Tíminn - 07.10.1973, Síða 15

Sunnudagur 7. október 1973.
TÍMINN
15
® Sýning
— Ja, upphaflega var þessi
sýning ekki mfn hugmynd, heldur
vina minna. En fyrir mitt leyti
get ég sagt, að ég álit það mikil-
vægt fyrir mig að fá þarna gott
tækifæri til yfirlits verka minna,
sjá hvað ég hef látið frá mér fara
um ævina og hver þróunin hefur
orðið.
— Nei. Ég er ekki ánægður með
þessi verk, ekki eitt þeirra.
Hvernig má það lika vera? Þau
eru að visu mjög misjafnlega
vond....
— Ég hef nú ekki haft tima til
að lita yfir þetta ennþá, en ég er
aö vona, að þetta yfirlit geti eitt-
hvað hjálpað til þess, að ég fari að
mála skár. Það eru vond verk,
sem ég hef látið frá mér fara til
þessa.
Bóhemisti sem ætlaði i
stúdentspróf
Sverrir Haraldsson er fæddur
18. marz árið 1930 i Vestmanna-
eyjum, foreldrar Haraldur
Bjarnason og Anna Kristjáns-
dóttir. Sextán ára gamall fluttist
hann til Reykjavikur, og hóf nám
i Handiða- og myndlistarskólan-
um. Þar stundaði hann nám
næstu þrjú árin, 1946-1949.
Heima i Vestmannaeyjum
hafði Sverrir byrjað að mála 12
ára gamall. Það er gaman að
skoða þessi byrjandaverk
Sverris, blýant-, oliu- og vatns-
litamyndir (eins og Úr Eyjum,
Herjólfsdalur, lleimaklettur,
o.n.) Þetta eru figúratifar mynd-
ir, eins og hann málar i dag.
Enda sagði Sverrir i blaðayiðtali
fyrir nokkrum árum : ,,Allir mála
fyrst figúrativt, a.m.k. fram yfir
fermingaraldur. Það kemur af
sjálfu sér, krakkar reyna að gera
sem nákvæmastar eftirmyndir.
Þega'r þeim finnast þau ekki geta
gert nógu vel, leiðist þeim og þau
hætta. Ég teiknaði lika eins og
aðrir krakkar, en ég hætti
aldrei”. Svo var nú það.
Sverrir tók fyrst þátt i samsýn-
ingu meðan hann var enn við
nám i H- og M. Það var árið 1948
hjá Félagi isl. myndlistarmanna,
en siðan hefur hann verið þátt-
takandi i flestum samsýningum
félagsins.
Annars sagði Sverrir okkur þá
sögu, að námið i H.- og M hefði
ekki farið svo ýkja vel i sig. —
Það má segja, að ég hafi verið
bóhemisti á þessum árum eða
e.t.v. ekki ólikur hippunum i dag.
Þetta gekk einhvern veginn svo
nærri mér, að ég hét þvi að snerta
ekki á pensli, þar sem eftir væri
ævinnar, segir Sverrir og brosir.
— Ég verð að nefna það, að ég
stefndi um skeið að þvi að taka
stúdentspróf.En ég hafði ekki tek-
ið neitt landspróf. Þvi var það, að
ég fór i gagnfræðaskóla hér i
Reykjavik. En námið fór þannig
með mig, að mánuði áður en ég
ætlaði i landsprófið (vorið 1948),
var ég kominn með magasár og
þurfti að fara á spitala. Þar með
var draumurinn búinn.... En það
varð svo sem ekkert úr heitinu
minu, þvi næsta vetur fór ég aftur
i H.- og M og þá til að fá réttindi
sem teiknikennari.
Skammakrókurinn
Við röltum um stund með
Sverri á föstudaginn i kringum
málverkin hans að Kjarvalsstöð-
um, ærið spekingslegir, enda
þýddi ekkert annað, þegar maður
var kominn inn i þennan 30 ára
heim hans, mjög svo fjölþættan.
