Tíminn - 30.11.1975, Blaðsíða 16

16
TÍMINN
Sunnudagur 30. nóvember 1975.
Það skiptir meginmdli að
ekki verði um verulegar
kauphækkanir að ræða
— segir Georg Ólafsson verðlagsstjóri í viðtali
við Tímann um herta framkvæmd
verðstöðvunarlaganna
•ooooooooooœoooooooooooo •

SKIÐA
SKIÐA-
jakkar
SKÍÐA-
buxur
hanzkar
SKIDA■
skór
gleraugu
SKIDA-
SKIÐA-
stafir
Aldrei
meira
úrval
Póstsendum
Éportval
■ Hlemmtorgi — Sími 14390
OOOÖOOOOOOO0OOOOOOOOOOOO'
FJ-Reykjavik. Viðskipta-
ráðuneytið gaf nýlega út tilmæli
um herta framkvæmd á verð-
stöðvunarlögum næstu fjóra
mánuðina. Timinn snéri sér til
Georgs Ólafssonar, verðlags-
stjóra, og bað hann að segja les-
endum blaðsins nánar frá
þessu.
— Hér á landi hefur verð-
stöðvun verið i gildi i einhverri
mynd siðustu fimm árin, sagði
verðlagsstjóri. Vegna mikilla
kostnaðarhækkana, bæði er-
lendra og innlendra hefur þó
reynzt ógerningur að halda
verðlagi stöðugu og má þvi
frekar segja, að þetta timabil
hafi einkennzt af verðhömlum
en ekki verðstöðvun. Enda er
það reynsla annarra þjóða, að
verðstöðvun komi þvi aðeins að
tilætluðum notum, að hún standi
tiltölulega stutt i senn.
Að undanförnu hefur nokkuð
dregið úr hinni öru verðbólgu,
sem hér hefur rikt siðustu tvö til
þrjú árin og þá vöknuðu spurn-
ingar um það, hvernig ætti að
bregðst við i verðlagsmálum til
að fylgja þessu eftir. Viðskipta-
ráðherra bað mig að kanna,
hvernig nýta mætti þessar að-
stæður. bað varð að ráði að ég
færi til Noregs til að kynna mér
framkvæmd verðstöðvunar þar
i landi, en okkar verðlagskerfi
svipar mest til þess norska.
Að lokinni þessari ferð lagði
ég fram greinargerð til við-
skiptaráðherra og i framhaldi
af þvi gaf viðskiptaráðuneytið
út tilmæli um herta framkvæmd
verðstöðvunarlaga næstu fjóra
mánuðina.
Hver telur þú vera helztu at-
riði þeirra tilmæla?
— Ég vil sérstaklega vekja
athygli á tvennu. í ^yrsta lagi er
nú einungis heimilt að taka inn i
verð vöru og þjónustu erlendar
hækkanir, enda ekki á okkar
valdi að hafa áhrif á þær. Og þá
aðeins hækkanir eftir 20. nóv-
ember.
1 öðru lagi er ætlast til þess að
engar breytingar verði á verö-
lagningu vöru og þjónustu hins
opinbera. Og á þetta er lögð rik
áherzla.
En eigi þessi skammtima
verðstöðvun að bera tilætlaðan
árangur, er nauðsynlegt að gera
aðrar ráðstafanir, sem miða að
þvi að halda verðlagi niðri.
Ilvaða ráðstafanir koma þar
til greina?
— Mér eru þar efst i huga
væntanlegir kjarasamningar
um eða upp úr áramótunum.
Það skiptir meginmáli að ekki
verði um verulegar kauphækk-
anir að ræða, þvi slikt myndi að-
eins bjóða upp á nýja koll-
steypu.
Það er nauðsynlegt að menn
ihugi, að til eru fleiri kjarabæt-
ur, en beinar launahækkanir og
svo verður að tryggja það, að
fyrirtæki geti á einhvern hátt
mætt einhverri kauphækkun, til
dæmis með vaxtalækkun þeim
til handa.
Verður vcrðlagseftirlit hert?
— Vegna þessara tilmæla um
herta framkvæmd verðstöðvun-
arlaganna og eins vegna þess að
nú fer i hönd mesta verzlunartið
Georg Ólafsson verðlagsstjóri
ársins, höfum við gert ráðstaf-
anir til að herða verðlagseftir-
litið.
Við höfum gefið út fyrirmæli
til fyrirtækja og verzlana um
það, að þeim sé skylt að hafa
frammi öll gögn um verðlagn-
ingu vöru og þjónustu svo eftir-
litsmenn geti fyrirvaralaust
sannreynt réttmæti verðlagn-
ingarinnar. Þá munum við
áfram ganga eftir verðmerk-
ingum og við höfum fengið
heimild til að ráða þrjá, fjóra
eftirlitsmenn til skamms tima.
Er almenningur virkt afl i
verðlagseftirlitinu?
— Það hefur farið vaxandi að
undanförnu, að almenningur
leiti til okkar með fyrirspurnir
og ábendingar. Ég held, að
verðmerkingarnar hafi þarna
mikið að segja og svo hitt, að
þegar að þrengist, þá hugleiðir
fólk þessi mál betur.
Þú sagðir áðan, að það væri
reynsla annarra þjóða, að verð-
stöðvun næði þvi aðeins tilgangi
sinum að hún stæði stutt hverju
sinni. Telur þú þá, að okkur
hcfði farnast betur með þvi að
skipta verðstöðvunartimabilum
niður i stað þess að hafa eina
samfellda verðstöðvun eða
verðhömlun?
— Ég tel tvimælalaust rétt-
ara að hafa fleiri stutt verð-
stöðvunarskeið en eitt langt.
En nú heyrist þvi fleygt að
verðstöðvun leysi ekki vaiulann,
þar sem hún skjóti aðeins verð-
bólgunni á frest, en lcysi hana
ekki.
— Þaðer rétt, að verðstöðvun
ein sér leysir ekki allan vanda.
En ef samhliða henni verða
gerðar aðrar nauðsynlegar ráð-
stafanir, getur hún orðið veiga-
mikill þáttur i þvi að draga úr
verðbólgu.
Þú lagðir áðan sérstaka á-
herzlu á hlut þess opinbera i
þessum ráðstöfunum.
— Já. Það er nýtt, að nú mega
ráðuneyti enga ákvörðun taka
um verðhækkanir án samráðs
við viðskiptaráðuneytið.
Ég tel það vera mjög þýðing-
armikið, að engar hækkanir
verða leyfðar hjá þvi opinbera
nema þær séu fyrst bornar
undir einn aðila, sem hefur
heildarsýn yfir málin.