Fréttablaðið - 01.08.2006, Blaðsíða 22

1. ágúst 2006 ÞRIÐJUDAGUR
Umferð um þjóðvegi landsins hefur aukist gríðarlega undanfarin ár og áratugi. Ástæðurnar eru margar og má þar nefna aukna bílaeign þjóðarinnar, fjölgun ferðamanna
og þá staðreynd að vegirnir bera nú mikinn hluta flutninga sem
áður fóru fram á sjó. Aukning hefur því bæði orðið á umferð
einkabíla og stórra og mikilla flutningabíla.
Vissulega hefur vegakerfi landsins tekið stakkaskiptum á
undanförnum áratugum, til dæmis er bundið slitlag nú komið á
flestar fjölfarnar leiðir. Þróun og bætur á vegakerfinu hafa þó
ekki haldið í við stóraukna umferð og þjóðvegir landsins eru því
ekki eins örugg umferðarmannvirki og þeir gætu verið.
Fjöldi einbreiðra brúa á þjóðvegi 1 er óviðunandi, jafnvel þótt
við þeim sé varað með skiltum og blikkandi ljósum. Vissulega
eru ekki einbreiðar brýr þar sem umferð er mest en þær verða
að hverfa á allra næstu árum, að minnsta kosti af hringveginum.
Af samgönguáætlun þeirri sem unnið er eftir er hins vegar ekki
annað að sjá en að vinna við fækkun einbreiðra brúa muni enn
standa árið 2014, sem er árið sem áætlunin nær til.
Breikkun vega í tvær akreinar í hvora átt, eins og vegfarendur
hafa kynnst á nýju Reykjanesbrautinni, er mikil samgöngubót
og hefur þegar sannað gildi sitt með tilliti til umferðaröryggis.
Miðað við umferðarþunga ætti slíkur vegur með tvöfaldri akrein
í hvora átt að liggja að minnsta kosti frá Reykjavík bæði að Hval-
fjarðargöngum og austur á Selfoss. Í raun verður að teljast
undarlegt að Hellisheiðarvegurinn sem opnaður var fyrr á þessu
ári skyldi ekki vera tekinn alla leið í fjórar akreinar, þótt vissu-
lega sé bót í endurbætta veginum miðað við þann gamla.
Auk einbreiðu brúanna og vega með eina akrein í hvora átt
verður svo að nefna breidd íslenskra þjóðvega, eða öllu heldur
skort á breidd, þ.e. mjóar akreinar og ýmist litlar eða engar
öryggisaxlir. Þessir mjóu vegir gera gríðarlegar kröfur til öku-
manna um einbeitingu og mat á skynsamlegum hámarkshraða á
hverjum stað.
Markmið samgönguáætlunar um öryggi eru metnaðarfull.
Ljóst er að ef ætlunin er að ná markmiðum um fækkun umferðar-
slysa verður að auka fjárveitingar til vegamála, bæta vegi lands-
ins enn hraðar en gert er ráð fyrir í núverandi áætlunum og
forgangsraða þannig að áhersla sé lögð á þá staði sem umferðin
er þyngst.
Aldrei má þó gera lítið úr ábyrgð ökumanna á lífi og limum
sínum og annarra vegfarenda. Á herðum ökumanna hvílir sú
skylda að aka ævinlega í samræmi við aðstæður á hverjum stað,
einnig þótt þeir kysu að þær væru betri. Óhætt er að fullyrða að
íslenskir þjóðvegir bera víðast hvar ekki meiri hraða en þá 90
km á klukkustund sem leyfilegt er að aka á. Hins vegar eru
aðstæður á vegum vegna þess hvernig þeir eru úr garði gerðir
og einnig vegna umferðar og veðurs oft þannig að mun skyn-
samlegra er að aka hægar en hámarkshraðinn kveður á um.
Þetta ættu ökumenn að hafa hugfast um þá miklu umferðarhelgi
sem fram undan er.
SJÓNARMIÐ
STEINUNN STEFÁNSDÓTTIR
Hringvegurinn ber ekki þá umferð sem honum
er ætlað að bera.
Betri vegi
í forgang
Þjóðvegir landsins eru ekki eins örugg umferðar-
mannvirki og þeir gætu verið.
FRÁ DEGI TIL DAGS
AUGL†SINGASÍMI
550 5000
FYLGIR FRÉTTABLA‹INU ALLA MI‹VIKUDAGA
Sögurnar, tölurnar, fólki›.