,,Að visu eru þau misjafnlega
vond”, sagði Sverrir. Eina
uppstillinguna i Kjarvalssalnum
kallar hann „skammakrókinn” i
gamni og alvöru. Þetta eru
nokkrar geómetriskar abstraks-
jónir, sem Sverrir málaði á árun-
um 1949 til 1952, eða svo (þess má
geta, að á þessum árum kenndi
Sverrir við H.- og M og einnig
seinna, 1953-56).
— Æ, já, ég skammast min
einna mest fyrir þessar myndir,
held ég, segir Sverrir, þegar við
stöldrum þarna við. — Mér liggur
við að likja þessu núna við að
setja saman púsluspil. Þessar
geometriur eru allt of auðveld
list...
— Sjáðu þessa mynd hérna,
það hefði alveg eins mátt hafa
þessi fleti ljósa.... Þessi rauði
flötur hérna neðst getur alveg
eins verið hinum megin.
— Er það ekki rétt, Sverrir, að
þú hafir aldrei ánetjast þeim
iistastefnum verulega, sem uppi
hafa verið á þinum listferli?
— Ég veit ekki, hvað segja
skal, — nei, ætli megi ekki segja
það. Ég hef alla vega reynt að
halda minum persónulegum sér-
kennum þrátt fyrir allt. Það má
þó segja, að abstraksjónin hafi
verið i verkum minum meira og
minna fram að 1960.
— Annars eru þessar liststefn-
ur að mörgu leyti hættulegar. Það
er ekki hægt að eltast við þær, —
ef maður ætti að fylgjast náið
með þeim, yrði manni ekkert úr
verki. Ég hef ekkert fylgzt með
stefnum undanfarin ár. Ég hef
ekki gefið mér tima til þess. Ég er
á þessari ákveðnu linu núna og...
Sólarlag eftir Berlin
Fyrstu sjálfstæðu sýningu sina
hélt Sverrir árið 1952, i Lista-
mannaskálanum i Reykjavik.
Annars verða þær sýningar, sem
hann hefur tekið þátt i, m.a. i
Róm, Parfs, og Kaupmannahöfn,
ekki taldar upp hér.
1952-1953 var hann um 8
mánaða skeið við nám i Paris. Og
enrf málar hann geometriskar
abstraksjónir.
Siöari hluta sextugasta ára-
tugsins málaði Sverrir fremur lit-
ið. Það kom m.a. til af þvi, að
hann var við ýmislegt annað, svo
sem að gera myndir i bækur.
„Maður varð einhvern veginn að
vinna fyrir sér”, segir Sverrir.
Arið 1957-1960 dvaldi Sverrir við
nám i V-Berlin. Frá þvi timabiii
sjáum við nokkrar sérstæðar ab-
straksjónirí Kjarvalssal, svo sem
Plakatlitir nr. 112.
— Ég var troðfullur af hug-
myndum, þegar ég kom heim frá
Berlin, segir Sverrir. — Ég varð
einhvern veginn að létta á mér.
Og að koma úr stórborginni i
sólarlagið og sjóndeildarhringinn
hér heima, það var yfirþyrm-
andi. Það varð mér til happs, vil
ég segja, að ég greip til að mála
með málarasprautu. Með henni
gat ég unnið fljótt og losað á mér.
Ég notaði það verkslag allt fram
til 1963. Hálfgerðar abstraksjónir
fyrst i stað, en fór æ lengra út i
natúralismann, figúrativt lands-
lag, unz ég fór að nota oliu aftur.
Þar með erum við komin fram
til þess listskeiðs, sem Sverrir er
enn á, þ.e. oliu-landslagsmynd-
anna, sem fylla allan vestur-
sal Kjarvalsstaða. Þetta eru verk
7-8 siðustu ára. Auk þess eru i
þessum sal nokkrar teikningar,
þ.á.m. skissur af mótifum, sem
hann seinna hefur málað mörg
(mismunandi) verk út frá, svo
sem Úr Sogamýri(úr glugga þar
sem hann bjó, áður en hann flutt-
ist að Hulduhólum i Mosfellssveit
1970).
