Tíminn - 02.09.1973, Blaðsíða 1

IGNIS
FRYSTIKISTUR
RAFIÐJAN SIMI: 19294
Hálfnað
erverk
þá hafið er
T
j
sparnaður
skapar
verðmæti
Samvinnubankinn
Járnmelmisverksmiðjan í Skilamannahreppi:
FERRÓSÍUKON FRAAALEITT í
TVEIM 30-35 MEGAW. OFNUM
Verður í upphafi burðarás nýrrar bygðar við Grundartanga
FLEST bendir nú til þess»
aö járnmelmisbræöslu
verði komið upp í Hvalfirði
í samvinnu við bandaríska
stórf yrirtækið Union
Carbide Corporation. Stór-
iðjunefnd hefur unnið að
þessu máli hátt á annað ár,
og nú eru miklar líkur til
þess, að samningar verði
undirritaðir innan skamms.
Timinn hafði tal af Halldóri E.
Sigurðssyni fjármála- og land-
búnaðarráðherra og leitaði frétta
af gagni þessa máls.
— Islendingar munu eiga þessa
verksmiðju að tveim þriöju, 65%,
sagði Halldór, en bandariska
fyrirtækið afganginn. Áætlaður
stofnkostnaður er hálfur þriðji
milljarður islenzkra króna. Þaö
voru aðallega fjórir staðir, sem
komu til greina. Þegar byrjað var
að kanna málið, þ.e. Straumsvik,
Geldinganes, Grundartangi og
Galtalækur i Skilmannahreppi.
Grundartangi
bezti staðurinn
Athuganir sýndu, að heppileg-
ast yrði að reisa verksmiðjuna á
Grundartanga á landi Klafastaöa
i Skilmannahreppi. Að undan-
förnu hefur þvi verið unniö að sjó-
mælingum og gerö sjókorts og til-
raunaborunum á væntanlegu
verksmiðjustæði.
Stóriðjunefnd hefur lagt til, að
komið verði á fót iðnaðarsvæði
við Grundartanga, því aö allar
aðstæður þar séu slikar, að tæp-
ast verði betri staöur fundinn.
Landrými er nægilegt til þess að
mynda byggðakjarna, kostnaður
viö lagningu háspennulinu verður
ekki óhóflega mikill, aöstaða til
hafnargeröar virðist góð og gnótt
er vatns.
Þar að auki er þessi staður i út-
jaðri áhrifasvæðis Reykjavikur,
þannig að þangaö má sækja alla
sérhæfða þjónustu. Reykjavik er
þó svo fjarri, aö áhrifa hennar
mun ekki gæta að öðru leyti, svp
að liklegt er, aö þarna muni risa
allverulegbyggö, þegar fram liða
stundir, sem muni þróast óháö
Reykjavik.
Grundartangi hefur það enn-
fremur sér til gildis, að þar er
einnig hægt að koma upp aðstöðu
fyrir starfsemi af öðru tagi. Þar
má t.d. hugsa sér útskipunarmið-
stöð fyrir perlit úr Prestahnjúki.
Þá mætti lika setja þar einhvern
hluta sementsverksmiöjunnar,
þegar hún verður stækkuð. Einn-
ig kemur til greina aö koma
þarna upp sérstöku frihafnar-
svæöi fyrir ýmsar iðngreinar.
í tillögum stóriðjunefndar segir
enn fremur, aö sennilega þurfi aö
setja sérstök lög um þetta hafnar-
og iönaðarsvæði, þvi aö nú sé ekk-
ert þessu sambærilegt til i land-
inu, þótt fyrirmyndar um þetta
efni sé helzt að leita i lögum um
landshafnir, sem eru þrjár.
Nauðsynlegt er talið að hraða
framkvæmdum, þvi aö orka yrði
sótt i Sigölduvirkjun. Linustæði
milli landshluta er enn ekki á-
kveöið sem kunnugt er, þótt
ýmislegt bendi til þess, að
byggðaleiðin verði vaiin, enda
virðist hún hagkvæmust eins og
nú er komið málum.
Lokarannsóknir
í fullum gangi
Um þessar mundir eru loka-
rannsóknir i fullum gangi og
sennilega verður byrjað að teikna
ÞARFNAST þú aögeröar vegna
beina- eða liöasjúkdóms? Ef svo
er, skalt þú ekki vera of bjartsýnn
um aö nokkuö veröi unnt aö gera
fyrir þig i bráö, því sem stendur
er tveggja ára bið eftir þvi aö
komast aö á bæklunarlækninga-
deild Landspitalans og biölistinn,
en á honum eru nú um 600 manns,
lengist ört.
Hver er ástæðan fyrir þessu
ófremdarástandi? Vitað er, að
margt fólk, sem á við beinasjúk-
dóma að striöa, liður verulegar
kvalir i sinu daglega lifi, ef ekki
er hægt aö koma þvi undir hendur
manna, sem geta meðhöndlað
sjúkdóm þeirra ár réttan hátt.
Timinn hafði samband við dr.
Stefán Haraldsson, yfirlækni á
bæklunarlækningadeild Land-
spitalans, og spurði hann hvers
vegna sjúkiingar þyrftu að biða i
alltaötvö ár eftir þvi að komast
I aögerð.
