Fréttablaðið - 17.01.2008, Blaðsíða 20

20 17. janúar 2008 FIMMTUDAGUR
Svona erum við
fréttir og fróðleikur
FRÉTTASKÝRING
MAGNÚS HALLDÓRSSON
magnush@frettabladid.is
11
5
39
0
27
5
36
5
19
6
2002 2003 2004 2005 2006
Mannréttindanefnd Sameinuðu þjóðanna hefur
mikið verið í fréttum hérlendis að undanförnu
vegna álits þar sem komist er að þeirri niðurstöðu
að íslenska kvótakerfið brjóti í bága við 26. grein
alþjóðasáttmálans um borgaraleg og pólitísk rétt-
indi. Nefndinni sem sendi frá sér þennan úrskurð er
gjarnan ruglað saman við Mannréttindaráð SÞ, sem
er öllu þýðingarmeiri stofnun.
Hvað er Mannréttindanefnd SÞ?
Alls eru til sjö mannréttindatengdar nefndir og ráð
á vegum Sameinuðu þjóðanna. Ein þeirra er þessi
mannréttindanefnd átján sérfræðinga, sem kemur
saman þrisvar á ári til að yfirfara skýrslur sem
aðildarríki SÞ eiga að skila inn á fimm ára fresti um
framkvæmd alþjóðasáttmálans um borgaraleg og
stjórnmálaréttindi (International Covenant on Civil
and Political Rights). Þau 104 ríki sem undirritað
hafa fyrstu valbókunina við þennan sáttmála, þar á
meðal Ísland, hafa heimilað aðilum innan ríkisins
að leita álits nefndarinnar á meintum brotum gegn
ákvæðum sáttmálans. Það er einmitt þannig sem
úrskurðurinn um íslenska fiskveiðistjórnunarkerfið
er til kominn. Að þessu leytinu hefur nefndin hlið-
stætt hlutverk og Mannréttindadómstóll Evrópu, en
reynslan hefur þó sýnt að almennt er meira mark
tekið á úrskurðum Mannréttindadómstólsins.
Hvað er Mannréttindaráð SÞ?
Eins og áður segir ber ekki að rugla þessari sérfræð-
inganefnd alþjóðasáttmálans um borgaraleg og
stjórnmálaréttindi (sem kölluð er á ensku Human
Rights Committee) saman við Mannréttindaráð SÞ
(Council on Human Rights) né heldur fyrirrennara
þess, Mannréttindanefnd SÞ (Commission on
Human Rights), sem var stofnun byggð beint á
stofnsáttmála samtakanna en Mannréttindaráðið
kom í staðinn fyrir árið 2006.
FBL-GREINING: MANNRÉTTINDANEFNDIR SAMEINUÐU ÞJÓÐANNA
Eitt allsherjarráð og aðrar minni nefndir
Yfirstjórn
Landspítala
háskólasjúkra-
húss, LSH, hættir
að bjóða upp á
læknisþjónustu
í neyðarbíl og
spara þannig 30
milljónir króna á
ári. Deildarlæknar
á slysadeild voru
fjórtán um ára-
mót. Horfur eru á
því að þeir verði
fimm 1. mars.
Hvernig er staðan?
Hún er alvarleg. Menn eru ósáttir
við þessa ákvörðun. Það er verið
að setja okkur í stöðu sem er
læknisfræðilega óásættanleg.
Þess vegna kjósa menn frekar að
hætta störfum.
Hvað þýðir þetta?
Þessi breyting mun hugsanlega
hafa í för með sér verri þjónustu
fyrir almenning. Ljóst er að fækk-
un lækna á slysadeild þýðir líka
að þjónustan á slysadeild versnar
og biðtími lengist. Líklega sparar
spítalinn 10-15 milljónir en fyrir
samfélagið skilar þetta engu öðru
en verri þjónustu fyrir skattborg-
arana.
