Fréttablaðið - 25.11.2008, Blaðsíða 2

2 25. nóvember 2008 ÞRIÐJUDAGUR
JÓL Jólablað Fréttablaðsins fylgir
með blaðinu í dag. Það er 96 síður
og stútfullt af áhugaverðu efni
sem tengist
aðventunni
og undir-
búningi
jólanna.
Þar á
meðal eru
hugmynd-
ir að
heima-
gerðum
jólagjöf-
um,
föndri og
flottum
jólapökk-
um auk
fjölda uppskrifta
að jólamat, smákökum og
sætindum.
Í blaðinu er einnig fjöldi
viðtala við fólk sem segir frá
jólasiðum og eftirminnilegum
jólum, allt frá Íslandi til Indlands
og Ekvador.
- sbt
Jól 2008:
Jólablaðið fylgir
Fréttablaðinu
ÓL
2008
SPENNANDI OG
SKEMMTILEG!
Sprellfjörug saga efir Gunnstein Ólafsson
með myndum Freydísar Kristjánsdóttur.
D
Y
N
A
M
O
R
E
Y
K
JA
V
ÍK
Jói fjörkálfur
slettir ærlega úr klaufunum!
Sæmi, komstu oft í krappan
dans?
„Já, ég átti stundum fótum fjör að
launa.“
Ævisaga Sæmundar Pálssonar lögreglu-
manns, Sæmi rokk, er nýkomin út. Sæmi
er sem kunnugt er einn liprasti dansari
landsins.
VIÐSKIPTI Ekki er að fullu víst
hversu mikið eigendur bank-
anna, fólkið á bak við kenni-
tölurnar og eignarhaldsfélögin,
skulda þeim í raun.
Samkvæmt hálfsársuppgjör-
um bankanna þriggja, Glitnis,
Kaupþings og Landsbanka, lán-
uðu bankarnir eigendum sínum
og öðrum tengdum aðilum hátt í
300 milljarða króna. Þetta eru
þeir sem skráðir eru á hluthafa-
lista bankanna, stjórnendur
þeirra, fjölskyldumeðlimir og
stundum dótturfélög. Þetta er
ekki sundurgreint í reikningum
og þar er heldur ekki gerð grein
fyrir lánum til félaga sem sann-
arlega eru í eigu eigendanna.
Í tilviki Kaupþings er talan 146
milljarðar. Um 64 í tilviki Lands-
bankans og annað eins hjá Glitni,
auk næstum tíu milljarða lána til
stjórnenda, líklega fyrir hluta-
bréfum.
Þrjú félög með heitið FL
Group, áttu samanlagt næstum
30 prósent í Glitni. Þar fer
fremstur í flokki Jón Ásgeir
Jóhannesson, helsti eigandi
Fréttablaðsins.
Tvö félög, hollensk að nafni til,
Exista og Egla, áttu ráðandi hlut
í Kaupþingi, en á bak við þau
standa til dæmis Bakkavarar-
bræður og Ólafur Ólafsson,
kenndur við Samskip. Björgólfs-
feðgar stóðu að félögum sem áttu
ráðandi hlut í Landsbankanum.
Allir þessir menn, og fleiri sem
áttu stóra hluti í bönkunum, hafa
staðið í umfangsmiklum rekstri
eða átt hlut í fyrirtækjum í
gegnum ýmis önnur félög.
Davíð Oddsson seðlabanka-
stjóri undraðist í ræðu á dögun-
um að eftirlitsaðilar hefðu „teygt
sig með ólíkindum langt til að
finna út að sami aðili væri
óskyldur sjálfum sér“.
- ikh / sjá síðu 14
Eigendur bankanna lánuðu sjálfum sér og sínum hundruð milljarða króna:
Óvíst hvað eigendurnir skulda
BANKAHRUNIÐ Viðskiptabankarnir
héldu uppi gengi hlutabréfa í sjálf-
um sér með því að lána eignar-
haldsfélögum fé til kaupa á hluta-
bréfunum gegn engu öðru veði en
í bréfunum sjálfum. Þetta segir
heimildarmaður Fréttablaðsins á
fjármálamarkaðnum.