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 RITSTJÓRAR: Kári Jónasson og Þorsteinn Pálsson AÐSTOÐARRITSTJÓRAR: Jón Kaldal og Steinunn Stefánsdóttir FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir, Sigríður
Björg Tómasdóttir og Trausti Hafliðason FULLTRÚI RITSTJÓRA: Björgvin Guðmundsson RITSTJÓRN OG AUGLÝSINGAR: Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík AÐALSÍMI: 550 5000 SÍMBRÉF Á
FRÉTTADEILD: 550 5006 NETFÖNG: ritstjorn@frettabladid.is og auglysingar@frettabladid.is VEFFANG: visir.is UMBROT: 365 PRENTVINNSLA: Ísafoldarprentsmiðja ehf. DREIFING:
Pósthúsið ehf. dreifing@posthusid.is Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á
landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871
���������������
�����������������
����������������
��������� �
����
������������
��� ��
�������������
���
Gott partí
Margir tónleikagestir kusu að standa
í brekkunni við Kjarvalsstaði til að sjá
betur upp á sviðið þar sem Sigur Rós
spilaði í fyrrakvöld. Ráku nokkrir upp
stór augu þegar þeir litu inn í listasafnið
þar sem vínglasaraðir stóðu á borðum
í boði fyrir fólk sem þar var innandyra.
Ekki var öllum heimiluð innganga því
verðir pössuðu að almenningur kæmist
ekki inn. Mátti sjá borgarfulltrúana Gísla
Martein Baldursson, Björn Inga Hrafns-
son og Dag B. Eggertsson spígspora
innandyra og spjalla við gesti.
Töldu menn að þarna
hefðu borgarfulltrúar
ákveðið að halda gott
partí til að hita sig
upp fyrir tónleik-
ana. Svo mun þó
ekki hafa verið
því strákarnir í
Sigur Rós höfðu fengið anddyri Kjarvals-
taða lánað og boðið nánustu fjölskyldu
og velunnurum upp á léttar veitingar.
Dorrit á röltinu
Annars fór vel um tónleikagestina og
þrátt fyrir mannhafið var vel hægt að
hreyfa sig á milli staða. Þannig mátti
sjá forsetahjónin Ólaf Ragnar Grímsson
og Dorrit Moussaieff á röltinu meðal
fólks í upphafi tónleikanna. Dorrit hefur
verið aðdáandi íslenskrar tónlistar og
oftar en einu sinni fengið hljómsveitir
til að spila á Bessastöðum. Þau hjónin
sækja einnig marga tónleika árlega.
Á sunnudagskvöldið létu þau sig
ekki vanta á Miklatúnið frekar en
fjölmargir aðrir Íslendingar.
Syndir feðranna
Almennt er búist við að
ríkisstjórnin fari að hugmynd-
um formanns matvælaverðsnefndar
forsætisráðherra og afnemi vorugjöld af
matvælum, en við það gæti matarreikn-
ingur heimilanna lækkað um nokkur
þúsund krónur á ári. Vörugjöldin voru
lögð á sem sérstök ráðstöfun í efna-
hagsmálum árið 1975 í fjármálaráð-
herratíð Matthíasar Á. Mathiesen. Eðli
málsins samkvæmt kæmi það að mæla
fyrir afnámi vörugjalds í hlut núverandi
fjármálaráðherra en það er sem kunn-
ugt er Árni M. Mathiesen, sonur Matthí-
asar. Fari svo má segja að honum lítist
ekki betur á pólitík föður síns en
svo að hann leggi sig eftir því
að nema hana úr lögum. En
svo má vitaskuld, svo allrar
sanngirni sé gætt, segja að
tímarnir hafi breyst.
bjorgvin@frettabladid.is
bjorn@frettabladid.is
Miðað við umferðina út úr bænum
á góðviðrisdögum í vikulok, þá er
það ekki bara heima hjá mér, sem
fallegur sumardagur kveikir löng-
un til að fara út úr bænum. Fólk
þeysir af stað í bústaðinn eða bara
eitthvert sem hugurinn girnist
dragandi hjólhýsið, fellihýsið,
tjaldvagninn eða bara með tjaldið
í skottinu. Þessi löngun varð til
þess að mesta sólskinsdeginum í
Reykjavík í fyrrasumar eyddi ég á
Kirkjubæjarklaustri, þar sem
mest úrkoma á landinu mældist
þann daginn. Á sólskinsdegi í fyrri
viku þustum við hjónakornin enn
úr sólinni í bænum í skýjaþykknið
fyrir austan fjall.
Nú var ekið vítt og breitt og
skýjaþykknið því ekki til ama.