SPURT & SVARAÐ
LÆKNAR HÆTTA Á NEYÐARBÍLUM
Verri þjónusta
á slysadeild
BJARNI ÞÓR
EYVINDSSON
Deildarlæknir á
slysa- og bráða-
deild.
Deilt er um útboðsskyldu
Sundabrautar. Starfshópur
á vegum samgönguráð-
herra telur útboðsskyldu
framkvæmdarinnar innan
evrópska efnahagssvæðis-
ins ótvíræða. Stjórn Faxa-
flóahafna er ósammála
þessu og vísar til fordæma
í Noregi auk sérlaga um
Hvalfjarðagöng.
Frá því 9. maí í fyrra þegar sam-
gönguráðherra í samráði við for-
sætisráðherra skipaði starfshóp
um Sundabraut hafa deilur um
hana stigmagnast. Þar ræður
mestu aðkallandi þörf fyrir hana
að mati borgaryfirvalda og ekki
síst áhugi Faxaflóahafna á því að
leggja brautina í einkafram-
kvæmd.
Nú er kjarni deilnanna einkum
sá hvort það sé mögulegt að leggja
brautina í einkaframkvæmd án
þess að bjóða verkið í heild út
innan evrópska efnahagssvæðs-
ins. Íslenska ríkið vill útboð en
Faxaflóahafnir telja það óþarft.
Starfshópurinn fundaði sex
sinnum áður en hann skilaði af sér
skýrslu fyrir skemmstu. Í starfs-
hópnum voru Hreinn Haraldsson,
framkvæmdastjóri þróunarsviðs
Vegagerðarinnar sem jafnframt
var formaður, Gísli Gíslason
hafnastjóri Faxaflóahafna, Jónas
Sveinbjörnsson svæðisstjóri suð-
vestursvæðis Vegagerðarinnar, og
Þórhallur Arason skrifstofustjóri
í fjármálaráðuneytinu.
Niðurstaða starfshópsins er sú
að ekki sé hægt að fara út í fram-
kvæmdina nema með því að bjóða
verkið út í samræmi við lög og
reglur á evrópska efnahagssvæð-
inu. Gísli Gíslason er ósammála
meirihlutanum og telur mögulegt
ráðast í framkvæmdina án útboðs-
ins, þó einstakir verkþættir heild-
arframkvæmdarinnar færu í hefð-
bundin útboðsferli.
Tveir kostir
Eins og greint hefur verið frá í
Fréttablaðinu er fyrst og fremst
einblínt á tvo möguleika við lagn-
ingu Sundabrautar; það er innri
leiðar og ytri leiðar. Innri leiðin,
eða eyjaleið, er sú leið sem Vega-
gerðin telur álitlegasta en hún er
um níu milljörðum ódýrari en ytri
leiðin. Borgaryfirvöld vilja frekar
að einblínt verði á lagningu Sunda-
brautar í göngum undir Elliðarár-
vog, frá Kleppsvík til Gufuness.
Innri leiðin felur í sér þverun
vogsins nær ósum Eilliðaánna.
Kostnaðurinn við ytri leiðina er
áætlaður um 24 milljarðar og en
við innri leiðina fimmtán milljarð-
ar.
Af hverju í Noregi en ekki hér?
Tilgangurinn með lagningu Sunda-
brautar er að bæta tengingu Vest-
ur- og Norðurlands við höfuðborg-
arsvæðið, efla samgöngur á
norðurhluta höfuðborgarsvæðis-
ins, auka hagræði í samgöngum og
atvinnustarfsemi, opna fyrir
þróun byggðar á höfuðborgar-
svæðinu til norðurs og norðaust-
urs, auka umferðaröryggi og ekki
síst að létta á umferðarþunga á
öðrum vegum á höfuðborgarsvæð-
inu.
