Fréttablaðið - 06.03.2008, Qupperneq 21

21 6. mars 2008 FIMMTUDAGUR
Fjórir sérkennarar hafa þýtt og
staðlað lestrargreiningarforritið
Logos sem upphaflega var þróað
af Torleiv Hoien, prófessor við
Lestrarrannsóknarstöðina í Sta-
fangri. Sérkennararnir hafa hald-
ið námskeið fyrir íslenska kenn-
ara og er notkun forritsins nú að
hefjast í íslenskum skólum.
Guðlaug Snorradóttir, sérkenn-
ari við Hjallaskóla, er ein fjór-
menninganna. Hún segir að for-
ritið sé nýtt og betra
greiningartæki til þess að greina
lestrarerfiðleika ásamt því að
koma með tillögur að árangurs-
ríkum úrræðum fyrir börn, ungl-
inga og fullorðna. Það sé byggt
þannig upp að hægt verði að grípa
til viðeigandi ráðstafana fyrir
nemendur í þeim prófhlutum sem
hafi verið prófaðir.
Guðlaug fór ásamt Bjarnfríði
Jónsdóttur, Guðbjörgu Ingimund-
ardóttur og Gyðu M. Arnmunds-
dóttur á alheimsráðstefnu um les-
blindu í Stokkhólmi í árslok 2005
og heyrðu þær þá fyrst um forrit-
ið. Guðlaug segir að það hafi vakið
mikla athygli hjá þeim. „Við sáum
að það gæti komið að góðum
notum fyrir okkar skjólstæðinga,“
segir hún.
Fjórmenningarnir höfðu sam-
band við prófessor Hoien og hann
tók málaleitan þeirra vel. „Við
sáum strax að við myndum vilja
róa að því öllum árum koma þessu
tæki inn í íslenskt skólakerfi þar
sem það væri til bóta fyrir hinn
almenna nemanda. Við gætum
notað það í miklu víðari tilgangi
en bara fyrir nemendur með les-
blindu, þetta væri líka athugunar-
tæki til að skoða hópa og fylgjast
með framvindunni. .
„Við sáum strax að þetta tæki
myndi valda byltingu í lestrar-
greiningu í skólum hér á landi.“
- ghs
Fjórir sérkennarar hafa þýtt og staðlað lestrargreiningarforrit:
Bylting í lestrargreiningu
MEÐ HÖFUNDINUM Sérkennararnir Bjarnfríður Jónsdóttir, Gyða M. Arnmundsdóttir,
Guðbjörg Ingimundardóttir og Guðlaug Snorradóttir ásamt prófessor Torleif Höien.
FRÉTTABLAÐIÐ/ÚR EINKASAFNI
Íslensk málnefnd og Tungutækni-
setur Háskólans í Reykjavík boða
til málþings um tungutækni og hug-
búnaðarþýðingar.
Meðal gesta á málþinginu verður
Trond Trosterud frá Háskólanum í
Tromsø. „Hann mun segja okkur
hvað hefur verið gert fyrir sam-
ísku,“ segir Hrafn Loftsson, lektor
við tölvunarfræðideild Háskólans í
Reykjavík og stjórnarmaður í
Tungutæknisetri. Hrafn segir mik-
ilvægt að lítið málsvæði standi sig
eins og þau stóru og vísar þar helst
til ensku, þýsku og frönsku. Einnig
segir hann litlu málsvæðin jafnvel
enn fremur þurfa að standa sig.
„Notkunin á stóru málunum í upp-
lýsingatækninni sækir að litlu mál-
unum.“
Meðal umfjöllunarefna eru
spurningarnar hvort Íslendingar
vilji ekki tölvuhugbúnað á íslensku,
hvað þurfi til að tölvur geti lagfært
stafsetningu og málfar á íslensku,
hvernig fyrirtæki geti nýtt sér
íslenska tungutækni, hvort tölvur
geti talað og skilið íslensku, hvern-
ig staðan sé í litlum málsamfélög-
um og hvernig tryggja megi stöðu
íslenskunnar innan upplýsinga-
tækninnar.
Sex frummælendur verða á fund-
inum og verða stuttar fyrirspurnir
leyfðar að loknu hverju erindi.
Meðal frummælenda má nefna Sig-
rúnu Helgadóttur, formann Orða-
nefndar Skýrslutæknifélags
Íslands, Eirík Rögnvaldsson, stjórn-
arformann Tungutækniseturs,
Hjálmar Gíslason frá Símanum,
Halldór Jörgensson, Microsoft
Íslandi, og Boga Örn Emilsson,
Skjali þýðingastofu. Þá verða
almennar umræður um efni erind-
anna og annað sem tengist við-
fangsefni málþingsins í lokin.
Er málþingið hið fjórða í röð ell-
efu málþinga sem Íslensk málnefnd
stendur fyrir á vormisseri um
ýmsar hliðar íslenskrar málstefnu,
en nefndin vinnur nú að tillögu að
málstefnu fyrir menntamálaráðu-
neytið.
