Fréttablaðið - 10.01.2007, Blaðsíða 18

greinar@frettabladid.is
Ekkert blað?
550 5600
Fyrst þú ert að lesa þetta þá hefurðu
fengið Fréttablaðið. En til vonar
og vara skaltu klippa þetta símanúmer
út og hringja ef blaðið berst ekki.
- mest lesið
Alþýðusamband Íslands vinnur nú að könnun á þjónustugjöldum sveitarfé-
laga og þó að könnuninni sé ekki lokið,
hefur forseti ASÍ látið hafa það eftir sér
að sambandið hafi miklar áhyggjur af
hækkandi þjónustugjöldum sveitarfélag-
anna.
ASÍ þarf ekki að hafa áhyggjur af
hækkunum á þjónustugjöldum hjá Kópa-
vogsbæ. Stjórnendur Kópavogsbæjar
hafa ákveðið að halda flestum þjónustu-
gjöldum óbreyttum milli áranna 2006 og 2007 en
það jafngildir raunlækkun um a.m.k. 7% í þeirri
verðbólgu sem nú er. Þannig verða leikskólagjöld
óbreytt á milli ára. Sömuleiðis verða gjöld fyrir
skóladagvist og skólamáltíðir óbreytt og einnig
verða gjöld félagsþjónustunnar vegna heimaþjón-
ustu, matarþjónustu og þjónustu á sambýlum
óbreytt.
Útsvarsprósenta, fasteignaskattur, vatnsskattur
og holræsagjald eru einnig óbreytt milli ára. Afslátt-
ur er veittur af fasteignagjöldum sam-
kvæmt ákveðnum reglum og er sá afslátt-
ur svipaður að krónutölu milli ára. Eldri
borgarar fá sérstakan afslátt af fasteigna-
gjöldum í samræmi við heimildir laga og
reglna.
Þær hækkanir sem verða, taka mið af
verðlagshækkunum. Gjaldskrá bygginga-
fulltrúa hækkar í samræmi við bygginga-
vísitölu, auk þess sem lóðaleiga og sorp-
eyðingargjald hækka um tæp 7%. Þau
gjöld standa því í stað að raunvirði.
Loks má nefna, að áfram munu foreldr-
ar með börn á leikskólaaldri eiga kost á
heimagreiðslum fyrir börn sín sem nema
þrjátíu þúsund krónum á mánuði eins og á síðasta
ári.
Með ráðdeild í rekstri á undanförnum árum,
hefur tekist að byggja upp sterka fjárhagsstöðu
Kópavogsbæjar sem nú verður notuð með þessum
hætti til að létta byrðarnar á hinum almenna bæjar-
búa.
Gleðilegt ár.
Höfundur er bæjarstjóri í Kópavogi.
Þjónustugjöld lækka í Kópavogi
N
ýlega veittu samtök ungra sjálfstæðismanna rit-
höfundinum Andra Snæ Magnasyni frelsisskjöld
Kjartans Gunnarssonar fyrir þá skuld að hafa beitt
hugmyndafræði frjálshyggju í þágu náttúruvernd-
ar. Rétt er að stór hluti bókar verðlaunahafans,
Draumalandið, á dýpri rætur í frjálslyndi en stjórnlyndi.
Engum lesanda lagasafnsins getur dulist að allt regluverk
stórvirkjana og stóriðju hefur í nokkrum mæli byggst á stjórn-
lyndri hugmyndafræði. Hluta þeirra miklu og hörðu árekstra
sem orðið hafa milli náttúruverndar og auðlindanýtingar má
vafalaust rekja til þessa regluverks.
Að vísu er það svo að með raforkulögunum frá 2003 breytt-
ist lagaumhverfið. Núverandi iðnaðarráðherra hefur haldið því
fram að með þeirri lagabreytingu hafi það sem kallað hefur
verið ríkisstóriðjustefna flust af borði ráðherra til fyrirtækja
og sveitarfélaga er ráði þeim málum til lykta í frjálsum samn-
ingum.
Svo mikil var breytingin 2003 að vísu ekki. Lagaumhverfið
var ekki leyst úr öllum fjötrum stjórnlyndra viðhorfa. Í raforku-
lögum er til að mynda sjálfvirk heimild ráðherra til þess að taka
land og vatnsréttindi eignarnámi að kröfu virkjunaraðila.
