Tíminn - 16.02.1975, Side 30

30
TíMlNN
Sunnudagur 16. febrúar 1975
—
Trúbadúrar eru fámenn stétt tónlistarmanna
hér á landi. Nafnið trúbadúr er upprunnið i
Suður-Frakklandi á miðöldum, og var þá notað
um ástarsöngvara, sem flökkuðu um og sungu
ljóð sin. Siðar var nafnið notað almennt um
flökkusöngvara, og á siðari timum hefur
merking orðsins fjarlægzt enn meira uppruna
sinn og nú er það að jafnaði notað um ýmiss
konar visnasöngvara.
Þekktustu islenzku trúbadúrarnir, sem svo
hafa verið nefndir, eru eflaust Megas, Böðvar
Guðmundsson og örn Bjarnason. — Nú-timinn
átti viðtal við þann siðastnefnda fyrir nokkru,
en hann mun i siðari hluta marzmánaðar,
hljóðrita LP-plötu ásamt Bergi Þórðarsyni.
örn Bjarnason er Akureyringur i húð og hár.
Hann hefur komið fram á ýmsum skemmtun-
um og hafa ljóð hans og tónlist vakið verulega
athygli.
örn, Megas og Böðvar Guðmundsson voru
gestir Ómars Valdimarssonar i sjónvarps-
þættinum ,,Það eru komnir gestir”, — en þátt-
urinn var bannaður fyrir nokkru, eins og greint
hefur verið frá i blöðum.
Sálmurinn um
sósurnar
— Það má segja að Gylfi Gísla-
son hafi komið trúbadúrs-
nafninu á mig, segir örn i
upphafi viðtalsins. — Hann var
með þátt um Þórberg i út-
varpinu á 85. ára afmæli
skáldsins, og þar söng Þór-
bergur m.a. ljóð sitt og lag, sem
hann nefndi „Sálmurinn um
sósurnar”. Gylfi kom að máli
við mig og bað mig að strjúka
undir lagið á gitar til að lyfta
aðeins upp raulinu i Þórbergi.
Hann sagði Þórbergi að hann
hefði fengið örn Bjarnason
trúbadúr til að strjúka undir
lagið á gitar.
Stuttu síðar varð ég á vegi
blaöamanna Visis, sem voru að
spyrja fólk um eitthvað á förn-
um vegi I þættinum Visir spyr.
Mér fannst gaman að trúba-
dúrsnafninu, og þegar þeir vildu
vita starfsheiti mitt, skellti ég
trúbadúrsnafninu fram.
örn kvaðst ekki hafa raulað
mikið að undanförnu, en ,,þó
alltaf öðru hvoru”. Um ára-
mótin kom hann fram á lands-
fundi Alþýðubandalagsins, og 1.
desember s.l. kom hann fram á
1. des. samkomu stúdenta i Há-
skólabiói og gerði þar mikla
lukku. örn sagði, að lögin, sem
hann léki, væru sum eftir hann
sjálfan, en önnur eftir
trúbadúra á Norðurlöndunum
og viðar. Textarnir væru hins
vegar allir eftir hann sjálfan og
hann léki sjálfur undir á gitar.
Viö vorum ekki
með eggskörp
brot i buxum
— Nú-timanum lék mikil for-
vitni á að fræðast um bannfærða
sjónvarpsþáttinn, sem
sjónvarpsáhorfendur munu
aldrei koma til með að líta aug-
um.
— Þátturinn var tekin upp fyrri
hluta vetrar, hóf örn mál sitt, —
og ég, Megas og Böðvar vorum
kynntir sem islenzkir
trúbadúrar.
— Þaö hefur heyrzt, að þið hafið
verið fremur illa tilhaföir og
jafnvel druslulegir.
— Já, það er eflaust eitthvað til
i þvl — alla vega vorum við ekki
með eggskörp brot i buxum,
eins og fyrri gestir þessa þáttar.
Ég var klæddur flauelsbuxum
og peysugopa, og hinir voru
klæddir á svipaðan hátt. Megas
hafði skrámazt á öðru auganu
og þvi var gripið til þess ráðs að
setja eitilsvartan lepp fyrir
augað — og það var mjög fyndið
og stakk I stúf við það háalvar-
lega og þvingaða form, sem hef-
ur einkennt þessa þætti.
Við höfðum alls ekki rætt þaö
okkar I millum að koma svona
klæddir I upptökuna, en við er-
um sennilega allir á þessari linu
— og viljum ekki kenna okkur
við þá tegund manna, sem
ganga með harðkúluhatta.
