Tíminn - 30.11.1975, Blaðsíða 26

26
TÍMINN
Sunnudagur 30. nóvember 1975.
KVIKAAYNDIR — KVIKAAYNDIR — KVIKAAYNDIR — KVIKAAYNDIR — KVIKAAYNDIR —•
Stjörnubló: Emmanuelle.
Kvikmynd þessi er af mörg-
um talin einhver bezta mynd
Frakka til þessa og undir það
viðhorf hlýtur undirritaður að
taka.
Kvikmynd þessi tekur til
meðferðar kynllf mannsins og
möguleika hans á að nota
likamann til aö gera vistina á
jöröinni bærilegri. Fjallað er
um það, hvernig maöurinn
hefur orðið hlutlaus i lifi sinu
og tilveru i stað þess að taka
afstöðu og vinna markvisst,
liðum við sviplaus um og ger-
um eins og okkur er sagt-HV
KVIKMYNDA-
HORNIÐ
Umsjónarmaður
Halldór
Valdimarsson
Nýja bló:
Ævintýri Meistara Jakobs
Sumum verður mikið úr
litlu. Aðrir hafa árangur sem
erfiöi. En sumum verður litið
eða jafnvel ekki neitt úr þvi,
sem teljast veröur nokkuð gott
vegarnesti.
Myndin um meistara Jakob
fjallar i fyrsta lagi ekki um
meistara Jakob, nema að litlu
leiti. 1 öðru lagi er hún heimsku
lega öfgakennd og heimskuleg
svo að I öfgar gengur. 1 þriðja
lagi er hún ekki fyndin, nema
ef tilvill fyrir þann, sem tekizt
hefur að selja hana. — HV
KAFLINN SEM VANTAR
í ÞRÚGUR REIÐINNAR, ER SVARTUR
Sounder
Leikstjórn: Martin Ritt
Aöalhlutverk: Paul Winfield,
Cicely Tyson, Kevin Hooks.
1 næstu viku mun Nýja Bió taka
til sýninga kvikmyndina „Sound-
er”, með Cicely Tyson og Paul
Winfield I aðalhlutverkum.
Kvikmynd þessi, sem vakið
hefur mikla athygli þar sem hún
hefurverið sýnd, fjallarum lif fá-
tækrar blökkumannafjölskyldu i
Suðurrikjum Bandarikjanna.
Saga fjölskyldunnar er I megin-
atriðum hin sama og saga þús-
unda, jafnvel milljóna annarra
blökkumanna á krepputimum,
saga kúgunar, niðurlægingar og
þrenginga.
Faðirinn (Paul Winfield) ber
ábyrgö á afkomu konu sinnar og
barna og þegar allt annaö þrýtur,
bregður hann á það ráð að stela
þeim til matar. „Hvit” réttvisi
Bandarlkjanna dæmir hann til
ársdvalar í hegningarvinnubúð-
um, þar sem hann er brotinn nið-
ur og beygður eftir mætti, en
móðirin (Cicely Tyson) er skilin
eftir með barnahópinn, án mögu-
leika til að framfleyta honum.
Innan þessa ramma sýnir
myndin okkur brot af þeirri sögu
og þeirri þróun, sem leitt hefur
blökkumenn til þess að krefjast
uppgjörs við hvíta kynstofninn.
Sonur þeirra hjónanna (Kevin
Hooks) hefur aldur til að skilja
erfiðleika foreldra sinna og niður-
lægingin brennir sig I huga hans.
Með hjálp föður sins gerir hann
sér grein fyrir, að skyldur hans
liggja ekki einvörðungu I föður-
garði, honum ber að leita sér
menntunar og möguleika til að
uppfylla skyldur sinar gagnvart
svarta kynstofninum I heild.
Kvikmynd þessi hlaut á slnum
tima mjög góöa blaöadóma er-
Móðirin (Cicely Tyson) býr son sinn til aö fara I skóla. Tyson hefur
fengiö frábæra dóma fyrir leik sinn I kvikmyndinni.
lendis, en I þeim sagði meðal ann-
ars:
„Sounder er kafli, sem vantar i
„Þrúgur reiðinnar” (eftir John
Steinbeck) og hefur hún til að
bera sömu tign.....Cicely Tyson,
sem er frábær leikkona, er val-
kyrja með innri eld. Hér með
leggjum viö til, að hún fái Oscars-
verðlaun”. — Judith Crist i New
York Magazine.
„Loksins —samúðarfull og ást-
rík mynd um það aö vera svartur
I Amerlku. Engin bandarisk leik-
kona hefur sýnt annan eins
snillarleik, með fjölþættri áferð,
siöan Jane Fonda lék I KLUTE.”
— Jay Cocks, Time Magazine.
„Þessi mynd er sjaldgæf ger-
semi. Kvikmynd, sem öll fjöl-
skyldan getur haft unun af.” —
Ebony Magazine (helzta tlmarit.
svertingja i Bandarikjunum.)
„Cicely Tyson er hin eitilharöa
móðir — mjög áhrifarlkt leik-
listarafrek.” — Paul Zimmer-
man, Newsweek
En, sumsé, sýningar á kvik-
myndinni hefjast I Nýja BIó i
næstu viku og þá getur hver og
einn dæmt fyrir sig. —HV
Paul Winfield er meö þekktustu
þeldökkum leikurum okkar
samtiöar. Hann fer meö hlut-
verk heimilisfööur, sem heldur
stolti sinu, þrátt fyrir kúgun,
niðuriægingu og misrétti.
