Fréttablaðið - 02.03.2007, Qupperneq 60

Persónan
16
Upphafsmaður
færibandsins
Henry Ford fæddist árið 1863
nálægt Detroit í Bandaríkjunum.
Þrátt fyrir litla formlega menntun
komu hæfileikar Fords á sviði verk-
fræði snemma í ljós. Fimmtán ára
var hann farinn að gera við úr fyr-
ir vini og vandamenn og það tók
hann ekki langan tíma að vinna sig
til vegs og virðingar innan ljósafyr-
irtækis Edisons.
Þrítugur að aldri var Ford orðinn
yfirverkfræðingur Edisons. Stað-
an var vel launuð og gaf það Henry
tækifæri að eyða tíma og pen-
ing í áhugamál sitt, sjálfknúin öku-
tæki. Árið 1896 keyrði hann fyrsta
vélknúna fjórhjóli sínu. Árið 1899
stofnaði hann, ásamt fjárfestum.
Detroit Automobile Company, en
það fór fljótlega á hausinn vegna
þess að Henry hélt áfram að bæta
bílana í stað þess að búa til fram-
leiðsluhæfar útgáfur.
Annað fyrirtæki var stofnað utan
um kappakstursáhuga Fords,
Henry Ford Company, en hann
sagði starfi sínu lausu þegar fjár-
festar fengu annan yfirmann inn í
fyrirtækið til að hemja Ford. Henry
Ford Company varð síðan að Cad-
illac Automobile Company.
Árið 1903 stofnaði Ford Ford Motor
Company. Fimm árum síðar kom
T-módelið út, einn allra vinsælasti
bíll fyrr og síðar. Ford kynnti ýms-
ar nýjungar með bílnum. Stýrið var
vinstra megin, vélin og skipting-
in voru varðar í vélarhúsi, vélin var
heilsteypt og bíllinn með gorma-
fjöðrun.
Mestu nýjungarnar voru þó á
skipulagi fyrirtækisins. Færiband-
ið var uppfinning Fords og með því
að sérhæfa verkamenn, minnka
framleiðslutíma og auka afköst
urðu bílarnir mjög ódýrir. Þeir voru
í raun svo ódýrir og vinsælir að á
tímabili var annar hver bíll í Banda-
ríkjunum Ford T-model.
Önnur veigamikil breyting varð á
rekstri fyrirtækisins árið 1914. Ford
tilkynnti að hann myndi borga
verkamönnum fimm dollara á
dag, um helmingi hærri upphæð
en aðrir atvinnurekendur buðu.
Þetta olli því að allir bestu vélvirkjar
Detroit réðu sig í vinnu hjá Ford,
velta á starfsmönnum var lítil, ekki
þurfti að eyða tíma og fjármunum
í að þjálfa upp nýtt starfsfólk og
framleiðni jókst enn frekar.
Þegar sala á T-Model fór að minnka
setti Ford A-Model á markaðinn.
Það var mun fullkomnara og einn-
ig afar vinsælt. Meira en fjórar millj-
ónir eintaka seldust á árunum 1931
til 1927, en í kjölfar þess setti fyrir-
tækið ný módel á markaðinn reglu-
lega, rétt eins og tíðkast hjá bíla-
framleiðendum í dag.
Ford var ekki einungis elskað-
ur uppfinningamaður og braut-
ryðjandi er kom að velferð verka-
manna. Hann átti sér einnig dekkri
hlið sem birtist í miklu gyðinga-
hatri. Hann gaf út dagblað helg-
að efninu og árið 1938, rétt fyrir
byrjun síðari heimsstyrjaldarinn-
ar, hlaut Ford Stórkross þýska arn-
arins. Heiðursmerkið er hæsta
medalían sem þýska ríkið veitti
útlendingum á þeim tíma.
Henry Ford
1.990Digtal skíðmál843 030610
Akureyri • Egilsstöðum • Hafnarfirði • Höfn
Keflavík • Kópavogi • Reykjavík • Selfossi
Bíldshöfða 9 • Sími: 535 9000
26
10
/
TA
K
TÍ
K
2
8.
1.
20
07
MARS
107.653
2.490
Gúmmí píanó
063 077900273
298Vaskaskinn172 72151
1.490Dráttartóg708 tog 5 m.
2.490Dráttartóg708 tog 7m
990Pennaljós063 700003417
Evs hálskragar
595
-10
595
SPY gleraugu
-15
SPIDI buxur
595
-30 150.000
Terra-moto
595 125F-07-WHT
Notaðu tækifærið
og gerðu góð kaup
89.900Sólarrafhlaða846 25055
2.490Verkfærakassi stál889 H17AC19201
4.990
Borvél
12V + Taska
360 F0152301AC
Raunstærð og
alvöru hljómur -
ferðapíanóið
Öflug 100 Wött
198Símahulstur877- flokkur
2.990
Höggborvél
220v
360 F0156270AA
990Skiptilyklasett060 88598
1.990
990Vasahnífur m/öllu060 87984
1.790
4.097
2.460 6.600 3.704
49.900
Grill
076-962-23
69.600
1.290
Járnsög
889 H13H12
2.296498
4.029 3.4907.890
Ýmsar tegundir
Aukahlutir fylgja tösku
949Led ljós mjög öflugtmeð rafhlöðu 034 Dot-it
1.998