Fréttablaðið - 25.11.2008, Blaðsíða 14

14 25. nóvember 2008 ÞRIÐJUDAGUR
Umsjón: nánar á visir.is
KAUPHÖLL ÍSLANDS [Hlutabréf]
OMX ÍSLAND 15 Fjöldi viðskipta: 42
637 +0,29% Velta: 245 milljónir
MESTA HÆKKUN
CENTURY ALUM. +12,95%
MAREL +2,21%
BAKKAVÖR +1,91%
MESTA LÆKKUN
FØROYA BANKI -0,74%
ÖSSUR -0,72%
HLUTABRÉF Í ÚRVALSVÍSITÖLU: Alfesca 3,80 +1,33% ... Atorka
0,50 +0,00% ... Bakkavör 2,13 +1,91% ... Eimskipafélagið 1,32
+0,76% ... Exista 4,62 +0,00% ... Icelandair Group 13,10 +0,00%
... Kaupþing 0,00 +0,00% ... Marel Food Systems 78,60 +2,21% ...
SPRON 1,90 +0,00% ... Straumur-Burðarás 7,08 +0,00% ... Össur
96,30 -0,72%
GENGISVÍSITALA KRÓNUNNAR: 236,94 -0,52%
Of stór fyrir Seðlabankann
Þórlindur Kjartansson, formaður Sambands
ungra sjálfstæðismanna, fór mikinn í Markaðn-
um á Stöð 2 á laugardag og gagnrýndi harkalega
þá þingmenn og ráðherra Samfylkingarinnar
sem kallað hafa eftir kosningum. Sagði Þórlind-
ur ódýrt að ætla að „innleysa þannig pólitískan
hagnað“ með þeim hætti. Athyglisvert er að Geir
H. Haarde forsætisráðherra greip til nákvæmlega
sama orðalags í umræðum um van-
traust á ríkisstjórnina á Alþingi
í gær. Þykir þetta til marks
um að formaður SUS sé
sannarlega í innsta hring
á stjórnarheimilinu. Einmitt
í því ljósi var athyglisvert að
heyra Þórlind halda því
fram í þættinum, að
alveg eins og sagt væri
að bankarnir hefðu
verið orðnir of stórir
fyrir Ísland og Seðlabankann, mætti segja um
Davíð Oddsson að hann væri orðinn of stór fyrir
Seðlabankann líka.
Hannesar jafni
Um téðan Davíð Oddsson má segja, að
honum er jafnan lagið að verða miðpunktur
umræðunnar í landinu og fara þar jafnvel með
dagskrárvald. Rifjað er upp að á sextugsafmæli
Davíðs í ráðhúsinu í janúar á þessu ári hélt Hall-
dór Blöndal, formaður bankaráðs Seðlabankans
og fyrrverandi ráðherra og alþingismaður,
og sá sem á að hafa eftirlit með störfum
bankastjóra Seðlabankans, magnþrungna
ræðu, sem endaði á ljóði til afmælis-
barnsins. Það var svona: „Þjóðskörungur
/ leiddi þjóð sína / ódeigur / inn í
árþúsund / nýrra vona, / nýrra
hugsjóna. / Heill sé þér Davíð /
Hannesar jafni.
Peningaskápurinn …
Fyrrverandi eigendur Glitn-
is, Landsbanka og Kaup-
þings skulduðu bönkunum
samtals um 275 milljarða
króna, um mitt árið, sam-
kvæmt uppgjörum. Seðla-
bankastjóri sagði á dögun-
um að einn aðili hefði fengið
þúsund milljarða að láni í
bönkunum þremur. Slíkar
upplýsingar finnast ekki í
uppgjörunum.
Samanlögð lán stóru viðskipta-
bankanna þriggja til eigenda sinna
og annarra tengdra aðila námu um
275 milljörðum króna um mitt árið.
Þetta kemur fram í hálfsársupp-
gjörum bankanna.
Eigendur Kaupþings og aðrir
beintengdir, skulduðu honum 146
milljarða króna.
Helstu eigendur Kaupþings voru
Exista og Egla, bæði skráð í Hol-
landi. Exista átti fjórðung og Egla
tíund. Á bak við þessi félög eru
menn eins og Bakkavararbræður
og Ólafur Ólafsson, kenndur við
Samskip. Um 36,8 milljarðar króna
af þessum lánum voru til stjórnar-
manna í Kaupþingi, annarra stjórn-
enda og fjölskyldna þeirra.
