Tíminn - 09.06.1973, Side 17

Laugardagur 9. júni 1973.
TÍMINN
AAyndir:
Gunnar V. Andrésson
Texti:
Ómar Valdimarsson
17
Eins og fram kemur i greininni er isienzki hundurinn sérlega geðprúð skepna og fjörmikil. Þaö fengum
við aðreyna þegar við gengum út i girðingu til hunda Sigriðar á Ólafsvöilum, þeir flööruðu upp um hana
eins og börn: Mamma er komin!
verða náttúrlega að byrja að um-
gangast manneskjur strax eftir
fæðingu, alveg eins og ungbörn,
til þess að þeir verði ekki feimnir.
— Hvað eru það annars margir,
sem fást við hundarækt hér á
landi?
— Það eru allmargir, sem eru
með eina eða tvær tikur og halda
þeim hreinum, en ég held ekki að
nokkur reki hundarækt i jafn rik-
um mæli og ég geri. Svo er
náttúrlega Búnaðarfélagið, sem
ræktar veiðihunda, en það er gert
á annan hátt. Þeir eru með ýmsar
blandanir á milli kynja en ég er
með hreinræktun. Þá má einnig
nefna Keldur, tvo bændur hér
niður i Flóa, út i Rangárvalla-
sýslu og hér upp á Skeiðum, það
er töluvert af fólki, sem hefur
eina eða tvær tikur.
— Það hafa verið þeir á Keld-
um, sem byrjuðu að rækta upp is-
lenzka stofninn?
— Já, þeir voru með tvær
fyrstu tikurnar, sem farið var að
rækta frá og notuðu Klóa Birgis
Kjaran. Þaðan kemur stofninn
minn meðal annars. Ég hef fengið
viðar að siðustu árin. Maður er
með allar klær úti til þess að ná i
nýtt blóð. Anægð? Já, ég er það
eiginlega, maður reynir að sjálf-
sögðu alltaf að betrumbæta.
— Dr. Mark Watson hefur
komið eitthvað töluvert nálægt
hreinræktun islenzka hunda-
stofnsins, hver er hans raunveru-
legi þáttur i þessu máli?
Minn kæri Watson . . .
— Upp úr 1950, ’52 og ’53, fór
Watson að safna saman islenzk-
um hundum og beita sér fyrir
söfnun þeirra. Hann hafði orðið
var við á ferðum sinum um land-
ið, að þeim fór sifækkandi og sá
að ekki var hægt að láta þar við
sitja, islenzki hundastofninn var
að deyja út. Hann bjó þá i Kali-
forniu og fór þangað með nokkra
af þeim hundum, sem hann hafði
safnað saman. Hann tók reyndar
með sér lika islenzka hesta, en við
erum að tala um hundana. Wat-
son fékk hjálp frá Keldum og svo
voru hans hundar auðvitað
heilsufarsskoðaðir þar. Þá komu
þrjár tikur vestan af Tálknafirði,
ef ég man rétt — ég þori sannast
sagna ekki að fullyrða um þennan
þátt málsin — og af þeim tók
hann eina, en skildi tvær eftir á
Keldum. Áður var hann búinn að
fara út með átta islenzka hunda.
Einhverjir þeirra drápust
skömmu eftir að þeir komu út,
það mun hafa verið virus af ein-
hverri tegund, sem þeir voru
mjög viðkvæmir fyrir, mun við-
kvæmari en aðrir hundar erlend-
is, af þvi að hér er allt sjúkdóma-
laust. Svo flutti Watson hunda
sina með sér til Bretlands og hélt
eitthvað áfram ræktuninni, en
hætti siðan. Hundarnir fóru siðan
yfir i hendur annars fólks og eru
nú hjá ungfrú Jean Lanning,
þeirri sömu og verður dómari hjá
okkur á hundasýningunni i haust.
Hún sér nú aðallega um ræktun
islenzka hundsins i Bretlandi,
þannig að hún þekkir hann vel til
að geta dæmt hann. Aðallega
ræktar hún þó Great Dane.
— Ef við vikjum þá aðeins að
þessari sýningu og væntanlegri
frammistöðu islenzka hundsins
þar. Nú segir þú Sigriður islenzka
hundinn mjög skapgóðan og jafn-
framt, að á sýningunni verði
aðallega dæmt eftir skapgerð, út-
liti og hreyfingum . . .
Að urra framan
i dómarann
— Já, þú veizt nú hvernig það
er á hestasýningum, þar telja
menn sig ver að dæma eftir
skapgerð, en það getur aldrei
verið nema yfirborðskennt. Ef
hundur urrar framan i dómarann
er náttúrlega haldið að hann sé
skapillur og óhæfur. Ef hann er
svo leikandi léttur og kátur og
virðistekkert láta á sig fáihvernig
fólkið er i kringum hann, þá veit
maður að hann er i skaplegu jafn-
vægi og fyrir það færhann háaein
kunn. A svona sýningum eru þeir
settir á borð, þuklaðir allir og
skoðað upp i þá og slikt reynir
náttúrlega dálitið á hvort þeir eru
góðlyndir eður ei. Hvað snertir
hreyfingar, þá hefur hver tegund
sinn réttagang, sé hann ekki fyrir
hendi er dýrið ekki rétt skapað.
