Fréttablaðið - 03.10.2004, Blaðsíða 14

SUNNUDAGUR 3. október 2004 15
Fjölskylduhjálp Íslands stendur nú fyrir söfnun út árið á
matvælum fyrir þá sem minna mega sín í þjóðfélaginu.
Láttu gott af þér leiða og keyptu t.d. tvo kjúklinga eða
tvo bleyjupakka og færðu Fjölskylduhjálpinni annan.
Tökum á móti alla mánudaga og þriðjudaga
frá kl: 13 til 17 að Eskihlíð 2-4 í fjósinu við Miklatorg.
Tökum höndum saman
og styðjum
efnalitlar íslenskar fjölskyldur
um gaurum og ekki til meiri sigur
en að vingast við óþekktarormana.
En það er vitaskuld ekki hægt nema
að þykja vænt um þá.“
Herdís segist þeirri náttúru
gædd að finnast erfiðleikar ögrandi
en hræðilegast af öllu í kennara-
starfinu sé þegar barni líður illa.
„Það er ekki verst þegar barn
lærir lítið eða sýnir ekki háar ein-
kunnir. Það sem er óbærilegt er
þegar barn er sannfært um að það
geti ekki neitt og verði aldrei neitt.
Þá verður maður strax að snúa sér
alvarlega að því að taka á málinu og
finna hvar vandinn liggur; í skólan-
um eða heima fyrir. Einnig að finna
hvað þau geta best og hlúa að því.“
Og hún segist hræddust við tven-
nt í nútíma tilveru barna; dópið og
netið.
„Eitt sinn vorum við foreldrar
hræddir við bíla en nú erum við
hrædd við fólk. Breytingin er ömur-
leg og nú þorir gamalt fólk ekki
lengur að leiða grátandi barn heim
af hræðslu við að vera álitið barna-
níðingar. Mér finnst það vonda vera
komið svo nálægt og rosalegt við-
fangsefni að verja börnin, því hægt
er að fara yfir strikið ef maður ver
þau með voðasögum. Mér finnst
verst að á sama tíma og þessi lúm-
sku og bölvuðu eiturlyf, sem og nei-
kvæðu hliðar netsins, ríða yfir æsk-
una eru heimilin oft og tíðum auð.
Einmitt þegar við þurfum mest á
heimilunum að halda. Þetta er eins
og í ömurlegri teiknimynd. Heimil-
in verða fínni og stærri, einkaher-
bergi, tölvur og sjónvörp í hverju
herbergi og fullur ísskápur. Heimil-
in eru sum orðin eins og skýli þar
sem börnin komast undir þak, fá að
borða og nóg af afþreyingu, en það
vantar þennan manneskjulega
„ofn“ til að halda hlýjunni. Ég veit
að foreldrar geta ekki hætt að vinna
því þeir eru búnir að festa sig í
skuldum út af öllu mögulegu, en
fólk gleymir stundum að það á frí-
tíma! Og þegar það kemur heim eft-
ir vinnu á daginn er æðsta skylda
þess að vera heima hjá sér. Það á
ekki að stunda endalausar heilsu-
ræktir, klúbba eða annað til að
passa í nútímann og vera með í öllu,
því alltaf ýtast börnin aftur fyrir.
Eftir vinnutíma foreldranna á barn-
ið að lifa í öryggi með það að
mamma og pabbi séu heima; jafnvel
þótt börnin ætli út að leika eða ung-
lingarnir í bíó. Það að vera til taks
hefur miklu meira að segja en að
taka sig til annað slagið og keyra
upp prógramm með ferð á ham-
borgarastað, bíói og nýjum galla-
buxum. Þau vilja í raun og veru ekki
þessa „dagskrá“. Þörfin fyrir nánd-
ina er miklu dýpri.“
Hefði ekki neitað fötluðum börn-
um um skólavist í verkfallinu
Í miðju kennaraverkfalli segist
Herdís styðja kennara í sinni launa-
baráttu því launin séu allt of lág.