Eigendur Landsbankans, og
aðrir tengdir aðilar, skulduðu bank-
anum 64,2 milljarða króna rúma
um mitt árið. Þar af voru tæpir 50
milljarðar lánaðir til stjórnar-
manna og fyrirtækja þeirra. Fram
kemur í árshlutauppgjöri bankans
að Samson eignarhaldsfélag hafi
ekkert fengið af þessu. Nú hefur
komið fram að Landsbankinn eigi
36 milljarða króna kröfu á þrotabú
Samsonar vegna ábyrgðar Eim-
skips á XL Leisure.
Stærstu eigendur Landsbankans
voru Samson, með ríflega 40 pró-
senta hlut. Landsbankinn sjálfur
átti svo þrettán prósent í viðbót og
loks Straumur, annar banki sem
Björgólfsfeðgar eiga í ráðandi hlut.
Hluthafar og stjórnendur Glitnis
skulduðu bankanum 33,7 milljarða
króna um mitt árið, samkvæmt
uppgjöri. Stærsti hluthafinn voru
tvö eignarhaldsfélög FL Group
sem bæði voru skráð í Hollandi og
sjálft FL Group hér heima. Saman-
lagt átti FL Group tæp 30 prósent í
bankanum eitt og sér. Tengd félög,
svo sem segir í árshlutareikningn-
um, skulduðu Glitni tæpalega 31
milljarð króna. Forstjórinn og lyk-
ilstjórnendur skulduðu bankanum
níu milljarða króna um mitt árið.
Það mun hafa verið til hlutabréfa-
kaupa.
Fólkið á bak við bankana hefur
staðið í ýmiss konar fjárfestingum
og rekstri, í gegnum önnur félög
og kennitölur en finnast á hlut-
hafalistum bankanna. Ekki virðist
gera gerð sérstök grein fyrir slík-
um lánveitingum í árshlutaupp-
gjörunum.
Davíð Oddsson seðlabankastjóri
fullyrti í ræðu sinni hjá Viðskipta-
ráði að einn aðili hefði fengið þús-
und milljarða að láni hjá bönkun-
um þremur. Bankastjórarnir hlytu
að hafa vitað þetta, því þeir þekktu
ekki aðeins eigin lán, heldur einnig
gögn vegna veðtöku. „Og eftirlits-
aðilar hljóta að hafa vitað það líka
og hafa því teygt sig með ólíkind-
um langt til að finna út að sami
aðili væri óskyldur sjálfum sér við
þessar aðstæður. Hvernig í
ósköpunum gat þetta gerst?“
ingimar@markadurinn.is
Eigendur fengu
275 milljarða
Seðlabankinn hefur tilkynnt að
gjaldmiðlaskiptasamningar sem
gerðir voru við norræna seðla-
banka í vor verði framlengdir til
loka næsta árs.
Markaðurinn greindi frá því
fyrir skömmu að þeir rynnu út um
áramótin. Geir H. Haarde forsæt-
isráðherra var spurður um samn-
ingana á lokuðum blaðamanna-
fundi fyrir tæpum mánuði og sagði
þá óvíst hvað yrði eða hvort fram-
lengja þyrfti samningana.
Danski, norski og sænski seðla-
bankinn veittu Seðlabankanum 500
milljóna evru lánalínu hver. Dregið
hefur verið á samninga Dana og
Norðmanna. Svíar neituðu, þegar
leitað var til þeirra. - ikh
Skiptasamning-
ar framlengdir
Yfirlýsingar Davíðs Oddssonar
seðlabankastjóra á fundi Viðskipta-
ráðs í síðustu viku, veikja forsend-
ur málsóknar íslenskra stjórnvalda
á hendur Bretum. Þetta segir
breska dagblaðið Financial Times.
Eins og kunnugt er beittu bresk
stjórnvöld fyrir sig hryðjuverka-
lögum til að frysta eignir Kaup-
þings og Landsbankans í Bretlandi
eftir að íslenska ríkið tók starf-
semi þeirra yfir í byrjun síðasta
mánaðar.