Nú stendur til að virkja neðri hluta Þjórsár. Stækkun álvers
Alcans í Hafnarfirði eða önnur ný álver kalla á þá framkvæmd.
Landsvirkjun hefur þegar samið um verð á raforkunni. Virkj-
unarleyfi hefur hins vegar ekki verið gefið út. Aukheldur hafa
engir samningar verið gerðir við landeigendur og rétthafa ork-
unnar. Samkvæmt lögum og venju er litið á þetta tvennt sem
eins konar opinbera sjálfsafgreiðslu.
Að vísu háttar svo til í þessu falli að fyrirtæki fjármálaráð-
herra, Landsvirkjun, semur við fjármálaráðherra um stóran
hluta vatnsréttindanna. Annar hluti þeirra er hins vegar í einka-
eigu. Hér vaknar þessi spurning: Samræmist eignarnámsheim-
ildin eðlilegum kröfum um samninga á frjálsum grundvelli?
Gott eitt er um það að segja að neðri hluti Þjórsár sé nýtt-
ur til orkuframleiðslu. En eiga rétthafarnir ekki að hafa sömu
samningsstöðu og aðrir í frjálsum viðskiptum? Hví mega þeir
samningar ekki stranda eða taka þann tíma sem þurfa þykir rétt
eins og í venjulegum viðskiptum?
En álitaefnin eru fleiri. Er ljóst að krafa stjórnarskrárinnar
um almannaþörf sé fyrir hendi? Segja má að öll ný fyrirtæki séu
í þágu almannahagsmuna. En er almannaþörfin í þessu tilviki
svo miklu ríkari en önnur nýsköpun í atvinnurekstri að hún rétt-
læti opinbert inngrip í samninga með eignarnámi?
Alþingi á að öðru jöfnu mat um það hvort almannaþörf til
eignarnáms er fyrir hendi. Sumir vilja leyfa dómstólunum sjálf-
stætt mat þar um. Hvað sem því líður er gilt að spyrja: Getur
Alþingi framselt til ráðherra mat á almannaþörf um eignarnám
vegna viðskiptasamninga með svo almennum hætti og um svo
ófyrirséða hagsmuni sem raforkulögin gera ráð fyrir?
Fjármálaráðherra ræður hvort fyrirtæki hans óskar eftir
eignarnámi.
Iðnaðarráðherra ákveður hvort þeirri heimild verður beitt.
Hvor um sig eða báðir saman geta þeir mælt fyrir um hvort
stjórnlyndi eða frjálslyndi ræður för.
Eignarnámstvímæli
Ámiðöldum deildu lærðir menn um það hvort hinn
venjulegi og almenni syndari,
hefði frjálsan vilja, og gæti
þannig forðast freistingar og
tálsnörur djöfulsins, eða að
honum væri ákveðin forlög
fyrirfram samkvæmt klukku-
verki sköpunar Guðs og réði
veslingurinn því engu um það
hvort breytni hans stefndi sál
hans til eilífrar glötunar ellegar
sáluhjálpar. Ýmsir forystumenn
prótestanta gegn ofurvaldi páfa
og kaþólskrar kirkju gengu svo
langt að staðhæfa að ætlunar-
verk Guðs væri svo fyrirfram
ákveðið í smáatriðum, að breytni
manna skipti engu máli; menn
gætu aðeins frelsast frá fyrir-
fram ákveðinni fordæmingu
fyrir trúna. Hugarfarið væri það
sem gilti.
Þýski heimspekingurinn
Hegel taldi framvindu sögunnar
lúta ákveðnum lögmálum þar
sem ákveðið ástand (tesa) leiddi
af sér andstæðu sína (anti-tesu)
og síðan upphæfust þessar
andstæður í einni máttugri
syntesu, sem sameinaði það
besta úr tesu/syntesu, en skildi
sorann eftir. Þannig var mann-
kynið á eilífri framfarabraut
með þessu merkilega þrístökki
Tíðarandans, sem einnig minnir
á Heilaga þrenningu kristninnar
og þarf þó ekki trúarbrögð til,
því eins og allir vita þá segir
fornt málæki: allt er þá þrennt
er. Hegel taldi Tíðarandann hafa
náð lokamarki Skaparans með
Prússneska Ríkinu, sem væri
Fullkomnunin sjálf.