Feögarnir (Paul Winfield og Kevin Hooks) fylgjast meö komu lög-
reglunnar. Heimilishundurinn Sounder, sem kvikmyndin ber nafn'
af, skynjar spennu þeirra feðga, sem gátu ekki búizt viö neinu góöu
af heimsókn lögregiunnar.
Háskólabió
Lögreglumaöur 373
Leikstjórn: Iioward W. Koch
Aðalhlutverk: Robert Duvall,
Verna Bloom, Henry Darrow,
Eddie Egan, Felipe Luciano.
Mynd þessi er ein af mörgum
lögreglumyndum,sem að hluta til
eru byggðar á sannsögulegum
heimildum. „Aö hluta til” þýðir,
að hún er hálfur sannleikur,
kryddaður pipar og salti spenn-
unnar úr baukum kvikmynda-
heimsins.
Kryddið var eitt sinn ferskt og
snerti bragölaukana svo eftir
keimdi, en nú er þaö útþynnt, of-
notað og næsta bragðlitið.
Að greiða toppinn
Ferill lögreglumyndarinnar er
ekki lengur flókinn eöa torskilinn.
Þvert á móti, þvi frá upphafi til
enda fylgir hann farvegi
hundruða fyrri mynda og vikur í
engu frá venju.
Smáatriöum er að visu breytt
oghnikaðlitillega til. Hinn venju-
bundni kappakstur um götur stór-
borgarinnar fer fram með
hetjuna I strætisvagni — og hon-
um stolnum — I stað tryllitækis-
ins. Brottrækur lögreglumaður á
sér vini og velvildarmenn, i stað
þess að verjast mót kerfinu öllu
og þjónum þess. „Glæpamennirn-
ir” eru hugsjónamenn frá
kúgaðri nýlendu, sem fá að koma
boðskap slnum að og veröa jafn-
vel aðnjótandi nokkurrar
samúðar.
Engu að siður er þess vandlega
gætt að fylgja settum reglum i
lögreglukvikmyndagerð, þannig
aö engin 'þessara breytinga nær
að hafa veruleg áhrif á myndina.
Þær hafa sama tilgang og hár-
greiðsla, sem felst i þvi einu að
renna greiðu niður um toppinn.
Spenna eða
spenna ekki:
Eddie Rayan er vikið úr starfi
við morðdeild lögreglunnar i New
York, vegna gruns um kynþátta-
hatur.
Eins og eðlilegt og nauðsynlegt
er, sinnir hann ekki brottvikning-
unni, heldur gegnir störfum sln-
um áfram á eigin spýtur. Það er
enda eins gott, þvi án þess hefö-
um við ekki haft tækifæri til að
kvikmynda ævintýri hans.
Aður en varir hefur Eddie
flækzt inn I morðmál, með vopna-
smygli til bragðauka og er kom-
inn á kaf i undirheimalýð borgar-
innar.
Margar þrautreyndar og áður
árangursrikar aðferðir eru notað-
ar til að skapa spennu I myndinni,
meðal annars eltingaleikur á
bæði fótum og hjólum, umsátur,
dularfull manndráp og fleira, en
án verulegs árangurs, þvl spenn-
an verður aldrei meiri en svo að
liggur við leiða.
Eitt er það þó...
Eitt er það þó, sem gefur mynd
þessari gildi fram yfir flestar
aðrar sömu tegundar og eru það
tilraunir til þess að grafast fyrir
um þjóðfélagslegar rætur af-
brota.
York hafi konur framfæri sitt af
sölu líkama sins. Það eru ekki ný
sannindi, að þessar sömu konur,
sem m'illjónir annarra, hafi gerzt
þrælar fikniefna og eiturlyfja.
Það er ekki heldur nýtt að inn-
flytjendur frá Puerto Rico, og
víðar, geti vart fætt sig og klætt i
borgum Bandarlkjanna, án þess
að hafa tekjur af afbrotum.
Hitt er okkur aftur nýtt, að sjá
lögreglukvikmynd, þar sem reynt
er, af veikum mætti, en þó reynt,
að kanna orsakir þessa ástands.
„Við vildum ekki flytjast hing-
að”, segir einn forystumaður inn-
flytjendanna i myndinni, „við
vorum neydd til þess.”
Þessi setning leiðir huga
áhorfandansóneitanlega út á aðr-
ar brautir og i önnur skúmaskot
en kvikmyndin skyggnist fyrst og
fremst um, og hún, sem fleira i
sömu veru, vekur spurningar.
Ein þessara spurninga er vakin
af aðstæðum þeim, sem innflytj-
endur eru sýndir i. Þeir lifa og
hrærast i hverfum og húsnæði,
sem við myndum tæpast telja
hundum sæmandi, hvað þá fólki.
Þangað flúði fólkið enn verri að-
stæður og enn vonlausara lif.
Sú spurning hlýtur þvl að
vakna, hvað Bandaríki
Norður-Ameriku hafi gert Puerto
Rico og ibúum hennar.
Sú spurning er ekki falin i
myndinni sem sllkri, en vegna
hennar og annarra tilrauna i
myndinni til að sýna skynsemi
áhorfandans virðingu, fær hún þó
nokkur meðmæli.
Ekki ein þeirra beztu, og sem
lögreglukvikmynd ekki i sér-
flokki, en engu að siður ein af
þeim skárri.
— HV
Það er okkur ekki nýtt, að IN ew
EKKI NÓG, EN ÞÓ...