Fréttablaðið - 24.06.2003, Side 14

14 24. júní 2003 ÞRIÐJUDAGUR
SAMKEPPNISBROT Kastljósi sam-
keppnisyfirvalda á Íslandi hefur á
undanförnum árum verið beint í
auknum mæli að stórfyrirtækjum.
Samkeppnisstofnun hefur tek-
ið hverja greinina á fætur annarri
til skoðunar og mörg mál eru enn
í rannsókn.
Samkeppnisstofnun réðist til
atlögu við olíufélögin þrjú með
húsleit í höfuð-
stöðvum fyrir-
tækjanna laust
fyrir jól árið
2001. Lagt var
hald á gífurlegt
magn af gögn-
um. Meint sök
olíufélaganna er
brot á banni
samkeppnislaga
við verðsamráði
og markaðs-
skiptingu milli
keppinauta, auk
ólöglegrar samvinnu við gerð til-
boða í útboðum.
Síðan rannsóknin hófst hafa
olíufélögin eitt af öðru gengið til
samtarfs við Samkeppnisstofnun
um að upplýsa málið. Fyrir sam-
vinnuna eiga fyrirtækin von á
lægri sektum en ella, hafi þau
brotið samkeppnislögin.
Tryggingafélög sex ár í
skoðun
Rannsóknin á olíufélögunum
reyndist svo umfangsmikil að
Samkeppnisstofnun brá á það ráð
að skipta henni í tvennt. Frumnið-
urstaða fyrri hluta rannsóknar-
innar var send olíufélögunum til
umsagnar í janúar á þessu ári.
Eftir að öll félögin höfðu ítrekað
fengið umbeðna fresti skilaði
Esso loks inn sínum athugasemd-
um. Olís og Skeljungur sögðust á
endanum hins vegar ætla að bíða
með sín andsvör þangað til frum-
niðurstöður Samkeppnisstofnun-
ar liggja fyrir í heild sinni. Vonast
er til að það verði með haustinu og
að heildarniðurstaðan verði feng-
in áður en árið er á enda.
Rannsókn hófst á trygginga-
félögunum í september 1997.
Samkeppnisstofnun gerði þá hús-
leit vegna meints samráðs félag-
SAMKEPPNISMÁL Gústaf Adolf
Skúlason, kynningarfulltrúi Sam-
taka atvinnulífsins (SA), segir
samtökin telja mjög brýnt að sam-
keppnislög verði endurskoðuð.
„Við höfum lengi bent á að við-
miðunarmörk vegna samruna fyr-
irtækja eru hér allt of lág, bæði í
samanburði við útlönd og í ljósi sí-
fellt alþjóðlegri samkeppni. Það á
ekki að vera hlutverk samkeppn-
isyfirvalda að stýra uppbyggingu
atvinnulífsins heldur á það að
beinast gegn mismunun, til dæm-
is vegna opinberrar íhlutunar og
styrkja, og gegn misnotkun á
markaðsráðandi stöðu,“ segir
Gústaf.
Frá síðustu endurskoðun sam-
keppnislaga hafa að sögn Gústafs
komið í ljós verulegir ágallar á
réttarfari samkeppnismála hér-
lendis:
„Við leggjum til að Samkeppn-
isráð verði lagt niður, jafnræði
eflt og andmælaréttur tryggður.
Við viljum miklu skýrari ákvæði
um húsleit og haldlagningu
gagna. Enn fremur þarf að færa
sektarheimildir til fyrra horfs
þannig að Samkeppnisstofnun sé
það heimilt en ekki skylt að
leggja á sektir,“ segir Gústaf.
Einnig vilja SA að sett verði
ákvæði um fyrningarfrest brota
og viðmiðunarmörk svonefndrar
minniháttarreglu vegna samráða í
fyrirtækjum verði hækkuð til sam-
ræmis við íslenskar aðstæður. ■
SAMKEPPNISBROT „Ég hef grun um
að það sé víðar að finna sam-
keppnishömlur og samráð en
fram hefur komið,“ segir Jóhann-
es Gunnarsson, framkvæmda-
stjóri Neytendasamtakanna.
„Samráð á markaði milli aðila
er mjög dýrt fyrir neytendur.