Að sögn heimildarmanns
Fréttablaðsins beittu bankarnir
þessari aðferðafræði í mismikl-
um mæli. Bankarnir hafi iðulega
þurft að leysa til sín frá fjárfest-
um eigin hlutabréf þegar gengi
bréfanna lækkaði. Áður hafi
bankarnir selt þessi bréf til fjár-
festingarfélaga sem að vissu
marki lögðu eigin fé á móti sem
tryggingu fyrir lánum til kaup-
anna. Síðar hafi bankarnir ein-
faldlega orðið uppiskroppa með
aðila sem áttu eigið fé og voru
reiðubúnir að taka áhættuna af
kaupum á bréfum í bankanum.
Heimildarmaður blaðsins segir
það hafa verið bönkunum nauð-
synlegt að halda uppi genginu á
hlutabréfum í þeim sjálfum. Gríð-
arlega mikið af fé bankanna hafi
nefnilega verið veitt að láni til
kaupa á þessum bréfum. Þessi lán
hafi meðal annars verið til stjórn-
enda og starfsmanna bankanna
og til lykilhluthafa.
Til að halda hjólunum gangandi
hafi verið brugðið á það ráð að
selja eignarhaldsfélögum hluta-
bréf á því gengi sem bankarnir
töldu æskilegt og lána eigendum
þeirra andvirði bréfanna gegn
litlu eða jafnvel engu öðru veði en
bréfunum sjálfum. Þannig hafa
eigendur eignarhaldsfélaganna í
raun ekkert annað lagt fram en
nafn sitt og fyrir sitt leyti haft
von um ágóða ef vel færi en verið
lausir mála ef gengi bréfanna
yrði neikvætt. Eigendur félaga af
þessu tagi eru kallaðir bréfberar
meðal fjárfesta.
Að sögn heimildarmanns
Fréttablaðsins var þessi aðferða-
fræði við að halda uppi fölsku
hlutabréfagengi ljós öllum sem
störfuðu á fjármálamarkaði og
vildu vita. Almenningur, sem hafi
hins vegar treyst því að verð-
myndun á hlutabréfamarkaðnum
í Kauphöllinni væri eðlileg, hafi
hins vegar verið hafður að fífli í
risastórri spilaborg sem hafi ekki
getað annað en farið á hliðina.
Páll Harðarson, staðgengill for-
stjóra Kauphallar Íslands, segist
ekki geta upplýst hvort grunur
leiki á að félögum af þessu tagi
hafi verið beitt til að hafa ólögleg
áhrif á gengi hlutabréfa.
„Ef við sjáum eitthvað sem
þurfi nánari skoðun þá höfum við
beint því til Fjármálaeftirlitsins.
Þetta höfum við gert í einstaka
tilfellum. Það eru ekki það mörg
félög sem koma til greina að ég
geti tjáð mig nánar um þetta,“
segir Páll sem aðspurður kveður
Kauphöllina stundum fá ábend-
ingar um tortryggileg verðbréfa-
viðskipti. Auk þess sé Kauphöllin
með eigið eftirlit. „Það hringja
oft bjöllur í kerfinu sjálfu en
flestar eru þannig að við nánari
eftirgrennslan eru hlutirnir
eðlilegir.“ gar@frettabladid.is
Loftbólufélög notuð
til að hækka gengið
Eignarhaldsfélög, sem lögðu ekkert til nema nafnið eitt, voru notuð til að halda
verði uppi á hlutabréfum banka í Kauphöllinni, segir heimildarmaður í verð-
bréfaviðskiptum. Almenningur hafi verið hafður að fífli í risastórri spilarborg.
KAUPHÖLL ÍSLANDS Almenningur hélt að verðmyndun á hlutabréfum í Kauphöllinni
væri eðlileg en var hafður að fífli, segir reyndur heimildarmaður Fréttablaðsins á
verðbréfamarkaðnum. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
LÖGREGLUMÁL Talið er að einn
maður hafi verið að verki þegar
karlmaður hlaut höfuðáverka í
sumarbústað í Grímsnesi, sem
dró hann til dauða, samkvæmt
upplýsingum Fréttablaðsins.
Tveir karlmenn sitja í gæslu-
varðhaldi vegna málsins.
Kona sem einnig sat í gæslu-
varðhaldi vegna rannsóknar
lögreglu var látin laus á föstudag.
