Tíminn - 08.06.1975, Qupperneq 33

Sunnudagur 8. júni 1975
TÍMINN
33
@ Kvittdð fyrir
augum aO áfengi er hættulegur
óþarfi, sem leiðir skömm og
vandræði yfir tiunda hvern
mann, sem til þess leitar, og
hver og einn er frjáls að þvi að
velja hvort hann vill efla
drykkjutizkuna eða hamla gegn
henni?
Kristján segir að boð og bönn
leysi ekki vanda áfengismál-
anna. Siðan segir hann: „Við
kennum börnunum umferðar-
reglur”. Það skilst mér að hon-
um þyki sjálfsagður hlutur.
En hvað eru umferðarreglur
annað en boð og bönn?
Spyr sá, sem ekki veit.
Kristján vill nema ur gildi þau
„fáránlegu lög, sem banna ungu
fólki neyzlu áfengis”. ,,Það þýð-
ir ekkert að setja bann við sliku.
Það lætur enginn banna sér
slikt”.
Hvað snemma vill hann fara
að kenna börnunum hvernig
drekka skuli? Tólf ára eða
yngri?
Það þarf ekki að banna það,
sem engum dettur ihug að gera.
En eru öll bönn, sem brotin eru,
þýðingarlaus. Hvað þýðir að
setja friðunarlög, umferðarlög,
landhelgislög?
Ætli við verðum ekki að at-
huga löggjafarmálin i heild áð-
ur en við sláum þvi föstu að boð
og bönn séu einskis virði eða
verra en það.
Sé það raunverulega skoðun
okkar er það fleira en áfengis-
löggjöfin sem þarf endurskoð-
unar við.
Hér hafa komið fram nokkur
atriði sem hljóta að hafa áhrif á
skoðanir manna og viðhorf i á-
fengismálum. Mér finnst að
gæti misskilnings og vanþekk-
ingar i skoðunum Kristjáns, en
þar er ekki einum að lá. Það er
einmitt knýjandi ástæða til að
vekja athygli á þessu vegna
þess að slik hjdtrú er algeng.
Fáfræði, vanþekking og grillur
er einkennandi fyrir almennt
viðhorf i áfengismálum. Þvi er
engin von að ályktanir verði
réttar.
H.Kr.
LÍFRÍKI og mengun eru orð, sem
litt heyrðust áöur, en eru nú flest-
um öðrum háværari. Nauðsyn
þess að maðurinn umgangist um-
hverfi sitt á mannsæmandi hátt
er nú flestum ljós og verður stöð-
ugt rikari þáttur i lifi okkar. En
það er víða pottur brotinn. Til að
minna á nauðsyn þess að hver
haldi vöku sinni i þessum efnum
birtum við meðfylgjandi mynd,
þar sem glöggt má sjá, að meng-
un við bæjardyrnar eru enn dag-
legur hlutur hér á landi.
Guðmundur Þórarinsson í borgarstjórn:
Kjarabætur til hinna
lægstlaunuðu
— ríkisvaldið verður að tryggja
rekstrargrundvöll stóru togaranna
BH-Reykjavik. — „Við leggjum
áherzlu á mikilvægi þess, að
samningar geti tekizt með eðli-
legum hætti milli atvinnurekenda
og þeirra aðildarféiaga ASÍ, sem
boðað hafa vinnustöðvun hinn 11.
júni nk.
Jafnframt viijum við að fram
Leikur er börnum
nauðsyn
Allir hljóta að vera sammála
um það, að hollir útileikir eru
bömum nauðsyn til andlegs og
likamlegs þroska. Útileikir
bama eru og hafa lengi verið
vandamál i þéttbýli. Með auk-
inni umferð, sem óhjákvæmi-
lega fylgir þéttbýliskjörnunum,
skapast alvarleg hætta fyrir
böm að leik, vandamál, sem
bömidreifbýli þurfa hins vegar
ekki að standa frammi fyrir.
Með siaukinni byggð verða
möguleikar til ieikaðstöðu
bama á óskipulögðu landi innan
og utan byggðar sifellt minni.
Þessa skerðingu á leikaðstöðu
bama verður að bæta upp með
fjölbreyttum leikmöguleikum á
þar til gerðum leiksvæðum, i
hæfilegri fjarlögð frá heimilum
þeirra.
