
Tryggvagötu þegar blaðamenn
komu í heimsókn. Þar mátti sjá mis-
munandi einkennisbúninga tollvarða
frá ýmsum tímum, skjöl sem tengjast
tollgæslu, ljósmyndir og sérhæfð
tæki og tól sem notuð hafa verið við
leit að smyglgóssi. Þá verða einnig
sýndir ýmsir haldlagðir munir svo
sem eggvopn, skotvopn, tæki til
fíkniefnaneyslu og ýmislegt sem hef-
ur verið notað til að fela smyglvarn-
ing. Myndir verða og sýndar af að-
ferðum sem notaðar hafa verið við
smygltilraunir svo nokkuð sé nefnt.
Gömul stétt embættismanna
Guðbjörn sagði að leitun væri að
eldri stétt embættismanna en stétt
tollvarða. „Það þekkja nú allir toll-
heimtumennina úr Biblíunni,“ sagði
Guðbjörn og brosti. „Við borgarhlið
gömlu borgríkjanna voru tollverðir
sem heimtu toll, eða skatt, af vegfar-
endum. Menn greinir á um hve
margar þúsaldir stéttin á að baki.
Hún hefur verið nauðsynleg fyrir
ríkisvaldið og skapað því tekjur um
margar aldir.“
Í Tollvarðafélagi Íslands eru nú
114 félagar. Flestir eru starfandi á
Keflavíkurflugvelli, um 50 manns.
Þar næst kemur Reykjavík með 46
tollverði. Einnig eru tollverðir starf-
andi við helstu hafnir landsins svo
sem í Hafnarfirði, á Akureyri, Ísa-
firði, Seyðisfirði, Eskifirði og Vest-
mannaeyjum. Lögreglan annast toll-
gæslu á ýmsum stöðum eða er
tollvörðum til aðstoðar. Tollvarða-
félagið er fyrst og fremst stéttar-
félag og semur um kaup og kjör.
Árið 2004 innheimti tollurinn um
85 milljarða króna í tolla, vörugjöld,
önnur gjöld og virðisaukaskatt af
innfluttum vörum. „Tollarar eru ekki
bara að gramsa í ferðatöskum ferða-
manna, þótt sú mynd blasi oftast við
almennum borgurum,“ sagði Guð-
björn. „Á Keflavíkurflugvelli eru t.d.
12 tollverðir sem eingöngu fást við
tollgæslu vegna vöruflutninga.“
Landamæraeftirlitið mikilvægt
Auk þess að skapa ríkinu toll-
tekjur gegnir tollgæslan mikilvægu
eftirliti við landamærastöðvar lands-
ins. Með auknum fríverslunarsamn-
ingum hafi tolltekjur minnkað og
áherslur breyst. Í dag er landamæra-
varsla eitt meginhlutverk tollgæsl-
unnar. Án hennar væri landið varn-
arlaust gagnvart óheftum
innflutningi á fíkniefnum og eitur-
lyfjum, vopnum, eiturefnum og
mörgu öðru. Alþjóðleg hryðjuverka-
starfsemi og skipulögð glæpastarf-
semi krefst þess að landamæranna
sé vandlega gætt.
„Við lítum á okkur sem sverð Ís-
lands og skjöld í baráttunni gegn öllu
þessu,“ sagði Guðbjörn. Hann sagði
að tollverðir hefðu einnig vakandi
auga með ýmsum öðrum innflutn-
ingi, sem vekti síður athygli en það
sem að ofan er talið. T.d. ferskum
fiski, hráu kjöti og lifandi dýrum,
sem gætu ógnað lífríki landsins ef
smit bærist hingað. Þá er fylgst með
innflutningi afurða dýra í útrýming-
arhættu, lyfja og inn- og útflutningi
fornmuna.
Konum að fjölga í stéttinni
Til að verða fullgildur tollvörður
þarf viðkomandi að ganga í Tollskóla
ríkisins. Krafist er stúdentsprófs eða
sambærilegrar menntunar til inn-
göngu. Námið tekur tvær annir, níu
mánuði, líkt og í Lögregluskólanum,
að sögn Guðbjörns. Inn á milli kemur
starfsnám svo í heild er námstíminn
um tvö ár. Í seinni tíð hefur háskóla-
menntuðu fólki fjölgað sem fer í Toll-
skólann og telur Guðbjörn að því
muni fjölga og aukinnar menntunar
krafist, einkum af yfirmönnum.