Hún var úrskurðuð í farbann til
18. febrúar. Áður hafði önnur
kona, sem einnig sætti gæslu-
varðhaldi vegna rannsóknarinnar,
verið látin laus og úrskurðuð í
farbann. - jss
Sumarbústaðarmálið:
Einn að verki
við mannslát
STJÓRNMÁL „Yfirskrift fundarins
er „Verndum velferðina“. Það
verður sannarlega ekki gert með
þeim ósvífnu aðgerðum sem
ríkisstjórnin boðar nú; 10
prósenta flatur niðurskurður á
velferðarkerfi landsmanna,“
sagði Árni Stefán Jónsson,
varaformaður BSRB, á fjölmenn-
um útifundi á Ingólfstorgi.
Auk BSRB, stóðu Félag eldri
borgara í Reykjavík, Landssam-
tök Þroskahjálpar og Öryrkja-
bandalag Íslands fyrir fundinum.
Í ályktun fundarins er þess
krafist að staðið verði við
lögbundin ákvæði um hækkun
grunnbóta almannatrygginga-
kerfisins nú um áramót. - jse
Útifundur á Ingólfstorgi:
Áhyggjur af vel-
ferðarkerfinu
FRÁ ÚTIFUNDINUM Í GÆR Atli Gíslason,
þingmaður Vinstri grænna, var á meðal
gesta á skreyttu Ingólfstorgi í gær.
FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
EFNAHAGSMÁL Um fimmtán hundruð manns
lögðu leið sína á borgarafund í Háskólabíói í
gærkvöldi. Þeir átta ráðherrar ríkisstjórnar-
innar sem mættu áttu fullt í fangi með að
svara fjölmörgum spurningum og ásökunum
utan úr sal.
Allir fjórir frummælendur á fundinum, auk
margra þeirra sem lögðu fram spurningar,
sögðu það skýlausan rétt Íslendinga að gengið
yrði til kosninga svo fljótt sem kostur er. Sem
fyrr sögðu ráðherrarnir það ekki tímabært.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir utanríkisráð-
herra sagðist skilja vel að margir fundargesta
vildu ríkisstjórnina burt. Þeir endurspegluðu
hins vegar ekki endilega vilja allrar þjóðar-
innar. Fyrir það uppskar hún baul utan úr sal
og var sökuð um hroka.
Krafan um afnám verðtryggingar var
hávær. Hún væri mannanna verk en ekki nátt-
úrulögmál, eins og Benedikt Sigurðarson,
framkvæmdastjóri og einn frummælenda,
benti á.
Lagt var til að þjóðin fengi eftirleiðis tvo
áheyrnarfulltrúa til að sitja alla ríkisstjórnar-
fundi. Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir sagði
það einfaldlega ekki hægt.
Margrét Pétursdóttir verkakona líkti Geir
H. Haarde við norskan skógarkött sem hvílir í
kjöltu Davíðs Oddssonar seðlabankastjóra.
Vöktu þau orð hlátrasköll utan úr sal.
Björgvin G. Sigurðsson viðskiptaráðherra,
Jóhanna Sigurðardóttir félagsmálaráðherra,
Guðlaugur Þór Þórðarson heilbrigðisráðherra
og Björn Bjarnason dómsmálaráðherra mættu
ekki á fundinn.
- hhs
Troðfullt var út úr dyrum á borgarafundi í Háskólabíói í gærkvöldi þar sem átta ráðherrar sátu fyrir svörum:
Um 1.500 manns voru á borgarafundi
STEMNING Borgarafundur var réttnefni á samkomunni í
Háskólabíói í gær þar sem fundargestir tóku virkan þátt
í umræðunum með spurningum, klappi og blístri.
FR
ÉT
TA
B
LÐ
IÐ
/
S
TE
FÁ
N
BORGARMÁL Forsvarsmenn
nokkurra íþróttafélaga í Reykja-
vík telja að knattspyrnufélagið
Valur og Valsmenn hf. hafi notið
sérstakrar fyrirgreiðslu umfram
það sem önnur félög hafa notið.
Forsvarsmenn félaganna
komust að þessari niðurstöðu
eftir að hafa farið yfir samninga
sem Valur og Valsmenn hafa gert
við borgina og tengjast viðskipt-
um með byggingarrétt við
Hlíðarenda.
- jse
Íþróttafélög í Reykjavík:
Valur í forgangi
SPURNING DAGSINS