Astæðan er einföld. Deildin er
allt of litil og fullnægir hvergi
og hanna mannvirkin fyrir ára-
mót. Takist samningar, mun
hafnargerð trúlega hefjast næsta
vor, ef ekki fyrr, og bygging verk-
smiðju hafin á sumri komanda.
Verkfræðingar fóru utan til
Bandarikjanna fyrir nokkrum
dögum til viðræðna um verk-
fræðileg efni.
nærri þörfinni. Við höfum 23 rúm
á deild 12, en auk þeirra höfum
við 11 rúm á ganginum fyrir ofan
okkur, eða alls 34 rúm. 1 Sviþjóð
hefur verið reiknað út, að rúma-
fjöldinn á svona deild þarf að
vera 0,5 prómill af ibúafjölda þess
svæðis, sem deildin á að starfa
fyrir. Bæklunarlækningadeildin á
Landspitalanum á að þjóna öllu
landinu þannig, að nauðsynlegur
rúmafjöldi væri 105 rúm, ef
möguleiki á að vera að sinna
þeim sjúklingum, sem á læknis-
hjálp þurfa aö halda. Afleiðing
þess, hversu þröngur stakkur
okkur er skorinn, er sú, að við
höfum ekki undan við aö sinna
þeim sjúklingum, sem til okkar
leita, og biðlistinn lengist þvi
stöðugt.
— Hversu mörgum sjúklingum
getið þið sinnt á viku?
— Við þessar aðstæður getum
við framkvæmt skurðaðgerðir á
fimmtán til tuttugu sjúklingum á
viku. Við gætum að sjálfsögðu
Þegar eru hafnar viöræöur um
kaup á landi á Grundartanga, en
hann er i eigu Kristmundar Þor-
steinssonar á Klafastööum, þótt
enn hafi ekkert veriö ákveðið i þvi
efni að sögn Kristmundar.
Hér er um kostnaðarsamar
framkvæmdir aö ræða, eins og
gefur að skilja, og þess vegna má
gert fleiri skurðaðgerðir, ef við
hefðum tleiri rúm. Til þess að
gera biðtímann styttri, höfum við
reynt að koma sjúklingum jafn
fljótt frá okkur og nokkur kostur
er. Höfum við sent marga sjúk-
linga okkar til Reykjalundar,
Heilsuhælisins i Hveragerði, eða
Vifilstaða. Meðallegutimi sjúk-
lings eftir skurðaðgerð hjá okkur
var þrjár vikur fyrsta starfsárið,
en það er mjög stuttur legutimi,
ef miðaö er við hliðstæðar deildir
erlendis. Með þessu móti höfum
við getað haldið þessu gangandi.
— Vegna þessa mikla skorts á
sjúkrarúmum er nú svo komið, að
biðtiminn hjá okkur er orðinn
meiri en tvö ár. Það gefur auga
leiö, að ekki geta allir sjúklingar
beðiö eftir aðgerð svo lengi og
skiptum við þvi sjúklingahópnum
i þrennt. 1 fyrsta hópinn fara
sjúklingar, sem alls ekki geta
beðið, og eru það fyrst og fremst
menn, sem lenda i slysum. Slikir
menn komast beint inn, og eru
gera ráð fyrir, aö þær verði að
verulegu leyti fjármagnaðar meö
lánsfé.
Verði komið á fót sérstakri
stofnun, sem annast rekstur
svæðisins, þarf að sjálfsögðu aö
leggja henni til nokkurt eigið fé.
Gjöld hennar yrðu kostnaður af
daglegum rekstri og afborganir
og vextir af lánum, en tekjur yrðu
hafnarleiga og vörugjöld, sem og
Framhald á bls. 37
aðgerðir á þeim framkvæmdar
tafarlaust. Annar hópurinn fer á
svonefndan bráðan biðlista, en
þar lenda sjúklingar sem mjög
nauðsynlega þurfa á hjálp að
halda og geta varla beðið öllu
lengur. í þriöja hópinn lenda
siðan aðrir, og eru þeir á venju-
legum biðlista.
— Ef manni sem er á venju-
legum biðlista hrakar skyndilega,
maöurinn t.d. hættir að geta sofið
á nóttunni sakir kvala, flytjum
við hann yfir á bráðan biðlista,
þannig aö hann geti komist að
jafn skjótt og nokkur möguleiki er
á. En þvi miður geta ekki allir
verið fyrstir og þvi getur biðin
oröið ýmsum anzi erfið.
— Það eru þvi miður litlar likur
á að nokkrar úrbætur verði á
þessu i bráð, sagði dr. Stefán.
Mér skilst að i eim byggingum,
sem verið er aö reisa við
Landspitalann þessa stundina sé
ekki gert ráð fyrir neinum
rúmum fyrir okkar deild. —gj
viö veginn, þegar kemur upp á melana neðan við Helgafell, þar sem Þingvallavegur greinist frá Vesturlandsvegi. Þar hafa
malartekjumenn skilið óhrjálega við uppurin svæði, og enginn virðist telja sér skylt að gera ncitt til lagfæringar. Og rétt viö sjálf vegamótin,
fast við hraðbrautina, er svo djúp gryfja, full af vatni, sem ekki veröur annað séö en hljóti að vera stórhættuleg, cf bifreið hlekktist þarna á,
rynniútaf veginum og ylti niður i pyttinn. — Timamynd Gunnar
Bæklunarlækningadeild Landspítalans:
BIÐTÍMINN YFIR TVÖ ÁR
600 sjúklingar bíða þess að komast að