Þar sem Sundabraut telst þjóð-
vegur samkvæmt lögum mun
meginhluti fjármagnsins koma úr
ríkissjóði en Reykjavíkurborg
þyrfti einnig að kosta einhverju til
þar sem framkvæmdaleyfið
kemur þaðan. Áætlað er að fjögur
til fimm ár taki að ljúka verkinu
en Kristján Möller sagði á Alþingi
í gær, að framkvæmdir gætu haf-
ist á næsta ári í fyrsta lagi. Stein-
unn Valdís Óskarsdóttir, formaður
samgöngunefndar Alþingis, hefur
lagt áherslu á lagningu Sunda-
brautar verði flýtt eins og kostur
er.
Stjórn Faxaflóahafna felst ekki
á það með meirihluta starfshóps-
ins um Sundabraut að útboðs-
skylda verkefnisins sé ótvíræð.
Einkum eru það fordæmi frá Nor-
egi. Þar í landi hafa stjórnvöld í
nokkur skipti fari þá leið að opin-
ber fyrirtæki sjá alfarið um rekst-
ur jarðganga og einnig uppbygg-
ingu þeirra, án þess að útboð fari
fram. Er þetta talið mögulegt þar
sem samkeppni er ekki talin vera
virk á þessu sviði í landinu, að því
er segir í svari sérfræðings norsku
vegagerðarinnar við fyrirspurn-
um starfshópsins.
Stjórn Faxaflóahafna lítur svo á
að svipaða leið ætti að vera hægt
að fara hér. Ekki síst í því ljósi að
fordæmi eru fyrir því að opinbert
fyrirtæki sjá um rekstur jarða-
ganga, það er Spölur í tilfelli Hval-
fjarðaganga.
Ríki og borg í hár saman
Vegagerð ríkisins hefur lagt það
til að ódýrari leiðin verði farin og
að útboð fari fram, þar sem öllum
fyrirtækjum sem hafa áhuga að
fara út í lagningu Sundabrautar
verði gefinn kostur á að koma að
borðinu. Forsvarsmenn Reykja-
víkurborgar, með borgarstjórann
Dag B. Eggertsson í broddi fylk-
ingar, horfa öðruvísi á málið. Þar
er dýrari kosturinn, það er að
leggja hluta leiðarinnar í göng,
talinn besti kosturinn og er útboðs-
skyldan talin óþörf. Samgöngu-
ráðherra, og ríkisstjórninni allri,
er því nokkur vandi á höndum ef
brautin á ekki að verða pólitískt
þrætuepli til langs tíma.
Sérstaklega þarf Samfylkingin
að halda vel á spöðunum en nokk-
ur þrýstingur er á fulltrúa flokks-
ins, bæði á þingi og hjá borginni,
að fylgja málinu vel eftir, að því er
heimildir Fréttablaðsins herma.
Ekki síst er það vegna þess að
þverpólitísk sátt er um það hjá
borgarfulltrúum að Sundabraut
verði að veruleika sem allra fyrst.
Sundabraut pólitískt þrætuepli
STEINUNN VALDÍS ÓSKARSDÓTTIR Hefur
talað skýrt um að það sé nauðsynlegt
að ráðast í gerð Sundabrautar sem allra
fyrst. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
KRISTJÁN MÖLLER Er undir þrýstingi
frá eigin flokksmönnum um að fylgja
Sundabrautinni að leiðarlokum. Ljóst er
að framkvæmdir hefjast ekki á þessu ári
en undirbúningsvinna er í fullum gangi.
Vinna við umhverfismat er langt komin.
FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
EINN MÖGULEIKI SUNDABRAUTAR Hér sést tölvuteiknuð mynd af einum af mörgum
möguleikum sem velt hefur verið upp af Sundabraut.
Á FUND RÁÐHERRA Björn Ingi Hrafnsson, stjórnarformaður Faxaflóahafna, og Gísli
Gíslason, framkvæmdastjóri Faxaflóahafna, sjást hér ganga á fund ráðherra, 22. mars
í fyrra, eftir að stjórn félagsins bauðst til þess að taka að sér lagningu Sundabrautar.