Fréttablaðið - 18.09.2007, Blaðsíða 27

Ýmis hjátrú tengist flutningum
og þótt ástæðan fyrir hjátrúnni
sé oft fremur órökrétt og óljós
má hafa gaman af. Hér á eftir
fara nokkrar gamlar tuggur um
af hverju sé skynsamlegt að
huga við flutninga.
Margir kannast við þá íslensku
þjóðtrú að það skipti máli hvaða
vikudag flutt er inn. Þá er við-
kvæðið að mánudagur sé til mæðu,
þriðjudagur til þrautar, miðviku-
dagur til moldar, fimmtudagur til
frama, föstudagur til fjár, laugar-
dagur til lukku og sunnudagur til
sælu eða sigurs. Miðvikudagur til
moldar hefur oftast verið skýrt
þannig að sá sem fæddist á miðviku-
degi myndi vinna við moldarvinnu
eða aðra útivinnu. Í Skaftfellskum
þjóðsögum má þó lesa um að þriðju-
dagur sé til þroska og miðvikudagur
til minnis. Af þessu öllu má ráða að
öruggast sé að flytja frá fimmtudegi
til sunnudags.
Hjátrú tengd föstudeginum
þrettánda er ein sú útbreiddasta í
heiminum. Föstudagurinn þrettándi
verður einu sinni til tvisvar á ári
og á þessum degi trúa margir því
að forðast beri miklar framkvæmdir
þar sem hætta sé á að allt fari
úrskeiðis.
Kettir eru oftast taldir til góðs á
heimilum og víða má finna þá
hjátrú að það sé gæfusamlegt að
hafa kött með sér þegar flutt er í
nýtt húsnæði. Því var trúað að kött-
urinn sogaði til sín ógæfu og ill öfl
eða að þau tækju sér bólfestu í
honum. Sums staðar tíðk-
aðist að henda svörtum
ketti inn fyrir þröskuldinn
á heimili brúðhjóna til að
hreinsa andrúmsloftið áður
en þau færu inn. Margir
kannast við þá hjátrú að
það sé slæmur fyrirboði ef
svartur köttur hleypur í
veg fyrir mann. Kettir
hafa því löngum talist vera
dulmagnaðar skepnur.
Sá gamli siður að bera
brúði yfir þröskuld
táknar að brúðgum-
inn vilji bera konu
sína yfir alla þrösk-
ulda eða erfið-
leika í lífinu og
vernda hana.
Það væri því fal-
lega gert af eig-
inmanninum
að bera konu
sína yfir
þröskuld nýs
heimilis.
Ýmis hjá-
trú tengist
steinum og
talið var að
hús sem í væri
geymdur svo-
kallaður lífs-
teinn gæti ekki
brunnið. Steinarn-
ir eiga að finnast á
Jónsmessunótt
þegar þeir lifna við og dansa
saman þar sem elding hefur komið
til jarðar. Auk þessa eiga lífsteinar
að geta líf- gað við dauða
menn, grætt sár og gert
menn ódauðlega.
Oft er það svo
að vinir og vanda-
menn gefa inn-
flutningsgjafir en
samkvæmt
algengri hjátrú
ber að varast að
gefa hnífa þar
sem það getur
valdið ósam-
komulagi eða
vinslitum. Til
að forðast það
er nóg að borga
eitthvert smá-
ræði fyrir hníf-
inn.
Þeir sem trúa
á álfa og vilja
flytja á svipuðum
tíma og þeir ættu
samkvæmt þjóðsög-
um að flytja um
áramótin. Einnig
eru til sögur um að
álfum sé illa við
óvænta flutninga
og því beri að
gæta þess að sýna
virðingu ef ráðist
er í að flytja
steina eða raska
á annan hátt
umhverfi álfa.
Flutningar og hjátrú