Tíminn - 09.06.1973, Síða 21

Laugardagur 9. júnl 1973.
TÍMINN
21
NGARRÍKT
{RSTARF
fiynd Gunnar.
eöa óreglulegt I formi, getur verið
betra að teikna beint á hlutinn
sjálfan en að reyna að gera sér
grein fyrir þessu á flötu blaði.
Þaö er ekki neitt vandamál aö
teikna á blað og kalkira svo eða
flytja yfir á sléttan flöt, en sé
gripurinn sivalur eða snúinn i
laginu, getur verið ákaflega erfitt
að vinna þetta ööru visi en að
teikna mynstrið beint á efnið og
skera svo út. Yfirleitt byggist
allur útskurður mjög mikið á
teikningunni. Maður verður aö
geta teiknað þau verkefni sem
unniö er að.
— Með hvers konar tækjum er
bezt að vinna þetta?
— Þau heita einu nafni út-
skurðarjárn, og þau eru til af
margvislegum stærðum og gerð-
um, allt frá litlum járnum til
stórra. Sum eru bein, en önnur
ihvolf, jafnvel eins og stafurinn u
eða v þegar sér framan á eggina.
— Fást pau hér i verzlunum?
— Margt af þessu hefur verið
hægt að kaupa hér, en ef maður
ætlar að kaupa heilar samstæður,
mismunandi breiddir og gerðir,
hefur þurft að panta það frá út-
löndum.
Hitt kemur lika fyrir, að maður
gripur til hnifsins, eins og gömlu
mennirnir, sem skáru allt með
hnifi eða járnum, sem þeir höfðu
sjálfir smiðað handa sér.
— Hefur þú smiðað verkfæri i
hendurnar á þér?
— Nei, það hef ég nú ekki gert,
en aftur á móti hef ég stundum
breytt áhöldum og slipað þau til,
eftir þvi sem mér hefur þótt
þurfa. Það er svo mikið vanda-
verk að ná réttri herzlu á útskurð-
arjárnum, að það borgar sig blátt
áfram ekki að leggja i það tima
og vinnu.
— Rætt við
Svein Ólafsson,
myndskera
— Það kom fram áðan, að fólk
bæði um margs konar gripi. Eru
ákveðnir hlutir, sem þú hefur
smiðað oftar en aðra?
— Þetta hef ég ekki athugað.
Vindlakassar eru að visu mjög al-
gengir, en þeir eru ákaflega mis-
munandi að stærð, gerð og öllu út-
liti, svo að eiginlega eiga þeir
ekki saman nema nafnið. Fund-
arhamrar koma alltaf annað veif-
ið, einkum i sambandi við afmæli
félagssamtaka. Myndir af mönn-
um og dýrum eru lika algengar,
og vissuíega er alltaf gaman að
búa slikt til, en annars eru það
viðskiptavinirnir, en ekki maður
sjálfur, sem ráða þvi, hvað fram-
leitt er. Oftast vinn ég eftir pönt-
un, og þá verður útkoman eðli-
lega sú, að framleiðslan verður
öðru visi en þegar maður smiðar
eftir eigin höfði.
— Er ekki löngu liðin sú tið, að
menn skreyti rúmfjalir sinar og
rúmgafla?
— Ég hef ekki skreytt rúmfjal-
ir mjög lengi, og ég held, að það
sé orðið fágætt. En á timabili var
sett skreyting á rúmgafla, ekki
kannski að það væri endilega
skorið i sjálfan viðinn, heldur var
skreytingin limd utan á hann.
Þetta hefur ekki verið algengt á
siðariárum, enmaður veit aldrei,
hvað verða kann. Áhugi á út-
skurði og skreytingu húsganga
virðist fara vaxandi, en hversu
viötækur hann verður, er ekki
hægt aö segja um enn sem komiö
er.
Ljósmyndun
— En svo að maður viki að
öðru: Hvað gerir þú, þegar þú ert
ekki að skera út?
— Mér þykir ákaflega gaman
að komast eitthvaö út I náttúruna.
Sjálfur er ég sveitabarn að upp-
runa og hef alltaf haft gaman af
ferðalögum, en þau getur maður
lifað upp aftur og aftur, ef maður
hefur tekið myndir i ferðinní. Eg
hef tekið lit-skuggamyndir á ferð-
um minum siðustu tólf eða fjórtán
árin, hvenær sem svo vel hefur
viðrað, þar sem ég hef verið, að
slikt væri hægt. En auk þess hef
ég tekið myndir i sambandi við
mina vinnu.
— Myndar þú smiðisgripi þina
og útskurð?
— Já. Þeirhlutir, sem ég bý til,
hverfa mér, jafnóðum og þeir eru
tilbúnir. Eina ráðið er þvi að taka
af þeim myndir, ef maður vill
geyma þá eitthvað lengur i huga
sér.
— Attu stórt safn mynda af
þessu tagi?
— Ég hef ekki myndað nærri
alla hluti, sem ég hef smiðað eða
skreytt, en þó á ég orðið allstórt
myndasafn.
Björgunarstarf, en
ekki tímasóun
— Færðu ekki stundum gamla
hluti til viðgerðar?
— Jú, ég er ákaflega oft beðinn
að gera við gamla hluti. Það
hefur brotnað renndur fótur
undan uppáhaldsstól, gamli
rokkurinn er allur af sér genginn
og svo framvegis. Það verður
ekki annað séð, en ég hef ekki get-
að fengið mig til þess að neita um
slikt, allra sizt þegar i hlut á fólk,
sem ég hef unnið fyrir og þekki.
— Er þaö samt ekki hálfgerð
sóun á tima aö gera við gamlan
rokk i stað þess að búa til nýjan
listmun?
— Auðvitað getur maður ekki
gert margt i einu. En hvort er
rétthærra, gamlir hlutir, sem
eiga sér sögu, eða nýsmiði? Mér
fyrir mitt leyti finnst það vera
björgunarstarfsemi aö hjálpa
fólki til þess að geyma og eiga
húsmuni sina i stað þess að henda
þeim, þegar þeir slitna, eins og
gert var lengi vel. Þess verður
lika greinilega vart, aö áhugi
fólks til þess að varöveita gamla
og góða hluti, fer hraðvaxandi.
Þarhefur mikil breyting á orðið á
siöari árum. Fólki er farið að
Myndskerinn snyrtir skegg hetjunnar. Tímamynd. Gunnar.
skiljast, að gamlir hlutir hafa sitt
gildi, og að þeir gera sitt til þess
aö setja heimilislegan svip á stof-
una eöa hornið, þar sem þeir eru
látnir standa.
— Ég mætti þá kannski að lok-
um bera fram þá fávislegu spurn-
ingu, hvort þykir þér ekki starf
þitt skemmtilegt?
— Jú, sannarlega þykir mér
það. Myndskurður —eins og þessi
iön heitir — er ákaflega f jölbreytt
og lifandi starf. Verkefnin
streyma að, einn þarf að láta gera
þetta, annar hitt, og oft eru skipt-
in svo ör, að maður getur gengiö
að nýju verkefni með hverri nýrri
viku.
Það þarf enginn að láta sér leið-
ast, sem stundar útskurö.
—VS.
Askurinn, algengasta matarilát forfeðra Kertastjaki og helgimynd.
vorra. Ljósm. Sveinn Ólafss. Ljósm. Sveinn Ólafsson.