Þýski gyðingurinn Karl Marx
taldi sig snúa lærimeistara
sínum, Hegel, á haus þegar hann
fól Stéttabaráttunni að vinda
sögunni fram í stað Tíðarandans,
og þannig grundvalla framsókn
mannkynsins með lögmáli, sem
byggðist á efnislegri baráttu
hversdagsfólks fyrir nauðsynj-
um sínum og nauðþurftum, og
stefna að þjóðskipulagi, sem
tryggði þeim slíka réttláta
tilhögun veraldargæða. Til þess
þyrfti að útrýma bæði yfirstétt-
unum og Ríkinu og mundi þá
renna upp upp sú gósentíð, sem
líka var í árdaga mannkyns
þegar lambið lá við hlið ljónsins
og saup gams úr sama dalli og
það, í friði og spekt. Ekkert var
marxistum kærara en að vísa
andstæðingum sínum á sorp-
hauga Sögunnar, gengju þeir
gegn því lögmáli sögulegrar
framvindu, sem enginn mannleg-
ur máttur fengi staðist gegn.
Varla hafði reykurinn hjaðnað
af þeim ríkjum marxista, sem
svo sannarlega höfðu lent á
sorphaugum Sögunnar, þegar ný
tegund nauðhyggjumanna reis
upp og og lýsti valdsmannslega
yfir að tilgangslaust væri að
andæfa gegn Lögmálinu. Annars
vegar eru þar að verki svonefnd-
ir markaðshyggjumenn, sem
telja lögmál Markaðarins ofar
öllum hugarsmíðum breysks
mannkyns. Hins vegar heims-
væðingarsinnar eða Globalistar,
sem telja að Lögmálið stefni að
einum markaði um allan heim,
Markaðurinn leysi ekki aðeins
þjóðRíkið af hólmi heldur og
trúarbrögðin og hvers kyns
hindranir, sem heimskum lýð
kann að detta í hug að setja í veg
hans. Oftast renna þessir hópar
saman í fordæmingu sinni á
úreltu þjóðríkinu og upphafningu
Markaðarins sem þess yfirskil-
vitlega valds, sem leysir allar
spurningar um réttlæti og
siðferði.
Þannig á það að vara bundið
efnahagslegu lögmáli að íslenska
krónan sé ónýt mynt og beri að
henda henni fyrir alþjóðlega
gjaldgenga mynt. Reynt er að
telja okkur trú um að tilgangs-
laust sé að að spyrna móti
inngöngu í Evrópusambandið.
„Lögmál“ alþjóðasamrunans færi
okkur þangað á færibandi
Tíðarandans, hvort sem okkur
líkar betur eða verr. Reynt er að
telja okkur trú um að engu máli
skipti hver eða hverjir eigi
auðlindir Íslands. Alþjóðlegar
fjárfestingar virði engin
landamæri og það sé öllum
jarðarbúum fyrir bestu.
Hver sá, sem samþykkur er
rugli af þessu tagi, er að afneita
lýðræðinu. Það lýðræði, sem á
undanförnum öldum hefur verið
byggt upp á Vesturlöndum, er
grunnmúrað á þeirri sannfær-
ingu að maðurinn hafi frjálsan
vilja, og engin þau „lögmál“ séu
til sem fái bugað hann. „Lögmál
markaðarins“ eru að mestu
mannanna verk og taka mið af
þeirri siðferðis- og réttlætis-
kennd sem hverju sinni ríkir í
þjóðfélaginu. Höfum hugfast að
við búum í lýðveldi með lýðræð-
islegt stjórnarfar. Við getum gert
hvað sem okkur sýnist, þegar
okkur sýnist. Höfnum nauð-
hyggjunni og hefjum á loft fána
hins frjálsa vilja. Við ráðum
örlögum okkar sjálf, en engin
utanaðkomandi „lögmál“.
Frjáls vilji og nauðhyggja
Það lýðræði, sem á undanförn-
um öldum hefur verið byggt
upp á Vesturlöndum er grunn-
múrað á þeirri sannfæringu að
maðurinn hafi frjálsan vilja,
og engin þau „lögmál“ séu til
sem fái bugað hann.