„Tollstjórinn í Reykjavík og sýslu-
maðurinn á Keflavíkurflugvelli, sem
er tollstjóri þar, boðuðu stjórn Toll-
varðafélagsins á sinn fund nýlega og
kynntu áherslubreytingar í Tollskól-
anum. Það á að auka mjög við kennsl-
una og færa skólann til nútímahorfs.
Það mun auka hæfni tollvarða og
gera þeim betur kleift að mæta kröf-
um tímans,“ sagði Guðbjörn.
Sýningin er haldin í vesturenda
Tollhússins við Tryggvagötu í
Reykjavík, gengið er inn á 1. hæð
gegnt Hafnarhúsinu. Hún verður
opnuð almenningi á morgun og verð-
ur opin til næsta miðvikudags. Virka
daga verður opið kl. 13–17, en um
helgina frá kl. 11–17.
Tollvarðafélag Íslands heldur sýningu í tilefni 70 ára afmælis félagsins
Haldlagðir
munir á af-
mælissýningu
Morgunblaðið/RAX
Tollverðir hafa lagt mikla vinnu í að afla gagna á sýninguna og raða þeim
upp. Þremenningarnir Birgir Vigfússon (t.v.), Jón Baldursson (í miðið) og
Jónas Hall (t.h.) eiga langa reynslu að baki og kunna margar sögur af
smygltilraunum fólks.
Tæki til fíkniefnaneyslu og vopn af ýmsu tagi eru meðal þess sem toll-
gæslan hefur gert upptækt.
Guðbjörn Guðbjörnsson, formaður Tollvarðafélags Íslands, í hátíðarbún-
ingi tollvarða. Á myndinni má sjá eldri útfærslur búninga tollvarða.
Eftir Guðna Einarsson
gudni@mbl.is
SKÓLAMEISTARI Menntaskólans
á Ísafirði, kennarar og aðrir starfs-
menn fá umhugsunarfrest fram yfir
áramót til að ákveða hvort þeir vilji
sættast en Félagsvísindastofnun Há-
skóla Íslands kynnti starfsfólki skól-
ans í fyrrakvöld skýrslu um úttekt á
stjórnunarháttum og samskiptum
innan skólans þar
sem m.a. er fjallað
um samskipta-
vanda hluta
starfsmanna við
Ólínu Þorvarðar-
dóttur, skóla-
meistara mennta-
skólans. Hafði
skýrslan áður ver-
ið kynnt skóla-
nefnd og skóla-
stjórnendum. Í skýrslunni leggur
Félagsvísindastofnun til að reynt
verði að fara sáttaleið og fengin ut-
anaðkomandi aðstoð.
Samkvæmt upplýsingum Morgun-
blaðsins er sáttartillagan sú að leitað
verði sátta í skólanum og starfsmenn
ákveði hvort þeir taki þátt í sáttaferl-
inu og lúti með því boðvaldi skóla-
meistara og starfsreglum um starf-
semi framhaldsskóla. Að öðrum kosti
verði þeir að hætta störfum. Á móti
komi að skólameistari og stjórnendur
sýni sanngirni og mildi í starfi sínu.
Ólína Þorvarðardóttir skólameist-
ari segir að fyrir sitt leyti fallist hún á
tillögu Félagsvísindastofnunar og
vonast hún til að fólk taki málefna-
lega og þroskaða afstöðu til þessarar
tillögu og beri hag skólans fyrir
brjósti.
Jákvæð atriði
Þá segir Birna Lárusdóttir, for-
stöðumaður skólanefndar, að í skýrsl-
unni sé vel tekið á þeim ágreinings-
efnum sem hafi verið uppi í skólanum
undangengið ár. „Ég tel að þessi
skýrsla dragi upp nokkuð glögga
mynd af þessu ástandi sem hefur ríkt
hér. Hún dregur líka fram mjög já-
kvæð atriði í sambandi við rekstur
skólans og starfsumhverfi,“ segir
Birna. Í skýrslunni kemur fram að
skólinn hafi verið að sækja í sig veðr-
ið, brotthvarf úr honum hafi minnkað,
nemendum fjölgað hraðar en lands-
meðaltal segði til um, starfsmanna-
velta minnkað og réttindakennurum
fjölgað.
Skýrsla Félagsvís-
indastofnunar um MÍ
Báðir að-
ilar eiga
sök að máli
Ólína
Þorvarðardóttir