Þess vegna er mjög mikilvægt að
samkeppnisyfirvöld séu virk og
grípi inn í þar sem þau telja
ástæðu til,“ segir Jóhannes, sem
telur sérstaklega mikla hættu á
samkeppnisbrotum á litlum mark-
aði eins og þeim íslenska. Hann
segir að tryggja beri að sam-
keppnisyfirvöld geti á sem
skemmstum tíma rannsakað mál
og komist að niðurstöðu til að lág-
marka tjón neytenda:
„Rannsóknir taka því miður of
langan tíma. Starfsmenn Sam-
keppnisstofnunar gera það sem
þeir geta en það þarf einfaldlega
að efla stofnunina. Það eru mörg
verkefni sem bíða samkeppnisyf-
irvalda. Þau hafa farið fram af
mikilli varkárni og unnið þau mál
sem þau hafa farið í. Það sannar að
þau vita hvað þau eru að gera.“ ■
GÚSTAF ADOLF SKÚLASON
„Það þarf að færa sektarheimildir til
fyrra horfs þannig að Samkeppnis-
stofnun sé það heimilt en ekki skylt
að leggja á sektir,“ segir kynningar-
fulltrúi Samtaka atvinnulífsins.
Samtök atvinnulífsins segja marga galla á samkeppnislögum:
Vantar skýrari ákvæði um húsleit
TRYGGINGAFÉLÖG
September 1997 Samkeppnisstofnun
berst kvörtun vegna
samsteypu trygginga-
félaganna í fiskiskipa-
tryggingum. Sam-
starfinu slitið ári síðar
en almenn rannsókn
hafin á tryggingafé-
lögum.
1999 - 2000 Ábendingar og erindi
berast frá FÍB um
bílatryggingar.
Desember 2001 Frumniðurstaða Sam-
keppnisstofnunar
send tryggingafélög-
um.
2002 Athugasemdir trygg-
ingafélaganna berast
Samkeppnisstofnun.
Júní 2003 Vonast eftir lokanið-
urstöðu á þessu ári.
„...það er
einfaldlega
þannig með
þessi meintu
samráðsmál
að rannsóknir
þeirra eru
mældar í
árum.
Samkeppnisbrot
stórfyrirtækjanna
Rannsókn Samkeppnisstofnunar á samráði tryggingafélaga og olíufélaga
er ólokið. Rannsóknin á tryggingafélögunum hófst árið 1997. Frum-
athugun stendur enn á meintum ólöglegum undirboðum Eimskips.
SAMRÁÐ EÐA SAMKEPPNI?
Í besta falli þykir einstaka sinnum vera blæbrigðamunur á bensínverði íslensku
olíufyrirtækjanna. Myndirnar að ofan voru teknar í gær.
JÓHANNES GUNNARSSON
„Samkeppnisyfirvöld vita hvað þau eru að gera en þau þarf að styrkja,“ segir fram-
kvæmdastjóri Neytendasamtakanna.
Neytendasamtökin gruna samkeppnisbrot víða:
Mörg verkefni
bíða yfirvalda
Samkeppnisbrot:
Opin stórmál
OLÍUFÉLÖG
Des. 2001 Húsleit hjá olíufélögun-
um þremur.
Janúar 2003 Frumniðurstaða úr fyrri
hluta rannsóknarinnar
send olíufélögunum.
Apríl 2003 Olíufélagið (Esso) skilar
athugasemdum vegna
fyrri hluta. Olís og Skelj-
ungur kjósa að bíða með
athugasemdir þar til
frumniðurstaða liggur
fyrir í heild.
Júní 2003 Stefnt að frumniður-
stöðu seinni hluta rann-
sóknar í haust og að
málinu í heild ljúki með
ákvörðun fyrir lok ársins.
SKIPAFÉLÖG
22. ágúst 2002 Samskip kvarta undan
meintum undirboðum
Eimskips á samkeppnis-
leiðum.
4. sept. 2002 Húsleit hjá Eimskipi.
Júní 2003 Frumrannsókn stendur
enn.
Samkeppni
Dæmi um verð: Áður Nú
Jakkapeysa 4100 1600
Bómullarpeysa m/rennilás 5100 1900
Hettupeysa 5700 1900
Dömuskyrta 5200 1400
Tunika 5800 1900
Gallajakki 6600 1900
Sumarkjóll 4900 1800
Síð pils 5500 1700
ÚTSALA - ÚTSALA
60-90% afsláttur
Ótrúlega lágt verð
Síðumúla 13, 108 Reykjavík,
sími 568 2870
Einnig úrval af dömu og herrabuxum á kr 900
Opið frá kl. 10-18