Lamaður á Þingvöllum
Þetta grunna ýfir litssp jall
veröur ekki öllu lengra hér.
Greint hefur verið frá þvi helzta i
listferli Sverris Haraldssonar. Ég
vil aðeins segja, — „kom heldur
og sjá!”
Eins og sjá má, þegar 1966-1973
verk Sverrií á Kjarvalsstöðum
eru skoðuð, hefur listamaðurinn
ekki leitað langt eftir mótifum
fyrir myndir sinar. Þær eru flest-
ar héðan úr grenndinni, úr Mos-
fellssveit, Sogamýrinni og þaðan,
sem Breiðholtshverfið er nú.
— Ég hef ákaflega litið ferðast
um landið. Ég legg mest upp úr
úrvinnslunni, minna mótifinu
sjálfu.
— Það var fyrst i sumar, að ég
leit á Þingvelli mótif-augum. Ég
varð bókstaflega lamaður....
Viö spyrjum Sverri að lokum,
hvort hann hyggist halda áfram
aö mála figúratift landslag. —
Get ekki sagt um það núna, segir
Sverrir. — Ég ætla að biða og sjá,
hvað ég fæ út úr þessari sýningu.
— Stp.
Jarðýta
Til sölu Caterpiller D.6.B. beinskipt með
16 tonna spili og 8 m gálga.
í topp standi.
B I LASALAN

SiMAR
19615
18085
BORGARTUNI1
Öryggi framar öllu
SAAB er á undan
Halogenljós og Ijósaþurrkur, rafmagnshitað bílstjórasæti,
fjaðrandi höggvari og stólbitastyrkt yfirbyggirig eru ekki lengur nýjungar hjó SAAB,
heldur þrautreynd öryggisatriði, sem æ fleiri bílaframleiðendur taka nú eftir.
En SAAB er ófram ó undan:
í ór eru nýjungarnar t.d. framsæti með óföstum hnakkapúðum, sérhönnuð fyrir akstursöryggi og vellíðan.
Stýri með öryggispúða. Sterkari höggvari. Endubætt loftræsti- og hitakerfi, sér hitablóstur ó afturrúðu.
SAAB fæst nú með hinni nýju viðurkenndu 2 lítra sænsksmíðuðu SAAB-vél.
SAAB 1974 fæst í 7 litum, þar af 2 nýjum tízkulitum. Nýtt grill ó SAAB 95 og SAAB 96.
/-Hnakkapúðar" ! aftursaeti
Sér hitablástur á afturrúðu.
Nýtt handfang,
„pístólugrip".
öruggari dyralæsing.
Nýtt sérhannað ökumannssæti,
með áföstum hnakkapúða.
Nýtt öruggara og þægilegra stýri.
Endurbættar rúðuþurrkur.
Nýtt loftræsti- og hitakerfi.
Endurbætt ryðvörn.
Innfelling fyrir útvarp.
Nýjir litir að innan.
Stærri geimir fyrir rúðuvask, 5 Itr.
SAAB 99L
2 lítra vél, 95 ha DIN (70 kW)
4 gíra venjul. skipting,
eða 3 gíra sjálfskiptur.
2 eða 4 dyra. 5 manna.
Sterkari höggvari.
SAAB 99 þolir ákeyrslu á 8 km. hraða
án þess að verða fyrir tjóni.
SAAB 99x7
1.85 lítra vél, 88 ha DIN (65 kW)
4 gíra venjuleg skipting,
2 dyra. 5 manna.
Á hagkvæmu verði.
SAAB 96
5 manna, 2 dyra.
V4 vél, 73 ha DIN.
4 gíra venjul. skipting.
SAAB 95
7 manna, 3 dyra. Stadion.
V4 vél 73 ha DIN.
4 gíra venjul. skipting.
,ÖRYGGI FRAMAR ÖLLIT
’^BDORNSSONAca
SKEIFAN 11 SÍMI 81530