Ef viö hugsum um mikilvægi
þess, að börn geti athafnað sig
utandyra á þann hátt, sem þeim
er eðlilegast, vaknar sú spum-
ing,hvernig forráðamenn barna
annars vegar og borgaryfirvöld
hins vegar geti á sem beztan
hátt fullnægt þessum þörfum
bamsins og um leið stuðlað að
öryggi þess fyrir óhjákvæmi-
legri umferð og þeim hættum,
sem henni eru samfara. Börn að
leik og umferð ökutækja geta
aldrei farið saman. Það verður
að beina leik barnanna inn á þar
til gerð svæði og stuðla þannig
aö aukinni vernd barna fyrir
þeim hættum, sem leynast i um-
ferðinni. En það er engan veg-
inn nægilegt að vernda börnin
með þvi að einangra þau frá
umferöinni, það verður einnig
að nýta hvert tækifæri, sem
gefst, til þess að fræða þessa
væntanlegu vegfarendur og
kenna þeim að varast hættuna.
Rúmlega 100 leikveilir og leik-
svæði I Reykjavik.
I Reykjavik eru i dag starf-
ræktir 30 smábarnagæzluvellir
auk tveggja opinna gæzluvalla.
Opin leiksvæði eru 48, spark-
vellir og körfuboltavellir eru
samtals 30. Einn starfsvöllur er
starfræktur i borginni en fyrir-
hugað er að setja upp þrjá slika
velli nú á næstunni.
Leikvellir þessir eru allir
staðsettir þannig, að ibúar viö-
komandi svæðis eiga greiðan og
auðveldan aðgang að þeim.
Stefnt hefur verið að þvl að sjá
fyrir fjölbreyttum leikmögu-
leikum allt árið um kring. Innra
starf þessara leikvalla, og þá
einkum gæzluvallanna, er i si-
felldri endurskoðun með tilliti
til þess að auka sem mest á
möguleika barna til þroskandi
leikja.
Enda þótt borgaryfirvöldum
hafi tekist að mæta þannig þörf-
um borgarbúa I þessum efnum
þarf þó meira að koma til. Þörf
bamsins fyrir útileiki byrjar
mjög snemma og á fyrstu fjór-
um árum barnsins takmarkast
athafnasvæði þess að mestu við
næsta nágrenni heimilisins. Það
veitir barninu visst öryggi að
vera i sjónmáli við heimilið og
vita af mömmu eða pabba i
nokkurra metra fjarlægð.
Eftir fyrstu fjögur árin fer at-
hafnasvæöi barnsins að aukast,
forvitnin á að rannsaka örlitið
meira af heiminum vex. Barn á
þessum aldrei er venjulega úti
eitt sins liðs og eftir þvi sem það
hættir sér lengra frá útidyrum
sins heimilis þeim mun meir
nálgast það þá hættu, sem biður
þess i umferðinni.
Nauðsyn á leikvöllum viö ibúö-
arhús
Og þá komum við að mikil-
vægi hinna svokölluðu nærleik-
valla, það er að segja vel skipu-
lagðra leiksvæða við Ibúðarhús.
Það er ekki nægilegt að við get-
um verið örugg um barnið þann
hluta úr degi, sem það er á
gæzluleikvelli eða i leikskóla.
Við þurfum einnig að gera allt,
sem I okkar valdi stendur til
þess að tryggja öryggi þess I
annan tima.
Við skipulagningu og frágang
Ibúðarhúsalóða ber að hafa i
huga, aö miða þarf að fleira en
fallegu grasi og blómum, sem
gleðja augaö. Það má ekki
gleyma þörfum yngstu Ibúanna
eða það sem verra er, jafnvel
reka þá út af lóðunum, út á mal-
bikið i hringiðu siaukinnar
umferðar.
Möguleikinn til þess að skapa
börnum aðlaðandi leiksvæði við
Ibúöarhús er margvislegur.
Gerð áhugaverðra leiktækja fer
sivaxandi,en hafa ber i huga við
hönnun nærleikvalla, að búnað-
ur svæðisins þarf að vera
þannig úr garði gerður, að hann
veki meiri áhuga tilleiks inni á
svæðinu en á hættustöðum utan
þess. Sameiginlegt átak ibúð-
arhúsaeigenda i þessa átt væri
mikilvægt framlag i þeirri við-
leitni að forða börnum frá um-
ferðinni.
komi sú skoöun okkar, aö þeir
fjármunir, sem þjóöarbúiö kann
aö hafa til ráðstöfunar nú til
iaunahækkana, gangi fyrst og
fremst til láglaunastéttanna i
þjóðfélaginu, svo og til elli- og ör-
orkulifeyrisþega og annarra
sambærilegra aöila.
Þar sem rikisstjórnin hefur ný-
lega skipaö sérstaka sáttanefnd
fimm manna til aö vinna aö lausn
þessarar kjaradeilu og samn-
ingaumleitanir eru I fullum
gangi, teljum viö hvorki skyn-
samlegt né rétt, aö Reykjavíkur-
borg fari á þessu stigi aö blanda
sér I þær viðræður.”