Í kjölfarið sömdu íslensk stjórn-
völd við lögfræðifyrirtækið Lov-
ells, eina af helstu lögmannsstof-
um Lundúnaborgar, til að kanna
möguleika á skaðabótakröfu á
hendur breskum stjórnvöldum
vegna þessa. Hluthafar gamla
Kaupþings réðu lögfræðifyrirtæk-
ið Grundberg Mocatta Rakison til
sömu starfa.
Forsendur málarekstursins
brustu eftir að Davíð lýsti því yfir
á fundinum að hann vissi hvað
hefði ráðið afstöðu Breta þegar
þeir ákváðu að beita hryðjuverka-
lögunum, að mati Financial Times
og bætir við að þetta hafi verið í
fyrsta sinn sem svo háttsettur
maður í íslensku efnahagslífi gefi
til kynna að það sé Íslendingum
sjálfum að kenna að Bretar hafi
gripið til hryðjuverkalaganna.
Hvorki náðist í Geir Haarde,
Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur,
Árna Mathiesen né Björgvin G.
Sigurðsson vegna málsins í gær.
Kristján Kristjánsson, upplýsinga-
fulltrúi forsætisráðuneytis, sagði
ólíklegt að Geir myndi tjá sig um
málið að sinni. - jab
SEÐLABANKASTJÓRINN Davíð Oddsson
segist vita ástæðu þess að Bretar beittu
hryðjuverkalögum gegn gömlu íslensku
bönkunum en við Íslendinga sjálfa sé að
sakast. FRÉTTABLAÐIÐ/ARNÞÓR
Sókn gegn Bretum brostin
Forsvarsmenn Landsbankans harð-
neita því að veita upplýsingar um lán
til fyrrverandi eigenda bankans og
fyrirtækja í þeirra eigu.
Markaðurinn sendi í gær erindi um
að Glitnir, Kaupþing og Landsbanki
auk skilanefnda þeirra veiti upplýsing-
ar um lán gömlu bankanna til eigenda
sinna. Óskað var gagna úr lánabókum
gömlu bankanna tvö ár aftur í tímann.
Þegar hefur í Morgunblaðinu verið
birtur hluti úr lánabókum Glitnis.
Lárus Welding, fyrrverandi banka-
stjóri, og Jón Ásgeir Jóhannesson, fyrr-
verandi eigandi, hafa kvartað undan
því að bankaleynd hafi verið rofin.
Í beiðni Markaðarins um upplýs-
ingar var vísað til þess að formaður
bankastjórnar Seðlabankans segir að í
málum af þessu tagi eigi bankaleynd-
in ekki við, því mál verði að upplýsa.
Undir það hafa aðrir tekið, til að
mynda ráðherra í ríkisstjórninni.
Forstjóri Fjármálaeftirlitsins sagði í
Markaðnum með Birni Inga á laugar-
dag að skilanefndum yrði bent á að
setja undir leka. Landsbankinn sagði
ekki hvort það væri bankinn sjálfur
eða skilanefnd hans sem synjaði
beiðni Markaðarins. Enn fremur var
svarið ekki rökstutt, þótt rökstuðn-
ingsins væri skilmerkilega óskað, með
tilvísan í almannahagsmuni og þess
að tortryggni verði eytt.
Markaðurinn hefur engin viðbrögð
fengið frá hvorki Kaupþingi né Glitni
við þessari upplýsingabeiðni.
Enn fremur hefur Markaðurinn skrif-
að Fjármálaeftirlitinu og viðskiptaráð-
herra vegna málsins. - ikh
Neitað að upplýsa um lán
Skeifan, Smáralind, Kringlan, Hafnarfjörður, Selfoss, Vestmannaeyjar, Egilsstaðir, Akureyri, Ísafjörður
Aðeins
2.495kr. áður 4.990 kr.
Aðeins
1.690kr. áður 3.380 kr.
Aðeins
1.190kr. áður 2.380 kr.
Aðeins
2.495kr. áður 4.990 kr.
Aðeins
1.245kr. áður 2.490 kr.
Aðeins
1.445kr. áður 2.890 kr.
sparaðu
50%
sparaðu
50%
sparaðu
50%
sparaðu
50%
sparaðu
50%
sparaðu
50%
Tilboðin gilda frá 21.11.08 til 27.11.08. Til þess að koma í veg fyrir að samkeppnisaðilar nýti sér tilboðin til innkaupa fyrir eigin verslanir má
hver og einn viðskiptavinur aðeins versla þrjár bækur af einstaka titli.