Fréttablaðið - 25.11.2008, Blaðsíða 12

12 25. nóvember 2008 ÞRIÐJUDAGUR
EFNAHAGSMÁL Laun á Íslandi hafa
hækkað um 8,8 prósent síðasta
árið. Hins vegar hefur verðbólga
verið 15,9 prósent. Kaupmáttar-
geta Íslendinga hefur því rýrnað
um sjö prósent á einu ári þrátt
fyrir launahækkanir. Þetta kemur
fram í tölum frá Hagstofunni.
Vaxtahækkanir á Íslandi hafa
haft í för með sér þyngri greiðslu-
byrði svo sem af húsnæðislánum,
bílalánum, námslánum og yfir-
dráttarlánum svo eitthvað sé
nefnt.
Íslendingar þurfa vegna gengis-
hrunsins að sætta sig við að saman-
burðurinn á launum þeirra við það
sem gerist annars staðar er þeim
mjög óhagstæður. Til að mynda
eru grunnlaun dansks gjaldkera nú
rúmlega hálf milljón íslenskra
króna. Hafa verður þó í huga að
kaupmáttur milli landa er ekki sá
sami. Hins vegar er ljóst að stór
hluti gengisbreytinga hefur ekki
enn skilað sér inn í verðlagið á
Íslandi. Þá má hafa í huga að fjöldi
fólks hefur einnig þurft að taka á
sig launalækkanir á síðustu vikum
vegna þess hve mörg fyrirtæki
standa höllum fæti nú. Þá eru þeir
ótaldir sem hafa misst vinnuna.
Í Peningamálum Seðlabankans
er svo spáð tæplega helmings-
lækkun á raunvirði fasteigna sé
miðað við árin 2007 til 2011.
Gengislækkunin gerir fólki svo
enn erfiðara fyrir. Sá sem á hús
sem var um það bil 40 milljónir að
raunvirði og nær að selja það fyrir
um 35 milljónir áður en hann
hyggur á að flytja til Danmerkur
þyrfti að sætta sig við mikla rýrn-
un tækist á annað borð að skipta
fénu úr íslenskum krónum í dansk-
ar. Milljónirnar 35, sem hefðu
verið tæplegar þrjár milljónir
danskra króna hefði þeim verið
skipt 20. nóvember árið 2007,
verða vegna gengisbreytinga
aðeins 1,5 milljónir danskra króna
hefði tekist að skipta svo miklum
gjaldeyri í gær. Það er því ekki
hlaupið að því fyrir fólk sem hefur
komið sér upp þaki yfir höfuðið að
flytja úr landi í leit að störfum.
Breska blaðið Daily Mail fjall-
aði um stöðu Íslendinga í gær.
Íslendingar sæju nú afborganir af
lánum vaxa um helming, verð-
bólgan geti komið til með að vaxa
um 30 prósent til viðbótar á þessu
ári og þá væri hverju mannsbarni
gert að taka á sig gríðarlegar
skuldir vegna bankahrunsins.
Mestur samdráttur hefur verið í
byggingariðnaðinum á Íslandi. Á
vegum Samiðnar, Sambands iðnfé-
laga, hafa verið kynnt atvinnu-
tækifæri fyrir iðnaðarmenn ann-
ars staðar á Norðurlöndum.
Finnbjörn A. Hermannsson, for-
maður Trésmiðafélags Íslands,
segir að enn sem komið er hyggi
flestir á að verða farandverka-
menn enda ekki hlaupið að því að
flytjast af landi brott. Þá sé staðan
þannig að þótt einhver tækifæri
séu fyrir hendi til að fá vinnu
erlendis sé ekki ólíklegt að mark-
aðurinn mettist innan tíðar.
karen@frettabladid.is
Kaupmáttur minnkar vegna
launalækkana og verðbólgu
Áhrif launalækkana, verðbólgu og gengishrunsins á kjör Íslendinga eru mikil. Fasteignir rýrna í verði.
Vegna þróunar íslensku krónunnar eru grunnlaun dansks gjaldkera nú rúmlega hálf milljón króna.
STAÐAN SLÆM EINS OG ER Vaxtahækkanir á Íslandi hafa haft í för með sér þyngri
greiðslubyrði svo sem af húsnæðislánum, bílalánum, námslánum og yfirdráttar-
lánum svo fátt eitt sé nefnt. Takist Íslendingi að selja fasteign sína og hann hyggist
flytja úr landi eru líkur á að féð myndi rýrna um helming tækist að skipta því í annan
gjaldeyri. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
ÁHRIF GENGISHRUNS Á LAUN
Ísland Danmörk
Grunnlaun gjaldkera 206 þús. ísl.kr. 548 þús. ísl.kr.