Þegar hún hafi hætt kennslu 1998
hafi föstu launin nýhækkað upp í
115 þúsund krónur eftir 45 ára
starf. Útborgað hafi hún fengið 89
þúsund krónur. „Svo fór ég norður í
land og hitti þar frænkur mínar á
unglingsaldri sem voru með 140
þúsund fyrir vinnu á bensínstöð.
Þetta er djúpstætt vandamál sem
snertir margt í þjóðfélaginu. Það
þarf einhverja gríðarlega hugar-
farsbreytingu en ég hef auðvitað
enga lausn. Ég veit bara að ég hefði
aldrei neitað fötluðum börnum um
skólavist í verkfallinu. Það er
ómannúðlegt, bæði fyrir börnin og
aðstandendur þeirra.“
Og hún segist enga óskeikula
uppskrift til að fullkomnu uppeldi
barna. Uppeldi sé hins vegar vinna
sem ekki er hægt að segja upp eða
taka sér frí frá. „Foreldrar geta
ekki komið uppeldi barnsins á skól-
ans herðar og kennarar geta ekki
sagt að þeir eigi einungis að fræða
en foreldrar að sjá um uppeldið.
Enginn sem umgengst barn svo
nokkru nemur kemst hjá því að taka
þátt í uppeldi þess, hvort sem hon-
um líkar betur eða verr. Sama er að
segja um að vera fyrirmynd. Allir
sem eru samvistum við börn eru
fyrirmynd þeirra, hvort sem hún er
góð eða slæm. Allt sem við gerum,
segjum eða aðhöfumst nálægt börn-
um hefur mótandi áhrif á þau.
Framkoma okkar, orðbragð, viðhorf
og viðbrögð við áreiti daglegs lífs,
allt hefur þetta uppeldisleg áhrif á
óharðnað ungmenni. Fljótt á litið
virðist þetta svo flókið að þeir einir
ættu að voga sér að koma nálægt
barnauppeldi sem eiga að baki langt
og mikið nám, en sem betur fer er
þetta nú ekki svo. Auðvitað má gríð-
armargt læra um uppeldismál í
skólum sem kemur að góðum notum
en sterkasta stoðin í dagsins önn er
þó hinn meðfæddi hæfileiki sem
sumum er gefinn til að leiða börn
farsællega gegnum mótunarárin.
Besta veganesti uppalandans er
væntumþykja, tiltrú, þolinmæði,
sjálfsagi, heiðarleiki, óeigingirni og
vinátta.“
thordis@frettabladid.is
Valpróf í að
baka, kubba,
syngja og skúra
Það hefur lengi brunnið í mér
það óréttlæti að vera barn sem
fer í skóla og er þar í tuttugu
ár án þess að fá notið þeirra
hæfileika sem liggja utan
námsskrár skólanna. Kennarar
reyna af fremsta megni að
koma þessu að í skólastofunni,
en aðeins er prófað í því sem
skólinn kennir og fyrir það
gefnar einkunnir. Foreldrar
gefa eðlilega mikið fyrir ein-
kunnir í þjóðfélagi sem tekur
svo mikið mark á einkunnum,
en gefa ekki jafn mikinn gaum
að því sem barnið er leikið í
heima fyrir. Af mannúðar-
ástæðum vil ég að börn fái að
tilkynna sig í valpróf þegar
kemur að skólaprófunum.
Hvort sem það er að taka próf
í að baka kökur, byggja höll úr
kubbum, syngja, hlaupa, skúra
gólf, eða annað sem þau eru
best í. Fyrir það ætti að gefa
einkunn sem gæti dregið þau
upp í einkunnum og gæfi rétt-
ari mynd af einstaklingnum.
Foreldrar myndu þá líta hæfi-
leika barnsins öðrum og stærri
augum og hvetja það til dáða.
Þetta eru sjálfsögð mannrétt-
indi því börn eru of háð stífri
námsskrá þegar þau eru öll
listamenn í einhverju öðru
utan skólans. Ég er þegar með
skipulag í huga og langar til að
ræða það við ráðamenn.
FRAMTÍÐARSÝN
HERDÍSAR:
FYRIRGEFNINGIN „Ég hef séð börn bráðna því þeim finnst svo gott að fá að fyrirgefa.”