Tíminn - 09.07.1978, Blaðsíða 18

18
Sunnudagur 9. júli 1978
Wmám
Texti: A t/i Magnússon
„Hann ætlar að sigla
nálægt okkur þessi!"
Guðmundur Pálsson, vélstjóri, segir frá aðfaranótt
12. janúar, 1955, þegar togarinn Kingston Peari frá Hu/i,
sigidi niður vé/bátinn Súgfirðing ÍS-150
Hann var enná fullriferöog stefndi beint á okkur á Súgfirftingi.
Þann 12. janúar 1955,
kom vélbáturinn Súg-
firðingur ís-150 að landi
úr róðri. Þeir komu að
siðla kvölds að vanda
og viðstaðan var stutt,
aðeins tveir til þrir
timar, þegar búið var
að landa og taka linu-
bala um borð. Fiskiri
hafði verið ágætt það
sem af var vertið og
skipverjar höfðu enga
ástæðu til að ætla að
róðurinn sem hófst að-
faranótt hins 12. yrði á
neinn hátt frábrugðinn
hinum fyrri. En það fór
á aðra leið og þeir sem
komust lifs að landi
aftur munu varla
gleyma þeim skelfing-
um sem yfir dundu i
nótt og hriðarveðri úti
á Barðagrunni, en þar
beið skipshafnarinnar
hörð raun.
NU er svo langt um liftift aft
flestir hafa gleymt þessum at-
burfti og þvi fannst okkur
ástæfta til aft finna aft máli einn
af skipshöfn Súgfirftings, Guft-
mund Pálsson, vélstjóra og
biftja hann aftrif ja upp meö okk-
ur atvik þessarar sögulegu næt-
ur:
, ,Ég haffti verift vertiftina á
undan meft Kristjáni Ibsen á
mótorbátnum Hallvarði,” segir
Guftmundur, þegar vift Tryggvi
ljósmyndari höfum setzt vift
stofuborftift á Langholtsvegi 25
og kona Guðmundarhefur borift
okkurkaffi ogmeftlæti. „Égæti-
afti raunar að verfta áfram meft
Kristjáni en ýmis atvik urftu til
þess aft af þvi gat ekki orftift. Ég
fór á sild sumarift 1954 og byrj-
afti aft byggja á Suftureyri um
svipaft leyti. Eins og gengur
dróst meir aft koma upp húsinu
en ég haffti ráögert og þaft varft
til þess aft ég gat ekki byrjaft
strax meft Kristjáni; Hann haffti
ráðift sér vélstjóra i minn staft
og þótt ég heföi eflaust getaft
fengift mitt gamla pláss heffti ég
gengift eftir þvi vildi ég ekki
bola nýja manninum frá.
Súgfirðingur
SUgfirftingur kom til Suöur-
eyrar þetta haust þá alveg nýr,
en hann var smíftaður hjá
Landssmiftjunni og afhentur i
nóvember. Hallvarftur haffti
verift fyrsti báturinn sem hér
var smiftaftur eftir striö og nU
komu þessir Landssmiftjubátar,
sem auk SUgfirftings voru
Trausti frá SUftavik og Barfti frá
Flateyri. t>etta var 40 lesta
bátur meft 240 ha. Caterpillar-
vél. og nú var tekift til vift aö
ráfta á hann mannskap.
Sém fyrr segir var ég
hálfpartinn á lausu og af þeim
sökum kom skipstjórinn á SUg-
firfángi aft máli vift mig og
falaöist eftir aft ég kæmi á bát-
inn sem vélstjóri. Ég færftist
lengi undan bæfti af þvi aft ekki
var enn Utséöum plássift á Hall-
varfti ogsvo vegna anna minna
vift hUsift. En eitt sinn þegar
Gisli er aft ámálga þetta ákveft
ég aö láta undan og lofa honum
aft ég skuli koma. Um leift og ég
hef sleppt orftinu vift Gisla finn
ég aft ég verft gagntekinn af
undarlegri ónotatilfinningu sem
mér liftur seint úr minni. Þaft
var eins og kuldahrollur efta
fiftringur og hvort sem menn
trUa þessueöa ekki var ég gagn-
tekinn af þessu allan þann tima,
sem ég var á bátnum.