Málþingið er öllum opið og stend-
ur það milli klukkan 14 og 17 á
föstudaginn í stofu 231b í Háskól-
anum í Reykjavík. - ovd
Stóru málin enska, þýska og franska sækja að þeim litlu í upplýsingatækninni:
Íslenskan í upplýsingatækni
OFURTÖLVA Geta tölvur talað og skilið
íslensku? er meðal umfjöllunarefna
málþingsins.
Í kvöld mun Guðrún Kvaran, prófessor
og skrifstofustjóri orðfræðasviðs Stofn-
unar Árna Magnússonar í íslenskum
fræðum, flytja erindi á rannsóknarkvöldi
Íslenskra fræða. Erindið nefnir hún
Biblía 21. aldar: Verklag og viðtökur
– gagnrýni svarað, og hefst það klukkan
20 í stofu 101 í Odda, Háskóla Íslands.
Ætlar Guðrún í fyrirlestri sínum að
segja frá erindisbréfi þýðingarnefnda
beggja testamenta og mikilvægi þess
að það sé rétt túlkað. Þá verður rætt
um tvær breytingar sem snertu allt ritið,
kynningarheftin og viðbrögð við þeim.
Loks verður snúið að þeirri gagnrýni sem
fram hefur komið í fjölmiðlum, einkum
lesbók Morgunblaðsins og í fyrirlestrum Jóns G. Friðjónssonar
prófessors.
Aðgangur er ókeypis og öllum heimill.
■ Biblía 21. aldar
Verklag og viðtökur – gagnrýni svarað
Frestur til að sækja um styrki fyrir sumarið 2008 hjá Nýsköpunarsjóði náms-
manna rennur út 10. mars. Styrkir verða veittir til rannsókna og þróunarverk-
efna sem þykja líkleg til að stuðla að nýsköpun og auknum tenglsum háskóla,
stofnana og fyrirtækja. Umsóknir um styrki eru metnar með hlíðsjón af mögu-
leikum til hagnýtingar og nýnæmi í viðkomandi fræðigrein. Tekið er fram að
þessir styrkir eru ekki veittir til lokaverkefna námsmanna en heimilt er að veita
forgang verkefnum þar sem fyrirtæki eða aðrir aðilar taka þátt í kostnaði.
Upplýsingar um sjóðinn og styrkina er að finna á vefsíðunni nsn.is
■ Nýsköpunarsjóður námsmanna
Frestur rennur út á mánudag
Davíð Þór Björgvinsson, lagaprófessor við Háskólann í
Reykjavík og dómari við Mannréttindadómstól Evrópu
í Strassborg, hefur skrifað ritið „Lögskýringar: kenn-
ingar, aðferðir og sjónarmið við skýringu og beitingu
laga“. Það er JPV útgáfa sem gefur bókina út.
Þegar lögum er beitt þarf að skýra ákvæði þeirra
eða túlka. Því er mikilvægur hluti lögfræðilegr-
ar aðferðarfræði að viðurkenndar aðferðir séu við
skýringu og beitingu þeirra. Í bókinni er að finna
yfirlit um kenningar, aðferðir og sjónarmið við
lögskýringar, sérstaklega með hliðsjón af
framkvæmd laga hér á landi. Sérstök áhersla
er lögð á þýðingu þjóðréttarsamninga við
skýringu og beitingu ákvæða í íslenskum
lögum.
■ Bókaútgáfa
Lög þarf að skýra eða túlka
Ástríður Stefánsdóttir heldur fyrirlestur í dag klukkan 17 á Amtsbókasafninu á
Akureyri. Erindið kallar hún „Mynd mannsins í augum læknisfræðinnar“, þar
sem hún leitar í smiðju heimspekingsins og trúfræðingsins Alberts Jonsen, sem
rekur rætur læknisfræðinnar annars vegar til kristinna hugmynda sem birtast í
sögunni um miskunnsama Samverjann og hins vegar til grískra hugmynda sem
kenndar eru við Hippókrates.
Starf lækna enn þann dag í dag er mótað af þeirri gömlu hefð sem þessar
rætur birta. Ástríður gengur út frá því að í ljósi þeirrar hugmyndafræði sem
læknisfræðin byggir á megi skilja betur sambandið á milli læknis og sjúklings
og þá jafnframt gera sér grein fyrir þeirri sýn sem læknirinn hefur á manninn.
Ástríður Stefánsdóttir lauk embættisprófi í læknisfræði frá HÍ 1987 og hlaut
almennt lækningaleyfi 1989. Í framhaldi af því tók hún BA-prófi í heimspeki
frá HÍ 1992 og MA-gráðu frá Dalhousie University í Halifax, í sömu grein, 1993.
Hún var ráðin lektor við Kennaraháskóla Íslands 1998 og hefur verið dósent í
heilbrigðisfræðum og siðfræði við skólann frá hausti 1999. Ástríður hefur flutt
fjölda fyrirlestra um siðferðileg álitamál í starfi lækna og annarra heilbrigðis-
stétta.
■ Fyrirlestur
Mynd mannsins í fræðum og vísindum