Meðallaun reynds hjúkrunarfræðings 400 þús. ísl.kr. 644 þús. ísl.kr.
Grunnlaun í umbrots- og grafíkstörfum 327 þús. ísl.kr. 686 þús. ísl.kr.
Upphæðirnar eru námundaðar og fengnar af síðu Samtaka starfsmanna fjármálafyrirtækja, Finans-
forbundet.dk, Félagi íslenskra hjúkrunarfræðinga, Launakönnun VR og hk.dk. Miðað er við að gengi
íslensku krónunnar sé 23 krónur danskar.
MEÐ SÓFA Á BAKINU Í borginni
Guiyang í Guizhu-héraði suðvestan til
í Kína sást í gær til þessa manns, sem
gekk um með sófa á bakinu og bros
á vör í von um að einhver vildi kaupa
húsgagnið. NORDICPHOTOS/AFP
Betri Notaðir Bílar
Kletthálsi 2
Reykjavík
Sími: 570-5220
NÝTT ÚTIBÚ
ÍS
L
E
N
S
K
A
S
IA
.I
S
T
O
Y
4
42
92
1
1.
20
08
www.toyota.is
BETRI NOTAÐIR BÍLAR
ÚRVALSBÍLL GÆÐABÍLL
Toyota Kópavogi
Nýbýlavegi 4
Kópavogur
Sími: 570-5070
Toyota Auris
1400 bensín, 5 gíra
Á götuna: 09.07 Ekinn: 15.000 km
Verð: 2.080.000 kr. Skr.nr. AB-J59
Tilboð 1.790.000 kr.
Toyota RAV4 GX
2000 bensín, sjálfsk.
Á götuna: 11.06 Ekinn: 45.000 km
Verð: 3.270.000 kr. Skr.nr. YA-046
Tilboð 2.990.000 kr.
Toyota Avensis Sol
1800 bensín, sjálfsk.
Á götuna: 05.07 Ekinn: 36.000 km
Verð: 2.950.000 kr. Skr.nr. RG-651
Tilboð 2.650.000 kr.
BNB-sölugreining
Bílarnir ganga í gegnum strangt gæðamat sem tekur mið af aldri, akstri
og viðhaldssögu bílsins. Þeir sem standast kröfurnar lenda annað hvort
í flokknum Úrvalsbílar eða Gæðabílar. Ef bíllinn stenst ekki kröfur okkar
bjóðum við þér hann ekki.
Núna bjóðum við 6 betri notaða bíla
með 12 mánaða viðbótarábyrgð.
Toyota Land Cruiser 120 GX
3000 dísel, 6 gíra
Á götuna: 11.04 Ekinn: 126.000 km
Verð: 3990.000 kr. Skr.nr. SU-367
Tilboð 3.490.000 kr.
Toyota Yaris Sol
1300 bensín, 5 gíra
Á götuna: 06.07 Ekinn: 37.000 km
Verð: 1.750.000 kr. Skr.nr. YN-013
Tilboð 1.590.000 kr.
SUMIR NOTAÐIR BÍLAR
ERU EINFALDLEGA BETRI EN AÐRIR
Toyota Corolla Sol MM
1600 bensín, 5 gíra MM
Á götuna: 05.07 Ekinn: 22.000 km
Verð: 2.670.000 kr. Skr.nr. KX-832
Tilboð 2.350.000 kr.
ÚRVALSBÍLLÚRVALSBÍLL
ÚRVALSBÍLLGÆÐABÍLL
ÚRVALSBÍLL ÚRVALSBÍLL
Nýbýlavegi 4Nýbýlavegi 4
Kletthálsi 2 Nýbýlavegi 4 Nýbýlavegi 4 Nýbýlavegi 4
SAMFÉLAGSMÁL Óttar Guðmunds-
son læknir fjallar í dag um
fordóma gegn geðsjúkdómum á
síðustu öld.
Hann segir þá
hafa verið
víðtæka og
stjórnmálamenn
og rithöfundar
hafi ekki hikað
við að tala af
lítilsvirðingu um
sjúklinga á
Kleppspítala.
„Þeir sem þurftu aðstoðar við
voru stimplaðir klepparar og orð
eins og klepptækur varð algengt.
Sjúklingarnir þar voru taldir
heimskir. Þetta breyttist þegar æ
fleiri fengu reynslu af geðsjúk-
dómum.“ Fyrirlesturinn er í
Þjóðminjasafninu og hefst klukkan
12.05. - kóp
Sagnfræðingafélag Íslands:
Fordómar gegn
geðsjúkdómum
ÓTTAR
GUÐMUNDSSON