„Ég held að eitthvað
komi fyrir”
Ahöfn SUgfirftings auk min
voru þeir Gisli Guftmundsson
sem var skipstjórinn, Hörftur
Jóhannesson stýrimaftur, Rafn
Ragnarsson annar vélstjóri og
MagnUs Ingvarsson háseti.
Vift stunduftum landróftra
komum aft á kvöldin og héldum
Ut aft nýju eftir um þaft bil
þriggja tima stopp. Fiskiriiö
haffti verift ágætt á linunni
þarna um haustift en vift rérum
vanalega Ut á Grunnhala efta út
á Barftagrunn og lögftum þar i
hallinu.
Ég man aft þegar viö vorum
aft stima i land um kvöldiö þann
ellefta en ég átti þá vaktina
bregftur svo undarlega vift aft
þessi ónotatilfinning sem ég
minntíst á hverfur meft öllu.
Þetta voru mikil viöbrigöi svo
áleitift haföi þetta verift og ég
var gófta stund aft átta mig á
þessu. Þannig gat ég ekki orfta
bundizt þegar ég sat vift mat-
borftiftheima um kvöldift en segi
viö konuna aft ég haldi aft eitt-
hvaö komi fyrir. Sem von var
tók hUn ekki mikift mark á mér,
þvi engin ástæfta var sýnileg
sem bent gæti til aft eitthvaft
færi úrskeiftis.
„Hann ætlar nálægt
okkur þessi”
Aftfaranótt þess 12. janúar,
þegar vift héldum út aö nýju var
hörkufrostog gekk á meft éljum.
Viö lögftum lóftina aö vanda og
byrjuftum svo aft draga. Þarna
um nóttina var „neistafiskiri”,
þaft þýftir aö vift fengum nokkra
fiska í k)tu en ekkert á milli. Vift
drógum tvö tengsli i einu og
þetta haffti gengift ágætlega,
þegar ég tek eftir aft linan er
farin aft liggja fullmikift aftur
meft bátnum. Mér verftur litift
upp og kem þá auga á togara
sem virftist vera á fullri ferft og
sé aft hann stefnir i áttina til
okkar. Mér verftur aft orfti aft
hann muni ætla aft fara nálægt
okkur þessi en er þó einkum aö
hugsa um linuna.
Ég lit upp i gluggann til þess
aftgætaaft hvortGisli hafi orftift
var vift hvernig linan lá og sé
straxafthannerásinum staftog
eflaust hefur hann verift aft snúa
bátnum i stjórnborfta. Vift vor-
um nú komnir langt meft aft
draga, áttum afteins nokkur
tengsli eftir. Ég haffti nýlega
tekift viftaf Herfti aft gogga af en
hann byr jaftur aö draga og Rafn
blóögafti. Magnús haffti
skroppiö niftur til þess aft fá sér
bita og kaffisopa.
„Skammt stórra högga
i milli,,
Þaft var þegar ég haffti litift af
Gisla, þar sem hann stóft i
brúnni aft ég kem auga á togar-
ann aftur. Hann var enn á fullri
ferö og stefndi beint á okkur á
SUgfirftingi og var nú kominn
svo nálægt, aö árekstur var al-
veg óumflýjanlegur.
Þaft varft min fyrsta hugsun
aft ná mér i eitthvaft til þess aft
halda mér i. Ég greip I bómuna
og nú gerðust hlutirnir svo hratt
aft maftur má hafa sig allan vift
aft halda réttri röft atvikanna.
Togarinn renndi rakleitt á bát-
inn og skipti engum togum, aft
stefni hans gekk inn i hann
miftjan.
Vift Hörftur og Rafn þutum
aftur á þvi okkur haffti hug-
kvæmzt aft komast þar aft lófta-
belgjum sem nota mætti til þess
aft fleyta sér á. Ég haffti gripift
meft mér hnif til þess aft losa
belgina. Bátnum hallafti nú
mjög mikift á bakboröa.