Um útlit eru til ákveðnar reglur,
þótt það sé að sjálfsögðu alltaf
matsatriði.
— Hvernig er þá islenzki hund-
urinn sem heimilishundur?
— Alveg afbragð.
— Þá er kannski ekki svo frá-
leitt að spyrja i framhaldi af
þessu, hvert álit Hundaræktunar-
félagsins er á þvi ástandi, sem
rikir i hundamálum Reykvik-
inga?
Óviðunandi ástand i
Reykjavik
— Við höfum ekki viljað taka
opinbera afstöðu til þess að öðru
leyti en þvi, að við höfum sagt
ástandið óviðunandi eins og það
er I dag, þar sem vel agaðir og
góðir hundar eru ekki til óþæg-
inda fyrir annað fólk, enda er það
svo mikið undir fólkinu sjálfu
komið, hvernig til tekst með
hundahald i þéttbýli. Hundar
þurfa fyrst og fremst á félags-
skap mannsins að halda og þá er
ekki spurning um þéttbýli eða
dreifbýli svo mikilvæg.
Það var greinilegt, að Sigriður
vildi sem minnst um þetta við-
kvæma mál tala, en þó lét hún
þess getið þegar við spurðum um
álit hennar á þeim rökum að eftir
hunda lægi afgangurinn um allt,
að slikt væri algjörlega á valdi
mannsins.
Þau Kjartan hafa búið á ölafs-
völlum i rúman áratugten sjálf
átti Sigriður á sinum tima aðeins
skammt eftir i BA-próf I félags-
fræði frá háskóla I Sviss. Hún
veiktist skömmu fyrir próf og
kom heim. Þegar við spurðum
hana hvers vegna háskólamennt-
uð manneskjan hefði tekið upp á
þvi að flytjast upp i sveit, slikt
væri heldur óvenjulegt, brosti hún
aðeins og sagði: — Maðurinn
minn er búfræðikandidat.
Góð málakunnátta Sigriðar
hefur orðið til þess, að á Ölafs-
völlum hafa lengi vel verið út-
lendingar til aðstoðar við búskap-
inn, þar á meðal einar fimm
svissneskar stúlkur. Sem stendur
eru þau hjón með bandariskt par,
ungan tréskurðarmann og bráð-
fallega stúlku, sem hafa hug á að
halda áfram ferð sinni og dvelj-
ast eitthvað i Noregi, enda koma
þau úr byggðum norrænna
manna i Wisconsin.
Þau Sigriður og Kjartan sögð-
ust bæði þeirrar skoðunar, að
bæði hundarnir og hinir erlendu
gestir (Þó eiginlega ekki gestir,
sögðu þau, heimilislifið hér geng-
ur sinn gang og okkar gestir
ganga beint inn i það.) ykju mjög
á fjölbreytni hins daglega lifs.
— Það er náttúrlega ófriður að
hundunum á köflum, sagði Sigrið-
ur, — og maður verður að taka til-
lit til þess. Ef ég nefni sem dæmi
umferð að nóttu til, þá láta þeir
mig allir vita i einu, svo ekki
verður um villzt.
Þegar við vorum að búa okkur
til brottferðar dró Sigriður fram
möppu og sýndi okkur. Það var
skrá yfir alla þá hunda, sem hún
hefur uppfóstrað, greint frá nafni,
ættefni, núverandi eiganda,
helztu einkennum og svo fram-
vegis. — Þetta er meira fyrir mig
svona privat, sagði hún og hló við,
— en mér finnst nauðsynlegt að
vita hvað verður um börnin min.
Annars held ég að hver sú
manneskja, sem umgengst
skepnur, sagði Sigriður, — og þá
sérstaklega hunda, þvi maður
hefur svo náin samskipti við þá,
sé betri en ella. Þetta á kannski
sérstaklega við um börn, um-
gengni þeirra við skepnur eykur á
umburðarlyndi þeirra bæði gagn-
vart mönnum og skepnum.
Við skildum hvað hún átti við:
þegar við gengum út á hlaðið sá-
um við hvar ungur sonur þeirra
hjóna þeyttist um i háværum og
hressilegum eltingaleik við einn
hundinn, sem hafði tekið sér örlit-
ið fri frá bræðrum sinum, systr-
um, frændum og frænkum i
búrinu aftan við ibúðarhúsið á
Ólafsvöllum.
— Minn framtiðardraumur er,
sagði Sigriður að lokum, — að
fleiri taki upp hjá sjálfum sér að
hafa eina eða tvær tikur til rækt-
unar. Við veröum að halda is-
lenzka hundinum hreinum, þá er
engin hætta á að hann deyi út.
VI
1973
Vauxhall Viva
Notiö tækifæriö og eignist Vívu á hagstæóu verói.
Rúmgóðan bíl meö stórum vönduðum sætum.
Þýöan og lipran í akstri.
Sparneytinn: 62,5 ha vél eyðir ekki nema 8 lítrum
á hundraðið.
Hátt endursöluverð sannar góða endingu.
Notið tækifærið-komið eða hringið-
kynnist Vauxhall Vívu af eigin raun.
SÝNINGARBÍLL
í SALNUM
A SAMBAND ÍSLENZKRA SAMVINNUFÉLAGA
$ Véladeild
ÁRMÚLA 3 REYKJAVÍK, SÍMI 38900