Fréttablaðið - 04.03.2008, Blaðsíða 12

12 4. mars 2008 ÞRIÐJUDAGUR
EVRÓPUMÁL Sem aðili að tollabanda-
lagi Evrópusambandsins getur ríki
náð stærri hagsmunamálum fram í
samningum um verslun og viðskipti
við lönd utan sambandsins en það
gæti náð upp á eigin spýtur utan
sambandsins. Þetta er álit Percys
Westerlunds, sendiherra fram-
kvæmdastjórnar ESB gagnvart
Íslandi og Noregi, en fyrr á ferli
sínum sem embættismaður fram-
kvæmdastjórnarinnar í Brussel
annaðist hann slíka samninga fyrir
hönd ESB.
„Það er vissulega rétt að þar sem
ESB er tollabandalag geta einstök
aðildarríki ekki sjálf gert fríversl-
unarsamninga. Annað mál er hins
vegar hvort það er ókostur eða
ekki,“ segir Westerlund. Tilefni
þess að hann kýs nú að tjá sig um
þetta eru nýleg ummæli Geirs H.
Haarde forsætisráðherra í Frétta-
blaðinu um þá kosti sem fylgdu því
að hans mati fyrir Ísland að vera
frjálst um að gera samninga á borð
við fríverslunarsamninginn sem nú
er í undirbúningi milli Íslands og
Kína.
Westerlund bendir á, að það sé
almennt viðurkennt af hagfræðing-
um að aðild að myntbandalagi auki
viðskipti. Vísar hann í þessu sam-
bandi til rannsóknar sem Þórarinn
G. Pétursson, hagfræðingur Seðla-
banka Íslands, og breski hag-
fræðingurinn Francis Breedon birtu
í desember 2004. Í henni er komist
að þeirri niðurstöðu að líkur séu á að
viðskipti Íslands við önnur ríki á
evrusvæðinu gætu aukist um 60
prósent við að Ísland gengi í mynt-
bandalagið. Westerlund telur þetta
vera eina af mörgum ástæðum til að
ætla að Ísland geti aukið utanríkis-
viðskipti sín til muna með inngöngu
í ESB, í samanburði við það sem það
getur nýtt samningafrelsið utan
sambandsins til.
Um þá samninga sem Ísland er
nú að vinna að við Kína segir West-
erlund, að það kæmi sér á óvart ef
annað og meira kæmi út úr þeim en
hefðbundinn fríverslunar samn-
ingur, sem tekur til fárra annarra
viðskiptahindrana en tolla. Sér sýn-
ist að tollar á íslenskan fisk í Kína
séu á bilinu 5 til 12 prósent.
„Það væri örugglega til bóta að fá
þessa tolla lækkaða, en fyrir flest
þróuð hagkerfi eru stærstu vanda-
málin ekki tollar, heldur aðrar
viðskiptahindranir. Hindranir á
fjárfestingum, ýmislegt sem tor-
veldar fjármálaviðskipti, vandamál
með hugverkarétt, alls konar vanda-
mál sem ekki er hægt að fá lausn á í
hefðbundnum fríverslunar samn-
ingi,“ segir Westerlund. Af þessum
ástæðum leggi Evrópusambandið
nú mesta áherslu á gerð víðtækra
samninga um lausnir á þessum
flóknari vandamálum, sem til lengri
tíma litið varði stærri hagsmuni
fyrir öll aðildarríkin, stór sem smá,
í stað þess að leggja út í tímafrekar
samningaviðræður um einstaka
tollalækkanir. audunn@frettabladid.is
Stærri hags-
munir tryggð-
ir með aðild
Að mati sendiherra framkvæmdastjórnar ESB getur
ríki fengið mikilvægari hagsmunum sínum fram-
gengt gagnvart ríkjum á borð við Kína með því að
vera aðili að ESB en með því frelsi sem það hefur
utan þess til að gera viðskiptasamninga við slík ríki.
TOLLABANDALAG Þar sem Evrópusambandið er tollabandalag sér framkvæmdastjórn
þess um utanríkisviðskiptasamninga fyrir hönd aðildarríkjanna. NORDICPHOTOS/AFP
Hringdu í síma
ef blaðið berst ekki
SERBÍA, AP Klofningur í
Serbíustjórn varðandi
afstöðuna til framtíðar-
tengsla við Evrópusam-
bandið stefnir í að geta
valdið öðru pólitísku upp-
gjöri í Belgrad, hálfum
mánuði eftir að sjálfstæði
Kosovo var lýst yfir.
Að mati stjórnmála-
skýrenda mun fyrr en
síðar verða úr því skorið
hvor verði ofan á, stefna
þjóðernissinnans Vojislavs
Kostunicas forsætis-
ráðherra eða Boris
Tadic forseta, sem vill
að Serbar stefni áfram
inn í vestrænar sam-
starfsstofnanir á borð
við ESB þrátt fyrir
ágreininginn um Kos-
ovo. Verði stefna Kost-
unicas ofan á þýðir
það að Serbar skeri á
tengsl við Vesturlönd
og halli sér þeim mun
nánar að Rússum. - aa
Stjórnmálaskýrendur í Serbíu:
Klofningur ógnar
ríkisstjórninni
VOJISLAV KOSTUNICA