Þegar áreksturinn varft haffti
báturinn festzt á togarastefninu
eitt andartak en vegna aftur-
kasts af högginu hrökk hann nú
frá aftur og samstundis renndi
togarinn I hann aft nýju. Vift
þennan seinni árekstur gekk
hann inn i bátinn nokkru aftar
og mölbraut brúna aft framan-
verftu. Núlagöistbáturinn alveg
á brúargluggana.
Okkur þremenningunum
haffti heppnazt aft ná belgjunum
iausum, en meftan togarinn var
þannig aft brjóta bátinn i sundur
kom mér eitt andartak i hug aft
reyna að komast upp á ankerift
á honum, en þaft var fest inn i
hólf efta skápa og mér leizt ekki
á aö komast um borft i hánn
þaftan.
Belgirnir fóru á sjávar-
botn
Núskiptiþaðengumtogum aft
SUgfirftingur sökk og ég ætla aft
þaft hafi gerzt á svo sem einni
minútu. Rétt áftur en fyrri
áreksturinn varft haffti ég komift
auga á aö allir gluggar i brú tog-
arans voru lokaftir, en nú haffti
ég séft aft glugga haffti verift lok-
ift upp þar efra sem sýndi aft
áhöfnin þar heffti loks orftift ein-
hvers vör. Þaft kom fram siftar
vift sjópróf á Isafirfti aft
skipstjórinn hafði fyrir skömmu
verift búinn aft stilla ratsjána af
skemmri vegalengd yfir á
lengri og vegna þess hve rat-
sjáin er þá ónákvæmari munu
þeir ekki hafa séft bátinn.
Vift færftumstnú samstundis á
kaf og ég hlýt aft hafa misst
meftvitund um sinn en svo geig-
vænlega kaldur var sjórinn aft
ég fann mig kreppast saman
sem i heljarklóm. Þó hef ég
haldift taki minu á belgjunum,
þviþegar égátta migafturer ég
kominn upp undir sigluhún á
afturmastri bátsins sem er aft
hverfa i djúpift. Mér til skelfing-
ar átta ég mig þá á þvi aft
belgirnir minir sem voru tveir
og bundnir saman höfftu
smeygzt undir stagift frá aftur-
mastrinu og fest þar. Þannig
dró nU báturinn þá meft sér
niftur en ég haföi ekkert lengur
iil aft fljóta á.
Hafði nær sogazt undir
botn togarans
Þegar ég haffti áttað mig á
þessu þarna sem ég reyndi aft
halda mér á floti innan um
ýmislegt lauslegt sem upp haffti
ftotift frá bátnum, svo sem borft
og fisk auk annars varft mér
hugsaft aft þetta væru endalokin
— „hér endarftu þá karlinn,”
man ég aft ég sagöi vift sjálfan
mig og þaö var ekki aft ástæöu-
lausu. Togarinn haffti nU sett
afturábaken slik ferft var á hon-
um aft hann rann enn áfram og
ég var skyndilega kominn upp
aft siftunni á honum kulmegin.
Vegna ferftarinnar sem var á
honum byrjafti ég aö sogast
niftur meft honum og ég man enn
eftir ryftrauöum skrokknum,
sem ég grillti i þar sem ég
færöist óftum meir i kaf. Ég
geröi mér ljóst aft ég kynni aft
lenda undir botninum á skipinu
og ef til vill lenda i skipsskrúf-
unni og ég neytti nú allra krafta
til þess aft krafla mig upp. Mér
haffti tekizt aft losa mig Ur stig-
vélunum og ef til vill varft þaft
þvi aft þakka og hinu aft eitt-
hvert flot hefur verift undir
stakknum, aft þetta tókst. Mér
Súgfirftingur ls-150 var smiftaftur hjá Landssmiftjunni 1954. Hér er mynd af systurskipi hans. (Ljósm.
Ari Björnsson).