Klæðaburðurinn hefur eflaust
átt sinn þátt i þvi að skapa
þarna mjög sérstakt andrúms-
loft.
Ómar spjallaði lltillega við
okkur áöur en við gengum inn I
sjónvarpssalinn, og gaf okkur
nokkra punkta, sem hann ætlaði
að ræða um við okkur. Þetta var
rætt mjög frjálslega, og frá
sjónarmiði okkar vorum við
hans gestir og áttum eingöngu
að svara spurningum, sem að
okkur var beint, en ekki að
opinbera skoðanir okkar á
ákveðnum málum að tilefnis-
lausu.
Hins vegar voru spurningar
Ómars margar hverjar mjög
harðar og erfitt að svara þeim
þannig, að ekki væri hægt að
fetta fingur út i svörin sam-
kvæmt hlutleysisreglum
sjónvarpsins. Til dæmis spuröi
..Við vorum ekki
með eqqskörp brot
í buxum eins oq
fyrri qestir bessq báttar"
Eruð þið
kommúnistar?
Nú-tíminn
ræðir við
• •
Orn Bjarnason
trúbadúr
um
bannfærðan
sjónvarpsþátt,
hlutleysi
ríkisf jölmiðla
og fleira
hann: Eruð þið kommúnistar?
Og það gefur auga leiö, að þaö
er erfitt að svara svona
spurningu þannig að svarið
brjóti ekki I bága við hlutleysis-
reglurnar.
— Hverju svöruðuð þið þessari
spurningtf?
— Megas svaraði henni eitthvað
á þessa leið: Já, kommúnistar
Hvað er kommúnisti? Ég er t.d.
mjög hlynntur kommúnum,.......
og kommúnsense — og þar með
var það útrætt mál.
Við áttum að flytja eitt lag
hver, og Andreá Indriðason vildi
heyra lögin áður en þau yrðu
tekin upp, svo við fluttum þau
fyrir hann.
Ég sá strax, að honum leizt
alls ekki á blikuna, enda held
ég, að Andrés vilji helzt að allir
syngi eingöngu um sólskin og
blóm, — og allt annað sé klám
frá hans sjóharmiði.
Þegar Andrés hafði hlýtt á lög
okkar, neitaði hann að þau yrðu
tekin upp. Böðvar gekk þá til
hans til að ræða þetta, og spurði
hann að þvi, hvort menn mættu
hafa skoðun eða ekki. Þegar
þeir höfðu rætt málin um stund,
féllst Andrés á að taka upp
lögin.
Hvað merkja hugtökin
lýðræði og málfrelsi?
— Hvað merkja oröin m&lfrelsi
og lýöræöi? Það er ekki að
undra þótt við vörpum fram
þessari spurningu, eftir allt sem
á hefur gengiö út af þessum
þætti. Þaö er alltaf verið aö
veifa þessum hugtökum —
lýðræöi — málfrelsi, frjáls út-
varpsstöð, — frjálsir fjölmiðlar
— frjáls skoðanamyndun —
frjáls menning og fleira i þess-
um dúr. Það á allt að vera
frjálst, en þegar er farið að at-
huga þetta aðeins nánar, kemur
I ljós, að þetta er einungis fyrir
fáa útvalda menn i
þjóðfélaginu.
Þegar til kastanna kemur,
verður ljóst, að þeir, sem
skreyta sig með þessum hugtök-
um, eiga við allt annaö en eigin-
lega merkingu orðanna.
Jón og
útvarpráð
— Þeir, sem sáu þennan þátt,
virtust hafa gaman af, enda var
kimni I þættinum, og við vorum
sennilega tröllslega undarlegir,
miðað við fyrri gesti.
örn sagði, að Böðvar hefði
farið til Akureyrar strax eftir að
þátturinn hafði verið tekinn
upp, en hann sjálfur hefði
nokkru siðar hringt i Jón
Þórarinsson, dagskrástjóra
sjónvarpsins, og spurt hvenær
þátturinn yrði á dagskrá.
— Jón svaraði þvi til, að það
væru engar likur á þvi að þátt-
urinn yrði sýndur og kvaðst
„Megas hafði skrámazt á öðru auganu, og þvi var gripið
til þess ráðs að setja eitilsvartan lepp fyrir augað — og
það var mjög fyndið, og stakk i stúf við það háalvarlega
og þvingaða form, sem hefur einkennt þessa þætti.”
,,Þeir sem sáu þennan þátt, virtust hafa gaman af, enda
var kimni i þættinum, og við vorum sennilega tröllslega
undarlegir, miðað við fyrri gesti.”