Tíminn - 14.12.1975, Blaðsíða 10

10
TÍMINN
Sunnudagur 14. desember 1975.
LÓ° 55-'*'" tmv , '
: ***,,*«tfX ™
* ...... ' - —.............
Björn Jakobsson frá Varmalæk:
Guð minn guö ég hrópa
gegnum myrkrið svarta, —
líkt og lit úr ofni
æpi stiknað hjarta,
gefðu dag i dauða,
Drottinn, minu skari,
vonarsnauða vizkan
veldur köldu svari.
Og ein fegursta bæn er þessi i
einfaldleik sinum:
Dæm svo mildan dauða,
Drottinn, þinu barni, —
eins og léttu laufi
lyfti blær frá hjarni, —
eins og litill lækur
ljúki sinu hjali,
þar sem lygn i leyni
liggur marinn svali.
Hverfum aftur að spiritism-
anum. Ef hann er sá versti löst-
ur, sem leiddur hefur verið yfir
þessa þjóð, þá er ekki úr mörgu
að moða fyrir kirkjunnar menn.
Ef kirkjan lftur fram hjá öllum
öðrum syndum, sem hér eru
framdar, er sjón hennar orðin
býsna dauf. Þá fer trúin ein að
nægja mönnum, þó að siðgæðið
sé á eins lágu stigi og komizt
verður.
Að sumu leyti virðist kirkj-
unni hafa hrakað. Sú var tiðin,
að hópur presta gekk i bindindi
og snertu ekki áfengi. En hvað
er að segja um bindindisstarf-
semi kirkjunnar nú á dögum?
Hvað hefur hún t.d. gert til að
bjarga þeim stóra hóp fjöl-
skyldna, sem liða og þjást
vegna neyzlu áfengis? 1 þessum
sökum hefur kirkjan ekkert
látið til sin heyra. Það er þó
deginum ljósara, að ótölulega
margir glæpir eru framdir
vegna neyzlu þessa görótta
drykks. Hins vegar hefur ekki
heyrzt þess getið, að spiritistar
væru sérstaklega valdir að
ófremdarástandi þjóðarinnar I
nokkurri grein.
1 einni af sögum Einars H.
Kvarans skálds er sagt frá
konu, sem var si og æ með
guðsorð á vörum, en var i raun
og veru hiö mesta forað. Slikar
konur kallaði skáldið „bibliu-
varga”. Það er nefnilega sitt-
hvað trúeöa siðgæði. Svo að við
fáum út fagurt mannlif, er ekki
nóg að vera „bibliuvargur”. —
Það er vissulega betra að gæta
sin, ef menn vilja i einlægni feta
i „fótspor meistarans”.
Svo er sagt, að prestur einn
hafi að lokinni messu spurt
bónda Ur söfnuðinum: Hvernig
likaði þér ræðan?” Sú varð
raunin, að bóndinn taldi ræð-
unni fátt til gildis. Varð presti
þá að orði: „Það var varla von á
góðu, þvi að guðspjallið var
óttalegt ólán.”
Þegar þess er gætt, hversu
mörg gullkorn er að finna i
Bibliunni, setningar hlaðnar
fegurð og lifspeki svo að hvergi
finnast dæmi til sliks annars
staöar. þá má furðu gegna,
hversu mörgum prestum tekst
að finna guðspjöll, sem eru
„óttalegt ólán,” svo að við, hinir
óvigðuskiljum ekki, hvert verið
er að fara með okkur. Leikur sá
grunur á, að ýmislegt hafi skol-
ast til i meöferðinni frá upphafi
vega.
• Svo sem kunnugt er, flytja
prestar morgunbænir hvern
dag. I fyrstu var prestunum
ekki haslaður völlur og réttu aö
fólki margvisleg umhugsunar-
efni — En nú hefur sjónarsviðið
verið þrengt allhastarlega, svo
að nú liðst prestum ekki lengur
að vera að stugga við fólki.
Þetta er orðið eins og lygn
stööupollur, þar sem engar gár-
ur eru lengur til. Hinir morgun-
svæfu fá að lúra i fullum friði.
Prestarnir þakka Guði með
hjartnæmum orðum fyrir hand-
leiðsluna, engar smásyndir
lengur til, hvað þá hinar stærri.
JOLA-
hangi
kjötið
1/1 læri
1/1 frampartar
1/2 skrokkar
Útb. hangilæri
Útb. hangiframpartar
kr. kg
ATHUGIÐ!
Goða London Lamb —
það albezta á markaði
aðeins 1480 kr. kg.
kr. kg. 6 72
kr. kg. 528
kr. kg. 579
kr. kg. 1150
9 50
v&zixsjumxm
TT®{DD[R£]
LAUQALÆK
iml
Zí.
35QSO
Staða fulltrúa í
fjölskyldudeild
stofnunarinnar er laus til umsóknar.
Umsækjendur með próf I félagsráðgjöf ganga fyrir.
Laun samkvæmt kjarasamningi við Starfsmannafélag
Reykjavikurborgar. Umsóknir með upplýsingum um
aldur, menntun og fyrri störf þurfa að berast fyrir 5.
janúar n.k.
Félagsmálastofnun Reykjavíkurborgar
Vonarstræti 4 sími 25500
Fyrir nokkrum árum átti ég
langt viðtal við mann, sem tal-
inn var i hópi þeirra, sem kalla
mátti „bókstafstrúar”. Við'
j-æddum i mesta bróðerni um
*ýmis málefr.i, m.a. um trúmál.
