Fréttablaðið - 04.04.2003, Qupperneq 31

Hin grafalvarlega og listrænahljómsveit Pink Floyd var
stofnuð í London árið 1965. Nafnið
virðist afar súrrealískt, þýðir
„Bleikur Floyd“ á íslensku, en er í
raun búið til úr fornöfnum tveggja
blúsara; Pink Anderson og Floyd
Council.
Sveitin er í dag þekktust fyrir
þemaplöturnar sem hún gerði á átt-
unda áratugnum. Hún byrjuði þó
sem nokkuð hefðbundin rokksveit á
sjöunda áratugnum. Þá var skút-
unni stýrt af gítarleikaranum Syd
Barrett. Hann samdi og söng flest
lögin á fyrstu plötunni, sem kom út
árið 1967. Í upphafi plokkaði Roger
Waters bassann, Rick Wright lék á
hljómborð og Nick Mason tromm-
aði. Tónlistin einkenndist þá af
grípandi melódíum, vitsmunaleg-
um textum sem fjölluðu um veröld-
ina eins barn gæti hugsanlega
skynjað hana.
Hópurinn var samansettur af
afar frjóum einstaklingum og
klæddu þeir sig fljótlega í tónvís-
indasloppana eftir stofnun sveitar-
innar og lögðust í tilraunastarf-
semi. Aðallega prófuðu þeir sig
áfram með endurvarp eða feed-
back, að hljóðrita hávær uppmögn-
uð hljóð, elektrónísk furðuhljóð og í
því að strjúka kúlulegum upp við
gítarstrengina. Þeir byrjuðu einnig
snemma á því að nota litríkar sviðs-
lýsingar til stemningsmyndunar á
tónleikum.
Pink Floyd náði á stuttum tíma
að skapa sér nafn á meðal tónlistar-
áhugamanna í London og lönduðu
samningi við EMI útgáfuna árið
1967. Stuttu síðar komu þeir
laginu „Arnold Layne“ á topp
breska topp 20 listans.
Frumraunin „The Piper at
the Gates of Dawn“ kom
út stuttu síðar. Platan
fékk afbragðsdóma á
sínum tíma og vilja
margir setja hana við
hlið Bítlaplötunnar
„Sgt. Pepper’s Lonely
Heart Club Band“ sem
helstu tónlistarsigra
Breta það árið.
Barrett út, Gilmour
inn
Frumraun Pink Floyd var
sú eina sem gerð var undir yfir-
stjórn Barretts og er því afar ólík
því sem fylgdi í kjölfarið. Félögum
hans í sveitinni varð snemma ljóst
að hann væri veikur á geði og
fengu því gítarleikarann Dave
Gilmour til þess að slást í hópinn.
Barrett var skiljanlega ógnað og
yfirgaf sveitina eftir að það varð
ljóst að tilkoma Gilmours myndi
hafa mikil áhrif á sköpunarferli
sveitarinnar.
Á næstu breiðskífum var tón-
listin orðin stórbrotnari í sniðum
og eins ómarkaðsvæn sem hugsast
gat. Platan „Meddle“ frá þessu
tímabili er af mörgum talin sú best
heppnaða. Sú kom út árið 1971 og
þótti hljóðheimur sveitarinnar full-
mótaður með þeirri plötu. Gagn-
rýnendur stóðu á öndinni en skort-
ur var
á út-
varpssmellum og platan seldist
ekkert sérstaklega vel. Platan lagði
þó grunninn, bæði í vinsældum og
tónlistarlega, fyrir útgáfu plötunn-
ar „Dark Side of the Moon“ sem
kom út tveimur árum seinna.
Íslenskir jarðfræðikennarar
státa sig enn af því að það sé ís-
lenskt kalsít, „Iceland spat“, sem
prýðir umslagið. Framan á því sést
hvítt ljós brotna upp í litrófið.
Hvernig sem því líður varð platan
til þess að Pink Floyd slógu í gegn
á Bandaríkjamarkaði og komst
þannig, eins og allar breskar sveit-
um sem ná vinsældum þar, í hóp
virtari sveita Breta.
Sumir aðdáendur þóttust sjá
tengsl á milli plötunnar og kvik-
myndarinnar „Wizard of Oz“. Hug-
myndin var að setja ætti plötuna í
gang á fyrsta lagi eftir að
MGM-ljónið hafði öskrað
tvisvar sinnum. Þá myndu
áhorfendur sjá alls kyns
hluti sem pössuðu saman í
tíma. Mörgum fannst
þetta samræmi of ná-
kvæmt til að vera tilvilj-
un en sjálfir hafa liðs-
menn sveitarinnar sagt
þetta hugarburð afar
frjórra einstaklinga.
Förin frá skuggahlið
tunglsins
Vinsældum „Dark Side of
the Moon“ fylgdi Pink Floyd
eftir með vel heppnaðri skífu,
„Wish You Were Here“, árið 1975.
Platan var tileinkuð félaga þeirra
og fyrrum samstarfsmanni Syd
Barrett. „Animals“ fylgdi í kjölfar-
ið árið 1977 og síðasta meistara-
32 4. apríl 2003 FÖSTUDAGUR
LYKILPLÖTUR PINK FLOYD:
The Piper at the Gates of Dawn - 1967
Meddle - 1971
Dark Side of the Moon - 1973
Wish You Were Here - 1975
Animals - 1977
The Wall - 1979
Laugavegi 32 561 0075
Í tilefni þess að 30 ár eru
liðin frá útgáfu breiðskíf-
unnar „Dark Side of the
Moon“ með Pink Floyd
hefur verið gefin út ný
uppfærð útgáfa á geisla-
disk. Platan skaut sveit-
inni upp á yfirborðið á
sínum tíma og er af
mörgum talin til helstu
poppverka 20. aldarinnar.
Hér er stiklað á stóru í
sögu sveitarinnar.
Veggurinn á
skuggahlið tunglsins