Þannig hljóðar bókun, sem
borgarfulltrúar Framsóknar-
flokksins, þeir Kristján Bene-
diktsson og Guðmundur G.
Þórarinsson, létu gera á borgar-
stjórnarfundi sl. fimmtudag, þeg-
ar til umræöu var tillaga frá
borgarfulltrúum Alþýðubanda-
lagsins og Alþýðuflokksins svo-
hljóðandi:
„Með hliösjón var þvi, að lágt
kaupgjald, stöðvun frystihúsanna
og mikið atvinnuleysi meðal
skólafólks stofnar afkomu al-
þýðuheimila i borginni I voða, tel-
ur borgarstjórn brýnt að komið
verði til móts við kröfur verka-
lýðsfélaganna og að samningar
náist, áður en til boðaðra verk-
falla kemur.
Borgarstjórn felur þvi borgar-
stjóra og borgarráði að leitast við
að hafa áhrif á afstöðu annarra
atvinnurekenda við samnings-
geröina, en leita sérsamninga
fyrirborgina og fyrirtæki hennar,
ef samninganefnd atvinnurek-
enda fellst ekki á að leggja fram
tilboð, sem eru I samræmi við
.hagsmuni alþýðu manna i borg-
inni.
Talsverðar umræður urðu um
tillöguna, og tóku þátt i þeim
Birgir Isleifur Gunnarsson
borgarstjóri, sem kvaö tillögu-
flutning um sérsamninga viö
verkalýðshreyfinguna ekki nýjan
af nálinni. Væri hann andvígur
sliku og hefði jafnan verið, og
flutti frávisunartillögu. Adda
Bára Sigfúsdóttir og Björgvin
Guðmundsson fylgdu tillögunni
úr hlaöi, en auk þess flutti
Kristján Benediktsson bókun
borgarfulltrúa Framsóknar-
flokksins, og Guðmundur G.
Þórarinsson lýsti skoðunum
borgarfulltrúa Framsóknar-
flokksins i itarlegu máli.
Sagði Guðmundur G. Þórarins-
son meöal annars, að enginn bæri
á móti þvi, að verkamannalaun
væru fáránlega lág, en hann fengi
ekki betur séð en kjarabarátta
verkalýösfélaganna nú stefndi
gegn hagsmunum hinna lægst-
launuðu, er kröfur til handa þeim
lægstlaunuðu næmu ekki nema
tæplega 40% hækkun, en yfir 50%
til hinna hæstlaunuöu. Slik hækk-
un til hinna hæstlaunuðu stefndi
aðeins út i verðbólgu, sem
brenndi fljótlega upp kjarabætur
hinna lægstlaunuðu, eins og gerð-
ist i siðustu samningum.
— Ég er þeirrar skoðunar,
sagði Guðmundur G. Þórarins-
son, að þegar ástandið i efna-
hagslifinu er eins og það er nú,
eigiþaðfjármagn, sem verja skal
til launahækkana, fy rst og fremst
að koma þeim lægstlaunuðu til
góða, en ekki ganga upp úr og
koma þeim hæstlaunuðu helzt til
góöa, eins og nú virðist vera. Sú
stefna vinnur beinlinis gegn hags-
munum hinna lægstlaunuðu.
Þá kvað Guðmundur það skoð-
un sina, að eölilegast væri að
samkomulag næðist i frjálsum
samningum og á sem eölilegastan
hátt.Lýsti Guðmundur þeirri af-
stöðu borgarfulltrúa Fram-
sóknarflokksins, að þeir teldu, að
i þeim umræðum um kjaramál,
sem framundan væru, bæri fyrst
og fremst að leggja höfuðáherzlu
á það, að þeir lægstlaunuðu
fengju kjarabætur.
Guðmundur G. Þórarinsson vék
að togaradeilunni, sem hann kvað
mjög sérstaks eðlis. Menn yrðu
að gera sér grein fyrir þvi, að
rekstrargrundvöllur stóru togar-
anna væri enginn. og frjálsir
samningar væru afskaplega
erfiöir, þegar eigendur togaranna
stæðu frammi fyrir þvi að tapa
minna fé með þvi að láta togar-
ana liggja.
— Þessvegna er nauðsynlegt,
að rikisvaldið taki sjálfan
rekstrargrundvöllinn til endur-
skoðunar. Ég fæ ekki séð, að sér-
samningar borgarinnar yið sjó-
menn ýti undir það, að slikur
rekstrargrundvöllur verði
tryggður. Þetta álit ég þvi fyrst
og fremst mál rikisvaldsins.
Þessi deila verður aldrei leyst,
nema rikisvaldið tryggi rekstrar-
grundvöll togaranna, og það
verður að leggja leikreglurnar til
lausnar deilunni.