Gerði ég frekar að spyrja en
svara skoðunum hans. Kom þó
fljótt i ljós, að i mér var meira
Tómasareðli en honum likaði. 1
mig vantaði bókstafstrúna og að
ég væri að hugsaum ýmsa hluti
á annan veg en „kenningin”
boðaði. Þegar ég nefndi orðið
„hugsa”, varð hann snöggur
upp á lagið og sagði hvat-
skeytislega: „Þú átt ekki að
vera að hugsa, bara trúa!”
Var það ekki eitthvað þessu
likt, sem kom fram á hinum
fræga og margumrædda Skál-
holtsfundi á s.l. sumri og i grein,
sem birtist i Kirkjuritinu, eftir
núverandi æskulýðsfræðara við
skólann i Skálholti? — Sú skoð-
un kom fram á fundinum hjá
ýmsum „gáfnaljósum ” i
prestastétt,aöalmenningur ætti
ekki að þreyta sig á því að hugsa
heldur trúa i algeru hugsunar-
leysi hverju einu, sem I „helg-
um” ritum stæði. En einkum
fannst umræddum prestum, að
okkur væri hreinn sálarvoði vis,
ef við færum að skyggnast yfir
landamæri lifs og dauða og á
þann hátt sannaðist, að til væri
annað lif. Samt rembást þeir
eins og rjúpan við staurinn, að
boða okkur trú á annað llf, og
þykjast geta sagt — likt og Þor-
leifur á Háeyri — „bókstafurinn
bllíur”. En ef til vill hefur
Sigurður Breiðfjörð haft nokkuð
til sins máls, þar sem hann seg-
ir:
„Prestar hinum heimi frá
hulda dóma segja:
En skyldi þeim engum bregða I
brá,
blessuðum, nær þeir deyja?”
A Skálholtsfundinum réðust
nokkrir prestár með offorsi á
splritismann. Hann töldu þeir
hinn mesta ófögnuð, sem fest
hefur rætur hér á landi. — En
þegar viö hugsum til þess,
hverjir voru frumherjar spiri-
tismans á landi hér, þá gengur
illa I fólk sá boðskapur þessara
presta, að þeir Haraldur
prófessor Nielsson og Einar H.
Kvaran skáld hafi verið ótindir
syndaselir. Ef þeir ætlast til
þess að almenningur gleypi við
sliku, má búast við, að fjöldi
manna fari að telja þessa presta
nokkuð valta á fótunum i öðrum
boðskap sinum. Vissulega má
kirkjan þola margt, ef hún fær
staðizt slikar kenningar. Sagt
er, að til séu menn, jafnvel
hempuklæddir, sem lenda i þvi
þröngsýni, að þeir nota vit sitt,
mátt og megin til að loka
himnariki fyrir fólkinu. Viðsýni
og umburðarlyndi, sem þeir þó
berjast við að boða, eru i algeru
lágmarki, og kirkjunni, sem
þeireru kvaddir til að þjóna, til
niðurdrepa og vanvirðu.
Matthias Jochumson var
prestur og um leið eitt hugljúf-
asta skáld, sem Island hefur
eignazt. Hann var skáld „and-
ans, hugsjónanna og eilifðarinn-
ar”. — „það var ekki litið verk,
sem hann lagði i það að fækka
tárunum i veröldinni. Allur sá
straumur af huggun og hlut-
tekning, sorgaléttisviðleitni og
sigurvonum, sem kemur fram i
erfiljóöum hans”, var stór-
merkur hluti ljóða hans. Og svo
rikur var hann af bjartsýni og
vfðsýni, að lengra varð ekki
komizt. Þó að ótrúlegt sé, lá við
að frjálslyndi hans sem prestur
ætlaöi að verða honum að fóta-
kefli. Svo harðorð voru ummæli
hans um útskúfunarkenning-
una, að við lá, að hann yrði
dæmdur frá kjóli og kalli. — í
eðli sinu var hann trúmaður svo
sem frekast má verða. En and-
legt lif hans var i raun og veru
„sifelld barátta milli skyn-
seminnar og trúarinnar.........
þangað til spíritisminn kom inn
i llf hans. Þá var þeirri baráttu
lokið.”
Matthias var eitt mesta trúar-
skáld, sem við höfum átt. Samt
hvarflar að manni sú hugsun, að
brátt finnist i hópi presta svo
mikil þröngsýni, að þeir þyki
ekki fært að láta syngja sálma
séra Matthiasar.
Hann var einn af þeim, sem
krafðist þess að fá að hugsa.
Hvar er trú áð finna, ef ekki I
þessum ljóðlinum:
Lög og réttur eftir Ólaf Jóhannes.
málaráöherra. Þessi marg eftirspuröa
bók, sem veriö hefur uppseld árum saman
er nú komin aftur í bókaverzlanir.
Lög og réttur fjallar á greinargóöan
hátt um ýmis meginatriöi íslenzkrar
réttarskipunar.
Bókin fæst hjá helztu bóksölum, og
kostar kr. 2.700.- sölusk.).
Félagsmenn,— og aö sjálfsögöu þeir, sem
gerast félagsmenn nú, fá bókina meö
20% afslætti í afgreiöslu Hins íslenzka
bókmenntafélags aö Vonarstræti 12
í Reykjavík.
Hiö íslenzka bókmenntafélag.
„ÞÚ ÁTT EKKI AÐ