Ferðin niður Þjórsárdalinn er mér
efst í huga. Við skoðuðum Háafoss
og Glanna sem eru ægifallegir og
komum síðan að vininni í eyði-
mörkinni sem heitir því látlausa
nafni Gjáin. Einhverjir höfðu
komið þar að og fundist staðurinn
ákjósanlegt tjaldstæði. Ég furða
mig ekki á því. Á hinu hneykslast
ég hins vegar að fólki detti í hug
að þar eigi það að tjalda, jafnvel
þó að engin séu merkin um að slíkt
megi ekki. Einhverjir höfðu þó
fengið þá eigingjörnu hugmynd
einmitt þessa helgi. Slík hegðan er
ástæða þess að því miður er nauð-
synlegt að hafa spjöld hér og hvar
til að kenna fólki mannasiði.
Áður en náttúruperlurnar voru
skoðaðar höfðum við fengið okkur
súpu og salat uppi á hálendinu og
fengum að borga fyrir það 1.600
kr. á haus. Við dauðsáum eftir
þessum kaupum, því auðvitað á
fólk að mótmæla verðlagningu af
þessu tagi með því að kaupa ekki
þjónustuna, en það kunnum við
því miður svo illa hér á skerinu.
Við látum alla okra á okkur. Það
sést best á því að svör manna við
skýrslu hagstofustjórans um ofur-
hátt verð á landbúnaðarvörum eru
að allt sé svona dýrt. Konu skilst
því helst að ekkert sé við okrinu
að gera. Hún er ekki alveg sátt við
það og telur eitt brýnasta verkefni
þjóðmálanna að koma okkur út úr
því okursamfélaginu.
Ráðaleysi manna gagnvart
okursamfélaginu finnst mér ná
hámarki þegar stjórnmálamenn
og ég held svei mér þá sumir hag-
fræðingar halda því fram að ekki
þýði að lækka matarskattinn eða
afnema vörugjöld vegna þess að
einhverjir muni stinga andvirðinu
í eigin vasa. Þessir einhverjir eru
líkast til smásalarnir, því heildsal-
ar heyra meira en minna fortíð-
inni til. Einhvern veginn finnst
mér slíkur málflutningur hámark
ráðaleysisins og minnir á þegar
fyrrverandi forsætisráðherra og
núverandi seðlabankastjóri sagði,
að ekki þýddi að sekta olíufélögin
fyrir svindl vegna þess að þau
mundu bara hækka verðið á bens-
íninu og láta okkur bjánana sem
notum það borga sektina.
Við neytendur þurfum að vera
betur á verði og leggja meira á
okkur en við gerum til að veita
þeim sem selja okkur meira
aðhald. Nýlegt embætti talsmanns
neytenda ætti að koma til hjálpar
og birta stöðugt upplýsingar um
verðlag og bæta þannig við gott
starf sem ASÍ vinnur í þeim
efnum. Ríkisvaldið á auðvitað að
ganga á undan og lækka gjöld og
auka samkeppni á matvælamark-
aði. Sanngjarnt verð á þeim vörum
er líklegt til að vekja okkur til
umhugsunar um okrið á gallabux-
um, kjólum, mat, bjór og víni á
veitingastöðum og öðru því sem
okrað er á í okkar fagra landi.
Áður en ég leiddist af leið að
tala um okrið var ég með hugann
við ferðina niður Þjórsárdalinn.
Þegar komið var niður fyrir Búr-
fellsvirkjun benti leiðsögumaður
minn á nánast hverja þúfu við ána,
að mér fannst, og sagði að hér ætti
að virkja og þarna ætti að virkja.
Allt þetta rafmagn sem verður til
á síðan að selja álverum fyrir slikk
skildist mér á honum. Ég tek undir
með fólkinu í Framtíðarlandinu og
hvet til þess að við meira en stöldr-
um við í þessu virkjunaræði. Það
er verðugt verkefni þeirra sem
vilja láta kjósa sig næsta vor að
gera kjósendum skýra grein fyrir
áætlunum í virkjanamálum og
afstöðu þeirra til slíkra áætlana.
Ég á nefnilega bágt með að trúa
því að það sé bara hún ég sem ekki
hafi áttað sig á umfangi þeirra
framkvæmda sem eru á þröskuld-
inum í þeim efnum.
Auk þess legg ég til að eftir-
launaósóminn verði afnuminn með
lögum.
Um okur og fleira
Í DAG
OKUR
VALGERÐUR
BJARNADÓTTIR
Við neytendur þurfum að vera
betur á verði og leggja meira á
okkur en við gerum til að veita
þeim sem selja okkur meira
aðhald. Nýlegt embætti tals-
manns neytenda ætti að koma
til hjálpar og birta stöðugt
upplýsingar um verðlag og
bæta þannig við gott starf sem
ASÍ vinnur í þeim efnum.